Proposition 55K1677

Projet de loi portant diverses mesures relatives aux tests antigéniques rapides et concernant l'enregistrement et le traitement de données relatives aux vaccinations dans le cadre de la lutte contre la pandémie de COVID-19.

General information ¶

Authors

CD&V Nawal Farih
Ecolo Laurence Hennuy
Groen Barbara Creemers
MR Daniel Bacquelaine
Open Vld Robby De Caluwé
PS | SP Laurence Zanchetta
Vooruit Karin Jiroflée

Submission date

Dec. 9, 2020

Official page

Visit

Status

Adopted

Requirement

Simple

Subjects

epidemic health policy infectious disease medical diagnosis public health respiratory disease

Voting ¶

Voted to adopt

Groen CD&V Vooruit Ecolo PS | SP Open Vld N-VA LDD MR VB

Abstained from voting

LE DéFI PVDA | PTB

Contact form ¶

Do you have a question or request regarding this proposition? Select the most appropriate option for your request and I will get back to you shortly.

Discussion ¶

Dec. 15, 2020 | Plenary session (Chamber of representatives)

Full source

Le rapporteur est notre collègue Rigot.

Madame la présidente, chers collègues, je présenterai un rapport oral puisque nous avons traité cette proposition de loi hier, en urgence, en commission de la Santé. Je vais essayer d'être le plus bref mais le plus exhaustif possible avant de vous céder la parole pour les débats.

C'est Mme Jiroflée qui a commenté cette proposition de loi et qui, en introduction, a souligné les efforts importants consentis par la population ces dernières semaines, comme nous le savons toutes et tous, pour faire baisser fortement les chiffres du covid. Nous savons aussi malheureusement que malgré ces efforts, nous devons constater des chiffres toujours inquiétants et même en légère hausse hier encore. La situation est préoccupante et nécessite donc toute notre attention.

Mme Jiroflée indique qu'il faut voir aussi les évolutions positives parmi lesquelles la vaccination. Elle rappelle que notre pays peut se préparer à une campagne de vaccination attendue en début d'année. Un autre signal positif consiste dans la nouvelle stratégie de dépistage, une stratégie étendue qui inclut également des tests antigéniques rapides qui permettent de savoir rapidement si un patient présentant des symptômes est infecté ou non par le coronavirus.

Cette proposition de loi a donc pour objet d'établir un cadre légal pour l'utilisation de ces tests antigéniques rapides. Mme Jirofée souligne qu'afin d'assurer la flexibilité requise, plusieurs dispositions de cette proposition prévoient la possibilité de modifier le cadre légal par la voie d'arrêtés royaux. Cela permettra de conférer un rôle plus important aux prestataires de soins, en particulier aux pharmaciens.

Cette proposition de loi porte également sur la mise en œuvre de la campagne de vaccination. Elle met l'accent en particulier sur l'enregistrement des données de vaccination.

Nous avons alors entamé la discussion. Globalement, on peut retenir que le texte a été bien accueilli par les membres. Ce texte de loi permet au Roi d'impliquer davantage d'acteurs dans l'utilisation des tests rapides, en particulier les pharmaciens. Actuellement, les représentants des pharmaciens indiquent que 40 % d'entre eux ne sont pas prêts à effectuer des tests rapides dans leurs locaux. Si nécessaire, les pharmaciens pourront être davantage impliqués par le biais d'arrêtés royaux lorsqu'ils seront prêts.

Divers avis critiques ont été formulés à plusieurs reprises par différents membres de la commission de la Santé, notamment concernant le timing du projet de loi pour certains. Plusieurs membres s'étonnent en effet et regrettent que cette disposition arrive si tard surtout par rapport aux pays voisins. Certains estiment que commencer les tests plus rapidement aurait peut-être permis une deuxième vague moins forte.

L'exclusion du pharmacien de famille a également été soulignée. Certains membres regrettent l'exclusion provisoire du pharmacien de famille. Plusieurs membres ont aussi estimé que les sanctions étaient trop sévères pour les pharmaciens qui vendraient des tests rapides.

Diverses questions ont été soulevées. Il a été demandé si les nouvelles lignes directrices ne risquaient pas de compromettre les projets-pilotes déjà existants en matière de tests rapides. Il a été demandé pourquoi les mesures n'étaient pas réglées par le biais d'un accord de coopération, comme ce fut le cas pour les bases de données Sciensano pour le suivi des contacts, certains parlementaires estimant que l'on faisait fausse route et que cela pouvait porter atteinte à la confiance du citoyen dans la campagne de vaccination.

Le ministre de la Santé a expliqué qu'une procédure passant par un accord de coopération serait trop longue et que la nécessité, aujourd'hui, était de déposer une proposition de loi urgente. Un accord de coopération ne serait probablement pas prêt avant la fin février.

S'agissant des pharmaciens, il a indiqué qu'il fallait être suffisamment strict. Si la plupart disposent effectivement d'une pièce séparée, nombreux sont ceux qui ne peuvent pas encore gérer les différents flux de personnes infectées et non infectées. En outre, le ministre privilégie, dans un premier temps, la vaccination collective, c'est-à-dire en grands groupes plutôt qu'individuelle. Cela peut être mieux organisé dans de grands centres. La concertation se poursuivra – a-t-il dit – avec les pharmaciens. Enfin, le ministre a indiqué que les sanctions prévues dans la proposition de loi sont des peines classiques.

Mme Depoorter a présenté cinq amendements. Les amendements n°ˢ 1 à 3 visent à permettre également aux officines de distribuer des tests rapides. Les utilisateurs finaux qui le souhaitent pourront obtenir un test auprès de l'officine autorisée en dehors des conditions de remboursement, ce test devant alors être effectué sur place par le pharmacien. Dans son amendement n°4, Mme Depoorter demande à ce que soient prévus, dans les infrastructures où de grands groupes de personnes seront vaccinés, un médecin coordinateur ainsi qu'un pharmacien coordinateur. Selon elle, cette adjonction est nécessaire en raison de l'expérience que les pharmaciens ont acquise en matière de conservation des vaccins.

Quant à l'amendement n° 5, il demandait que chaque flacon de vaccin injectable soit pourvu d'un code barre unique.

Tous les amendements ont été soumis au vote et ont été rejetés. L'ensemble de la proposition de loi a été adopté à l'unanimité et une abstention du groupe PTB.

Mevrouw de voorzitster, collega's, dit wetsvoorstel om het kader te regelen voor antigeentests en de registratie van de covidvaccinatie verdient bijzondere aandacht. Tenslotte wachten wij hierop reeds maanden, onze burgers maar ook wij, parlementsleden. De eerste keer dat ik hier over sneltests sprak was in april, wij zijn x-aantal maanden verder en nu is er een wetsvoorstel. Dat is dus absoluut positief nieuws. Hieraan moest gewerkt worden.

Alleen is het een beetje jammer dat men de kans gemist heeft om dat op een constructieve manier te doen, op een open manier te doen en vooral om het samen met de sector uit te werken. Als men tijd heeft van april tot december, was de tijd en de gelegenheid er zeker.

Wat betreft de sneltests, kiest de regering voor een gesloten circuit, waarbij de overheid instaat voor distributieactiviteiten en waarbij alleen grootdistributeurs of de regering zelf die sneltests mogen verdelen. Hierbij worden de sneltests verboden in de apotheek. Ik vind dat heel bijzonder. Eigenlijk doet de regering twee zaken. Zij gaat de markt zelf reguleren. Ik heb verschillende keren gevraagd waarom de apotheek die sneltests niet kan verkopen. Ik heb daarop geen antwoord gekregen. Mijn vaststelling is dat deze regering meer rood dan blauw is. Wanneer een overheid zelf een test gaat verhandelen en gaat verkopen en handelaars, want dat zijn apothekers toch, gaat verbieden om die te verkopen, dan vraag ik mij af waar de liberale en christendemocratische collega's zaten toen dat beslist werd.

Wij moeten hierbij toch even stilstaan. De apotheker is de leverancier van medicijnen en medische grondstoffen, is een vertrouwenspersoon voor de patiënt, maar ook voor de arts en het woon-zorgcentrum waaraan hij levert. Deze apotheker wordt hier nu gekortwiekt door een gesloten circuit, waar de tests niet mogen verkocht worden.

Dat is een totalitaire markt. Ik kan mij voorstellen dat de collega van PVDA dat toejuicht en van minister Vandenbroucke kan ik het ook nog begrijpen, maar van de andere partijen niet. Dat krijg ik niet uitgelegd. U misschien wel. U kunt verwijzen naar een mogelijke schaarste, maar die is er niet. Er is een massale productie.

Een wetenschappelijk argument heb ik niet gevonden en hebt u mij ook niet kunnen geven.

Gebrek aan registratie? U weet allemaal dat de apothekers zowat elke verkoop in de apotheek op het gedeeld farmaceutisch dossier registreren. In ons land hebben 9,5 miljoen mensen een gedeeld farmaceutisch dossier, dus die registratie is geen enkel probleem. Ook het doorverwijzen naar de arts kan geen probleem zijn, want dat is nu eenmaal wat een apotheker doet wanneer daar nood aan is.

De RAG heeft het advies rond die sneltesten dat moest worden uitgewerkt op 18 augustus meegedeeld. Op dat moment heeft de voorzitter van de taskforce inderdaad gezegd dat het nog een beetje te vroeg was om die apotheken al te incorporeren, maar 18 augustus ligt al ettelijke maanden achter ons.

Toch hebt u in november een wetsvoorstel goedgekeurd waarin u de uitbreiding voorstelt van het aantal zorgverstrekkers om staalafnames te doen. U beseft wel dat er meer moet worden getest en dat er meer mensen moeten kunnen testen. U hebt onder andere, hoe ironisch het ook kan zijn, de apothekers de toestemming gegeven om tests af te nemen. Ik vind dat absoluut niet te rijmen met de beslissing van vandaag, waar de apotheker die test niet mag verkopen. Dat is onbegrijpelijk.

U moet nog starten met het overleg met de apothekers over een nieuw meerjarenplan, maar het voorliggend wetsvoorstel bepaalt dat het aflezen van de test door de apotheker of door de tandartsen die opgeleid zijn om eventueel staalafnames te kunnen doen, onder toezicht moet gebeuren. Het gaat hier om twee streepjes. U betwijfelt dat wetenschappelijk opgeleide mensen die twee streepjes kunnen interpreteren en dat zij het wetenschappelijk inzicht zouden hebben om, wanneer er andere signalen zijn, die patiënten naar de arts door te verwijzen. De collega zei het al: 40 % van de apothekers blijkt niet klaar te zijn, maar 60 % wel. We zitten in een periode waarin de positiviteitsratio in ons land nog altijd te hoog is. We komen maar niet aan die limieten die de WHO ons oplegt. We blijven te hoog. Ik ken de beweegredenen nog altijd niet en ik vermoed dat u het ook niet kunt zeggen. De apothekers hebben zelf gezegd dat ze een meerwaarde in de teststrategie kunnen zijn, dat ze bereid zijn om samen te werken met de overheid. Toch hebt u hen pas gecontacteerd op de dag dat de tekst al klaar was. Er kon eigenlijk niets meer aan gedaan worden. De tekst was ingediend. U verwijst nu naar de koninklijke besluiten waaraan u aanpassingen zult doen, die binnen de regering, buiten het parlementaire debat, zullen worden besproken.

De N-VA vindt dat de consument het recht moet hebben om een sneltest te kopen, wanneer hij of zij daaraan nood heeft, wanneer hij of zij om persoonlijke redenen vindt dat die sneltest afgenomen moet worden. Dat kan perfect in de apotheek onder protocol worden afgenomen. Dat kan worden geregistreerd en er kan naar de huisarts worden doorverwezen. De huisapotheker kent immers ook de huisarts van de patiënt. Zij hebben een directe lijn.

Wat zal er vandaag gebeuren? Men kan via de computer sneltesten bestellen in Nederland, in China, overal. De volgende dag zitten ze in de brievenbus. Dan zal er geen begeleiding van de patiënten zijn. Dan zal er geen registratie zijn. Dan zal er ook geen doorverwijzing naar de arts zijn.

Ik heb nog een vraag. Ik heb u dat gisteren in de commissie ook gevraagd, mijnheer de minister. De RAG heeft dat advies op 18 augustus gegeven. U zegt terecht dat u maar twee maanden had om deze tekst klaar te maken. Hoe zit het nu? Hebt u geen informatie van uw voorgangers doorgespeeld gekregen? Was die transitie van informatie zo moeilijk, die in het geval van een pandemie nochtans zeer noodzakelijk is? Of is er met die informatie niets gebeurd in augustus en september?

In de tekst staat de strafbepaling heel duidelijk beschreven. Een apotheker die testen verkoopt, kan een gevangenisstraf van vijftien dagen tot een jaar krijgen. Dit is voor een test van 16 euro die de volksgezondheid niet zal bedreigen. De apotheker zal aan zijn kerstdis worden gecontroleerd door een drone en hij kan dan ook nog een invasie van de speciaal door u aangeworven gezondheids­inspecteur verwachten om te kijken of hij toch geen testje verkocht heeft. Je zou toch voor minder van een politiestaat spreken. Dit is echt buiten proportie.

De amendementen die ik gisteren heb ingediend, heb ik vandaag opnieuw ingediend. Denk daar toch nog eens over na en laten we dit rechtzetten en ervoor zorgen dat zowel onze patiënten als de apothekers en de eerstelijnszorg wel kunnen deelnemen aan de teststrategie en ervoor kunnen zorgen dat we de crisis aanpakken.

We zitten allemaal te wachten op de vaccinatiestrategie. Het is onze hoop op de terugkeer naar een normaal leven, naar een spontane knuffel. We weten allemaal dat het niet evident zal zijn en dat het ook niet zo snel zal gaan, net zoals deze tekst ook heel lang op zich heeft laten wachten. We zetten echter een stap verder. De vaccinatiecampagne wordt een gigantische uitdaging, dat weten we allemaal. Iedereen is het erover eens dat we verder moeten en dat we ervoor moeten zorgen dat de vaccins naar onze patiënten komen en dat we naar een gewoon leven kunnen evolueren.

Het is toeval dat het vandaag allemaal over de apothekers gaat, maar ook hier zie ik slechts een minieme vermelding van de apotheker. Dat is natuurlijk erg jammer, want we zijn met een nieuw vaccin bezig en de kwaliteitscontrole is ontzettend belangrijk. Wij betalen miljoenen euro's voor deze vaccins en vestigen er al onze hoop op. Het ontdooien van deze vaccins moet volgens een standaardprotocol gebeuren en hetzelfde geldt voor het aanlengen en het bewaren van het vaccin tot de inspuiting. Daar heeft men toch een apotheker voor nodig? Dat is toch artsenijbereidkunde? Dat is juist de rol van een apotheker.

Blijkbaar hebt u tot nu toe vooral gefocust op de eerste fase, maar ook de tweede en de derde komen er aan. U zegt dat de vaccins in de eerste fase door de ziekenhuisapotheker aan de vaccinatiedorpen en de woon-zorgcentra geleverd worden. Als het vaccin geleverd is aan een woon-zorgcentrum, dan wordt de verantwoordelijkheid aan de coördinerende arts overgedragen. Wel, daar zit er een fout in de gedachtegang. Het kan immers niet de bedoeling zijn dat de arts de supervisie heeft over het ontdooien en het aanlengen, over de artsenijbereidkunde dus. We hebben daar een apotheker voor nodig omdat die niet alleen expertise heeft, maar hier ook voor opgeleid is. Die weet hoe alles in elkaar zit en wat hij moet doen.

Een ander deel van dit plan is het registreren van het vaccin. Ik kom straks nog terug op de manier van registreren, maar u zei hier duidelijk dat de apotheker mag registreren onder toezicht. Ook dat toont een gebrek aan respect voor mensen die dag in, dag uit niet anders doen dan registreren welke medicatie welke patiënt neemt. Zij zoeken interacties op, doen de medicatiereview en zorgen voor de therapietrouw. Dit had dus op een andere manier verwoord kunnen worden.

Ook de opvolging van de registratie is niet af. U geeft aan dat u zult registreren op Vaccinnet. Als Vlaamse partij zijn wij daar absoluut voorstander van, want dat werkt goed. Onze huisartsen zijn het ook heel gewoon om daarmee te werken en de apothekers kunnen het aflezen, maar ik heb in de commissie toch een aantal geruchten gehoord die mij verontrusten over hoe u dat in Wallonië uitgelegd zult krijgen. Dat is echter uw job, zal ik zeggen.

De registratie alleen in Vaccinnet zal niet voldoende zijn. Vermits wij met een heel nieuw vaccin aan het werk zijn, vermits wij verschillende vaccins aan verschillende groepen mensen geven, zou een registratie in het gedeeld farmaceutisch dossier en het globaal medisch dossier – dat kan allebei via Vaccinnet – veel duidelijker zijn. Wij gaan er immers voor moeten zorgen dat de mensen op het juiste moment voor de tweede prik, de reboost, gaan. Bij het vaccin van Pfizer is dat na 21 dagen en bij dat van AstraZeneca na 28 dagen. Dat moet heel precies worden opgevolgd. Wij gaan er ook voor moeten zorgen dat de patiënten de juiste tweede prik krijgen, dus dat zij hetzelfde vaccin krijgen, en dat opgevolgd wordt wanneer het vaccin herhaald moet worden, na een jaar of enkele jaren. Dat moet worden opgevolgd. Ook daaromtrent hebben wij gisteren een amendement ingediend – dat wij vandaag opnieuw zullen indienen – om elke flacon, elke vial te voorzien van een unieke barcode.

Het is een beetje hetzelfde verhaal als datgene wat ik daarnet vertelde, maar het gaat nog veel verder. Wij werken immers met een gloednieuw vaccin dat nog nooit als vaccin is gebruikt bij de mens. Er is inderdaad wetenschappelijke ervaring bij kankertherapieën, maar het is gloednieuw. Het belangrijkste in de wetenschap zijn data en de opvolging van die data. U zegt dat u de lotnummers zult registreren, maar zo goed als half Vlaanderen kan hetzelfde lotnummer toegediend krijgen; vandaar is de unieke barcode, die het flesje volgt van bij de producent tot bij de patiënt en ook jaren later, want het blijft in het dossier staan, een absolute meerwaarde. Als wij het dan hebben over vertrouwen van onze patiënten in dit nieuwe vaccin, kan dit absoluut tellen, meen ik.

Wij hebben vandaag het goede nieuws gehoord dat het EMA al op 21 december zou samenzitten om het Pfizervaccin goed te keuren. Het ziet er dus goed uit. Het ziet er naar uit dat wij op 5 januari zullen kunnen beginnen met vaccineren, als dan ook de spuitjes en dergelijke meer aangekomen zijn.

Maar het is toch wel kort dag, mijnheer de minister, om dit wetsvoorstel te moeten goedkeuren dat wij vrijdag in de brievenbus hebben gekregen. Ik hoop samen met u dat alles goed komt en dat wij niet ook hier zullen moeten stellen dat vooruitziendheid een noodzaak was.

Collega's, ik nodig u uit het amendement over de unieke barcode te heroverwegen.

Monsieur le président, chers collègues, cette proposition est attendue de longue date et est d'ailleurs cosignée par ma collègue Laurence Zanchetta, au nom de notre groupe. Elle définit – enfin, diront certains – l'utilisation et le remboursement des tests antigéniques. Par cette loi, nous déployons la nouvelle stratégie de testing qui est indispensable; nous le savons tous. Le testing est un outil fondamental pour combattre la propagation du virus.

Oui, nous parlons bien d'une utilisation dans un cadre fermé actuellement; mais les pharmaciens pourraient occuper une place importante dans cette stratégie dans le futur. La porte n'est pas fermée, comme cela a été indiqué en commission. Les discussions sont en cours et la porte est bel et bien ouverte pour envisager dans le futur une collaboration utile et nécessaire dans cette politique de testing, mais aussi de vaccination.

Ce texte est aussi la base légale pour l'enregistrement des vaccins. C'est la nouvelle pierre à l'édifice du plan de vaccination qui se construit peu à peu. Le début de la mise en oeuvre de ce plan est pour bientôt. C'est une pierre indispensable pour garantir le suivi médical, suivre l'immunisation de la population et estimer son impact sur l'évolution de l'épidémie.

Cette proposition permet donc de franchir une étape supplémentaire et essentielle dans notre stratégie de testing et une étape supplémentaire et tout aussi essentielle dans notre stratégie de vaccination. C'est une prise de responsabilité. Certains ont estimé qu'elle venait trop tard. Il ne s'agit pas de savoir si elle vient trop tard ou trop tôt: elle vient maintenant. Elle vient avec la volonté d'avancer, de continuer le combat parce qu'il est loin d'être fini. Certains, il y a quelques temps encore, louaient les stratégies de la Suède, des Pays-bas et de l'Allemagne. Ce que nous apprend cette épidémie, que c'est qu'il faut rester modestes et humbles et ne certainement pas juger en fonction de ce qui se passe ailleurs en pensant que tout est simple. Non, rien n'est simple. La vérité d'un jour n'est pas la vérité absolue. C'est ce que nous devons savoir en tant que politiques. Mais c'est notre vérité aujourd'hui, et c'est ce qu'il faudra dire tout à l'heure en votant.

Mijnheer de voorzitter, dit wetsvoorstel komt, zoals de collega's al zeiden, jammerlijk laat. Terwijl onze buurlanden al in september en oktober snelle antigeentesten toelieten en op grote schaal gebruikten, werd in België niets ondernomen. Zoals we ondertussen in deze crisis gewoon zijn, komen de maatregelen maanden later ook wel.

In september liep het KB af dat snelle antigeentesten en zelftesten verbood. Toen ik eind september daarover een vraag stelde, was het antwoord nog steeds dat erover nagedacht moest worden en dat het bestudeerd moest worden. Nederland, Duitsland, Frankrijk, Spanje, Italië en Engeland gebruiken die testen wel al. Eventjes over het muurtje kijken, zou ons heel veel tijd en bijkomende patiënten bespaard hebben. De tweede golf zou er dan misschien niet gekomen zijn of misschien hadden we die kleiner kunnen houden. Het doet er dus echt wel toe, mijnheer Rigot, of het wetsvoorstel al dan niet te laat komt, maar goed, zoals een Vlaamse gezegde luidt: beter laat dan nooit.

Laat mij toch de vraag stellen waarom er niet vroeger naar de snelle antigeentesten en zelftesten werd gegrepen. In de commissie werd daar niet echt een antwoord op gegeven. Voor de snelle antigeentesten en zelftesten moet een specifiek kader worden gecreëerd. De zelftest is enerzijds, weliswaar voorlopig, verboden, anderzijds zal de Koning de goede omstandigheden en voorwaarden waaraan de testen moeten voldoen regelen. Dat is niet echt duidelijk, naar mijn mening.

Een andere contradictie is dat de apothekers enerzijds geen snelle antigeentesten mogen afleveren, anderzijds wel kunnen worden ingeschakeld voor de afname. Dat is allemaal zeer bizar. Bovendien kunnen zij, als klap op de vuurpijl, indien zij het zouden aandurven toch een test te verkopen, disproportioneel zwaar gestraft worden. Niet getreurd echter, de grote geldboetes en zware gevangenisstraffen staan er zomaar, bij wijze van formaliteit, of voor het shockeffect. Geen wonder dat ons rechtssysteem faalt als de strafmaat maar om te lachen is.

Wat de vaccinatie betreft, het is voor ons niet heel duidelijk wie de spuit mag en zal zetten. Een arts of verpleegkundige mag delegeren, zo staat het er, maar aan wie? We moeten ervoor opletten dat we niet hetzelfde onduidelijke scenario creëren als in het wetsvoorstel nr. 1618. Ik hoop dan ook dat het nog verduidelijkt zal worden in een KB. Daar is de Koning weer. Aangezien het om een wetsvoorstel gaat dat al geruime tijd hier in het halfrond goedgekeurd had moeten zijn, zullen wij het uiteraard wel steunen.

Monsieur le président, chers collègues, je suis cosignataire de cette proposition, parce que j'estime qu'elle représente une avancée dans la lutte contre le coronavirus, notamment sur le plan de l'extension de la stratégie de testing – extrêmement importante –, grâce aux tests antigéniques. En quelque sorte, elle constitue le lancement de la campagne de vaccination, dans la mesure où y est prévue la manière dont seront enregistrées les données – ce qui est évidemment indispensable.

En ce qui concerne les critiques émises ça et là, je concède qu'une proposition de loi est rarement parfaite. À ce titre, je cite souvent un Prix Nobel de médecine, Albert Claude, qui disait: "La meilleure façon d'empêcher un projet d'aboutir est d'exiger qu'il soit parfait." Sans doute des améliorations sont-elles possibles. Du reste, le dispositif prévoit, grâce à la possibilité de prendre un arrêté royal offerte par l'article 3, d'améliorer le mécanisme à l'issue d'une concertation avec le secteur pharmaceutique.

Il s'agit d'une avancée dans la stratégie de testing, puisque le temps qui s'écoule entre le moment où l'on effectue le test et celui du résultat est déterminant, en particulier dans les collectivités. En effet, l'idéal est que tout le monde reçoive en même temps le résultat. Or nous savons qu'il est parfois difficile d'obtenir cette concomitance dans la chaîne PCR. En l'occurrence, l'occasion nous est offerte d'avancer plus efficacement, notamment dans les collectivités. Cet aspect me paraît positif du point de vue de la lutte contre la contamination. Il s'agit aussi d'une manière de soulager la chaîne PCR, qui peut parfois se trouver sous tension.

J'en viens au rôle du pharmacien. Le texte prévoit que celui-ci peut se charger du prélèvement de l'échantillon et réaliser techniquement le test, mais qu'il ne peut pas le distribuer. Je m'interroge un peu sur ce paradoxe, comme je l'ai indiqué en commission. En tout cas, j'estime que la concertation avec le secteur doit se poursuivre et que, s'il y échet, en cas d'issue positive, des adaptations pourront être élaborées. En effet, nous ne pouvons pas imposer une marche forcée au secteur pharmaceutique, lequel considère lui-même qu'il n'est pas nécessairement prêt à entrer dans le fonctionnement général de cette stratégie de testing.

L'article 3, comme je l'ai dit, permet de prendre un arrêté qui traduira le résultat de cette concertation avec le secteur pharmaceutique.

Par contre, j'entends que certains s'étonnent que l'interprétation du test ne puisse être réalisée par d'autres acteurs que sous la responsabilité médicale. Il y a quatre étapes: la distribution, le prélèvement de l'échantillon, la réalisation technique du test et l'interprétation du test. Cette dernière est un acte diagnostique qui implique une responsabilité. Il faut que quelqu'un assume cette responsabilité. La responsabilité de l'interprétation est une responsabilité médicale. Il n'y a pas de doute à ce sujet.

Notamment: que faire du résultat du test? Que dire au patient? Que dire au patient par rapport à son entourage? Tout cela fait partie de la responsabilité médicale sur une interprétation du test. Il me paraît important que cette responsabilité soit assumée par un médecin ou un médecin spécialiste en biologie clinique. Il me semble qu'il était bon de clarifier cet aspect des choses.

Enfin, en ce qui concerne la vaccination, il est évidemment important de prévoir l'enregistrement des données, tout en ayant une attention très forte par rapport à la protection de la vie privée. Cela me paraît nécessaire. La façon dont va évoluer la vaccination dans le temps nécessite une analyse des données recueillies progressivement sur un plan épidémiologique, mais aussi avec une mesure de l'efficacité de cette campagne, et notamment du taux d'adhésion à la vaccination.

À un certain moment, en fonction de l'évolution de ce taux d'adhésion, sans doute sera-t-il nécessaire de prendre des mesures quant à l'information, quant à la pédagogie utilisée, etc. C'est vraiment une étape importante par rapport à cette vaccination, que nous attendons tous, qui est nécessaire pour vaincre cette épidémie.

Je l'ai déjà dit, j'en profite pour le répéter aujourd'hui: cette vaccination doit s'accompagner de la prise en compte d'une nécessaire proximité avec les différents acteurs de la santé, si nous voulons réussir à atteindre un taux d'adhésion fort dans la population. Cela me paraît vraiment essentiel.

L'implication dans l'organisation des pouvoirs locaux est, selon moi, essentielle. Il y a aussi l'implication des praticiens et des acteurs de la santé qui sont proches des patients qui se feront vacciner. Il faut essayer d'éviter une sorte d'anonymisation complète de la campagne avec des lieux parfois étrangers à l'environnement des gens, avec des notions de distance contre-productives. Nous devons donc vraiment bien étudier la façon dont seront impliqués les acteurs locaux dans cette campagne de vaccination.

Mijnheer de voorzitter, het wetsvoorstel dat wij hier bespreken bestaat uit twee delen. Het eerste deel betreft de omkadering van de snelle antigeentesten. Het tweede deel gaat over de registratie van de vaccinatie.

Ten eerste, in verband met de sneltesten.

De testen zijn snel maar de toepassing ervan in ons land verloopt zeer traag. Alle buurlanden gebruiken ten laatste sinds oktober sneltesten. Bij ons zijn ze dus niet gebruikt in de tweede golf. Dat is toch een symptoom van onze falende teststrategie. Wij mogen immers niet vergeten dat wij het testen van asymptomatische patiënten hebben moeten loslaten, omdat de PCR-testen niet konden volgen. Sneltesten hadden echt wel hun bijdrage kunnen leveren in het beperken van de tweede golf. Verscheidene collega's stelden de vraag waarom dit niet sneller op de agenda is gekomen.

Het is een symptoom van de manier waarop wij in België de crisis aanpakken. Wij hebben heel veel overlegorganen, er vinden heel veel vergaderingen plaats, maar er zijn weinig efficiënte beleidsmaatregelen. Zo komt het dat, hoewel het advies van de RAG er op 12 oktober was en waarin stond dat het niet meer nodig is om een PCR-test te herhalen indien de sneltest negatief is, pas op 14 december het kader echt wordt gemaakt. De RAG had reeds in april en augustus adviezen gegeven over het gebruik van die sneltesten. Op dat ogenblik werd wel nog gesteld dat indien de sneltest negatief was, dit moest worden bevestigd met een PCR-test. Gezien dat kader had het natuurlijk veel sneller kunnen gebeuren.

Dan kom ik tot de bepalingen die hier getroffen worden. De apothekers worden voorlopig uitgesloten. Dat is effectief een spijtige zaak. Men heeft zo lang gewacht, waarom kon men hen dan niet betrekken? Ik denk dan aan het gegeven dat ze dicht bij de burger staan. Er zijn duizenden contactpunten. De apothekers, die ervoor klaar zijn, hadden eventueel betrokken kunnen worden in het afnemen van de testen. Ook hadden ze kunnen instaan, volgens een geprotocolleerde manier, voor het interpreteren van de resultaten en eventueel doorverwijzen naar een arts. Wij kunnen de apothekers daarin toch vertrouwen. Het is een gemiste kans om ze niet te betrekken, vermits onze teststrategie niet op punt staat.

De testen zullen dus alleen door artsen mogen geïnterpreteerd en voorgeschreven worden. Mensen zullen ook geen zelftesten mogen doen. Daarin volg ik de regering wel. Wanneer iemand die test alleen thuis doet, gebeurt de afname misschien niet goed. Bovendien, hoe zal de betrokkene de test interpreteren? Daar is dus voorzichtigheid geboden.

Er is ook een maximumprijs en de terugbetalings­voorwaarden worden vastgelegd. Natuurlijk moeten de resultaten ook worden geregistreerd om de nadere opvolging via de contactopsporing in gang te kunnen zetten.

Het voordeel van de sneltesten is dat wij snel een eventueel positieve diagnose hebben, waardoor wij sneller een patiënt kunnen isoleren en het virus kunnen opvolgen. Er schuilen echter ook gevaren in het gebruik van de sneltesten. Ik heb het dan specifiek over de eventuele druk op werknemers.

Ondertussen worden sneltesten – de realiteit haalt ons immers flink in – al veel toegepast door bedrijfsgeneeskundige diensten. Ik heb vernomen dat ze er soms op een positieve manier worden gebruikt. Zo kan een persoon die op de werkvloer symptomen ontwikkelt, snel een sneltest doen en snel worden geïsoleerd, net zoals zijn contacten. Ik heb ook getuigenissen gekregen over sneltesten die worden gebruikt om druk te zetten op patiënten. Er is het voorbeeld van een arbeider die zeven dagen in quarantaine moet gaan omdat zijn vrouw positief heeft getest. Op het einde van de quarantaine heeft zijn zoon ondertussen ook symptomen gekregen en moet de quarantaine worden verlengd, waarna hij wordt gecontacteerd door het bedrijf. De persoon in kwestie wordt gevraagd naar de bedrijfspoort te komen waar een sneltest zal worden uitgevoerd en als de sneltest negatief is, zou hij toch mogen komen werken.

Dat is natuurlijk absoluut niet wat moet gebeuren. Indien iemand de symptomen nog kan ontwikkelen, is het immers belangrijk toch de quarantaine toe te passen. Iemand kan immers vandaag negatief testen maar morgen positief.

Mijnheer de minister, in die zin hebben wij een amendement ingediend. U hebt opgemerkt dat dergelijke zaken niet allemaal in de wet moeten worden opgenomen. De wet moet echter ook worden gebruikt om een antwoord te bieden op problemen die op het terrein rijzen. Daarom hebben wij een amendement ingediend dat luidt als volgt en ik zal het in het Frans voorlezen:

Nous proposons d'ajouter un paragraphe qui dispose que les tests antigéniques rapides ne peuvent pas être utilisés par le service interne/externe pour la prévention et la protection au travail en vue de raccourcir la durée de la quarantaine prescrite par un médecin à un patient. Nous constatons qu'il y a une énorme pression sur les gens. La médecine du travail veut remettre en cause les certificats de quarantaine établis par les médecins généralistes pour faire en sorte que les personnes retournent plus vite au travail. C'est évidemment un danger pour la santé publique, tant pour le patient que pour les éventuelles autres personnes qui risquent d'être infectées. L'application de la quarantaine est vraiment importante, d'autant plus qu'il a été décidé de garder de nombreuses entreprises ouvertes.

In verband met de toepassing van de quarantaine­maatregelen heb ik al opgemerkt hoe werkgevers soms druk uitoefenen op werknemers om na een snelle antigeentest die negatief is, niet in quarantaine te gaan. Anderzijds willen sommige werknemers niet in quarantaine, omdat ze bijvoorbeeld geen gewaarborgd loon zoals bij ziekte ontvangen en moeten terugvallen op technische werkloosheid, wat toch een zwaar loonverlies betekent.

Ik wil daarom nog eens een oproep doen om ons wetsvoorstel dat 100 % loongarantie invoert voor werknemers die in quarantaine moeten en thans aan de orde is in de commissie voor Sociale Zaken, goed te keuren. Wij hopen dat voorgestelde regeling snel zal worden toegepast. Het einde van de tunnel is nog lang niet in zicht; er zullen nog heel wat mensen in quarantaine moeten. Het is dus echt belangrijk dat wij hierop verder inzetten.

Le deuxième volet de cette loi concerne la vaccination.

Je suis un peu étonnée que ce soit amené de cette façon-là, à la va-vite. En effet, grossièrement résumé, on va dire aujourd'hui qu'il faudra enregistrer le vaccin, que ce sera obligatoire, mais on ne répond pas aux multiples interrogations légitimes de la population. Ce n'est pas sérieux dans le processus que nous sommes en train de mener.

Je relève plusieurs problèmes. Un premier problème concerne la pharmacovigilance. Les autorisations de mise sur le marché qui vont probablement arriver bientôt – on parle du 21 décembre – seront temporaires et exceptionnelles parce que le processus a été rapide. C'est positif mais elles seront exceptionnelles car on n'a pas beaucoup de recul. Je ne comprends donc pas qu'on ne soit pas plus précis quant au type de données et à la manière d'enregistrer. Comment cette pharmacovigilance sera-t-elle organisée? Comment la vaccination se retrouvera-t-elle dans Vaccinnet? Comment arrivera-t-elle dans le dossier médical électronique de chaque patient? Comment procédera-t-on pour enregistrer les effets secondaires par exemple?

Ce programme de pharmacovigilance sera-t-il également imposé aux firmes? Seront-elles mises à contribution? L'AFMPS organise-t-elle déjà cela? En ce qui concerne l'utilisation des données, qu'enregistrera-t-on? Croisera-t-on les données par rapport aux infections? Vérifiera-t-on si les personnes vaccinées développent quand même des infections? Comme on administrera probablement différents vaccins, croisera-t-on les données des éventuels effets secondaires, des éventuelles infections au coronavirus par rapport aux différents vaccins pour bien suivre et prendre au sérieux la pharmacovigilance qui devra être particulière? On sait que notre pays n'est pas très fort en cette matière.

Le deuxième problème pour lequel j'aimerais obtenir une réponse porte sur la manière d'éviter que la stratégie de vaccination ne mène à une société à deux vitesses où certaines personnes avec leur passeport vaccin pourraient accéder à des voyages ou à des événements.

Comment évite-t-on cette société à deux vitesses?

Le troisième problème que j'identifie n'est pas le moindre: le respect de la loi sur la vie privée. Je ne comprends pas qu'on n'ait pas davantage pris en compte l'avis de l'Autorité de protection des données. Je me rappelle l'imbroglio législatif que nous avons connu autour des banques de données créées dans le cadre du tracing des contacts. Je pense que tout cela a contribué à la mise en place difficile du tracing dans notre pays. Pourquoi avez-vous fait l'économie de cela? Pourquoi n'avez-vous pas intégré les leçons des difficultés que l'on a connues à ce moment-là dans le texte? Nous n'avons pas de réponses par rapport à ces inquiétudes. C'est un petit peu vite fait à la one again. On nous dit qu'il faut enregistrer le vaccin, puis on ne répond à aucune autre question. Nous ne sommes pas d'accord avec cela. C'est pour cette raison-là que je me suis abstenue sur le texte hier, et que nous allons probablement aussi nous abstenir ici, sauf si le débat apporte des éclaircissements convaincants, mais pas sur l'application des tests rapides, qui figurent dans le même texte.

Je vous remercie.

Mijnheer de voorzitter, ik zal het kort houden, want er is al heel veel gezegd in het debat, overigens terecht, gelet op de situatie vandaag.

Dit zeer boeiende en belangrijke debat verdient zeker extra aandacht, zoals mevrouw Depoorter bij het begin al zei. De extra inspanningen lijken voor een deel te lonen, gelet op sommige dalende cijfers, al zullen ze helaas niet voldoende zijn om nu in een veilige haven aan te komen. Dat baart ons allemaal zorgen, des te meer omdat de wintermaanden het virus vrij spel geven.

Gelukkig zijn er positieve ontwikkelingen. Wij kijken met zijn allen uit naar de vaccinatie­campagne, die zal worden gestart, en verwachten veel van de teststrategie waarin de testcapaciteit wordt opgevoerd en er bijzondere aandacht is voor sneltesten, onderwerp van het debat van vandaag. Sneltesten zijn nuttig voor huisartsen, triagecentra en spoeddiensten, die snel detecteren of iemand al dan niet besmet is. Bovendien bieden ze ook enig perspectief, want men kan ermee preventief screenen bij bepaalde groepen en zo nagaan of er al dan niet een risico aanwezig is. De brede toepassing van sneltesten, samen met de uitrol van de vaccinaties, ook al zal die enige tijd vergen, kan de weg zijn naar een normaler leven.

De collega's hadden het al over de noodzaak van een wettelijk kader voor het gebruik van de sneltesten en de verplichting tot registratie en verzameling van gegevens omtrent de gevaccineerden in het land. Om die reden nam mijn fractie het initiatief om een voorstel te formuleren. Voorliggende tekst is de noodzakelijke volgende stap in de strategie tegen COVID-19.

In elk geval dank ik de collega's voor het grondige debat en voor de bereidheid om het voorstel urgent te bespreken.

Monsieur le président, à l'instar de mes collègues, je vais commenter les deux aspects de cette proposition de loi. Catherine Fonck a déjà eu l'occasion, en commission de la Santé, d'émettre quelques remarques et interpellations au sujet de ce dossier.

Sur le plan des tests antigéniques, il était nécessaire d'acter notre stratégie de testing, pour la rendre la plus ambitieuse possible. Bien évidemment, ces tests en font partie et peuvent contribuer à améliorer les choses. En revanche, nous nous interrogeons toujours sur l'exécution de ces mesures, puisque la proposition de loi comporte énormément de délégations au Roi. Il est donc nécessaire que l'arrêté royal soit pris rapidement et, surtout, après concertation avec les acteurs concernés. Plusieurs collègues ont souligné l'importance de s'associer aux acteurs de terrain en ce domaine.

Le deuxième aspect, qui est beaucoup plus problématique à notre sens, est la question de l'enregistrement et du traitement des données relatives à la vaccination. Sur le fond, que les choses soient très claires: nous devons disposer d'un tel système d'enregistrement. Il n'est donc pas question de remettre en cause ce principe, puisqu'il fait partie de la stratégie. Néanmoins, et Catherine Fonck vous l'a signalé en commission, la proposition qui nous est soumise pose certains problèmes.

En effet, monsieur le ministre, nous vous interpellons – vous et votre gouvernement, mais aussi le précédent – depuis de nombreuses semaines quant à la nécessité de mettre sur pied une réelle stratégie de vaccination. Vous avez répondu que vous seriez prêt lorsque les vaccins seront disponibles. Or nous pouvons constater que ce n'est pas le cas. En effet, la présente proposition est illégale. Vous savez qu'un accord de coopération est nécessaire, mais vous décidez tout de même de soumettre ce texte. Si vous étiez prêt, l'accord de coopération aurait évidemment été signé. Vous n'avez vraisemblablement pas appris des erreurs du passé. Vous avez hérité de l'expérience difficile de la saga du tracing et vous connaissez les difficultés constitutionnelles posées en termes de vie privée dans ces questions. Or, aujourd'hui, vous remettez ça! Vous saviez qu'un accord de coopération était nécessaire, mais vous ne prenez pas les mesures requises en temps utile, pour ensuite vous prévaloir de l'urgence en vue de faire adopter par le Parlement une proposition illégale.

Ni le Conseil d'État ni l'Autorité de protection des données ne se sont prononcés sur ce texte. C'est, bien sûr, inacceptable! Vous avez indiqué que l'arrêté d'exécution leur serait soumis. J'allais répondre: il ne manquerait plus que ça! Toutefois, cela n'ôte rien au problème de la proposition qui est soumise au vote en ces jours particuliers.

De même, je suis particulièrement abasourdie par l'impréparation et le flou qui entourent les questions d'enregistrement des vaccinations. En effet, les finalités de l'enregistrement, les catégories des données traitées, les responsables de leur traitement, ainsi que les délais de conservation ne sont pas définis dans ce texte. Il appartiendra au Roi de les définir, comme l'article 11 l'énonce.

En raison de ces nombreuses délégations au Roi, on ne peut pas mesurer actuellement l'exacte portée de ce texte. Le vrai débat aura lieu en coulisses au sein du gouvernement, alors que la transparence – on le dit depuis des semaines et vous l'avez également revendiquée – est absolument nécessaire pour restaurer la confiance de citoyens qui s'interrogent. Et on le sait aussi, d'autres l'ont dit.

Enfin, j'estime qu'il existe, comme pour le tracing, trop de possibilités de recueil de données non utiles et de croisements entre les différentes banques de données, qui devraient être strictement interdits; que la pseudonymisation est trop peu respectueuse de la vie privée des citoyens et que la vaccination, qui est un processus volontaire, ne peut être tracée qu'anonymement. Enfin, il faudrait interdire à toute personne ou institution d'imposer de produire un certificat de vaccination.

Si ces raisons sont éminemment importantes et d'ordre juridique – certes, la question de la vaccination est très sérieuse – ce n'est pas pour autant qu'il faille fouler aux pieds ces principes fondamentaux que sont le respect de la vie privée mais aussi le fait que ce texte est illégal et nécessitait, préalablement, un accord de coopération.

Pour toutes ces raisons, bien que nous soutenions le principe, nous ne soutenons pas la manière de faire et nous nous abstiendrons sur ce texte.

Monsieur le président, chers collègues, voilà des mois que nous appelons de nos vœux l'introduction de tests rapides dans notre stratégie de dépistage, en tout cas celle menée par le gouvernement! Voilà des mois aussi que nous demandons une stratégie cohérente de vaccination, sachant à quel point il est difficile dans notre pays de piloter une stratégie efficace au regard de l'éclatement des compétences! Les experts qui sont auditionnés en commission spéciale covid ne cessent d'ailleurs de nous le rappeler de semaine en semaine.

Et pourtant, votre gouvernement vient de confirmer sa volonté d'éclater encore davantage les compétences en matière de santé publique, sans évaluation et sans concertation avec le secteur concerné, alors qu'il a subi et subit encore aujourd'hui sur le terrain les conséquences de cet éclatement des compétences.

Il en découle que, pour mener une politique cohérente en matière de santé, les accords de coopération restent nécessaires, alors qu'ils prennent du temps, trop de temps, du temps précieux face à une course contre un virus qui ne nous attend pas pour toucher toujours plus nos proches et notre économie.

La proposition qui nous est soumise aujourd'hui illustre, une fois de plus, la lourdeur de notre lasagne institutionnelle. Certes, un cadre juridique était indispensable pour organiser tant le recours aux tests rapides que le traitement des données relatives à la vaccination. Nous étions donc prêts, monsieur le ministre, à soutenir cette initiative qui est devenue, en pleine deuxième vague de l'épidémie, d'une urgence criante.

Sauf que le texte qui nous est proposé aujourd'hui n'offre pas de sécurité juridique. Cela a été explicité par mes collègues mais je tiens à nouveau à y revenir: premièrement, parce que le texte n'a pas été soumis à la section de législation du Conseil d'État et, deuxièmement, parce que ce même texte n'a pas non plus été soumis pour avis à l'Autorité de protection des données. Or, cet avis était indispensable, notamment à la lecture de l'article 5 de la proposition suivant lequel l'interprétation des tests est communiquée à Sciensano selon les dispositions d'un accord de coopération qui traite d'un autre sujet, à savoir le tracing.

Certes, si l'article 11 dispose que chaque médecin doit transmettre la vaccination à la base de données de la Conférence interministérielle créée par arrêté royal délibéré en Conseil des ministres, il n'empêche que les arrêtés royaux délibérés en Conseil des ministres, qui se succèdent d'ailleurs à une vitesse folle depuis le début de cette crise, ne sont en rien garants de la sécurité juridique. Il fallait au minimum un accord de coopération ainsi qu'un avis de l'Autorité de protection des données.

Outre cette insécurité juridique, alors que la sécurité juridique – que ce soit pour ce qui concerne le testing ou le tracing – conditionne depuis le début de la crise l'adhésion de la population aux mesures mais aussi leur efficacité, cette proposition comporte des lacunes et des incohérences qui ont été soulevées par plusieurs de mes collègues tout à l'heure, notamment par M. Bacquelaine. Je pense en particulier au rôle du pharmacien qui est pourtant une question cruciale dans la mise en œuvre des tests antigéniques rapides et qui n'est pas clairement défini dans le texte de la proposition, puisque le texte dispose que les pharmaciens ne peuvent pas vendre les tests – comme prévu en son article 3 – alors qu'ils pourraient les effectuer si les conditions précisées à l'article 5 sont rencontrées.

L'urgence ne nous permet en outre pas d'apprécier certains aspects pratiques dont le fameux recours à Vaccinnet qui est inconnu actuellement tant à Bruxelles qu'en Wallonie. La question du suivi du patient via son dossier médical global et son dossier pharmaceutique partagé n'est pas non plus traitée dans le texte, alors que cet aspect est crucial dans toute une série de situations, et en particulier si le vaccin nécessite deux injections, ce qui est le cas du vaccin de Pfizer, mais aussi par exemple si le patient développe des effets secondaires.

Pour toutes ces raisons, et à défaut de réponses qui seraient éventuellement apportées à l'instant par vous, monsieur le ministre, mon groupe se devra de s'abstenir lors du vote jeudi. Je vous remercie.

Mijnheer de voorzitter, hier komen een aantal debatten terug die ook in de commissie zijn gevoerd. Daarin is onder meer veel aandacht voor de rol van apotheker en een aantal institutionele of constitutionele vragen.

Je suis assez d'accord, même tout à fait d'accord avec les mots-clés utilisés par M. Bacquelaine qui a parlé, à juste titre, de la nécessaire concertation en matière d'engagement des pharmaciens. En effet, comme nous le savons tous, cette proposition de loi prévoit une ouverture possible par le biais d'un arrêté royal pour ce qui concerne le rôle des pharmaciens en officine publique. M. Bacquelaine a ajouté qu'il ne faut pas temporiser en la matière.

En outre, M. Bacquelaine a utilisé un concept-clé. C'est ainsi qu'il a attiré l'attention sur le fait qu'il faut distinguer la distribution, le prélèvement et l'interprétation des tests. Il a déclaré, encore une fois à juste titre, que dans une campagne de vaccination, un principe de proximité doit être appliqué. Il est ici évidemment question de la première ligne, à savoir les médecins, les médecins généralistes, les pharmaciens, mais aussi des pouvoirs locaux. Je soutiens vraiment cette idée en associant notamment ces derniers dans la campagne de vaccination.

De heer Bacquelaine heeft ook gezegd dat het niet evident is dat apothekers met publieke officina nog geen rol krijgen in het test- en vaccinatieverhaal. Hier zijn echter goede redenen voor en ik wil benadrukken dat dit niets te maken heeft met een soort motie van wantrouwen ten aanzien van de apothekers of een gebrek aan vertrouwen in hun professionaliteit. Dat is absoluut niet het geval.

Ik meen dat apothekers een belangrijke rol te spelen hebben in de zorg, maar wanneer het gaat over de sneltesten, dan vertrekken we om voorzichtigheidsredenen vanuit de strenge opvatting van een gesloten distributiesysteem. Dat is een gesloten circuit maar het is geen staatscircuit, in die zin dat een bedrijf perfect in staat is om sneltesten aan te kopen bij een erkende distributeur. Een bedrijf kan dat zonder probleem doen. Een bedrijf moet een bedrijfsarts kunnen inzetten en een klein bedrijf kan dat via de interbedrijfsgeneeskundige diensten doen. Met andere woorden, het is geen verstaatsing van de markt, wel een markt waarin de sleutelspelers in deze fase in een gesloten circuit opereren.

De apothekers zijn daar niet bij en de belangrijkste reden daarvoor is dat we vandaag niet in staat zijn om testen op een veilige manier af te nemen in publieke officina's op talloze plaatsen in het land. Tijdens een vergadering van 9 december bleek 40 % van de apothekers over voldoende ruimte te beschikken om hieraan mee te werken. Mevrouw Depoorter, ik wil niet vitten, maar de cijfers zijn omgekeerd: 60 % zegt niet over voldoende ruimte te beschikken.

Het volstaat ook niet dat men één ruimte heeft, want men moet ook kunnen omgaan met een situatie waarin men mensen met een verhoogde kans op besmetting laat komen naast patiënten met een of andere ziekte die eveneens de apotheek bezoeken. Men moet die flux van mensen die zich willen laten testen dus echt kunnen scheiden van de mensen die de apotheek bezoeken omdat ze een of andere ziekte hebben, waardoor ze misschien kwetsbaar zijn. Eén ruimte is dus niet noodzakelijk genoeg om dat te doen en hierdoor heeft 60 % van de apothekers aangegeven hier niet klaar voor te zijn. Dat is absoluut geen verwijt, het betekent alleen dat men hiervoor wel de tijd moet nemen.

Ik denk dat de heer Bacquelaine gelijk heeft wanneer hij in het debat een onderscheid maakt. Er is een verschil tussen het afnemen van de test, wat volgens de beslissing van deze Kamer ook de apothekers kunnen doen, en de medische interpretatie, de gevolgtrekking voor de patiënt. Kan men dat zomaar aan een apotheker toevertrouwen? Ik zeg ook niet dat het niet kan, maar we zijn daar voorzichtig in. En als we deze stappen zetten, zullen we dat doen via een koninklijk besluit.

Mevrouw Depoorter en andere collega's, de straffen zijn de klassieke strafmaat. Ik besef dat dit onaangenaam overkomt omdat de klassieke strafmaat een zware strafmaat is voor inbreuken in de wereld van de farmacie. Ik besef dat, maar het is gewoon de klassieke strafmaat.

Er zijn landen waar men inderdaad in een apotheek een test kan halen. Dat kan in Frankrijk, Portugal, het Verenigd Koninkrijk en misschien nog in andere landen, maar er zijn veel landen waar dat niet kan. Dat zijn geen politiestaten, geen sovjetregimes. Er zijn veel landen waar men niet zomaar een sneltest kan halen in een apotheek, laat staan dat men die zelftest op zichzelf kan toepassen.

Ik ben het eens met een ander oppositielid, mevrouw Merckx. Zelftesten organiseren is echt een stap te snel. Ik zeg niet een brug te ver, maar op dit moment is het niet wat men moet doen. Men moet hier voorzichtig zijn.

Ten slotte, wat de barcode betreft, ik zeg dat een beetje onder voorbehoud en ik hoop dat ik mij niet vergis, want ik ben hier niet de technische expert, maar volgens mij zit het als volgt in elkaar. Als men een phial krijgt met bijvoorbeeld 10 dosissen vaccin, en dat zal blijkbaar courant zijn, dan staat op die phial een barcode. Die wordt geregistreerd in Vaccinnet en komt zo in de databank van Sciensano. Als daar iets misloopt, dan heeft men toch een relatief beperkt staal waarop de tracering begint. Dat zijn geen pakketten van honderden dosissen. Dat zijn phials met 10 dosissen en daarop geldt de traceerbaarheid.

Wat u voorstelt, mevrouw Depoorter, is een aanzienlijke complicatie. Uw voorstel vertrekt misschien ook wel vanuit de idee dat de apotheker individuele dosissen van vaccins aflevert. Dan zou men inderdaad de vraag moeten stellen of er een individuele barcode per vaccin moet zijn.

In de huidige omstandigheden willen we vooruitgaan. Vele collega's roepen op om geen tijd te verliezen. Ik zou dat ook niet willen. We moeten klaar zijn en we kunnen ook klaar zijn als die producten hier aankomen. Het is dan gemakkelijker om te werken met de producten zoals ze aankomen. Volgens mijn info zijn het phials met 10 dosissen. Of het er nu 10 zijn of minder, dat heeft geen belang, maar op die verpakking zit een barcode en die wordt geregistreerd. Ik kan mij vergissen. Dit moet nog technisch geverifieerd worden, maar zo zit het in elkaar, denk ik.

Meer in het algemeen, nu deze wetgeving inzake sneltesten en vaccinatie bezwaren met iets waarover in het verleden al veel overleg is geweest, met name hoe men omgaat met unieke barcodes, zou ik eerlijk gezegd niet doen.

Concernant l'aspect constitutionnel, pour répondre au cdH et à DéFI, je vais répéter ce que j'ai dit. Oui, il faut un accord de coopération. Mais un accord de coopération, dans notre pays, c'est quand même bigrement compliqué! Madame, je crois que vous vous êtes plainte de la complexité de nos structures. Voilà un exemple.

Un accord de coopération, c'est compliqué, cela prend du temps. Nous n'allons quand même pas attendre deux mois d'avoir un accord de coopération avant de lancer une campagne de vaccination. Nous n'allons pas faire cela. Nous créons donc la base légale au niveau fédéral.

Nous avons déjà entamé les débats et la procédure pour arriver à un accord de concertation, au niveau de la Conférence interministérielle des ministres de la Santé publique. Cet accord interviendra. Il est nécessaire. Mais je propose quand même de démarrer avec une base légale que nous pouvons créer ici.

Même remarque concernant la protection des données, avec l'Autorité de protection des données et le Conseil d'État. Il y aura nécessairement des avis quand cette législation sera implémentée par le biais d'arrêtés royaux. Vous aurez des avis du Conseil d'État et de l'Autorité de protection des données quand nous traduirons tout ceci en arrêtés royaux d'exécution.

Mais ne cachons pas le fait que le Parlement soit en train de légiférer de sa propre initiative, en concertation avec le gouvernement. Cela nous permet d'avancer. Je peux plaider coupable pour tout ce qui a pris du retard depuis cent ans, mais je ne suis en place que depuis le 1ᵉʳ octobre.

Nous essayons d'accélérer les choses depuis le 1ᵉʳ octobre. Essayons de collaborer en ce sens pour mettre le plus tôt possible, dans un contexte sûr et bien organisé, les vaccins et les tests ultra rapides à la disposition de notre population, qui souffre de ce confinement et de ce manque d'espoir que nous vivons.

Je vous remercie.

Mijnheer de minister, ik dank u voor de antwoorden.

Het gaat er niet zozeer om of 40 % van de apothekers dan wel 60% wel of niet bereid is, de kern van de zaak is dat met het KB van 2012 een intiem hoekje al verplicht is. Sta me toe even verder te gaan in die redenering. De apotheek is gedurende de hele covidcrisis opengebleven. Wij waren er altijd voor de patiënten. U denkt toch niet dat er een onderscheid werd gemaakt tussen de stromen binnenkomende en buitengaande patiënten, zeker als het gaat om asyptomatische of presymptomatische personen? Mensen zijn de hele crisis lang al in de beperkte ruimte van de apotheek samengekomen, weliswaar met respect voor de maatregelen zoals het ontsmetten van de handen en het houden van zoveel mogelijk afstand. Een publieke officina is nu eenmaal een plaats waar risicopatiënten samenkomen en waar een risico gelopen wordt. Ik vind dat dus een beetje een mager argument.

Wij hebben overigens altijd aangegeven dat de apothekers die zich klaar voelden en wensten deel te nemen aan de strategie, geïncorporeerd konden worden in de strategie, want dat is ook gebeurd bij de huisartsen. Zo ken ik een aantal huisartsen die zelf risicopatiënt waren en niet aan testing deden, omdat zij zelf te veel risico liepen, maar mensen daarvoor doorverwezen naar de triageposten of naar collega's. Het is dus absoluut niet zwart-wit.

U antwoordt zeer uitgebreid over de afname van testen in de officina, maar ik blijf met de vraag waarom het gesloten circuit nodig is voor de verkoop van zelftesten of sneltesten aan de huisartsen. Waarom kan de huisarts geen sneltest aankopen bij zijn huisapotheker? Waarom kan het woon-zorgcentrum geen sneltest aankopen bij zijn huisapotheker? U moet immers toch ook de economische realiteit mee onder ogen zien: de apotheker die 24 uur op 24 uur bereid is om medicatie naar het woon-zorgcentrum te brengen, mag tijdens zijn wachtdienst midden in de nacht nog snel een medicijn brengen, maar sneltesten afleveren, dat zou hij niet mogen. Dat is heel moeilijk uit te leggen.

Tot slot, wij zullen elkaar niet overtuigen, maar bij de verkoop met registratie in het gedeeld farmaceutisch dossier is er toch een houvast, terwijl er bij de internetverkoop geen enkele houvast is, niet inzake de manier waarop de stalen worden afgenomen en evenmin bij bepaalde alarmsignalen. Men heeft daarop geen enkele controle.

Wat de interpretatie van de test betreft, uiteraard moet er doorverwezen worden, maar het interpreteren van de streepjescode en vervolgens doorverwijzen naar de arts, dat kan de apotheker wel. Het gaat om een ELISA-test, met streepjes.

Mijnheer de minister, ik wil nog één zaak uitleggen.

Op elke flacon staat inderdaad een code, maar dat is een CNK-nummer, een nummer dat op alle flacons staat en in heel België hetzelfde is. Er staat ook op elke flacon een lotnummer, maar dat lotnummer gaat over grote entiteiten, niet over één dosis, tien dosissen of honderd dosissen, maar over heel veel dosissen. Met ons voorstel willen wij dat er een unieke barcode, een URL-code, op het flesje wordt gekleefd, waarvan tien kopieën gemaakt worden. De apotheker aanwezig op de site kan via een APB-nummer en apotheker­software voor elke patiënt die een dosis krijgt uit dat ene flesje, de URL-code scannen. Dat maakt onlosmakelijk de verbinding tussen het flesje en het vaccin dat tien patiënten hebben gekregen. Als er dan iets is fout gelopen bij de bewaring of de aanlenging of bij een van de andere onderdelen van het traject, kan men de tien getroffen patiënten traceren. Vandaar dat ik vasthoud aan mijn pleidooi.

U werpt op dat men er al is van uitgegaan dat er een unieke barcode per flacon komt. Dat klopt niet, mijnheer de minister. In de Vlaamse werkgroepen is daar wel al over gesproken, maar de federale werkgroep heeft nog niet overlegd met de apothekers. Het wordt hoog tijd om de invoering van de unieke barcode te onderzoeken. U zou een risicoanalyse kunnen maken. U hoeft mij niet te volgen; ik geef u enkel een tip mee, omdat ik ervan overtuigd ben dat de unieke barcode zeer waardevol kan zijn.

Je serai très brève, monsieur le ministre, car je sais que beaucoup de discussions ont eu lieu en commission.

Concernant les retards, vous me dites que vous êtes là depuis le 1ᵉʳ octobre. Nous savons quand même depuis un certain nombre de semaines, même si cela prend du temps de faire un accord de coopération, qu'il y aura, à un moment donné, une campagne de vaccination, et aussi un enregistrement des vaccins. Ce n'est pas aujourd'hui qu'on le découvre et qu'on réalise qu'il faut se dépêcher pour être prêts pour l'enregistrement. Cet argument-là, à mon avis, n'est pas pertinent.

Je vous dirai la deuxième chose de manière extrêmement gentille. Le fait d'être ainsi dans la non-transparence et dans l'illégalité donne juste du grain à moudre – ou de l'eau au moulin, si vous préférez – à tous les anti-vaccins qui mènent campagne. Ce qui est important, derrière cela, c'est la crédibilité, la transparence et la légalité du système. C'est ce qui évitera d'apporter de l'eau au moulin de ceux qui voient partout des complots ou de ceux qui sont contre la vaccination. C'est pour cela aussi que les dispositifs doivent être solides: pour être respectés, cohérents et perçus de manière transparente par la population.