Proposition 54K3424

Projet de loi portant des dispositions fiscales, de lutte contre la fraude, financières et diverses.

General information ¶

Submitted by

MR Michel Ⅱ

Submission date

Dec. 18, 2018

Official page

Visit

Status

Adopted

Requirement

Simple

Subjects

tax evasion tax law tax on income registration tax corporation tax stamp duty

Voting ¶

Voted to adopt

CD&V Vooruit Open Vld N-VA MR PP

Abstained from voting

Groen Ecolo LE PS | SP DéFI ∉ PVDA | PTB VB

Contact form ¶

Do you have a question or request regarding this proposition? Select the most appropriate option for your request and I will get back to you shortly.

Discussion ¶

Jan. 31, 2019 | Plenary session (Chamber of representatives)

Full source

De rapporteurs zijn de heer Deseyn en mevrouw Smaers. Zij verwijzen naar hun schriftelijk verslag.

Monsieur le président, mon groupe se réjouit de deux volets dans ce projet.

Il y a d'abord l'intensification de la lutte contre la fraude et l'évasion fiscale. Une série de mesures sont prises et mettent en application une partie des recommandations de la commission Panama Papers.

Ensuite, il y a l'implémentation de ce carry back agricole. Ma collègue Caroline Cassart avait déposé une proposition et elle a été rejointe par d'autres députés. On sait que le secteur agricole est en difficulté et qu'il est soumis à toute une série d'aléas climatiques. L'avantage du carry back est qu'il permet de récupérer les pertes sur les exercices antérieurs et non plus ultérieurs, ce qui rend possible d'anticiper le remboursement éventuel d'impôts.

Ce projet de loi est vraiment très intéressant et nous le soutiendrons avec enthousiasme.

Mijnheer de voorzitter, ik wil mij aansluiten bij wat Benoit Piedboeuf zegt. Het ontwerp is in eerste instantie een vertaling van een deel van ons werk in de bijzondere commissie "Panama Papers". Die commissie heeft heel wat aanbevelingen geformuleerd, naar aanleiding waarvan er al verschillende resoluties werden goedgekeurd. Het voorliggend ontwerp maakt enkele aspecten van fraudebestrijding meer operationeel. Zo komen er enkele financiële bepalingen die verband houden met de ontwijking van fiscaliteit. Het resultaat is nog niet wat wij vanuit de commissie "Panama Papers" verhoopt hadden, maar het is wel al een stap vooruit.

In tweede instantie komt het ontwerp tegemoet aan een vraag die al jarenlang leeft in de land- en tuinbouwsector. Er wordt nu een carry-backsysteem ingesteld dat land- en tuinbouwers behoedt, bijvoorbeeld in jaren waarin weersomstandigheden tegenzitten, wanneer er zich problemen voordoen in verband met voedselveiligheid of als er verliezen optreden door een grotere concurrentie vanuit derde landen. Door het wetsontwerp kan er op verlies geanticipeerd worden of kunnen de kosten gespreid worden over meerdere jaren, waarmee wij tegemoetkomen aan de vraag van die sector, die nu eenmaal afhankelijk is van verschillende omstandigheden. De wetsvoorstellen van mevrouw Muylle en de heer Van den Bergh uit onze fractie en mevrouw Cassart van de MR vonden hun vertaling in het ruimer wetsontwerp. Het verheugt ons dan ook zeer dat daarover vandaag gestemd kan worden.

Nog ten gunste van de land- en tuinbouwsector heeft de commissie voor de Financiën eergisteren het voorstel goedgekeurd om de btw op planten te verlagen. In regeringskringen wordt dat voorstel niet overal even positief opgenomen. De verlaging van de btw voor planten betekent echter een stimulus voor de tuinbouwsector. De budgettaire implicaties liggen tussen 19 miljoen en 30 miljoen euro, maar ik ben ervan overtuigd dat die btw-verlaging de dynamiek in de sector zal bevorderen, waardoor die maatregel zichzelf voor een stuk zal terugverdienen.

In dezelfde zin denk ik dat het carry-backsysteem voor stabiliteit zal zorgen in de land- en tuinbouwsector, aangezien het beroep van land- en tuinbouwer zeer onzeker is geworden, overigens ook met weinig startende, jonge land- en tuinbouwers, net vanwege de vele risico's. Wij hebben nu een systeem ontwikkeld, zoals de heer Piedboeuf al zei, om eventuele verliezen te spreiden in de tijd.

Mijnheer de voorzitter, laat mij beginnen met te zeggen dat onze fractie dit wetsontwerp zal steunen. Er staan een aantal, weliswaar zeer beperkte, maatregelen in het kader van de bestrijding van fiscale fraude in. Die zullen wij uiteraard steunen.

Ik wil vooral het woord nemen om mijn ontgoocheling uit te drukken. Wij hebben zonet de voorzitter van de commissie voor de Financiën, collega Van Rompuy, gehoord, die terecht verwijst naar de commissie "Panama Papers".

Wij hebben in die commissie bijna een jaar gewerkt aan conclusies en aanbevelingen. Die 132 aanbevelingen werden hier eind oktober 2017 goedgekeurd. Wij zijn vandaag vijftien maanden verder. Als wij dan zien waarmee de regering vandaag naar dit Parlement komt, is dat echt wel ontgoochelend.

Wij hebben hierover al eerdere discussies gehad tijdens het vragenuurtje op donderdagnamiddag in de plenaire vergadering. Het was toen wel met de voormalige minister van Financiën. Toen bleek dat in het voorontwerp van omzetting van de aanbevelingen van de Panamacommissie twee maatregelen waren geschrapt, die de commissie nochtans als aanbeveling had meegenomen. Het ging over de klokkenluidersregeling en de sanctie voor niet-medewerking bij fiscale controle.

Wat wij hier vandaag goedkeuren, zullen wij mee goedkeuren, maar het is bijzonder ontgoochelend dat wij na vijftien maanden niet verder geraken dan dit. Voor mij is dit het bewijs dat het deze regering niet echt gemeend is met de aanpak van de fiscale fraude, maar ook dat kan ik elke maand opnieuw herhalen. Het brengt helaas weinig zoden aan de dijk.

Een tweede zaak die ik wil aankaarten, is dat wij een vijftal amendementen op deze tekst hebben ingediend, amendementen die wij ook in de commissie hebben besproken. De reden waarom wij ze vandaag indienen, is omdat ik er een hoofdelijke stemming over wil hebben.

Ik wil duidelijk het standpunt kennen van elke volksvertegenwoordiger die zich uitspreekt over de vijf amendementen die wij indienen.

Het eerste amendement betreft de verlaging van het btw-tarief op de levering van elektriciteit aan huishoudelijke afnemers. We hebben dat deze week in de commissie besproken, maar het werd daar weggestemd. Ik dien het vandaag opnieuw in, zoals gezegd, zodat ook anderen in deze vergadering zich daar hoofdelijk over kunnen uitspreken. Het zal ons ongetwijfeld van nut zijn in de debatten voor de volgende verkiezingen te weten wie voor en wie tegen was.

Het tweede amendement betreft het cliquetsysteem in het kader van de diesel, de accijnsverhogingen, met andere woorden. Het amendement dat we indienen, schrapt de wettelijke basis van het cliquetsysteem op diesel. Een dergelijke belasting is immers sterk regressief en treft vooral de laagste inkomens zeer zwaar.

Een derde amendement betreft de verlaging van het btw-tarief op een aantal medische hulpmiddelen als brilglazen en contactlenzen. Ik zal de cijfers vandaag niet herhalen, maar als we ze zien, is het wel duidelijk dat een aantal mensen de kostprijs van brillen en contactlenzen vandaag niet kunnen betalen. Zij kunnen daar dus niet in voorzien voor hun kinderen. De verlaging van de btw van 21 % naar 6 % is hier wel op zijn plaats. We hebben deze week in de commissie voor de Financiën een verlaging van 21 % naar 6 % goedgekeurd voor tuinaannemers die plantgoed aankopen. Hier hebben we het over mensen die nood hebben aan brillen of contactlenzen en voor hen zouden we minstens hetzelfde moeten doen.

Het vierde element betreft de afschaffing van het diamantstelsel. Het Parlement heeft dat stelsel enige tijd geleden goedgekeurd. De officiële argumentatie van de meerderheid voor het diamantstelsel was dat de diamantairs eigenlijk te weinig belasting betaalden. Het diamantstelsel was bedoeld om de diamantairs meer belastingen te doen betalen, maar op basis van het boekjaar 2016 is ondertussen gebleken, zoals in de pers heeft gestaan, dat het vorig jaar door de meerderheid ingevoerde diamantstelsel voor 80 % van de betrokken ondernemingen een belastingvoordeel vormt. Geen belastingverhoging, maar een belastingvoordeel dus. Laten we consequent zijn met onszelf. Toen dachten we dat het zou gaan om meer belastingen voor de diamantsector, maar nu blijkt dat het omgekeerde het geval is. Het is dus hoog tijd om dat voor de diamantsector voordelige stelsel af te schaffen en de sector te onderwerpen aan het belastingregime dat geldt voor elke Belg en voor ieder van ons.

Het laatste amendement dat wij hebben ingediend, betreft de taks op de effectenrekeningen.

Wij willen met het amendement tegemoetkomen aan een opmerking van de Raad van State over een ongerechtvaardigd onderscheid tussen aandelen op naam, gehouden in een aandelenregister, en aandelen op naam, gehouden op een effectenrekening.

Dat onderscheid wensen wij met het amendement op te heffen. Wij wensen aldus met andere woorden een achterpoort te sluiten. Wanneer wij het over fiscale fraude hebben, moeten wij er immers voor zorgen dat de achterpoortjes die eventueel worden vastgesteld, worden gesloten.

Mijnheer de voorzitter, met die woorden rond ik mijn uiteenzetting af.

Monsieur le président, nous avons soutenu la très grande majorité des articles de ce texte, notamment le système d'exonération fiscale sur les aides exceptionnelles apportées aux agriculteurs dit carry back, les mesures en matière de lutte contre la fraude fiscale issues de la commission Panama Papers, notamment la correction d'un premier texte qui avait été adopté par la majorité et que nous avions, à l'époque, tenté d'amender sur la mise en œuvre de la directive ATAD.

Par contre, nous nous sommes abstenus, lors du vote final, sur les articles 2 et 3 du texte qui n'ont pas trait à la lutte contre la fraude fiscale mais qui constituent un artifice budgétaire pour reporter des obligations liées à l'harmonisation des statuts ouvrier et employé qui est un vieil accord, mais par rapport auquel les finances publiques devaient assumer un coût de 250 millions lissé sur cinq ans.

Je voudrais juste dire un mot en réaction au satisfecit prononcé par M. Piedboeuf quant au bilan de ce gouvernement en matière de lutte contre la fraude fiscale. Comme je l'ai dit, il y a une série de dispositions intéressantes dans ce texte et à ce titre, nous les avons soutenues au moment du vote des articles. Cependant, il reste des recommandations intéressantes, monsieur le ministre, formulées par la commission Panama Papers et qui ne sont, à ce stade, toujours pas mises en œuvre. Je pense notamment au serment bancaire au sujet duquel une proposition de loi est actuellement en discussion en commission des Finances ou au système expérimental de soutien aux lanceurs d'alertes qui n'a pas été implémenté dans cette loi, alors que je pense que c'était l'intention initiale du gouvernement. Parmi les recommandations de la commission Panama Papers on trouve aussi des recommandations plus problématiques que nous ne voulons pas voir mises en œuvre parce qu'elles font l'inverse de la lutte contre la fraude fiscale. Elles ne figurent heureusement pas dans ce texte.

Monsieur le ministre, je voudrais vous rappeler quelques priorités en matière de lutte contre la fraude fiscale et la criminalité financière qui ne sont pas rencontrées aujourd'hui.

D'une part, les moyens humains et réglementaires de lutte contre la fraude fiscale sont insuffisants et, notamment, eu égard aux services qui sont amenés à réagir et à traiter des dossiers toujours plus complexes. D'autre part, il me semble que le Service des Décisions Anticipées a un pouvoir démesuré sur la manière dont sont traités certains dossiers fiscaux. Il y a une contradiction entre les analyses réalisées par les agents de terrain et les autorisations parfois trop larges accordées par le Service des Décisions Anticipées avec une capacité de contrôle beaucoup trop faible sur ces décisions anticipées qui, parfois, peuvent avoir un impact négatif très important sur les finances publiques.

Selon moi, notre système fiscal reste de façon générale beaucoup trop laxiste sur certaines dimensions de contrôle. Les dernières études montrent que l'argent qui devrait revenir dans les caisses de l'État (si chacun assumait correctement ses obligations fiscales), mais qui ne revient pas, représente chaque année une somme très importante se chiffrant en dizaines de milliards d'euros. Bien des efforts sont encore à réaliser. Cela restera, dans le futur, une priorité pour le groupe Ecolo-Groen dans le but de parvenir à davantage de justice fiscale dans notre pays.

Mijnheer de voorzitter, het wetsontwerp is al een belangrijke stap vooruit in het licht van meer maatregelen ter uitvoering van de aanbevelingen van de commissie "Panama Papers".

Mijnheer Vanvelthoven, wij zijn er inderdaad nog niet. Ook wij willen nog volgende stappen zetten ter uitvoering van de aanbevelingen van de commissie. Wij steunen het wetsontwerp dus ten volle. U hebt vijf amendementen ingediend. De twee eerste amendementen hebben betrekking op de verlaging van de btw op elektriciteit en de schrapping van de wettelijke basis voor het cliquetsysteem. Die amendementen lijken mij niet echt gericht op de strijd tegen de fiscale fraude. Anderzijds hebben we vandaag een belangrijk klimaatdebat gehad. Welnu, die maatregelen bevorderen niet echt ecofiscaliteit.

Ik begrijp dat uw uitgangspunt de koopkracht is, maar u stelt geen verstandige maatregelen voor, als we willen opschuiven naar meer ecofiscaliteit. Enerzijds roept u om meer en betere klimaatmaatregelen maar anderzijds stelt u maatregelen voor die zogezegd fiscale fraude moeten tegengaan, terwijl ze daar niet op gericht zijn en evenmin bijdragen tot de ecofiscaliteit.

Mevrouw Smaers, ik wil kort even reageren op uw bewering dat onze voorstellen in strijd zijn met wat in de klimaatmars ter sprake komt.

Ten eerste, de gele hesjes drukken ook een bepaald ongenoegen in de samenleving uit. Het gaat erover dat bepaalde mensen, ook in ons land, hun facturen niet meer kunnen betalen.

Ten tweede, wat de groene hesjes betreft, is het klaar en duidelijk ons standpunt dat groene maatregelen moeten worden genomen aan een hoger ritme dan de regering dat de afgelopen tijd heeft gedaan – daar zijn wij het over eens – maar dat dat niet alleen betaald mag worden door de middenklasse en de mensen die het moeilijk hebben.

Wanneer ik u hoor spreken, dan is het bijna alsof uw beslissing van vier of vijf jaar geleden om de btw van 6 naar 21 % te verhogen een milieumaatregel was. Dat was een pure financiële maatregel om de begroting rond te krijgen. Daar ging het toen over, dus draai dat vandaag niet om. Milieumaatregelen zijn nodig, maar laten wij er alstublieft goed over nadenken, zodat zij geen nieuwe tweedeling in de maatschappij teweegbrengen tussen de sukkelaars en degenen die het kunnen betalen.

Monsieur le président, je me réjouis de la plupart des dispositions contenues dans ce texte. Il y a la mise en oeuvre de quelques recommandations de la commission Panama. Il faudra aller plus loin car le combat contre l'évasion fiscale ne sera jamais terminé. Il y a néanmoins des avancées et il faut s'en réjouir.

Je me réjouis surtout de la mesure concernant les secteurs agricole et horticole. Elle va incontestablement permettre d'apporter un ballon d'oxygène aux agriculteurs et horticulteurs lorsqu'ils sont pénalisés par des conditions météorologiques particulièrement défavorables.

Cela dit, il d'agit d'une loi fourre-tout qui contient également quelques dispositions moins satisfaisantes. J'épingle la transformation de la Monnaie royale de Belgique. On crée un fonds budgétaire qui achève cette transformation et je ne suis pas sûr que ce soit une décision heureuse. On aurait pu maintenir la Monnaie royale de Belgique ou revoir ses missions. Sur ce texte, nous nous abstiendrons.

Par ailleurs, je souligne que parmi les propositions d'amendements de M. Vanvelthoven, il y a beaucoup de choses positives que nous soutiendrons sans réserve, en particulier les mesures relatives aux comptes-titres ainsi que la proposition de réduction de la TVA sur certains équipements médicaux.

En ce qui concerne la réduction de la TVA sur l'électricité, nous sommes demandeurs. Dans le même temps, on ne peut faire fi d'un certain nombre de considérations qui doivent être intégrées dans la réflexion. S'agit-il réellement d'une mesure favorable pour les fins de mois? Oui, mais pas totalement, dans la mesure où les analyses permettent de démontrer que ce sont surtout les revenus les plus élevés qui vont en bénéficier et qu'il y aura un effet négatif sur le mécanisme d'indexation. Cela correspondrait en quelque sorte à un mini-saut d'index de sorte que ceux qui ont le plus besoin d'une réduction de la TVA sur ce bien de première nécessité n'en bénéficieront pas réellement.

Par ailleurs, la mesure est-elle totalement bénéfique pour le climat? On peut également s'interroger à ce sujet.

Selon moi, elle pourrait l'être si elle était accompagnée d'un plan ambitieux de réduction des consommations énergétiques, notamment d'un plan d'isolation des bâtiments. Ce volet devrait être complémentaire à une réduction de la TVA, mais cela ne peut pas être mis en place dans le cadre d'un amendement.

Il faudra donc nécessairement reprendre la discussion pour imaginer des mesures qui permettent à la fois de répondre aux difficultés en termes de pouvoir d'achat des plus démunis et d'atteindre l'objectif climatique avec notamment un plan de rénovation et d'isolation des bâtiments, comme mon collègue Michel de Lamotte le réclame depuis longtemps.

Cela sera sans doute reporté à la prochaine législature, d'autant plus – il faut être honnête – que la mesure de réduction de la TVA sur l'électricité qui est proposée n'est pas sans avoir un impact budgétaire. Ce dernier est estimé à 700 millions d'euros. C'est une décision qui est lourde. Je rappelle qu'on n'a pas de budget et qu'on est en douzièmes provisoires. Ce n'est sans doute pas le contexte le plus propice pour prendre une telle responsabilité. Il faudra donc organiser un nouveau débat sur le sujet.

De verschillende interventies hebben een goed overzicht gegeven van wat dit wetsontwerp houdende fiscale, fraudebestrijdende, financiële alsook diverse bepalingen bevat. Ik accentueer een aantal maatregelen in de strijd tegen de fraude.

Ik hoor bepaalde fracties zeggen: is dit alles wat voortgekomen is uit de werkzaamheden inzake de Panama Papers? Natuurlijk staat niet alles in dit wetsontwerp. Een aantal hoofdstukken ging over het strafproceswerk, een aantal zaken had te maken met organisatorische aspecten binnen de politie, het statuut en de aansprakelijkheid van fiscale dienstverleners enzovoort. Ook zijn een aantal zaken via parlementaire initiatieven reeds opgenomen.

Ik wil er wel op wijzen dat het optrekken van de onderzoekstermijnen naar tien jaar wanneer er gebruikgemaakt wordt van juridische constructies een zeer grote stap vooruit is.

Ook de ficheverplichting voor inkomsten verbonden aan een buitenlandse onderneming die een Belgische werknemer of bedrijfsleider ontvangt, is een maatregel die vanaf 2019 een belangrijke bron van fraude zal beperken.

D'autres ont aussi parlé du carry back, mesure que je soutiens pleinement. Pour l'activité agricole, l'impact climatique devient très imprévisible. Cette mesure aide nos entreprises et agriculteurs à mieux passer les caps difficiles.

Maar ik ben zeer tevreden dat wij dit toch nog kunnen goedkeuren hier in het Parlement, omdat het toch een aantal belangrijke bepalingen bevat.