Proposition 54K2289

Projet de loi portant assentiment à la Convention de sécurité sociale entre le Royaume de Belgique et le Royaume du Maroc, faite à Bruxelles le 18 février 2014.

General information ¶

Submitted by

MR Swedish coalition

Submission date

Feb. 1, 2017

Official page

Visit

Status

Adopted

Requirement

Simple

Subjects

Morocco family benefit international agreement pension scheme social security health insurance

Voting ¶

Voted to adopt

Groen CD&V Vooruit Ecolo LE PS | SP DéFI Open Vld N-VA LDD MR PVDA | PTB PP

Voted to reject

∉ VB

Contact form ¶

Do you have a question or request regarding this proposition? Select the most appropriate option for your request and I will get back to you shortly.

Discussion ¶

March 9, 2017 | Plenary session (Chamber of representatives)

Full source

Mme Grovonius, rapporteur, se réfère à son rapport écrit.

Monsieur le président, je serai assez bref car le projet de loi à l'examen a été adopté à l'unanimité en commission et j'ose espérer qu'il en sera de même en séance plénière.

Tout d'abord, le MR tient à saluer le fait que ce projet de loi soit à l'ordre du jour et puisse être adopté en cet hémicycle car, comme vous l'avez souligné, monsieur le vice-premier ministre, celui-ci met à jour une convention de sécurité sociale datant des années 1960. Cette mise à jour paraît d'autant plus indispensable, lorsque nous connaissons les liens étroits que nos pays respectifs entretiennent et la contribution importante de la communauté marocaine pour l'économie de notre pays depuis des dizaines d'années.

Le Mouvement réformateur va donc naturellement voter en faveur de ce texte qui a pour objectif de maintenir les droits de sécurité sociale acquis dans les deux pays, assurer l'égalité de traitement entre ressortissants belges et marocains, éviter le double assujettissement à la sécurité sociale et, enfin, faciliter le passage d'un régime à un autre.

Enfin, comme l'a rappelé le ministre, cette convention est de nature mixte et, lorsque nous aurons voté, nous serons les seuls, avec la COCOM, à avoir porté assentiment à cette convention importante pour des dizaines de milliers de citoyens belges et marocains.

Dès lors, permettez-moi de lancer un appel à mes collègues, dont les partis sont dans les majorités parlementaires régionales et communautaires et qui ne se sont pas encore prononcés. Saisissez-vous de l'exemple que nous allons montrer, afin que chacun des parlements concernés puisse rapidement avaliser, mettre à jour et dépoussiérer cette convention datant de plus de cinquante ans!

Je vous remercie.

Mijnheer de voorzitter, collega’s, ik zal het maar over één artikel van het verdrag hebben, de reden waarom wij het niet kunnen goedkeuren. Het gaat om het laatste artikel van het tweede hoofdstuk, artikel 29. In het vorig verdrag stond een gelijkaardige regeling in artikel 24, § 2.

U moet het maar doen, collega’s. Velen onder u hebben gisteren heel straffe verklaringen afgelegd, stoere uitspraken gedaan, naar aanleiding van de Internationale Vrouwendag. Vandaag bestendigt u met onderhavig verdrag polygamie. Nochtans is polygamie volgens de Belgische wetgeving uitdrukkelijk verboden. Met het verdrag blijft u ervoor zorgen dat weduwepensioenen van polygame huwelijken toch uitbetaald worden door de dienst Pensioenen.

Uit de voorliggende overeenkomst blijkt dat u polygamie blijvend ondersteunt. Ik vind dat een onaanvaardbare aanfluiting van onze basisrechten. Ik ben daar niet alleen in. De kersverse staatssecretaris, mevrouw Demir, vindt dat ook. Zij heeft dat reeds laten optekenen in januari 2014, in een zeer uitgebreide column in Knack. Maar daar kom ik zo dadelijk op terug.

Collega’s, polygamie lijkt een ver-van-ons-bedzaak. Voor vele vrouwen in de wereld is het nochtans een droeve realiteit. In ons land komt het fenomeen gelukkig weinig voor. Maar blijkbaar dwingt de Belgische regelgeving er soms toe daarmee ook bij ons rekening te houden. In de vorige versie bepaalde artikel 24, § 2 van het socialezekerheidsverdrag tussen België en Marokko het volgende: “Het weduwepensioen wordt eventueel gelijkelijk en definitief verdeeld onder de gerechtigden in de voorwaarden die zijn bepaald in het persoonlijk statuut van de verzekerde." In mensentaal wil dat gewoon zeggen dat het weduwepensioen gelijkelijk wordt verdeeld onder het aantal weduwen van de betrokkene.

Polygamie kan in ons land aldus een factor voor de bepaling van sociale uitkeringen zijn.

In het nieuwe verdrag lezen wij in de toelichting: “In het oude verdrag werd het overlevingspensioen in gelijke delen over meerdere weduwen verdeeld, wat niet altijd billijk was. In dit verdrag wordt het overlevingspensioen verdeeld tussen de weduwen, rekening houdend met de lengte van het huwelijk. Er is dus een billijkere oplossing gegeven aan een feitelijke situatie waar wij de gevolgen van dragen."

Die nuancering ten opzichte van het vorige verdrag verandert echter niets aan de essentie, namelijk dat België met polygamie rekening blijft houden. In het nieuwe verdrag blijft men de feiten gewoon gedogen. Nochtans is polygamie een strafbaar feit en een misdaad tegen de openbare orde der familie en de openbare zedelijkheid.

Ik heb in het begin van de huidige legislatuur staatssecretaris Francken over die praktijken ondervraagd. Hij heeft zelf tijdens de vorige legislatuur Maggie De Block met gelijkaardige vragen lastiggevallen. Ik meende dus dat ik bij de juiste bevoegde instantie mijn vragen stelde. Francken zette echter zijn paraplu open en stuurde mij door naar de minister van Pensioenen.

Ondertussen twitterde hij wel stoer, toen een aantal moslima’s protesteerden teneinde allemaal een volwaardig weduwepensioen te krijgen in plaats van een opgesplitst pensioen. Hij was zoals een scheidsrechter die zichzelf een rode kaart geeft, maar wel op het veld blijft staan. Het is enigszins machiavellistisch telkens een situatie aan te kaarten, om ze vervolgens zelf in stand te houden.

Ik heb mij daarna tot de minister van Pensioenen gewend. In mei 2015 heb ik ook hem over de aangelegenheid ondervraagd. Uit zijn antwoord viel vooral te onthouden dat hij een heronderhandeling van het verdrag niet opportuun achtte. Hij vond het met andere woorden niet erg dat die inbreuk op onze wetgeving in stand bleef.

Collega’s, vandaag ligt het heronderhandelde verdrag echter op uw banken. Blijkbaar is er geen rekening gehouden met de vraag die ik aan alle genoemde excellenties heb gesteld.

Ik kom terug op de column van 2014 in Knack van mevrouw Demir, die ondertussen staatssecretaris is.

Ik nam die column serieus en ik denk dat heel wat kiezers dat ook hebben gedaan. Hij is niet uitgegeven op 1 april, maar dateert van begin januari. Ik lees graag een stukje voor:

“Wij mogen van de Belgische overheid toch wel verwachten dat die erop let dat verdragen die zij afsluit, passen in de opvattingen over fundamentele basisrechten. Het genoemd verdrag dateert van 1971, toen er nog over gastarbeiders werd gesproken. Vandaag zijn zij medeburgers geworden. Het is alleen al om die reden de hoogste tijd om de bepalingen van dat verdrag te herzien.

Dat is echter niet de enige contextwijziging die zich heeft voorgedaan. In 1981 kreeg België een eerste antidiscriminatiewet, die sedertdien meermaals werd aangescherpt. De wet op de gelijkheid van man en vrouw van 2007 maakt dat die gelijkheid sedertdien niet langer een mooi nastrevenswaardig doel is, maar een wettelijk opgelegde verplichting. Een verdrag met de genoemde artikels blijft echter buiten schot, ook al miskent het die wetgeving.

Ook op het internationale terrein stond de wereld gelukkig niet stil. Er groeit een steeds grotere wereldwijde consensus dat polygamie botst met het gelijkheidsbeginsel. De Marokkaanse wet staat overigens polygamie toe, maar geen polyandrie. Een vrouw met meerdere mannen huwen, dat kan daar niet. Dus de gelijkheid tussen man en vrouw wordt daarmee expliciet geschonden. In 1993 deed het Committee on the Elimination of Discrimination against Women aanbevelingen voor het verdrag van de Verenigde Naties tot uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen. In die aanbevelingen noemt men polygamie nadrukkelijk discriminerend. Het dringt erop aan dat de polygame huwelijken wereldwijd verboden worden.

Dat een verdrag van 1971 geen rekening houdt met wetten en evoluties in het denken van een latere datum, is logisch, maar dat die verdragen niet worden herzien, is een aanfluiting van de evolutie in ons denken. Via die weg worden vandaag algemeen aanvaarde principes straffeloos miskend, ook voor mensen op ons grondgebied. Het is zonder meer onaanvaardbaar dat België polygamie op een of andere manier ondersteunt.

De regering moet zo snel mogelijk onderhandelingen opstarten met Marokko om alle bepalingen die strijdig zijn met onze rechtsbeginselen, uit dat verdrag van 1971 weg te werken. Ook de Marokkaanse samenleving en wetgeving kenden sedertdien trouwens een evolutie ten goede.”

Luister goed, collega’s, ik citeer nog altijd: “Ik roep de collega’s van alle Vlaamse partijen op om mijn oproep te ondersteunen en van de regering te eisen hier paal en perk aan te stellen. We moeten een duidelijk signaal geven dat wij die beschamende inbreuk op de menselijke waardigheid bij ons geen duimbreed ruimte willen geven. Dat wij er alles aan doen om de voor vrouwen nadelige gevolgen van polygamie weg te werken, zal hopelijk geen punt van discussie zijn in Vlaanderen. Ook in een multiculturele omgeving mag cultuurrelativisme er niet toe leiden dat we vrouwenrechten nuanceren. Het signaal, collega’s, moet klaar en duidelijk zijn: de basisrechten staan niet ter discussie. Daar worden geen compromissen over gesloten, nooit.” Einde citaat.

Nu hebt u heel dat verdrag onderhandeld maar aan de essentie, aan de hoofdbekommernis, aan de oproep van de staatssecretaris, bent u helemaal niet tegemoet te komen. Al de redenen die zij aanhaalde, zijn terecht en rechtvaardigen de niet-goedkeuring van het verdrag en een heronderhandeling. Collega’s van de N-VA, ik hoop dat u die oproep van Zuhal Demir steunt. Wij zullen dat alleszins doen door het verdrag niet goed te keuren.

Puisque j'ai été interrogée sur un point de procédure, je voudrais rassurer M. Flahaux. Au départ, cette convention ne devait être ratifiée qu'au niveau fédéral. Depuis la sixième réforme de l'État et la communautarisation des allocations familiales, le traité est devenu mixte et doit donc être ratifié par les différents parlements. D'après les différentes informations communiquées, c'est en voie de l'être; nous pourrons donc nous réjouir.

Ensuite, je suis heureuse du projet qui nous est proposé. La convention générale de sécurité sociale entre la Belgique et le Maroc a été signée en 1968. C'était quatre ans après l'accord sur le travail de 1964. Nous avons amené des travailleurs dans notre pays car nous en avions besoin. Le moins que nous puissions faire aujourd'hui, c'est reconnaître tout l'apport de ces travailleurs au développement de notre économie, dans toutes les régions du pays.

Une convention de sécurité sociale a donc été réalisée mais elle était limitée. Nous avons élargi le texte, tant pour les travailleurs marocains venus en Belgique, que pour les travailleurs belges partis travailler au Maroc. Par exemple, un travailleur qui a travaillé ici toute sa vie, qui retourne vivre dans son pays, peut avoir accès aux soins de santé de la même façon que les autres travailleurs, puisqu'il a cotisé à la sécurité sociale, comme tous les autres travailleurs.

C'est donc une égalité à respecter.

C'est une convention que j'ai personnellement négociée, vous le savez. Cela a pris du temps. Cela n'a pas été simple et je suis vraiment heureuse que ce gouvernement nous propose aujourd'hui d'accepter le traité et de le ratifier. Merci!

Je crois qu'il faut reconnaître quand les choses se font convenablement.

De regering vraagt het woord niet, want er zijn eigenlijk alleen maar steunbetuigingen geweest, behalve van mevrouw Pas natuurlijk.