Proposition 55K3102

Projet de loi portant octroi de prêts concessionnels à l'Association internationale de Développement dans le cadre de ses reconstitutions des ressources.

General information ¶

Submitted by

Vivaldi

Submission date

Jan. 25, 2023

Official page

Visit

Status

Adopted

Requirement

Simple

Subjects

International Development Association World Bank loan development aid interest rate subsidy

Voting ¶

Voted to adopt

Groen CD&V Vooruit Ecolo PS | SP Open Vld MR

Voted to reject

N-VA LDD PVDA | PTB VB

Abstained from voting

LE DéFI

Party dissidents ¶

• Frieda Gijbels (N-VA) abstained from voting.
• Darya Safai (N-VA) abstained from voting.

Contact form ¶

Do you have a question or request regarding this proposition? Select the most appropriate option for your request and I will get back to you shortly.

Discussion ¶

March 23, 2023 | Plenary session (Chamber of representatives)

Full source

M. Marco Van Hees, rapporteur, renvoie à son rapport écrit.

Mevrouw de voorzitster, mijnheer de minister, collega’s, wij zullen dit wetsontwerp niet steunen. Dat hebben wij ook al te kennen gegeven in de commissie. Ik heb ter zake een aantal bemerkingen.

Het principe achter de toekenning van concessionele leningen aan internationale ontwikkelingsassociaties in het kader van de wedersamenstelling van middelen kan de N-VA-fractie ondersteunen. Het gaat immers om kwetsbare en arme landen, die middelen ter beschikking gesteld krijgen onder de vorm van langdurige kredieten, die dan effectief gebruikt kunnen worden voor de ontwikkeling van die landen. Dat is op zich een goede zaak.

Onze fractie heeft echter een probleem met de manier van uitvoering die in dit wetsontwerp wordt voorzien. Als wij even terugkijken, dan ging het voor de IDA18 en de IDA19, dus de twee vorige toegekende leningen, al gauw over 500 miljoen euro op zes jaar tijd. Dat is een heel groot bedrag, dat via code 8 wordt ingeschreven, maar niet in het begrotingstekort wordt opgenomen. Belangrijker is echter dat de meer dan 250 miljoen euro die vandaag wordt toegekend niet te vinden was in de begroting. Men zal dat vandaag dus goedkeuren, maar in de toekomst wordt de controle op dergelijke samenstellingen of occasionele leningen wel heel pover.

Mijnheer de minister, u hebt in de commissie aangegeven dat een parlementslid dit zeker zal kunnen controleren, omdat het in de uitgavenbegroting wordt ingeschreven. Een amendement dat onze fractie heeft ingediend om het bedrag dat kan worden toegekend te bevriezen op de IDA19, met name 256 miljoen euro, heeft de vivaldiregering echter gewoon weggestemd. Wat is nu onze bezorgdheid? In de toekomst, in een volgende ronde, kunnen er verrassingen naar voren komen, waarbij een oppositiepartij dan helemaal geen zicht heeft op de substantiële budgetten die aan die wedersamenstellingen worden toegekend voor een lange termijn. De parlementaire controle en de transparantie, waarnaar wij in het kader van de mondiale solidariteit zo vaak vragen en waar zoveel nood aan is als wij een draagvlak voor mondiale solidariteit willen behouden, vasthouden of creëren, gaat u in dit wetsontwerp uit de weg.

Ik stel echter vast dat u nog overlegt.

Misschien zult u dus toch nog een amendement goedkeuren. Ik zie dat u bevestigend knikt.

Laten we even ernstig blijven, collega’s, het is belangrijk dat controle mogelijk is, dat er transparantie is. Die belangrijke mondiale solidariteit moeten wij samen dragen, maar ik vraag om dat te doen via het Parlement en niet via de ministerraad, waar een parlementslid van de oppositie uiteindelijk geen zeg in heeft.

Madame la présidente, nous avons deux critiques envers ce texte. La première est la suivante. Dans l'exposé des motifs, monsieur le ministre, vous expliquez que l'Association internationale de développement est une agence de la Banque mondiale qui octroie des prêts aux pays les plus pauvres de la planète; ces prêts se caractérisent, il est vrai, par des taux d'intérêt très bas, voire nuls parfois, et de longues maturités.

Mais il y a un détail: cette association n'accorde pas que des prêts. Il y a aussi des dons. Et le problème, qui ressort de ce texte, est que les dons diminuent; de plus en plus, on n'accorde plus de dons mais des prêts, ce qui crée de nouvelles dettes pour les pays les plus pauvres, qui sont déjà en risque de défaut de paiement. Ces prêts permettent en plus à la Banque mondiale d'imposer des conditions qui se traduisent par des plans d'ajustement structurel, dont on connaît les conséquences dramatiques en termes d'austérité, de libéralisation, de privatisation et d'accord de libre-échange imposé.

Ce texte semble aller dans ce sens, c'est-à-dire remplacer de plus en plus les dons par des prêts. Vous indiquez dans l'exposé des motifs que la Belgique a déjà utilisé cette possibilité et qu'elle en fait même un usage répété. C'est la première critique que nous avons à faire.

La seconde rejoint celle qui a été formulée précédemment. L'objectif du projet de loi est de permettre l'octroi de prêts à l'Association internationale de développement par arrêté royal. Le gouvernement pourrait ainsi octroyer des prêts sans qu'il soit nécessaire de voter une loi ici, de passer par le Parlement. Est-il si compliqué de passer par le Parlement? Les pays contributeurs se réunissent en principe tous les trois ans pour reconstituer les ressources de l'IDA. Cela poserait-il un problème de venir ici tous les trois ans avec un projet de loi pour revoir ces prêts ou ces dons et pouvoir tenir un débat? L'objectif de 0,7 % du revenu national brut pour la coopération au développement est affiché par tous les gouvernements successifs mais de moins en moins atteint. Plus on affiche cet objectif, plus on s'en éloigne. C'est un peu comme l'horizon. Plus vous vous en approchez, plus il s'éloigne. Je pense qu'un débat tous les trois ans ne serait vraiment pas superflu.

D'un point de vue démocratique, il est évidemment préférable d'avoir un débat et un vote au Parlement plutôt que d'avoir simplement un arrêté royal mené uniquement à l'échelle du gouvernement. C'est donc clairement un recul démocratique pour nos institutions et un recul au niveau de l'aide apportée aux pays les plus pauvres. Par conséquent, nous ne soutenons pas ce texte.

Ik wil heel kort reageren, mevrouw de voorzitster.

Mevrouw Depoorter had inderdaad een tweede lezing gevraagd, maar ze kon niet aanwezig zijn. Ze herhaalt nu haar voornaamste kritiek, namelijk dat dit nog niet in de begroting is opgenomen. Het gaat echter, en ik heb dat ook bij de eerste lezing in de commissie duidelijk gemaakt, over de wettelijke basis die dit wetsontwerp vastlegt. Elke individuele beslissing die genomen zal worden, moet gebeuren op basis van deze wet en moet goedgekeurd worden door de ministerraad. Ze zal dus ook onderworpen zijn aan een advies van de Inspectie van Financiën. Elke uitgave zal uiteraard ook ingeschreven zijn in de algemene uitgavenbegroting die ter goedkeuring aan dit Parlement zal worden voorgelegd. Tot hier mijn rechtzetting van wat mevrouw Depoorter aangeeft.

Wat de heer Van Hees betreft, vervangt België zijn giften slechts gedeeltelijk door deze concessionele leningen. Ik heb dat in de commissie ook duidelijk gesteld. Een donor kan trouwens eveneens slechts 20 % van zijn bijdrage in gifttermen geven onder de vorm van leningen. De rest moet sowieso gebeuren onder de vorm van een gift. Voor alle duidelijkheid, en ik denk dat de heer Van Hees dat even goed weet dan u hier allemaal, enkel de armste landen, de landen die het echt nodig hebben, krijgen giften. Ze krijgen dus geen concessionele leningen en worden volledig ondersteund via giften uit ons land.

Ik heb inderdaad niet de tijd gehad om voor de tweede lezing van de ene commissie naar de andere te lopen. Het was zelfs zo dat de tijd om van de plenaire zaal naar de Magrittezaal te lopen te kort was om de lezing door de collega’s te laten doen. Zo lang heeft men dus stilgestaan bij de tweede lezing, mijnheer de minister. Dat is een jammerlijk feit. Ik loop op een normaal tempo, maar niet sneller dan het licht.

Ik was er echter graag bij geweest om mijn punt nog eens te maken. U zegt immers dat het in de begroting zal worden opgenomen en aan parlementaire controle zal worden onderworpen. Ik blijf het toch jammer vinden dat u niet tegemoetgekomen bent aan de vraag van de N-VA-fractie om de noden, die bewezen zijn volgens de IDA19, te bevriezen.

In dat geval had u een zekere tegemoetkoming kunnen doen aan de bezorgdheid die wij reeds vaker hebben geuit en die u eigenlijk deelt. Het gaat dan over de bezorgdheid rond de financiële middelen, de financiële orthodoxie van deze federale regering. Misschien zit er volgende keer een heel andere constellatie aan de knoppen.

Wij waren geruster geweest als u gewoon consequent de middelen had bevroren op de noden van vandaag. Dan had men zeker kunnen meedoen aan mondiale solidariteit, zoals nodig is, maar had men geen onnodige risico’s genomen om geld te gaan toekennen, geld dat wij eigenlijk zelf niet hebben vandaag.