Proposition 54K2740

Projet de loi modifiant le Code des impôts sur les revenus 1992 en vue d'instaurer une réduction d'impôt pour les frais d'adoption.

General information ¶

Authors

CD&V Sonja Becq, Roel Deseyn, Eric Van Rompuy, Jef Van den Bergh

Submission date

Oct. 24, 2017

Official page

Visit

Status

Adopted

Requirement

Simple

Subjects

adoption of a child personal income tax tax relief tax law

Voting ¶

Voted to adopt

Groen CD&V Vooruit Ecolo LE PS | SP ∉ Open Vld N-VA MR PVDA | PTB PP VB

Contact form ¶

Do you have a question or request regarding this proposition? Select the most appropriate option for your request and I will get back to you shortly.

Discussion ¶

March 1, 2018 | Plenary session (Chamber of representatives)

Full source

De heer Robert Van de Velde, rapporteur, verwijst naar het schriftelijk verslag.

Mijnheer de voorzitter, collega's, wie een kind wil adopteren heeft een lange weg af te leggen. Het is niet alleen een kwestie van geschikt bevonden te worden en toestemming te krijgen om te kunnen adopteren, vaak blijft men tot het laatste moment zeer onzeker over de komst van het kind.

Bovendien, en daarover gaat dit wetsvoorstel, weegt adoptie budgettair zeer zwaar op de kandidaat-adoptieouders. Zij moeten de volledige procedure zelf betalen.

Het voorstel dat wij hier vanavond zullen goedkeuren, want daar reken ik toch op, wil een gezinsvriendelijke maatregel nemen en een belastingvermindering geven aan gezinnen die een kind wensen te adopteren. Dit past zeker in ons ruimer streven onze samenleving gezinsvriendelijker, of in dit geval adoptievriendelijker, te maken. Zo benaderen adoptieouders in financieel opzicht natuurlijke ouders.

Zoals gezegd kunnen de kosten van adoptie heel hoog oplopen. Zij verschillen natuurlijk naargelang het gaat om een binnenlandse of een buitenlandse adoptie. Ik geef u enkele cijfers mee. Wij zien dat een binnenlandse adoptie toch snel 8 000 euro kan kosten en voor een buitenlandse adoptie bedragen de kosten gemiddeld tussen 10 000 en 15 000 euro. Er zijn ook uitschieters bekend, bijvoorbeeld in de Franse Gemeenschap, tot 35 000 euro. Meer dan 40 000 euro is blijkbaar niet eens een zeldzame uitzondering.

Dit voorstel is dus meer dan op zijn plaats. Wij willen de kandidaat-adoptieouders concreet ondersteunen door hen een belastingvermindering te geven ten belope van 20 % van de gemaakte kosten, met een maximum van 6 150 euro. Op die manier kunnen gezinnen die twijfelen toch de stap naar adoptie zetten. Zij krijgen weliswaar maar een gedeeltelijke belastingvermindering, een vijfde van de kosten, maar dit kan voor de betrokkenen het verschil maken.

Wij hebben een aantal discussies gevoerd over de budgettaire kosten. In een maximaal scenario werd gesproken over 1,3 miljoen euro. Door de dalende trend van het aantal adopties, zeker uit andere landen, en door de lange tijdspanne van de procedure, zullen de budgettaire kosten echter absoluut lager liggen. Ik vermoed zo'n vierhonderd- tot vijfhonderdduizend euro.

Het is mooi dat verschillende fracties in dit Parlement zich ertoe konden engageren om dit voorstel praktisch rond te krijgen. Ik heb gemerkt in de reacties via mail of telefoon dat vele mensen blij waren toen zij vernamen dat dit voorstel wet zou worden. Er waren wel enkele praktische vragen.

Daarom neem ik hier de gelegenheid te baat om daarover iets te zeggen.

De vraag is met welke kosten het wetsvoorstel rekening houdt, want er zijn natuurlijk heel veel kosten in de praktijk. Ik zal ze niet allemaal overlopen, maar ik zal even inzoomen op de specifieke kostenposten die in aanmerking kunnen worden genomen voor de aftrek.

In het geval van een binnenlandse adoptie zijn dat de uitgaven met betrekking tot de geschiktheidsprocedure en de uitgaven voor kosten die door een erkende adoptiedienst worden aangerekend. Ik zal niet alle kosten noemen, dat heeft weinig zin, maar het is belangrijk om kennis te nemen van de grote rubrieken.

Voor een interlandelijke adoptie gaat het over de kosten voor de geschiktheidsprocedure, maar ook over de dossierkosten in het land van herkomst van het adoptiekind.

Een belangrijke rubriek zijn de reiskosten en de verblijfskosten. Hierover vond enige politieke discussie plaats. We zijn uiteindelijk geland op de consensus dat de adoptieouders een heen- en terugreis in het kostenbestek kunnen opnemen om in aanmerking te komen voor de belastingvermindering.

Misschien moeten wij dat in de toekomst nog eens bekijken, want in de praktijk moet men meerdere keren reizen. Dat heeft niets te maken met de loutere wil van de kandidaat-adoptieouders, maar veel met de maatregelen die genomen worden in het land van herkomst. Als bijvoorbeeld de mogelijkheid van een beroepsprocedure bestaat, moet men vier weken wachten vooraleer de procedure in het land van herkomst kan worden afgerond. In die tussenperiode mag men zelfs geen contact hebben met het betrokken kind. Natuurlijk komen die ouders intussen terug naar België, tenzij ze dat kunnen regelen met verlofdagen op het werk, en moeten zij opnieuw afreizen. Als het gaat over bijvoorbeeld Oeganda of Kazachstan, zult u begrijpen dat dit grote kosten met zich meebrengt.

Hierin hebben wij vandaag een lijn getrokken door een heen- en terugreis per kandidaat-adoptieouder op te nemen. Voor de verblijfskosten aligneren wij ons op de standaardtabellen die beschikbaar zijn voor de ambtenaren van Buitenlandse Zaken.

Zo komt men tot een absoluut maximum van 6 150 euro belastingvermindering voor het aanslagjaar 2019. Aan dat absolute maximum komt men pas – een eenvoudige berekening van een vijfde van de kosten – als men 30 750 euro aan adoptiekosten overschrijdt.

Over de buitenlandse adoptie rijzen natuurlijk ook wel vragen omdat dit een lange periode beslaat. Hoe verrekent men dit? Op welke periode heeft dit dan betrekking?

Praktisch gezien wordt die belastingvermindering verleend in het belastbaar tijdperk waarin de adoptieprocedure wordt beëindigd. De vermindering geldt voor de gedane uitgaven in dat belastbaar tijdperk en de vijf daaraan voorafgaande belastbare tijdperken. Heel concreet wil dit zeggen dat men de gemaakte kosten in het jaar zelf en in de vijf jaar vóór de beëindiging van de procedure kan inbrengen in de personenbelasting. Ik meen dat u er allen van overtuigd bent dat die vijf jaar absoluut noodzakelijk zijn, want eigenlijk is dit nog vrij bescheiden gerekend. Er zijn immers procedures die veel langer lopen. Als men de kosten van de vijf voorgaande jaren en het jaar waarin de procedure wordt afgerond, in rekening kan brengen, kan men in bepaalde gevallen toch al genieten van een aardige belastingvermindering.

De vraag is wanneer de adoptieprocedure nu precies wordt beëindigd. Wij kunnen daarover vanmiddag nog geen definitief uitsluitsel geven, mijnheer de voorzitter, omdat er nog een koninklijk besluit moet worden uitgevaardigd. Wij geven bij deze wet immers machtiging aan de Koning om het begrip "beëindiging" nader te bepalen. Dit is nochtans vrij cruciaal voor de betrokkenen, want er is enige marge voor welke kosten precies in rekening kunnen worden gebracht, maar ook voor het definiëren van de periodes. Men zou bijvoorbeeld kunnen kijken naar de datum van het erkenningsvonnis of de datum van erkenning door de Federale Centrale Autoriteit voor adoptie. Ik pleit echter voor de datum van inschrijving in het bevolkingsregister. Zeker bij de procedure van interlandelijke adopties is het niet onbelangrijk om die deadline op die manier te definiëren.

Om het belang van het eindpunt van de adoptie te schetsen, geef ik even het volgend praktisch voorbeeld. Stel dat een koppel adoptieouders op 3 maart 2018 de procedure beëindigt, dan kunnen zij de kosten gemaakt in het jaar 2018, ook de kosten die na de eigenlijke beëindiging werden gemaakt, en die van vijf jaar daarvoor in rekening brengen. Stel dat de adoptieprocedure wordt beëindigd op 15 december 2018, dan zal men hetzelfde kunnen doen, maar dan zullen de kosten die eventueel na de datum van beëindiging worden gemaakt en betaald, slechts in rekening kunnen worden gebracht wanneer zij in 2018 werden gerealiseerd. In casu heeft men dus nog vijftien dagen. Dit vormt uiteraard een groot verschil met een procedure die wordt afgerond in de maand maart. Bij het beëindigen van de procedure op het einde van het jaar moet men administratief alert zijn om te kijken welke betalingen en kosten precies in rekening kunnen worden gebracht.

Het kan immers voorkomen dat adoptieouders reeds hun kindje kunnen verwelkomen, maar dat de adoptieprocedure nog niet formeel beëindigd is omdat men bijvoorbeeld nog wacht op een inschrijving in het bevolkingsregister.

Dan kunnen zij echter nog steeds een beroep doen op de belastingvermindering. Voor adoptieouders die in een dergelijke situatie verkeren omdat hun adoptiekind bijvoorbeeld al sinds eind vorig jaar bij hen woont, is dat niet onbelangrijk. Daarom doe ik een oproep aan de regering – ik reken erop dat u dat zult zeggen aan uw collega's, minister Bellot – om snel werk te maken van een koninklijk besluit. Ik ben daar eigenlijk wel optimistisch over omdat de minister van Financiën zich er al toe heeft geëngageerd om daarmee niet te lang te wachten, zodat de mensen niet in onzekerheid leven en geen praktische, administratieve zorgen zouden hebben over een correcte aangifte.

Voorts voorziet het voorstel ook in een opdeling tussen gehuwden en wettelijk samenwonenden. Uiteraard kan men de belastingvermindering niet tweemaal genieten in hoofde van eenzelfde gezin. Hoe zal dat dan praktisch gaan? In het geval van een gemeenschappelijke aanslag bij gehuwden en wettelijk samenwonenden zal de belastingvermindering evenredig worden verdeeld op basis van het belaste inkomen van de beide echtgenoten of de wettelijk samenwonenden.

Ik heb er, ten slotte, al even op gealludeerd dat met betrekking tot de kosten de machtiging aan de Koning wordt gegeven om nadere voorwaarden in te stellen. In dat verband had ik bijvoorbeeld al verwezen naar de dagmaxima voor de ambtenaren van Buitenlandse Zaken waaraan de verblijfskosten gelinkt zullen worden. Alle kosten die voldoen en worden gemaakt in het kader van een procedure door een erkende adoptiedienst komen dus in aanmerking voor een belastingvermindering.

Er is nog een belangrijk element waarover veel vragen bestaan die volgens mij voortvloeien uit een zeer menselijke reflex: zelfs adoptieprocedures die vroegtijdig werden stopgezet, om welke reden dan ook, komen in aanmerking voor een belastingvermindering. Men kan dat dan aanmerken als een definitieve beëindiging, vandaar dat de definitie van de beëindiging van de procedure zeer belangrijk is. Op die manier wordt ook de last verminderd van belastingplichtigen die in laatste instantie – heel spijtig – hun adoptiewens in rook zien opgaan. Het is daarom zeer belangrijk dat het koninklijk besluit zeer zorgvuldig wordt geredigeerd. Wij konden dat niet zomaar in de wet inschrijven omdat het over praktische modaliteiten gaat waarover zeer goede afspraken moeten worden gemaakt.

Hiermee rond ik de voorstelling van de inhoud van het voorliggende wetsvoorstel af. Ik dank u alvast voor de steun bij de voorbereiding en bij de stemming van vanavond.

Monsieur le président, nous sommes très heureux d'avoir vu cette proposition de loi aboutir. Elle a été votée à l'unanimité en commission des Finances. La semaine dernière, c'était une amélioration du régime fiscal des orphelins. Cette semaine-ci, c'est une amélioration pour les parents adoptifs. On sait que l'adoption est un long chemin, difficile et coûteux. Cette proposition de loi n'a pas un grand coût budgétaire, mais elle améliore le sort des familles concernées. Le groupe MR est très heureux de soutenir cette proposition de loi.

Monsieur le président, cette avancée au niveau fiscal va permettre de soutenir les parents souhaitant adopter. On sait combien le parcours est difficile et bien plus encore lorsqu'il s'agit d'une adoption internationale. Soutenir les parents sur le plan des dépenses, souvent extrêmement élevées, tenait à cœur au cdH depuis un certain temps.

Le CD&V s'en souvient: un peu avant vous, nous avions déposé une proposition de loi en la matière, laquelle est aujourd'hui jointe. Nous nous réjouissons d'avoir pu réunir l'ensemble de la Chambre pour soutenir ce type de dispositif. Au-delà de ce soutien financier aux adoptants, d'autres dispositions devront encore être prises qui ne concernent pas, il est vrai, le domaine fiscal mais bien d'autres compétences au niveau fédéral, au niveau des Régions et des Communautés. J'ose espérer qu'ensemble, au fédéral, nous pourrons encore aller de l'avant.

Je remercie également Benoît Dispa qui a fait le job à ma place en commission puisque j'étais absente à ce moment-là. Merci d'avoir permis d'avancer ensemble sur ce dossier.

Monsieur le président, brièvement, pour appuyer cette proposition, le groupe socialiste votera favorablement ce projet de loi. L'adoption est un geste d'amour qui n'est pas forcément un long fleuve tranquille. C'est néanmoins une très belle aventure, tant pour les parents que pour l'enfant. Les soutenir tout au long de la procédure, notamment par la voie fiscale, est pour nous une évidence.

Mijnheer de voorzitter, wij zullen onderhavig wetsvoorstel goedkeuren, maar ik wil graag de bedenkingen die ik in de commissie gemaakt heb, even herhalen in de plenaire vergadering. Het is een goede zaak dat we als overheid tussenkomen in de kosten van adoptie, daar bestaat geen discussie over.

Ik meen echter dat we dat doen op een verkeerde manier. We klagen er in alle fracties over dat we koterijen blijven bijbouwen in ons fiscaal stelsel. De voorgestelde regeling is hier weer een voorbeeld van. De keuze voor een aftrek van kosten is in mijn ogen het minst goede middel voor de overheid om tussen te komen in iets dat legitiem is.

Het zou veel beter zijn om dat op Vlaams niveau te regelen wat Vlaanderen betreft. Men kan dan onmiddellijk tussenkomen in de kosten. Collega Deseyn argumenteert onder meer dat adoptie veel geld kost, wat voor sommigen een hinderpaal kan zijn om te adopteren. Wel, die hinderpaal wordt hiermee niet weggenomen. We weten immers allemaal hoe het fiscaal stelstel werkt. De aftrek kan bij de volgende aangifte worden ingediend en pas een jaar later, bij de aanslag, krijgt men dan de belastingvermindering. Dat kan twee jaar of langer zijn nadat men de uitgaven gedaan heeft.

Mijnheer de voorzitter, collega's, nogmaals, we steunen het voorstel, omdat we menen dat het een tegemoetkoming is in de adoptiekosten voor wie wil adopteren en dat anders niet kan. Wij kunnen niet anders dan hen daarin te steunen. We zouden echter op het regionaal niveau moeten pleiten voor een beter middel. Men kan kandidaat-ouders onmiddellijk een tussenkomst geven, als ze adoptiekosten maken. Daar zouden we veel beter aan doen.

Mijnheer de voorzitter, voor ons is het een tussenstap. Een volgende stap zou op regionaal niveau moeten gebeuren.