Proposition 54K2795

Projet de loi portant création de Sciensano (I).

General information ¶

Submitted by

MR Swedish coalition

Submission date

Dec. 7, 2017

Official page

Visit

Status

Adopted

Requirement

Simple

Subjects

health policy research body public health

Voting ¶

Voted to adopt

CD&V Open Vld N-VA MR PP

Voted to reject

PVDA | PTB

Abstained from voting

Groen Vooruit Ecolo LE PS | SP DéFI ∉ VB

Party dissidents ¶

• Siegfried Bracke (N-VA) abstained from voting.

Contact form ¶

Do you have a question or request regarding this proposition? Select the most appropriate option for your request and I will get back to you shortly.

Discussion ¶

Jan. 18, 2018 | Plenary session (Chamber of representatives)

Full source

Mme Els Van Hoof, rapporteur, se réfère à son rapport écrit.

Monsieur le président, décidément Mme De Block a trouvé le moyen de transformer l'or en plomb. Elle a, à disposition, une volonté unanime pour mieux soutenir les instituts de recherche scientifique fédéraux, pour renforcer l'efficience et l'efficacité, et même pour employer des moyens financiers nouveaux dont ils ont besoin. Tout le monde est d'accord! Elle crée un health research system plus cohérent, mieux structuré comme le demande la Cour des comptes. Tout le monde est d'accord!

Ensuite, elle met sur la table un projet dans le but de réunir, au sein de Sciensano, l'ISP, le CERVA mais aussi, à terme, le KCE et le Conseil supérieur de la Santé, un projet qui a tellement de trous ou d'orientations négatives que nous avons eu droit à une carte blanche signée par 70 scientifiques, dont le directeur du KCE, qui dénonçait l'orientation prise par le gouvernement, en général, et par la ministre De Block, en particulier.

Mon excellent collègue Daniel Senesael l'a longuement et pertinemment expliqué en commission de la Santé, soutenu par notre excellent président de ce jour, André Frédéric. Je me permettrai donc simplement de relever quelques inquiétudes. Nous avons des inquiétudes – c'est du lourd – concernant la composition et les modes de désignation politique des principaux organes de direction de Sciensano; des inquiétudes concernant ses missions qui pourront être menées pour des tiers, insuffisamment définis, tout comme ses sources de financement qui pourront être nationales, internationales, publiques mais également privées. Que devons-nous comprendre par "sources de financement privées", monsieur Daerden?

Pourquoi des balises claires n'ont-elles pas été fixées dans la loi? Comment, dès lors, garantir l'indépendance des experts s'ils peuvent mener des travaux pour l'industrie du tabac, s'ils peuvent être financés par l'industrie agroalimentaire, comme par exemple Monsanto pour des études sur le Roundup ou que sais-je?

Nous avons des inquiétudes concernant le traitement des données à caractère personnel prévu et insuffisamment encadré, comme le soulignait le Conseil d'État lui-même. Enfin, nous avons des inquiétudes concernant le personnel qui sera occupé au sein de Sciensano. En décidant de sortir l'institution de la loi sur la fonction publique, en lui donnant ce statut hybride, le gouvernement prévoit différents statuts pour le personnel, qui sont insuffisamment précisés. Bref, ils sont tous inquiets, ce qui n'est évidemment pas bon pour le travail à réaliser dans ces instituts de recherche.

Voilà ce que je voulais vous dire, en résumé. Il s'agit d'un projet sur lequel nous aurions pu bien travailler, avoir une unanimité au profit de la recherche scientifique qui est un gage de développement économique de notre pays. C'est pour toutes ces excellentes raisons que nous nous abstiendrons.

Mijnheer de voorzitter, de fusie van het WIV en het CODA in Sciensano wordt door de minister verantwoord door de nood aan een efficiëntere werking van de gezondheidsinstellingen, op advies van het Rekenhof en de Raad van State.

Men zou op aanbeveling van de Wereldgezondheidsorganisatie werken volgens het one-healthprincipe, volgens hetwelk wat schadelijk is voor de mens, ook schadelijk is voor dieren en vice versa. Het is een nobel principe, maar er zijn toch redenen om ongerust te zijn over de onafhankelijkheid en de objectiviteit van de keuze van onderzoeken en adviezen die kunnen uitgedacht worden in deze nieuwe instelling. Zo is er de algemene raad van Sciensano, die minstens uit vijftien leden moet bestaan, van wie tien leden uit overheidsinstanties die politiek benoemd zijn. De raad van bestuur wordt gecontroleerd door deze algemene raad en de algemene raad kan steeds verzet aantekenen tegen de beslissing van de raad van bestuur. Ook de leden van de wetenschappelijke raad, die buiten Sciensano op het wetenschapsterrein worden geselecteerd, zullen nog steeds aangesteld en ontslagen worden door de raad van bestuur, die op zijn beurt uit leden van de algemene raad bestaat en die dus door de politiek wordt benoemd.

Men streeft beter naar een raad van bestuur zoals deze van het KCE, waar er een evenwichtige vertegenwoordiging is van overheidsinstanties, de belangrijkste actoren uit de gezondheidszorg, ziekenfondsen en patiënten. In Sciensano zal het primaat van de politieke benoemingen veel zwaarder doorwegen en wordt de deur geopend voor potentiële druk van verschillende belangengroepen op het beleid en dus ook op de keuze van de studies en de sturing van de adviezen.

Daarnaast is ook in de mogelijkheid voorzien om Sciensano te laten participeren in private vennootschappen, wat mogelijkerwijze ook de onafhankelijkheid kan schaden. Er kunnen ook, zoals beschreven in de artikelen 25 tot 27, andere filialen worden opgericht in het buitenland, die volledig autonoom kunnen functioneren.

Omgekeerd zal Sciensano privéfinanciering kunnen krijgen. Wat ons nog meer verontrust, is de volgende passage in het wetsontwerp: "Door de aard van haar activiteiten en opdrachten is Sciensano gericht op de markt en moet zij soepel op wijzigende marktomstandigheden kunnen inspelen." De markt dus, artikel 40. Het kan voor ons niet de bedoeling zijn dat een publiekwetenschappelijke instelling prioritair over onze gezondheid moet waken. De gezondheidsbehoeften moeten voor Sciensano centraal staan, en niet wat de markt op een bepaald moment dicteert.

Industry is the main bias of the evidence-based medicine. Er bestaan stapels studies, commentaren en vaststellingen in de big five, de vijf belangrijkste tijdschriften, waaronder The Lancet en New England, die zeggen dat de belangrijkste bedreiging voor evidence-based medicine de evidencebased marketing van de farmaceutische industrie is.

Studiedesigns worden gemanipuleerd, uitkomsten worden gemanipuleerd, negatieve studies worden niet publiek gemaakt, positieve studies worden uitvergroot of meerdere keren gepubliceerd. Gesponsorde studies hebben vier keer meer kans op positieve uitkomsten bij onderzoek naar de effecten van een zelfde geneesmiddel dan onafhankelijke studies.

Daarom is het begrip conflict of interest in de discussies binnen de biomedische wetenschappen zo belangrijk en zo actueel. Het kan absoluut niet dat een door de overheid gesubsidieerde instelling die verondersteld wordt het algemeen belang en de volksgezondheid te dienen, en die verondersteld wordt in volle onafhankelijkheid te kunnen werken, afhankelijk wordt gemaakt, of zelfs maar kan worden beïnvloed, door de markt, lees door big pharma. Dit is echt ongezien, beste collega's.

Ten slotte hebben wij ook reserves bij het nieuwe statuut sui generis van deze instelling en bij de gevolgen hiervan op de aanwerving en de rekrutering van personeel. Zo zal Sciensano een overheidsinstelling worden maar niet langer een Staatsdienst, wat inhoudt dat men geen aanwervingen meer moet doen via Selor.

Welk objectief, neutraal wervingsmechanisme komt dan in de plaats, vragen wij ons af.

Om al die redenen, beste collega’s, zullen wij tegen deze wet stemmen, voornamelijk omdat we er niet van overtuigd zijn dat de onafhankelijkheid en neutraliteit binnen Sciensano zullen worden gewaarborgd wegens de mogelijkheid van politieke sturing en wegens de financiering en participatie van Sciensano in de privésector en omgekeerd, wat een stap in de verkeerde richting is. Ik dank u.