Proposition 55K2915

Projet de loi portant des mesures de soutien temporaires suite à la crise de l'énergie.

General information ¶

Authors

CD&V Servais Verherstraeten
Ecolo Gilles Vanden Burre
Groen Wouter De Vriendt
MR Benoît Piedboeuf
Open Vld Maggie De Block
PS | SP Ahmed Laaouej
Vooruit Melissa Depraetere

Submission date

Oct. 5, 2022

Official page

Visit

Status

Adopted

Requirement

Simple

Subjects

deadline for payment economic support electrical energy price of energy gas heating unemployment

Voting ¶

Voted to adopt

Groen CD&V Vooruit Ecolo LE PS | SP DéFI Open Vld MR PVDA | PTB VB

Abstained from voting

N-VA LDD

Contact form ¶

Do you have a question or request regarding this proposition? Select the most appropriate option for your request and I will get back to you shortly.

Discussion ¶

Oct. 27, 2022 | Plenary session (Chamber of representatives)

Full source

Madame la présidente, cette proposition de loi a fait l'objet de discussions dans cinq commissions, à savoir Énergie, Économie, Affaires sociales, Finances et Justice.

Alleen in de commissie voor Energie, Leefmilieu en Klimaat werd door de heer Wollants een tweede lezing gevraagd. Voor de bespreking in de andere commissies verwijzen de rapporteurs van deze commissies naar het verslag in eerste lezing.

De commissie voor Energie, Leefmilieu en Klimaat is gevat door de artikels 34 tot 56 en 62 van dit wetsvoorstel. De tweede lezing in de commissie Energie, Leefmilieu en Klimaat vond gisteren plaats. Tijdens die vergadering hebben de heer Wollants, mevrouw Buyst, de heer Van Lommel, mevrouw Depraetere en ikzelf het woord genomen, naast de minister van Energie. Bij het verzoek om een tweede lezing werd ook gevraagd naar een wetgevingstechnische nota door de dienst Juridische Zaken van de Kamer, die daarvoor ook uitdrukkelijk bedankt werd. Die nota gaf aanleiding tot enige discussie in de commissie. Verder werden in de commissie reeds enkele in eerste lezing aangehaalde argumenten opnieuw besproken. Daarvoor verwijs ik naar het verslag van de eerste lezing. Met name werd dieper ingegaan op de situatie van de mensen die zich verwarmen met een warmtepomp, accumulatieverwarming of propaan, waarvoor nu nog geen steunmaatregelen bestaan.

Om gevolg te geven aan de opmerkingen van de juridische dienst diende mevrouw Buyst namens de meerderheid de amendementen 5 tot en met 14 in. Deze werden eenparig aangenomen. Verder diende de heer Wollants de amendementen 15 tot en met 19 in, met als doel te verzekeren dat de automatische toekenning van de federale elektriciteitspremie en gaspremie automatisch verrekend wordt in de maand november. Deze amendementen werden verworpen met 9 stemmen tegen 6. Vervolgens werden de artikelen 37 tot en met 39, alsook de artikelen 45 en 46 aangenomen met 12 stemmen en 3 onthoudingen, namelijk die van de N-VA-fractie. De artikelen 40 en 47 werden aangenomen met 14 stemmen tegen 1, namens de PVDA. De overige artikelen werden eenparig aangenomen. Het geheel van de artikelen besproken in de commissie werd aangenomen met 12 stemmen voor en 3 onthoudingen van de N-VA-fractie.

Mevrouw de voorzitster, geachte collega's, dadelijk zal collega Wollants een aantal inhoudelijke opmerkingen maken. Ik sta even stil bij de procedure en de making off van dit wetsvoorstel.

Ten eerste, het is een bekende greep uit de bekende trukendoos dat hier een wetsvoorstel wordt ingediend. Het werd ooit wel beter verstopt. Men gebruikt deze techniek om de Raad van State te ontwijken en dan worden voor werk dat op kabinetten werd gepresteerd, wel eens handtekeningen verzameld van Kamerleden. Niet de minste trouwens, zeer geachte Kamerleden collega-fractievoorzitters.

Bij de behandeling heeft men wel wat te gemakkelijk de show laten vallen. Als ik goed ben ingelicht, waren er toch wel wat speciale omstandigheden. In de commissie voor Justitie werden de vragen beantwoord door minister Van Quickenborne. De indieners hadden blijkbaar onvoldoende hun les geleerd om op de vragen te antwoorden. In de commissie voor Economie heeft minister Dermagne zelfs de toelichting gegeven. Ik herhaal dat het om een wetsvoorstel gaat.

In de commissie voor Financiën heeft de heer Verherstraeten bij de toelichting meteen het woord gevraagd. Hij heeft op onze bereidwilligheid gerekend toen hij vroeg of de minister de toelichting mocht geven. Ik heb toen mijn vertrouwen uitgesproken in de eloquentie van de heer Verherstraeten en dat is hem ook gelukt, weliswaar nadat een kabinetsmedewerker het papiertje van de minister tot bij hem heeft gebracht.

Ook in de commissie voor Sociale Zaken was het de minister en mevrouw Van der Straeten heeft dat gedaan in de commissie voor Energie, want dit was natuurlijk geen wetsvoorstel maar een wetsontwerp. Het was gemaakt, in elkaar gestoken, op de kabinetten.

Ik wil daar slechts gereserveerd kritiek op uitbrengen, want dat is een gebruik dat meer wordt gebezigd, maar dan valt het tegen die achtergrond wel op dat er hier geen minister is – we zien wel een minister, maar geen betrokken minister uit de lange reeks – die we hier zouden kunnen ontvangen om het werk te doen dat bij een wetsontwerp hoort, want dat is het. Dat is eigenlijk nog een beetje folklore, al wil ik de afwezigheid van de ministers hier wel betreuren.

Wat minder folklore is en ernstiger, is dat er haast en spoed is gezet, maar niet echt, want als ik mij niet vergis is er toch twee of drie weken verlopen tussen het ogenblik waarop hier de urgentie is verleend en het ogenblik waarop de bespreking in de commissies heeft plaatsgevonden. Daar is dus belangrijke tijd verloren.

Het is dan merkwaardig dat men eerst tijd wil winnen door geen Raad van State te raadplegen en dat men daarna plots een paar weken tijd neemt om de behandeling in gang te zetten, hoewel het urgent is verklaard. Toen wij ons de vraag hebben gesteld of dit allemaal wel robuust is, ongeacht de inhoud en de bedoeling van het voorstel, hebben wij bij monde van de heer Wollants in de commissie voor Energie de euvele moed gehad om een tweede lezing te vragen.

Die tweede lezing werd gepercipieerd en publiek afgedaan als een vertragingsmanoeuvre, een obstructietechniek, waarbij zelfs de indruk werd gewekt dat het een poging was om cruciale vertraging teweeg te brengen in de behandeling van dit wetsvoorstel. Het feit dat het vandaag in dit Parlement op tafel ligt, bewijst dat het initieel al een onterecht verwijt was, maar de technisch-juridische nota van de Kamerdiensten, waarvoor ik hen zeer dank, heeft niet minder dan vijf bladzijden mankementen gevonden in de tekst zoals die in dit Parlement was ingediend.

Indien wij in eerste lezing waren overgegaan tot verwijzing na stemming naar de plenaire zitting, dan hadden we een juridisch gedrocht goedgekeurd, met alle eventuele gevolgen en rechtsonzekerheid bij de uitvoering daarvan. Ik begrijp technieken die gebruikt worden om een kleine omweg of een binnenweg te nemen. Die hebben wij in het verleden ook wel eens gebruikt. Ik wil iedereen toch vragen om ervoor te zorgen dat wij eventueel Kamerbreed, los van de inhoudelijke discussie, toch documenten zouden goedkeuren die juridisch robuust zijn. Daarvoor dient die tweede lezing.

Ik wil hulde brengen aan de heer Wollants omdat hij die tweede lezing heeft gevraagd. Dat heeft het algemeen belang gediend. Ik betreur dat hij daarop is aangesproken en dat er publiek een poging is ondernomen om hem aan de schandpaal te nagelen als zijnde iemand die een goede maatregel wilde vertragen, zelfs tot het punt waarna de goedkeuring van het wetsvoorstel in de plenaire te laat zou plaatsvinden.

Collega's, laat het een les zijn. Los van de vraag of iemand voor- of tegenstemt, is het niet de eerste keer – het is veelvuldig gebeurd – dat tussen een eerste lezing en een tweede lezing die werd gevraagd, dikwijls met protest van de meerderheid, fundamentele verbeteringen werden aangebracht.

Laat iedereen de bescheidenheid hebben om niet te denken dat het werk dat hier in eerste lezing, zelfs na grondig commissiewerk, wordt voorgelegd, geen fouten meer bevat.

Ik ben blij dat wij die mogelijkheid van een tweede lezing hebben gehad. Het gaat hier immers niet om oppositiepraat. Een en ander heeft aanleiding gegeven tot een hele reeks amenderingen in de commissie. Dus ook de meerderheid heeft erkend dat de tekst technisch gesproken meerdere verbeteringen nodig had.

Collega's, doe dat niet meer. Zorg ervoor dat de zaken tijdig naar de commissie worden gebracht en dat wij de nodige tijd hebben, zonder dat daardoor risico's van een laattijdige afhandeling zouden ontstaan. Zorg er ook voor dat het eerste werk zo degelijk mogelijk is. Geef echter de mensen die technisch over de tekst gaan, ook de kans om dat werk te doen, zoals nu is gebeurd.

Mevrouw de voorzitster, zoals ik al aangaf, zal de heer Wollants ingaan op het inhoudelijke onderdeel van voorliggend wetsvoorstel.

Madame la présidente, certains des éléments évoqués par M. De Roover sont exacts, par exemple ceux qui concernent certaines techniques ou la présentation de nos travaux en commission. De même, M. De Roover a lui-même reconnu que certaines choses avaient été faites par le passé, à l'époque à laquelle son parti était dans la majorité.

Il y a quand même un élément qui manque dans ce contexte. Oui, il y avait urgence, il fallait voter l'ensemble de ces dispositions, parce que derrière, ce sont des citoyens et des citoyennes, des gens en difficulté, des indépendants, des petites entreprises, autrement dit toute une série de personnes au sein de la société qui sont en grande difficulté et qui, effectivement, ont besoin d'urgence d'une aide ou de la prolongation de certaines aides. En effet, il s'agit principalement de dispositifs de prolongation d'aides dans le temps et d'augmentation de montants.

C'est aussi la raison pour laquelle nous avons fait cela. Cela donne l'impression, chers collègues, que c'est de la technique politicienne, parce que nous étions mal préparés, mais non, il y a une raison là-derrière. Des gens sont en souffrance, des indépendants, des travailleurs et des travailleuses et ont besoin de ces aides, même si, une fois de plus, ces aides ne seront, pour certaines catégories de personnes, pas suffisantes pour leur permettre de garder la tête hors de l'eau dans cette période extrêmement compliquée vu les prix de l'énergie.

Je pense donc que cette urgence était tout à fait justifiée. Je me réjouis que nous ayons pu agir rapidement et que nous puissions aujourd'hui, en plénière, voter ce texte, après avoir eu un rapport oral et une seconde lecture. Certes, vous avez raison, la seconde lecture présente souvent de l'intérêt et peut apporter des choses. En l'occurrence, elle a changé certains points de terminologie, mais n'oublions pas le contexte dans lequel nous nous trouvons, n'oublions pas les urgences, car derrière, il y a des hommes et des femmes, des personnes qui travaillent et qui doivent passer le cap de la crise énergétique que nous vivons aujourd'hui.

Je ne vais pas entrer dans le détail de toutes les mesures qui ont été prises, mais je me réjouis que nous ayons pu agir vite, même s'il y aura encore des personnes en difficulté. Ces mesures ne sont pas la panacée, mais elles nous permettent de renforcer le bouclier de protection pour les citoyens et les indépendants de ce pays. Pour cette raison, nous soutiendrons pleinement toutes les dispositions figurant dans ces différents chapitres.

Collega's, het gaat hier over een bijzonder technisch wetsvoorstel, dat in diverse commissies werd besproken. Het moest bovendien snel gaan. Dat de maatregelen niet in een wetsontwerp werden gegoten, was natuurlijk om een advies van de Raad van State te vermijden. Men had trouwens ook beter het advies van de Gegevensbeschermingsautoriteit gevraagd gelet op de opmerkingen over onder andere data.

We begrijpen dat het over dringende en noodzakelijke maatregelen gaat, maar staat u mij toe te zeggen dat de energiecrisis intussen al bijna een jaar duurt en dat zowel collega's van de meerderheid als van de oppositie de regering hier bijna wekelijks om dringende maatregelen om de energiefactuur te verlichten, vroegen.

Als de regering sneller had ingegrepen, dan zou die manier van werken niet nodig zijn geweest en dan zou er geen tekst door het Parlement hoeven te zijn gejaagd. Het waren wel degelijk de kabinetten, die de pen vasthielden bij het opstellen van het wetsvoorstel door de parlementsleden, ten bewijze de aanwezigheid van de bevoegde ministers in de diverse commissies.

Collega's, ik herinner me nog het debat over de state of the union van vorig jaar, toen de coronacrisis stilaan achter ons kwam te liggen en de economie weer op gang kwam, waardoor de vraag naar energie steeg en daarmee de energieprijs. In februari van dit jaar brak dan de betreurenswaardige oorlog in Oekraïne uit, die ervoor zorgde dat de energieprijzen stevig verder omhoog schoten. Daardoor zijn we verzeild in een ongeziene energiecrisis, die de vooravond inluidt van een economische crisis die veel groter zal zijn dan men zich durft in te beelden. In denk trouwens dat de economische crisis al bezig is, want de economische groei bedroeg dit jaar 2,4 %, terwijl de inflatie nu al op 11 % piekt.

Energie is duur en vuurt vooral onze inflatie aan. De automatische loonindexering is dan een bijzonder belangrijk middel om de koopkracht van onze mensen te beschermen. Die is noodzakelijk. Daaraan mag ook niet geraakt worden, voor alle duidelijkheid. Ze beschermt evenwel niet het spaargeld. Bovendien is een dergelijke situatie maar tijdelijk houdbaar. Immers, door inflatie dreigen de prijzen nog meer de hoogte in worden gejaagd. Wij moeten er vooral over waken om niet de fouten te maken van de jaren 70. Er zijn derhalve zo snel mogelijk doortastende maatregelen nodig om de koopkracht te vrijwaren en tegelijk de inflatie af te remmen.

Dat kunnen wij onder meer doen door de energieprijs in te perken. Tijdelijke maatregelen zoals er worden voorgesteld, zijn nodig, maar het mogen nooit pleisters op een houten been zijn. Er zijn doortastende en structurele maatregelen nodig, maatregelen die de energieprijs op de factuur effectief doen dalen. Dat zorgt er trouwens ook voor dat de prijzen in de inflatiekorf zullen dalen en voorkomt dat we worden geconfronteerd met nog hogere inflatie.

Men kan tijdelijke maatregelen vergelijken met een pilletje tegen de hoofdpijn, maar daarmee pakt men de oorzaak niet aan. Collega's, op het moment wordt een aantal bedrijven bijzonder rijk. Bovendien proberen de VS garen te spinnen uit de oorlog door zich te verzekeren van gasleveringen aan Europa in de toekomst.

Wij kunnen hoe dan ook niet blijven wachten op een Europees gasprijsplafond, des te meer omdat week na week onderhandelen nog steeds geen witte rook uit de schouw oplevert en een mogelijk akkoord alweer een maand is uitgesteld. Het valt bovendien af te wachten of de energiebevoorrading wel gegarandeerd is. Intussen zijn tijdelijke maatregelen zoals wordt voorgesteld, wel nodig, maar ze brengen niets structureel bij.

Collega's, de overwinstbelasting is minstens even belangrijk. Maar ze mag niet dienen om de energiemaatregelen in het wetsvoorstel te financieren; de opbrengt ervan moet integraal ten goede komen aan de gezinnen en de ondernemers om hun veel te hoge facturen te betalen.

Zolang dat allemaal niet deftig geregeld is, blijft het bij tijdelijke maatregelen die veel geld kosten. Onder het motto dat iets beter is dan niet moeten wij vanzelfsprekend onderhavig voorstel steunen.

Sta me toe iets dieper in te gaan op de specifieke maatregelen die besproken werden in de commissie voor Economie en de commissie voor Energie.

In de commissie voor Economie was opnieuw de stookoliecheque aan de orde, terwijl we een aanpassing van de wet al in juni hadden besproken. Dat moet gezien worden in het licht van de energiedeals sinds oktober 2021. In vergelijking met een jaar geleden is de stookolieprijs nagenoeg verdubbeld en is de gasprijs 7 tot 10 keer zo hoog gegaan, afhankelijk van de TTF-index, die dagelijks schommelt. We zien heel duidelijk dat wie op aardgas verwarmt het zwaarst getroffen is. De stookoliecheque van 225 euro, die afgelopen zomer in een wet werd gegoten, kwam er op hetzelfde moment dat de tijdelijke btw-verlaging op gas een besparing van 90 euro voor wie met gas verwarmt, bedroeg. Ik blijf erbij dat een en ander communautair geïnspireerd was, aangezien er in Vlaanderen vooral met aardgas wordt verwarmd en in Wallonië meer met stookolie. Met de verlenging van de maatregel en een kleine verhoging van 75 euro, is er eindelijk meer aandacht voor de gasverbruiker, die veel harder wordt getroffen. Dat werd tijd.

Wie huisbrandolie of propaan in bulk laat leveren, komt in aanmerking voor een stookoliecheque. De wet van 26 juni, die de eerste stookoliecheque regelde, hield geen rekening met andere brandstoffen die men in bulk kan laten aanleveren. Ik denk daarbij aan petroleum type C, waarover trouwens helemaal niets is opgenomen in de wettekst.

Wij vinden het belangrijk dat iedereen die het moeilijk heeft om zijn energiefactuur te betalen, wordt geholpen. Daarom moeten we het toepassingsgebied zo breed mogelijk zien en hebben wij vandaag vijf amendementen ingediend om ook die brandstof toe te voegen.

Ik kom tot het onderdeel dat in de commissie voor Energie werd besproken, de laatste energiemaatregel die door de regering werd beslist, een tegemoetkoming van 61 euro voor wie enkel elektriciteit verbruikt en 196 euro voor wie elektriciteit en gas verbruikt, en dat gedurende twee maanden. Daarover gaat het wetsvoorstel. Een regeling voor de drie daaropvolgende maanden moet later volgen.

Ik ben toch blij, collega's, dat er eindelijk wel aandacht is geschonken aan de bewoners van appartementsgebouwen, onderwerp van maandenlang debat in het Parlement.

Artikel 38, § 2, kent de elektriciteitspremie toe aan iedereen, ongeacht of er elektriciteit werd geleverd of niet. Dat vind ik toch wel vreemd. Ik zou verwachten dat wie effectief elektriciteit verbruikt, kan genieten van de maatregel, maar wie geen verbruik laat noteren, er niet van kan genieten. Dat lijkt mij toch de evidentie zelve. Welnu, mijn mailbox puilt de jonge tijd uit van berichten van bezorgde burgers die elektrisch verwarmen met accumulatiekachels in vaak oudere woningen – accumulatiekachels zijn iets uit het verleden – en ook minder kapitaalkrachtig zijn. Zij worden, net zoals wie zijn of haar huis verwarmt met warmtepompen, uitgesloten an de maatregel.

Ik vind de houding van minister Van der Straeten in de commissievergadering toch verbazingwekkend. Zij had geen antwoord op de bezorgdheid van wie elektrisch verwarmt, waaraan verschillende partijen uiting gaven. Maar liefs 170.000 gezinnen maken gebruik van een warmtepomp. Zij worden in de steek gelaten en zullen dat ook zo voelen. Zij zullen enkel een beroep kunnen doen op de premie van 61 euro. Dat staat haaks op de ambitie van de regering warmtepompen en renovaties te promoten.

Eerst moesten de mensen verwarmen met stookolie, want stookolie was heel goed. Later was stookolie slecht en moest iedereen verwarmen met aardgas. Nu is aardgas slecht. Nu moet iedereen verwarmen met een warmtepomp. Zo is het altijd wel iets nieuws. Maar wie uiteindelijk de investering doet en braafjes volgt, wordt gestraft. Die 170.000 mensen voelen zich nu bekocht, collega's, en het is terecht dat zij zich bekocht voelen. Immers, een modaal gezin in een woning met een warmtepomp, zelfs een redelijk recent exemplaar, verbruikt al snel 10.000 tot 12.000 kilowattuur per jaar.

De verbruikskosten van de warmtepomp zijn hoger dan de kosten voor het gas, ook al ligt de gasprijs nu zo hoog. De kilowattuurprijs voor gas zit momenteel op 0,25 euro, de kilowattuurprijs voor elektriciteit bedraagt momenteel 0,75 tot 0,80 euro, afhankelijk van het contract. De warmtepomp moet dan toch al een bijzonder hoge COP-waarde hebben om rendabel te zijn. Met andere woorden, niet dus. De mensen die nu moeite hebben om hun investering terugverdiend te krijgen, worden in de steek gelaten. De vivaldiregering noemt zich altijd graag een inclusieve regering, maar blijkbaar geldt dat niet voor iedereen.

Ergens kan ik begrip opbrengen voor het feit dat het niet zo eenvoudig is om warmtepompen op te nemen in een wet, omdat men geen EAN-nummer heeft, waaraan een tegemoetkoming kan worden gekoppeld. Ik had van de minister dan wel verwacht dat er voor de eerste drie maanden van 2023, waarin de meerderheidspartijen ook een premie beloofd hebben, een engagement wordt genomen om dat op zijn minst mogelijk te maken. Ik stel dus voor dat de twee nu komende maanden worden gebruikt om ook voor eigenaars van een warmtepomp een en ander te doen. Ook op die vraag kwam echter geen enkel antwoord van de minister.

Dat zou, heel eerlijk, reden zijn om het wetsvoorstel niet goed te keuren. Maar, zoals gezegd, beter iets dan niets, en om die reden zullen wij het voorstel toch goedkeuren. Veel gezinnen hebben het tegenwoordig namelijk moeilijk om hun energiefactuur te betalen.

Ik kan dus alleen maar hopen dat niet alleen de minister, die tijdens de besprekingen ontwijkend heeft gereageerd, maar ook de indieners van het wetsvoorstel en bij uitbreiding de hele regering, in de komende maanden op zijn minst een regeling zullen uitwerken voor de drie daaropvolgende maanden in 2023 en zelfs nadien indien de toepassingsperiode van de maatregelen eventueel worden verlengd. De gezinnen met een warmtepomp hebben daar immers minstens evenveel recht op.

Madame la présidente, je vous remercie.(…)

Je sais que M. Van Hees va dire que ce n'est pas assez. C'est vrai mais c'est déjà une aide qui a été décidée et, par ailleurs, on a porté à 300 euros l'aide pour le mazout et le propane en vrac qui permettent le chauffage de nombreux ménages. Il y a certainement 20 % de la population qui se chauffe au mazout. Ces mesures en faveur des ménages compensent partiellement évidemment les surcoûts et il va falloir continuer à trouver des solutions,

Dans ce cadre-là, en tout cas pour les indépendants, le gouvernement a décidé de prolonger toutes les mesures qui avaient été prises lors de la période covid et qui ont montré leur utilité parce que, grâce à elles, une série d'entreprises ont été sauvées par le droit passerelle, par le délai de paiement des cotisations, par le chômage temporaire. Sauver les entreprises, c'est sauver de l'emploi. Ces mesures sont prolongées pour le premier trimestre 2023. On verra après comment les choses évolueront. Il y a eu une diminution du gaz. Elle est probablement temporaire mais on verra comment la situation va évoluer. Il faut prendre des mesures structurelles mais il faut aussi régler autant que possible les problèmes à court terme. C'est ce qui est fait ici.

Il y a aussi toute une série de mesures qui permettent d'augmenter la partie insaisissable des revenus qui donne un petit peu plus de marge tout en permettant le paiement des créanciers qui ne doivent pas être mis en difficulté non plus par rapport à des situations difficiles. Par ailleurs, il y a un point d'attention sur les entreprises grandes consommatrices d'énergie avec la mise en place d'un moratoire. Ce sont des mesures qui ne sont sans doute pas suffisantes mais elles sont prises et elles aident déjà la population et les entreprises. Nous soutiendrons donc cette proposition de loi.

Mevrouw de voorzitster, collega's, wij zitten in een ongeziene energiecrisis. Alleenstaanden, gepensioneerden en ook tweeverdieners hebben het heel moeilijk om hun energiefactuur te betalen, maar ook bedrijven en zelfstandigen zien hun energiekosten enorm stijgen. Sommigen nemen zelfs heel drastische maatregelen en beslissen om hun zaak tijdelijk te sluiten door de te hoge kosten. Er zijn al tal van maatregelen genomen door de federale regering, met als belangrijkste de verlaging van de btw op gas en elektriciteit.

Met het voorliggende wetsvoorstel nemen wij nieuwe maatregelen. Zo komt er een federale elektriciteits- en gaspremie die automatisch zal worden toegekend. Voor ons is het heel belangrijk dat iedereen die recht heeft op de premie deze premie ook krijgt. De bedoeling is dat mensen die automatisch krijgen, maar als dat niet zo is, dan moeten zij uiteraard ook voldoende tijd krijgen om ze alsnog te kunnen aanvragen. Ook hier moeten wij leren uit mankementjes van eerdere premies, waarbij de termijn uiteindelijk werd verlengd omdat niet iedereen ervan op de hoogte was dat men alsnog een premie kon aanvragen. Het is dan ook ook heel belangrijk dat mensen goed worden geïnformeerd. Daarom hebben wij er op aangedrongen om een communicatiecampagne op te zetten. Ik ben dan ook heel tevreden dat daar positief op is gereageerd.

Ik zal niet ontkennen dat ik het persoonlijk jammer vind dat er geen specifieke maatregelen voor warmtepompen werden opgenomen. Ik heb de voorbije dagen heel wat mails gekregen, vaak heel boze mails, van mensen die hebben geïnvesteerd in warmtepompen en die zich nu in de kou gelaten voelen door de nieuwe maatregel. Ik kan hen persoonlijk enigszins begrijpen. Het zijn mensen die reeds inspanningen hebben geleverd in het kader van de energietransitie weg van fossiele brandstoffen en een warmtepomp hebben geïnstalleerd, maar zij krijgen nu enkel de elektriciteitspremie en geen bijkomende premies. Ik begrijp uiteraard ook dat er keuzes moeten worden gemaakt en dat niet alles kan worden binnengehaald. Wij zullen het pakket maatregelen dus zeker steunen, maar wij hebben uiteraard begrip voor het ongenoegen van de mensen die een warmtepomp hebben geïnstalleerd.

Niet alleen gezinnen hebben het moeilijk, maar ook bedrijven. Zeker voor zelfstandigen en kmo's die heel veel elektriciteit of aardgas verbruiken is deze energiecrisis een zware klap. Het is goed dat zij kunnen terugvallen op de tijdelijke werkloosheid voor hun werknemers en ook het overbruggingsrecht voor wanneer zij in moeilijkheden komen is opnieuw van toepassing.

Het is belangrijk dat de overheid een buffer voorziet om te voorkomen dat bedrijven hun deuren moeten sluiten en er zich grote sociale drama's zouden afspelen. Snel ingrijpen is hier wel degelijk de boodschap. Er zijn ook specifieke maatregelen getroffen om energie-intensieve bedrijven te beschermen. Ook die maatregelen steunen wij ten volle. Aan de eerste cijfers zien we al dat deze maatregelen broodnodig zijn. Op één week tijd hebben al 200 Belgische bedrijven gemeld gebruik te willen maken van het stelsel van tijdelijke werkloosheid, dit in totaal voor meer dan 10.000 werknemers. Dit toont aan dat die maatregelen echt nodig zijn. Ja, collega's, het moest snel gaan, we zullen zeker geen schoonheidsprijs winnen voor de manier waarop dit tot stand is gekomen. De inhoud primeert echter voor ons, niets doen is geen optie. Wij steunen dus dit wetsvoorstel.

Mevrouw Dierick, u zegt dat uw mailbox, net als de mijne, uitpuilt met berichten van mensen die zich in de steek gelaten voelen omdat ze geïnvesteerd hebben in een warmtepomp. U hebt daar enigszins begrip voor. U hebt deze wetgeving mee ondersteund. Wat is dan uw boodschap aan die mensen? U zegt dat u hen wel begrijpt, maar ze krijgen helemaal niks. Wat is dan uw boodschap aan die mensen die zich in de steek gelaten voelen?

Mijnheer Van Lommel, ik begrijp uiteraard dat zij niet tevreden zijn. Zij hebben alleen recht op de elektriciteitspremie. Ik had het ook liever anders gezien, maar in dit wetsvoorstel zitten heel veel maatregelen die wel heel wat doelgroepen ten goede komen. Wij zien dus meer positieve elementen dan dat ene mankement. Voor ons is het werk echter niet af. Het is niet omdat dit er nu niet in zit, dat dit er later niet in kan komen. Wij zullen daarop blijven hameren. Dit is over het algemeen een goed wetsvoorstel. Cd&v kan dit zeker ondersteunen.

Mevrouw Dierick, u zegt dat u het liever anders had gezien, maar hoe had u het dan graag gezien? Dat is net mijn vraag.

Mijnheer Van Lommel, natuurlijk hebben die gezinnen iets minder dan de andere gezinnen die zowel gas als elektriciteit hebben. In het begin van uw tussenkomst zei u dat die mensen niks krijgen. Dat is fout, ze krijgen hoe dan ook de elektriciteitspremie. Ten tweede vergeet u uiteraard wat de verlaging van de btw tot 6 % betekent voor die mensen. Dat beseft u niet.

Mevrouw de voorzitster, mijnheer Verherstraeten, het is toch wel heel goedkoop om te zeggen dat ze een elektriciteitspremie krijgen. Mensen die met aardgas of stookolie verwarmen, krijgen die elektriciteitspremie ook. U moet het niet op flessen trekken. Mensen die met een warmtepomp verwarmen, worden gewoon benadeeld met dit wetsvoorstel.

Als het parlementslid dat in de commissie dit wetsvoorstel heeft behandeld, verklaart het liever anders te zien, dan lijkt het mij niet abnormaal om te vragen: hoe had u het dan gezien?

Mevrouw de voorzitster, het is inderdaad wenselijk dat hier een mouw aan wordt gepast. Zoals de zaken zijn verlopen, kan dat in deze zitting niet meer worden rechtgezet. Vandaag zullen we dat niet meer oplossen. De heer Van Lommel heeft nog een amendement ingediend voor petroleum. Als we vandaag dat amendement goedkeuren, zou dat mevrouw Depraetere mogelijk nog hoger in de gordijnen jagen dan gewoonlijk, want dan kan over het wetsvoorstel maar binnen twee weken worden gestemd. Dat is dus wat moeilijk.

Er bestaat evenwel een oplossing, want de regering werkt ondertussen aan een wetsontwerp voor de maanden januari, februari en maart. In die regeling kan dat wel worden opgelost. In de commissie heb ik gesproken over een aanvullende federale elektriciteitspremie, waarbij wel rekening kan worden gehouden met de problematiek van de warmtepompen en accumulatieverwarming. We doen iets soortgelijks voor mensen die stookolie verbruiken. Zij moeten namelijk een aanvraag indienen om een premie te krijgen. Dat is ook mogelijk voor mensen met een warmtepomp of accumulatieverwarming.

In de commissie zijn meerdere vragen gesteld over bijvoorbeeld accumulatieverwarming. Minister Van der Straeten heeft nagenoeg alle vragen meermaals beantwoord, soms ook zonder dat ze daarvoor het woord had. Mevrouw de Laveleye kan ervan getuigen dat het niet altijd evident was om de orde te handhaven. De minister was niet altijd helemaal binnen een kader te vatten, maar ik denk wel dat er mogelijkheden zijn in de volgende ronde. Dan is het wel jammer dat die zaken niet aan bod zijn gekomen.

Ik doe hier een oproep. Als er vanuit de oppositie en eigenlijk ook vanuit de meerderheid een expliciete vraag is om te zorgen voor een oplossing voor de mensen met warmtepompen en accumulatieverwarming en we zijn het daar allemaal over eens, dan denk ik dat we mogen verwachten dat er in het wetsontwerp dat hier binnenkort op onze banken zal liggen in een regeling moet worden voorzien. Ik denk dat daar een ruim draagvlak voor is. Ik kijk daar dan ook ten zeerste naar uit.

Ik wil toch ook even reageren op de heer Van Lommel, die hier nu de grote pleitbezorger van de warmtepompen is. Iedereen weet dat een van de grote problemen die de mensen die deze investering hebben gedaan, net het feit is dat elektriciteit in het verleden altijd zo duur was en dat we eigenlijk moeten kijken naar de verhouding van de prijs tussen elektriciteit en fossiele brandstof.

Ik heb een wetsvoorstel voor een warmtepompnorm ingediend. Wie gaf het meeste kritiek op mijn voorstel? Dat was het Vlaams Belang. Hier nu zeggen dat we die mensen moeten ondersteunen en in de commissie een structurele oplossing voor de toekomst wegzetten, is heel weinig consequent. Mijnheer Van Lommel, u lijkt wel een warmtepomp. Die blazen ook warm en koud.

Mijnheer Verduyckt, u benadert het debat op een wel heel gemakkelijke manier. Is dat de boodschap die u vandaag brengt voor die honderdduizend gezinnen die zich nu bedrogen voelen? Dat is immers wat u oppert.

U hebt weer commentaar op ons. Ik heb daarstraks echter heel duidelijk gesteld dat jullie mensen motiveren om warmtepompen aan te kopen. Zij worden nu trouwens in de steek gelaten, want zij worden er niet voor beloond door jullie beleid. Zij worden er niet voor beloond.

Ik heb ook het volgende aangegeven. Wij zitten nu in een energiecrisis. Wij spreken over de actuele situatie, waarover de voorliggende energiemaatregelen gaan. Laat dat duidelijk zijn. Ik heb daarstraks de vergelijking gemaakt tussen de prijs van 1 kilowattuur gas en van 1 kilowattuur elektriciteit. Ik moet vaststellen dat iemand al een heel erg performante warmtepomp moet hebben om de gasketel buiten te gooien.

Dat duidt er net op dat de mensen die vandaag verwarmen met een warmtepomp, evenzeer recht moeten hebben op de premie en niet alleen op die 61 euro, waarover de heer Verherstraeten spreekt. De anderen krijgen dat bedrag immers ook. De betrokkenen hadden daar recht op moeten krijgen. Daarmee hadden jullie rekening moeten houden. Jullie hadden natuurlijk niet verwacht dat het debat daarover er zou komen. Ik hoor uw collega's er hier op wijzen dat zij het liever anders hadden gezien. Hoe het moet worden gezien, horen wij echter niet.

Mijnheer Verduyckt, u probeert hier nu een bliksemafleider te creëren, door te lullen over een warmtepompnorm, waarover het vandaag niet gaat. Wij hebben het hier over een energiecrisis en over mensen die hun facturen niet kunnen betalen. Het gaat niet over andere wetgeving. Laat ons dus alstublieft bij de les blijven.

Beste collega's, ik begin met een citaat: "De eerste prioriteit is om de schok van de energieprijzen op de facturen van de Belgen op te vangen." Dat verklaarde onze premier tijdens de State of the Union. Dat klinkt uiteraard goed en kunnen wij onderschrijven, maar als we kijken naar de maatregelen die de regering neemt om onze gezinnen, zelfstandigen en kmo's te helpen, dan gaan die wel een barre winter tegemoet. De maatregelen die in dit wetsvoorstel vandaag voorliggen, beoordelen wij immers als totaal onvoldoende. Ik ga in op een aantal punten van dit vrij omvangrijke wetsvoorstel.

Eerst de winterpremie. Dat is de energiepremie van twee maal 196 euro die de federale regering in november en december aan de gezinnen wil geven voor gas en elektriciteit. Dat werd hier al besproken. Wat is de situatie op dat vlak? Elektriciteit is voor een doorsnee gezin op een jaar tijd 2,5 keer duurder geworden. Aardgas is zelfs vier keer duurder geworden. Vandaag betaalt een doorsnee gezin gemiddeld meer dan 6.800 euro voor energie. Dat zijn cijfers van de VREG van oktober dit jaar. Dat is dus 3.547 euro welgeteld meer voor gas en 1.522 euro meer voor elektriciteit dan een jaar geleden, in totaal dus 5.069 euro meer voor een gemiddeld verbruik.

Zelfs met de aangekondigde uitbreiding van de wintercheques, aangekondigd in de State of the Union voor de begroting 2023 voor de maanden januari, februari en maart, komen we op een totaal van 5 keer 196 euro, dat is 980 euro. Dat verlaagt de jaarfactuur van een gemiddeld gezin slechts met 14,4 %, terwijl de totale energiefactuur met factor 4 is gestegen, zelfs wanneer we de btw-verlaging meetellen. Met de vijf wintercheques betaalt een gemiddeld gezin vandaag nog altijd 4.000 euro meer dan in september. Dan heb ik het nog niet over de zelfstandigen en kmo's, voor wie die premies niet zijn bestemd. Ik weet wel dat er andere maatregelen zijn, maar die prijsstijging is in reële cijfers, met die maatregelen inbegrepen uiteraard.

Collega's, wij nemen geen genoegen met hetgeen hier voorligt. De regering moet dringend werk maken van een drastische verlaging en blokkering van de energieprijzen. Ik begrijp nog steeds niet waarom wij blijven aanvaarden dat ENGIE Electrabel vandaag elektriciteit aan 300 à 350 euro per megawattuur kan verkopen, terwijl het deze produceert aan amper 35 euro per megawattuur, althans in zijn kerncentrales. Wij moeten de prijzen blokkeren. Frankrijk heeft dat reeds lang gedaan, andere landen ook. Alleen zo kunnen wij onze gezinnen, maar ook onze zelfstandigen en kmo's, voldoende beschermen.

Deuxièmement, concernant plus particulièrement la cotisation spéciale énergie, qui a pour but de récupérer une partie de ces primes auprès de ce qui est considéré comme les revenus les plus élevés, on peut se demander si c'est vraiment le cas ou si elle ne touche pas plutôt la classe moyenne supérieure. Elle s'applique à partir d'un salaire brut de 5 540 euros, soit environ 3 080 euros net. Certes, c'est un salaire relativement confortable, mais il reste très loin de celui d'un ministre qui avoisine les 20 000 euros brut, soit 11 000 net par mois.

Ainsi, des ouvriers du secteur de l'industrie chimique gagnent 3 100 euros par mois et vont donc être touchés par cette cotisation spéciale. Pourtant, lorsque les factures de régularisation arrivent ou que les fournisseurs viennent demander des acomptes montant jusqu'à 500 ou 1 000 euros par mois, ces ouvriers qui gagnent 3 100 euros par mois le sentent aussi fortement passer. Je trouve préoccupant que des parlementaires qui perçoivent, eux, 6 000 euros net par mois se permettent de considérer que quelqu'un qui en gagne 3 000 fait partie des revenus les plus élevés. On voit donc bien que la cotisation spéciale énergie ne vise pas uniquement que ces derniers revenus. Elle va même toucher des ouvriers dont, ne l'oublions pas, les conditions de travail sont difficiles et dangereuses, et qui travaillent la nuit – nous aussi, mais c'est quant même très exceptionnel. Je pense, par exemple, à ceux qui travaillent dans les entreprises du secteur de la chimie. C'est la raison pour laquelle nous ne pouvons pas soutenir cette cotisation spéciale énergie.

Concernant la prime mazout, nous ne comprenons toujours pas pourquoi le gouvernement refuse la baisse de la TVA sur le mazout et met plutôt en place une politique de chèques, laquelle entraînera en outre une charge de travail supplémentaire pour le SPF Économie. Le PTB a réclamé pendant des mois une diminution du taux de la TVA sur le gaz et l'électricité, puis une taxation des surprofits du secteur. Même si on estime que ce secteur devrait être taxé plus fortement, ces deux mesures structurelles mises en avant pas le PTB ont finalement été obtenues.

On va nous répondre que la TVA sur le mazout ne peut pas être abaissée à 6 % au nom du respect du droit européen, mais je vous rappelle encore une fois que le respect de ces règles européennes est, somme toute, assez relatif puisque, par exemple, lors du renflouement des banques après la crise financière de 2008, elles n'ont pas été respectées et, plus récemment encore, on s'est écarté des règles budgétaires imposant l'austérité lors de la pandémie. Il me semble donc que ce gouvernement aurait pu, à tout le moins, porter la proposition d'une diminution de la TVA sur l'ensemble des produits énergétiques, y compris le mazout, au niveau de l'Union européenne. Je n'ai toutefois jamais entendu parler de cela.

En raison de la hausse du prix du mazout d'ailleurs, les recettes de TVA de l'État ont augmenté de 19 millions d'euros en 2022 par rapport à 2020 et cet excédent de recettes dépassera en 2023 de 40 millions d'euros les recettes de 2020. L'augmentation du prix du mazout rapportera donc au total environ 60 millions d'euros à l'État en 2022/2023, et la réduction de la TVA sur le mazout à partir d'octobre 2022 ne coûterait que 21 millions d'euros à l'État. Cette baisse pourrait donc être entièrement financée par les recettes supplémentaires qui ont déjà été collectées par l'État.

Nous soutiendrons évidemment l'augmentation du chèque qui est proposé ici car les gens en ont besoin, mais ils ont bien entendu besoin de bien plus que cela. Nous aimerions en tout cas que cette question de la baisse de la TVA sur le mazout soit posée et soit portée aussi au niveau européen.

En ce qui concerne le chômage économique, le chômage temporaire et le droit passerelle, face à la hausse du coût des factures de l'énergie et des difficultés des entreprises à payer celles-ci, le gouvernement a donc décidé de prévoir des dispositifs pour les travailleurs indépendants et les entreprises.

Pour les travailleurs indépendants, le gouvernement – je dis bien le gouvernement même si je sais que c'est une proposition de loi – va étendre le droit passerelle, soit le dispositif existant qui permet aux indépendants de recevoir une aide financière en cas de coups durs. C'est une aide qui se situe entre 1 400 et 1 700 euros, ce qui ne permet pas toujours de faire face aux différents frais fixes.

Pour les travailleurs dont l'entreprise doit suspendre la production parce que l'énergie coûte trop cher, le gouvernement prévoit d'étendre le chômage économique, soit une sorte de chômage prévu lorsque l'entreprise ne peut plus poursuivre sa production. Conséquence: le travailleur perd 30 % de son revenu, l'allocation étant payée par la sécurité sociale.

Nous estimons donc que le gouvernement prend le problème de la crise énergétique par le mauvais bout. En effet, si les entreprises sont en difficulté aujourd'hui, c'est bien à cause de la facture de l'énergie. Le gouvernement agit-il pour limiter cette hausse? Non! Il préfère répercuter les conséquences de cette hausse sur la sécurité sociale, alors qu'il aurait fallu les répercuter sur les multinationales de l'énergie. Par conséquent, c'est la collectivité qui s'appauvrit: la sécurité sociale, mais aussi les travailleurs avec la perte de revenus prévue par cette nouvelle forme de chômage temporaire.

De plus, je souhaiterais relayer une critique syndicale selon laquelle le dispositif prévu est beaucoup trop large et facile d'accès. Selon les syndicats, il aurait fallu davantage cibler les entreprises en difficulté pour éviter les abus de certains employeurs car en agissant de la sorte, les entreprises qui n'ont pas besoin de la mesure pour survivre peuvent bénéficier à la fois du chômage temporaire et de la réduction des cotisations patronales c'est-à-dire le fameux milliard d'euros prévu au budget 2023.

La sécurité sociale est donc drainée de deux côtés et ce sont donc les plus gros qui en profiteront parce que ce sont eux qui disposent de plus de personnel.

De plus, pourquoi ne pas avoir lié le chômage temporaire crise de l'énergie avec l'interdiction de licencier? Nous avions déjà émis cette remarque lors de la crise covid. Si la collectivité paie pour maintenir le travailleur dans l'entreprise, pour qu'il soit disponible quand la situation s'améliore et pour maintenir le savoir-faire dans la production, pourquoi ne conditionnerait-on pas cette aide à l'interdiction de licenciement?

Enfin, en ce qui concerne le droit passerelle, nous estimons que le gouvernement ne prend pas le problème par le bon bout. Que veulent nos indépendants? Ils veulent travailler et avoir une activité rentable. Qu'est-ce qui les en empêche? La hausse des prix de l'énergie. Que prévoit le gouvernement? D'organiser, via le droit passerelle, la suspension de l'activité de l'indépendant. En tant que PTB, nous ne nous opposons évidemment pas au droit passerelle. Il faut soutenir les indépendants quand le travail n'est plus possible et qu'il n'y a plus de revenu. Mais d'abord, il faut tout faire pour que leur activité reste viable, et la solution est simple: le blocage des prix. Vous allez dire que nous nous répétons. Mais effectivement, le blocage des prix est la solution qu'il nous faut. Sans ce blocage, ce sont les faillites, et les fins d'activité de nombreux indépendants. La situation a assez duré. Il faut agir.

J'ai presque fini, chers collègues. Nous déposerons un amendement pour demander un moratoire sur les saisies pour les factures d'énergie, en ce qui concerne les particuliers. Vous savez tous et toutes que la crise énergétique frappe de plein fouet les particuliers et les petites entreprises. Il est clair que de nombreux ménages ne seront pas en mesure de payer leurs factures d'énergie. Ces défauts de paiement auront donc pour conséquence la prise de mesures d'exécution par les créanciers. Rappels, interventions d'huissiers de justice, condamnations judiciaires, saisies conservatoires ou d'exécution. Les frais de ces types d'interventions sont importants et seront mis à charge des ménages, avec pour conséquence d'aggraver encore plus leur situation financière. Les mesures actuellement prises par les différents gouvernements ne sont pas à la hauteur de la situation. La mesure principale prise par cette proposition de loi pour les ménages, c'est-à-dire l'augmentation des seuils d'insaisissabilité - c'est un mot difficile! - est donc la bienvenue, mais nous estimons qu'il faut aller plus loin.

Notre amendement vise dès lors à interdire toute saisie ainsi que toute voie d'exécution à l'encontre des biens des personnes physiques pour toutes les dettes liées à la fourniture et à la consommation de produits énergétiques.

Je vous remercie de m'avoir écouté.

Mevrouw de voorzitster, collega's, we hebben deze discussie al in veel commissies gevoerd, maar de oppositie heeft daarnet veel terechte opmerkingen gemaakt. Deze tekst heeft niet het allerbeste traject afgelegd. Het zou beter zijn geweest indien men dit via een wetsontwerp had gedaan, zeker wanneer de tekst over verschillende bevoegdheden gaat. Ik denk dat niemand dat ontkent, maar de urgentie speelde hier wel een rol.

Mijnheer De Roover, u zei dat de tekst twee weken geleden werd ingediend. U weet ook dat het toen de laatste plenaire vergadering was voor de State of the Union, daar moet u rekening mee houden. Dat weet u goed genoeg. Dat was dus de reden waarom het vorige week werd besproken en niet de week daarvoor. In uw tussenkomst deed u een aantal opmerkelijke uitspraken: "goed dat wij de moed hebben gehad…", "de indruk werd gewekt dat het hier om een cruciale vertraging ging", "we hebben toch wat teweeg kunnen brengen", "hulde brengen aan collega Wollants voor zijn moed om een tweede lezing te vragen, "waarmee we heb algemeen belang hebben gediend", "laat dit een les zijn voor de toekomst", " blij dat we de kans hebben gehad om dit te doen". Tja… (zucht)

Wat hebt u daar nu mee bereikt? Vier dingen, ik zal ze voor u opsommen, mijnheer De Roover.

Ten eerste, hebt ervoor gezorgd dat veel maatregelen vertraging hebben opgelopen, want een groot deel was onmiddellijk van kracht vanaf de datum van publicatie in het Belgisch Staatsblad. Dat had dus begin deze week of eind vorige week al gebeurd kunnen zijn.

Ten tweede, treft u daarmee de groep kwetsbaarste mensen die moeite hebben hun energiefactuur te betalen en die beschermd worden door de verhoging van de inbeslagnamedrempels op loonbeslag. Deze mensen zullen tijdelijk 20 % meer loon zullen overhouden om deze periode door te komen. Zij moeten nu geen een of twee weken, maar een maand moeten wachten op extra ademruimte, indien ze op het einde van de maand hun loon ontvangen. Dat is het tweede resultaat van uw manoeuvre.

Ten derde, hebt u de diensten van dit Huis dubbel werk bezorgd. De N-VA-fractie heeft tegenwoordig blijkbaar de gewoonte om voor praktisch alles een tweede lezing te vragen. De diensten van de Kamer hebben namelijk alles in het werk gesteld om het verslag op tijd klaar te krijgen.

Ten vierde, inhoudelijk heeft uw verzoek tot tweede lezing niets, nul komma nul, bijgebracht. Het klopt dat er enkele puntjes op de i zijn gezet. In een tweede lezing worden altijd wel juridisch-technische opmerkingen gemaakt. Inhoudelijk heeft het echter niets bijgebracht. Geen enkele premie extra zal worden uitbetaald door uw tweede lezing, geen enkele premie minder zou zijn uitbetaald als u geen tweede lezing had gevraagd.

Het enige resultaat is dat u net bereikt voor de meest kwetsbare mensen en ook voor bedrijven... Laten wij hopen dat de wet nog voor 1 november in het Belgisch Staatsblad kan worden gepubliceerd, want anders moeten we daarop ook nog eens wachten.

Verscheidene maatregelen treden onmiddellijk in werking, maar tegen de mensen voor wie ze bedoeld zijn, zegt u dat zij pech hebben en nog maar een maand moeten wachten op hun hoger loon. Pech gehad, want met N-VA moesten wij ons groot gelijk halen. Eigenlijk is het gewoon een egokwestie. U voert hier een proceduredebat, maar geen inhoudelijk debat.

Collega Depraetere, u hebt zich enorm in nesten gewerkt met uw tweet. Ik had verwacht dat u nu met een eerlijk excuus was gekomen. Ik dacht dat u tegen de mensen zou zeggen dat u hen bijna had opgezadeld met rechtsonzekerheid. U zou dan tegen de mensen moeten zeggen hebben dat u liever met slecht werk komt, met alle eventuele gevolgen van dien, dan met een correcte behandeling, die er nog altijd voor zorgt dat wij de tekst vandaag, op 27 oktober, plenair kunnen bespreken.

Ik vind het uitermate sterk dat u ons verwijt dat wij de diensten van de Kamer dubbel werk geven. De diensten hadden geen werk gehad als u uw werk goed had gedaan. U hebt de diensten dubbel werk bezorgd door broddelwerk in te dienen. Als u bij een volgende gelegenheid respect voor de diensten aan de dag wil leggen, dan stel ik voor dat u het huiswerk doet dat wij nu door de diensten hebben moeten laten uitvoeren.

U beseft dat natuurlijk. U probeert hier nu een nummertje op te voeren dat u echt beter niet had opgevoerd. U bent excuses aan collega Wollants verschuldigd wanneer u op een ernstige, moderne, open manier politiek wil bedrijven. U hebt een vergissing begaan en ik heb daar alle respect voor als u die vergissing ook toegeeft.

Als u dan nog koppig blijft doorgaan op die weg, vrees ik dat u de volgende keer de diensten opnieuw zal opzadelen met extra werk, omdat u uw huiswerk niet maakt. Ik had een correctere manier van handelen van u verwacht.

Laten we het debat inhoudelijk voeren. Ontkent u nu dat in dit wetsvoorstel een reeks maatregelen staat die onmiddellijk in werking treden? Ontkent u dat die vorige week in werking hadden kunnen treden in de plaats van nu? Ontkent u dat mensen die op het einde van de maand hun loon krijgen nu een maand langer moeten wachten op hogere beslaggrenzen? Ontkent u dat? Neen, u ontkent dat niet.

U zegt eigenlijk dat de diensten irrelevante opmerkingen maken, dat de diensten vijf bladzijden tijdverlies in onze schoenen hebben geschoven. U zegt dat de diensten dit eigenlijk niet hadden moeten doen.

Ik richt me nu tot de diensten en vraag hen een volgende keer geen valse informatie te geven. Dat is immers hetgeen ik hier verneem. De diensten moeten niet de indruk wekken – voor alle duidelijkheid: dit is ironisch bedoeld – dat technische verbeteringen die de rechtszekerheid ten goede komen, nodig zijn. Ik weet niet of dat een detail is in het werk van een wetgevend orgaan. Wat u hebt neergelegd, was een voorstel tot wetgeving. Wij hebben de diensten nodig gehad om te zorgen dat alle mensen, die ik volgens u nu in moeilijkheden heb gebracht, op een rechtzekere manier, zonder het risico dat ze een of andere uitbetaling krijgen waar later nog een betwisting over kan gebeuren, zeker weten dat ze op dat geld kunnen rekenen. Een keuze is om onszelf hier als instituut te respecteren. Als u dan zegt dat er bekwame spoed was, blijf ik herhalen dat de State of the Union in de plenaire vergadering geen reden was om het commissiewerk niet eerder te beginnen. U hebt die keuze gemaakt, wij niet.

Wij hebben alleen geprobeerd om keurig wetgevend werk af te leveren. Dat u daar laattijdig mee begonnen bent, kan ons niet verweten worden.

Mijnheer De Roover, u hoeft mij geen woorden in de mond te leggen. Ik heb immers helemaal niet beweerd dat het werk van de diensten … Ik heb gesteld dat zij de puntjes op de i zetten in juridisch-technische opmerkingen, maar dat inhoudelijk en fundamenteel die opmerkingen niets wijzigen.

Die discussie is gisteren gevoerd in de commissie. Verschillende sprekers hebben het opgemerkt. De minister heeft het opgemerkt. Inhoudelijk wijzigt er niets en dus had de tekst vorige week al kunnen zijn goedgekeurd.

Sterker nog, andere oppositiepartijen hebben aan uw fractie tijdens de commissievergadering aangegeven dat zij snappen dat de tekst snel moet doorgaan en dat er altijd bedenkingen bij een tekst te maken zijn. Die andere partijen hebben gevraagd om geen tweede lezing te vragen en geen vertragingsmanoeuvres te maken, omdat het voorstel belangrijk is, om mensen in een precaire situatie nu onmiddellijk te kunnen helpen. Dat hebben andere oppositiepartijen naar voren geschoven. Dat was trouwens heel terecht. Wij hadden het voorstel immers al een week geleden kunnen goedkeuren.

Mevrouw de voorzitster, mevrouw Depraetere, ik heb een aantal opmerkingen.

Wij hebben in de commissie inderdaad 23 artikelen behandeld. Daarop is een tweede lezing gevraagd. De diensten hebben bij die 23 artikelen in totaal 219 opmerkingen gemaakt.

Als u nu stelt dat het logisch is dat bij een tekst van 23 artikelen 219 opmerkingen worden gemaakt, bijna tien opmerkingen per artikel, dan stel ik mij ook vragen bij de manier waarop u wetgevend werk doet.

Ik merk ook op dat de diensten zelf in de nota gewag hebben gemaakt van het feit dat er problemen waren met de rechtzekerheid van nummer 9 van het advies. Dat negeert u.

Ik hoor u hier net opwerpen dat verschillende oppositiepartijen in de commissie hebben gevraagd om toch maar geen tweede lezing te vragen. Ik heb vier problemen met die bewering.

Ten eerste, dat staat niet in het verslag.

Ten tweede, u was niet aanwezig.

Ten derde, u was enkel aanwezig bij de tweede lezing.

Ten vierde, kunnen die andere oppositiepartijen bij monde van de heer Warmoes of de heer Van Lommel mij even antwoorden op de vraag of zij aan ons hebben gevraagd om geen tweede lezing te vragen?

Het antwoord is neen. Zo eenvoudig is het. U wil dat alles hier nu opkloppen om toch maar de indruk te wekken dat de schuld voor het gebrekkige werk niet bij u ligt, maar om de een of andere reden de schuld is van de N-VA.

Ik heb een klein beetje de indruk dat u alles netjes wilt toedekken en de bal in een andere richting wilt sturen. Eerlijk gezegd, ik vraag in de commissie niet zo gemakkelijk een tweede lezing. Mijn medecommissieleden kunnen dat getuigen. Ik vraag dat enkel wanneer het noodzakelijk is.

Als er 219 opmerkingen worden gemaakt, dan heb ik de indruk dat dat noodzakelijk is en dat vond u ook, want anders had u daarna geen tien amendementen moeten indienen. Dan had u gewoon kunnen overgaan tot de stemming en dan was de zaak afgehandeld. Dat hebt u echter niet gedaan. U vond dat de opmerkingen belangrijk genoeg waren en bent ermee aan de slag gegaan. Ik dank absoluut de diensten dat zij die opmerkingen hebben geformuleerd, zodat wij zodadelijk kunnen stemmen over een tekst die ten minste het voordeel heeft dat hij correct in elkaar zit.

Mijnheer Wollants, u weet heel goed dat de tekst in meerdere commissies is besproken. Op het moment dat u in de commissie voor Energie zat, zat ik in de commissie voor Justitie, waar er ook een vraag van uw fractie was. Toen hebben andere oppositiefracties gezegd dat dit niet aan de orde was en dat dit voorstel zo snel mogelijk moest worden goedkeuren, zodat wij deze week de maatregelen kunnen omzetten.

U kunt ook de verslagen lezen, mijnheer Wollants. Het is niet omdat het niet in uw commissie is gebeurd dat het geen realiteit is in het Parlement. Er zijn oppositiepartijen geweest die hebben gezegd dat het daarvoor niet het moment was. Er zijn maatregelen die onmiddellijk ingaan en door wat er is gebeurd, zijn zij niet vorige week ingegaan, maar hopelijk zullen zij wel volgende week ingaan.

Madame la présidente, beaucoup de choses ont déjà été dites. Sur la méthode, j'ai les mêmes préoccupations que le reste de l'opposition. On est avec une proposition portée par des parlementaires de la majorité et on ne peut pas disconvenir que ce texte aurait dû être porté par le gouvernement. Le Conseil d'État n'a pas été en mesure de s'y pencher pour rendre un avis et ce, malgré les demandes répétées de l'opposition avec les risques d'insécurité juridique que cela comporte. J'entends bien l'argument de l'urgence. Néanmoins, il ne me semble pas suffisamment recevable. Notre Assemblée démocratique va voter un texte qui aurait dû être soumis à l'avis du Conseil d'État mais pour lequel la majorité a préféré, pour diverses raisons, contourner cette obligation.

Sur le fond, il est toujours intéressant de rappeler l'accord de gouvernement qui dit: "Le gouvernement gardera sous contrôle la facture d'énergie des familles et des entreprises. Une facture énergétique abordable est essentielle pour les citoyens et les entreprises." Bien sûr, depuis l'adoption de l'accord de gouvernement, une situation exceptionnelle est apparue. La guerre en Ukraine a apporté une variation importante des prix de l'énergie mais gouverner, c'est aussi anticiper et prévoir.

Cela fait des mois que notre groupe, avec d'autres, réclame un plafonnement des prix de l'énergie, comme c'est entre autres le cas aux Pays-Bas et en France. Depuis des mois, nous alertons sur le fait que la baisse du taux de TVA à 6 %, l'extension du tarif social ou encore l'adoption de nouvelles primes sont des mesures insuffisantes. Que constatons-nous aujourd'hui? Nous sommes arrivés pour certains au bout du chemin. De nombreux secteurs énergivores (bouchers, boulangers, etc.) baissent les bras face à l'explosion des prix de l'énergie. Du côté des ménages, le sentiment d'abandon est le même. Si certains bénéficient du tarif social, d'autres subissent une baisse importante de leur pouvoir d'achat à la suite de la hausse des prix de l'énergie.

Les mesures adoptées depuis des mois pour tenter d'alléger la facture énergétique sont de plus en plus considérées, à juste titre, comme des rustines, des sparadraps par les citoyens. Je ne dis pas que rien n'est fait dans ce texte. Il y a une série de solutions. On soutiendra chaque mesure visant à réduire l'impact de la facture énergétique sur les ménages. Malheureusement, le résultat restera encore insuffisant et il faudra remettre l'ouvrage sur le métier.

Mevrouw de voorzitster, ik zal het kort houden, want het uur is al gevorderd.

Ik weet dat dit wetsvoorstel geen schoonheidsprijs zal krijgen, maar er bestaat grote urgentie om deze steunmaatregelen, ook die voor de inbeslagnames, goedgekeurd te krijgen.

Ik wil de collega's danken die het mee ingediend hebben, en ook diegenen die er geen zaak van hebben gemaakt dat het eigenlijk een wetsontwerp had moeten zijn.

Collega De Block, dit is inderdaad een wetsvoorstel dat de hoogdringendheid verdient. Onze fractie zal het dan ook steunen. Het zijn weliswaar maar tijdelijke maatregelen, maar het zijn maatregelen die zowel de burgers als de bedrijven die een hoog energieverbruik hebben extra bescherming bieden, zodat zij het hoofd boven water kunnen houden. Daar kan en mag geen redelijk mens tegen zijn.

Eerst zal ik het kort hebben over de burgers. Zij worden door de energiecrisis toch bijzonder zwaar getroffen. De realiteit is dat als gevolg van de historisch hoge energiefacturen de gerechtsdeurwaarders een nieuw profiel van schuldenaars zien opduiken, namelijk de tweeverdieners. De middenklasse en de zelfstandigen komen nu in beeld. De Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders heeft enkele weken geleden al aan de alarmbel getrokken, zelfs voor dit wetsvoorstel werd ingediend. Zo erg is de situatie vandaag.

Vele jonge gezinnen houden werkelijk hun hart vast voor de eindafrekening voor het verbruik van elektriciteit en vooral van gas. Zij vrezen terecht dat ze naast alle andere zware financiële lasten die ze al moeten betalen, de aflossing van de lening, de crèche, de schoolkosten, de factuur van de supermarkt enzovoort, nu geconfronteerd zullen worden met een loodzware afrekening voor gas en elektriciteit.

De bedragen die in dit wetsvoorstel worden voorgesteld als tijdelijke maatregel zijn werkelijk niet overdreven, integendeel zelfs. Onder de 1.424 euro is er geen mogelijkheid tot afhouding, gradueel opgevoerd tot 1.846 euro, waar de beslagmogelijkheden beperkt zijn.

Collega's, ik stel mij soms de vraag of iedereen van u wel echt beseft hoe moeilijk het is om met een bedrag van 1.846 euro per maand te moeten rondkomen. Vanaf dit bedrag mag alles immers nog steeds in beslag worden genomen. Dat is voor een gezin met kinderen of voor een alleenstaande met gezondheidsproblemen werkelijk onmogelijk. Het gaat volgens ons dus om een veel te beperkte bescherming.

Ook de ondernemingen worden zwaar getroffen. Ik kan uit de praktijk getuigen. Uit gesprekken met confraters die gespecialiseerd zijn in het begeleiden van ondernemingen in moeilijkheden blijkt dat het voor heel veel bedrijven werkelijk een onmogelijke zaak dreigt te worden. Als dit Parlement niets doet, zal dat leiden tot drama’s. Dat moeten we voorkomen.

Daarom moeten we snel handelen. Daarin hebt u gelijk, mevrouw Depraetere. Wij hebben in de commissie geen enkel vertragingsmanoeuvre toegepast. Wij zijn dan ook verheugd dat dit hier vandaag kan worden behandeld. Dat had voor ons ook vorige week gekund. We zijn ook blij dat dit niet wordt vooruitgeschoven, tot na het reces. Ik hoop dan ook dat de regering moeite zal doen om dit zo vlug mogelijk in het Belgisch Staatsblad te publiceren. Mevrouw Depraetere, ik kan u verzekeren dat de meeste gerechtsdeurwaarders op dit moment al rekening houden met de realiteit die het gevolg zal zijn van de goedkeuring van dit wetsvoorstel.

Vandaag stemmen we over tijdelijke maatregelen, maar dat is op termijn absoluut onvoldoende, collega's. Ik wil dan ook mijn pleidooi herhalen om werk te maken van structurele maatregelen ten gronde, om wat hier algemeen de schuldindustrie wordt genoemd aan te pakken. Ook dat verdient onze aandacht.

Het is niet langer aanvaardbaar dat een kleine veroordeling van bijvoorbeeld 500 euro voor burgers bij de vrederechter of voor ondernemingen bij de ondernemingsrechtbank uitgroeit tot enkele duizenden euro’s door allerhande uitvoeringsmaatregelen. Ik kan u geruststellen – ik heb dat al gezegd in de commissie, maar ik vind het belangrijk genoeg om dat hier te herhalen – dat we in de gerechtsdeurwaarders een belangrijke partner en een goede bondgenoot vinden om dit in de praktijk te realiseren. Een derde golf van veralgemeende moratoria op beslagleggingen en uitvoeringen enerzijds en uithuiszettingen anderzijds vinden zij namelijk geen duurzame oplossing. Rechtszekerheid en continuïteit zijn nodig.

De Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders heeft de regering een aantal heel constructieve voorstellen overgemaakt, zoals het verlagen van de financiële last op de inleiding van een gerechtelijke procedure en een definitieve en structurele verhoging van het onbeslagbaar deel in het kader van loonbeslag. Dat beschermt de schuldenaar, maar ontneemt tegelijkertijd de schuldeisers hun recht op uitvoering niet, wat ook belangrijk is. Verder is er nog een belangrijk aspect dat in dit wetsvoorstel over het hoofd wordt gezien, namelijk een verlenging van de minimumtermijn tussen het leggen van een roerend beslag en de effectieve ophaling van de in beslag genomen goederen.

Collega Depraetere, ik zie u instemmend knikken. Dat doet mij veel plezier. Dat zijn allemaal maatregelen die op heel korte termijn kunnen worden gerealiseerd, als daarvoor tenminste de goodwill bestaat bij de meerderheid. De minister heeft dat in de commissie voor Justitie al herhaaldelijk beloofd, maar het is belangrijk dat deze regering eindelijk de daad bij het woord voegt. Ik hoop dat het voltallige Parlement de dringende noodzaak hiervan inziet en een fundamentele oplossing uitwerkt, ten gronde en in samenspraak met alle betrokkenen. Dat is immers ook belangrijk. Op onze fractie kunt u in elk geval rekenen.

Tot slot wil ik het nog kort hebben over een amendement van collega Boukili. Dan hoef ik daar straks niet op terug te komen. Dat amendement wil een artikel 66/1 invoegen in dit wetsvoorstel om elke mogelijkheid om bewarend of uitvoerend beslag te leggen af te schaffen voor schulden die verbonden zijn aan het verbruik van energie. Dat amendement wil elke vorm van uitvoering onmogelijk maken. Collega Boukili, u luistert niet maar het zal u misschien ook niet interesseren. Dat amendement is echter helemaal niet realistisch. Ik heb in mijn algemene uiteenzetting gezegd dat de voorziene grenzen het absolute minimum minimorum zijn. Dat is veel te beperkt en is voor verbetering vatbaar, maar om nu gewoon definitief te zeggen dat alle grenzen worden afgeschaft, is niet wenselijk en niet realistisch.

Waarom zou iemand met een inkomen van 7.000, 8.000 of 9.000 euro, of dat nu bruto of netto is, zijn energiefacturen tijdelijk niet moeten betalen? Waarom zou er daarvoor geen beslag mogelijk mogen zijn als er onwil bestaat om die facturen te betalen? Dat is absoluut niet wenselijk.

Dat is absoluut niet wenselijk.

Collega Boukili, daarenboven wil ik waarschuwen. Uw amendement dat hier voorligt, is eigenlijk een verlegging van het probleem, want ooit zal die factuur toch moeten betaald worden.

Nogmaals, de grenzen die hier gesteld worden, zijn te laag. Maak snel werk van een hogere financiële grens. Het volledig vrijstellen van de mogelijkheid tot het leggen van beslag of uitvoering is echter werkelijk totaal irrealistisch.

Mevrouw de voorzitster, zoals reeds aangekondigd door collega De Roover, wil ik nog een aantal opmerkingen maken. Een gedeelte is reeds aan bod gekomen in de democratische wisselwerking van daarnet. Ik ga mij beperken tot drie opmerkingen.

Ten eerste, het systeem van de energiepremies is een systeem dat is uitgewerkt, maar dat jammer genoeg niet fijnmazig genoeg is om adequaat te kunnen reageren. Wij moeten tot de vaststelling komen dat het voldoende is om hetzij een elektriciteitscontract hetzij een gascontract te hebben om die premie te kunnen krijgen, ook al dekt deze natuurlijk een waaier van verschillende situaties.

Ik geef een voorbeeld. Wij zitten nog met een heel aantal mensen met een terugdraaiende teller, zonnepanelen en dergelijke meer. Daar zijn mensen bij die netto een nulverbruik hebben. Die hebben evenveel recht op die premie als iemand die 3.500 kilowattuur elektriciteit verbruikt.

Wij zitten ook met de situatie dat een deel van de mensen die een gascontract hebben, dat gas alleen gebruiken voor warm water en koken. Zij hebben een verbruik van 2.000 kilowattuur per jaar. Zij krijgen exact evenveel als degenen die verwarmen en daardoor 23.000 kilowattuur per jaar verbruiken.

Er is dus een discrepantie in de manier waarop men met een aantal dingen omgaat, zeker als er bepaalde groepen tussenuit vallen. Ik ga het gesprek over de warmtepompen en de accumulatoren niet herhalen, maar dat is wel een deel van de problematiek die wij zien.

Ten tweede, ik merk dat men in de teksten een communicatievereiste heeft opgenomen op welke manier dit op de factuur moet verschijnen. Ik vrees dat de manier waarop u dat hebt ingevoerd, voor heel veel onduidelijkheid gaat zorgen bij de mensen.

Er wordt opgelegd om te kiezen om een vast bedrag per maandfactuur te vermelden, ofwel voor de maanden november en december een bedrag te vermelden. De realiteit is dat de verwerking op een heel andere manier zal verlopen. Het is perfect mogelijk dat mensen het bedrag via een creditnota in een keer op hun factuur zullen krijgen. Het is perfect mogelijk dat dat op de voorschotfactuur van december zal komen en dat er vervolgens nog een deel wordt doorgeschoven naar de factuur van januari. Ik vrees dat daar veel vragen over zullen komen, omdat het niet helemaal helder is hoe dat moet gebeuren. Houd daar rekening mee op het moment dat het wetsontwerp naar hier komt voor de maanden januari, februari en maart.

De N-VA was bereid om net iets sneller te gaan bij het volgende element. De federale elektriciteits- en gaspremie kon sneller verwerkt worden. Zoals nu is voorzien, krijgt de CREG op 4 november de centen doorgestort. Op 10 november betalen zij de leveranciers. Vervolgens hebben de leveranciers tot 31 december om dat door te storten en in een aantal gevallen zelfs tot 23 januari. Voor de N-VA had dat allemaal op het einde van november kunnen worden geregeld. Wij hadden daar ook een amendement voor neergelegd. De enige reactie die we van de minister hebben gekregen, was dat het wel in november had gekund, als het vorige week was geweest. Daar vrees ik voor. In de teksten stond toen en staat immers nog altijd 31 december. Het is jammer dat er enerzijds wordt gezegd dat het snel moet gaan en dat anderzijds de einddatum wordt gelegd op het einde van het jaar. U had die mensen daar veel vroeger mee kunnen helpen. Daar waren mogelijkheden voor.

De regering is niet willen meegaan in die versnelling die de N-VA heeft aangekondigd. Om die reden zal de N-VA zich onthouden bij dit ontwerp. Hier zat meer in, dit kon op een betere manier worden georganiseerd. Er was geen bereidheid om daar een volgende stap te zetten. Dat kunnen we alleen maar jammer noemen. We hopen dat de goede voornemens die iedereen zal formuleren in januari ook tot betere wetsontwerpen zullen leiden. Hopelijk hebt u minstens iets geleerd op verschillende vlakken. Hier zijn veel goede ideeën naar voren geschoven. Er was heel veel begrip bij verschillende fracties dat men daarmee aan de slag moet. Licht uw ministers in. Dan komen we tot een betere regeling, die we dan misschien wel unaniem kunnen steunen.