Proposition 55K2700

Logo (Chamber of representatives)

Projet de loi relatif à une réduction unique de cotisations sociales pour certains travailleurs indépendants débutants.

General information

Submitted by
Vivaldi
Submission date
May 19, 2022
Official page
Visit
Status
Adopted
Requirement
Simple
Subjects
social policy social-security contribution self-employed person

Voting

Voted to adopt
Groen CD&V Vooruit Ecolo LE PS | SP DéFI Open Vld MR PVDA | PTB
Voted to reject
N-VA
Abstained from voting
VB

Party dissidents

Contact form

Do you have a question or request regarding this proposition? Select the most appropriate option for your request and I will get back to you shortly.








Bot check: Enter the name of any Belgian province in one of the three Belgian languages:

Discussion

June 16, 2022 | Plenary session (Chamber of representatives)

Full source


President Eliane Tillieux

De algemene bespreking is geopend


Rapporteur Florence Reuter

Madame la présidente, je m'en réfère à mon rapport écrit. J'interviendrai ultérieurement au nom de mon groupe, si vous êtes d'accord.


President Eliane Tillieux

Le gouvernement est valablement représenté.

U hebt dus het woord, mijnheer Anseeuw.


Björn Anseeuw N-VA

Mevrouw de voorzitster, het is toch wel opvallend dat de heer Clarinval hier niet is. Het is misschien ook wel te begrijpen. Als liberaal zo'n grote trofee binnenhalen, zou ik ook niet durven verdedigen. Ik zou mij daar ook een beetje in generen. Ik zal straks uitleggen waarom. Wat hebben ondernemers vandaag eigenlijk nodig? Wat hebben zelfstandigen vandaag nodig? Zij hebben nood aan administratieve vereenvoudiging.

De heer Clarinval komt net binnen, welkom.


President Eliane Tillieux

Bienvenue, monsieur Clarinval. Nous venions de commencer.


Björn Anseeuw N-VA

Mijnheer de minister, ik ben blij dat u er bent. Ik vreesde al dat u niet durfde komen. Van harte welkom!

Mijnheer de minister, ondernemers hebben vandaag nood aan administratieve vereenvoudiging en structurele maatregelen om de concurrentiekracht te vrijwaren en te versterken. We kunnen er niet om heen dat de loonkostenhandicap opnieuw op 16 % afstevent. Dat is ooit al eens gebeurd en de vorige regering is erin geslaagd die loonkostenhandicap weg te werken. Nu zijn we terug bij af. Daarom zijn er meer dan ooit maatregelen nodig om de productiviteit van onze bedrijven te versterken. Het gaat dan over flexibiliteit, maar ook over de kosten per gewerkt uur. Dat is een bijzonder interessante parameter omdat die veel representatiever is voor de ondernemingskost in dit land indien men de vergelijking met andere landen wilt maken.

Een ander dringend pakket maatregelen moet ervoor zorgen dat inactieven worden geactiveerd. Er zijn meer dan 200.000 vacatures die niet ingevuld raken. Dat brengt de werking van de bedrijven in het gedrang en het doet de welvaartsgraad van onze samenleving dalen. Tot op heden heeft de regering met haar maatregelen echter vooral de inactiviteit gesubsidieerd en gestimuleerd. Het leefloon zal tegen 2024 met meer dan 12 % verhoogd zijn en de werkloosheidsuitkeringen met 8 %, zonder dat de indexeringen hierin werden meegerekend.

Om al die structurele problemen van de zelfstandigen aan te pakken, hebt u een ongelooflijk sterke maatregel uit uw hoed getoverd. U zult de startende zelfstandigen een eenmalige aalmoes van 100 euro geven. We bespreken hier dus een wetsontwerp om startende zelfstandigen 100 euro toe te stoppen.

De tijd die we er nu in stoppen, is waarschijnlijk duurder dan het rendement van de investering in onze zelfstandigen. Maar het ergste van al is dat het een schandelijk misprijzen is ten aanzien van de ondernemers en hun ondernemerschap om het te reduceren tot een premietje van 100 euro, een aalmoes, iets wat je geeft aan je petekind bij een goed rapport. Het toppunt van cynisme is dat u de factuur van die aalmoes voor een stuk laat betalen door de zelfstandigen. Het geld ervoor komt immers uit de fiscale middelen, en wie betaalt die belastingen? Onder meer de zelfstandigen. U draait hun dus ook nog eens een rad voor ogen.

Toch kan het nog erger. Eigenlijk lacht u hen in het gezicht uit. In de commissie zei u met zoveel woorden – en ik citeer letterlijk – dat het gaat over "een symbolische bijdrage, die wel zichtbaar is". Mijnheer de minister, collega's, eigen aan een symbolische bijdrage is dat ze in feite niets oplost, dat ze geen enkel verschil maakt in de feiten. Toch moest er iets zichtbaars komen. Dit is dan kennelijk het enige wat de liberalen op de tapijtenmarkt die de regering-De Croo ondertussen is geworden, voor de zelfstandigen hebben binnengehaald. Die 100 euro staat toch wel in schril contrast met de vele miljarden die de socialisten in deze regering ondertussen al hebben mogen uitgeven om mensen vooral niet aan werk te helpen. Daarmee is het eens en voor altijd duidelijk wie hier de baas is, maar het is ook duidelijk wie hier het gelag betaalt en dat zijn de mensen die ondernemen, de mensen die werken.

Wel, mijnheer de minister, ik heb maar één oproep. Als dat het enige is wat u kunt, hou er dan maar mee op. Met deze maatregel lost u niets op. Het enige wat u doet, is het ondernemerschap in dit land op een schandelijke manier misprijzen. Onze zelfstandigen verdienen veel beter dan dat.


Hans Verreyt VB

Mevrouw de voorzitster, in het kader van de taxshift van 300 miljoen euro van deze regering, krijgen de zelfstandigen ook iets, zij het peanuts. Het gaat over 6,8 miljoen euro om hun koopkracht te verhogen. Met bijna 1,2 miljoen ingeschreven zelfstandigen bij de sociale kassen, is dat ongeveer 5,66 euro per zelfstandige. Koopkrachtverhoging voor de aangesloten zelfstandigen! Maar omdat zelfs deze regering dit al te belachelijk laag vond, heeft men beslist om dit te beperken tot enkel de startende zelfstandigen. Deze starters krijgen een eenmalige korting van 100 euro. Toen ik de minister enkele weken geleden hierover ondervroeg in de commissie, gaf hij zelf toe dat het eigenlijk een zeer symbolische maatregel was. Goed voor enkele seconden in het televisiejournaal of een krantenartikel met een foto, maar echt helpen doen we hiermee niemand.

Dit soort van borrelnootjes is tekenend voor het beleid dat u voert tegenover de zelfstandigen. Ze zijn een steeds groter wordende groep en hun bijdrage tot de economie en de werkgelegenheid valt niet te onderschatten. U heeft zelf kunnen vaststellen welke financiële ramp het was toen de regering hen door de lockdown het werken verbood. In het kader van de arbeidsdeal wachten we nu al twee jaar op een geïntegreerd beleid waarin de zelfstandigen een meerwaarde zouden kunnen bieden om de werkgelegenheidsgraad op te krikken. U weigert evenwel mee te stappen in eender welk scenario dat zou kunnen bijdragen aan de activering van zovele werklozen of inactieven. Als u van die 300 miljoen amper 6,8 miljoen euro te pakken krijgt voor de zelfstandigen, is dat niet meer noch minder dan een affront voor die zelfstandigen die u als minister zou moeten vertegenwoordigen in de regering. Wij betreuren dat. U laat een kans liggen om een echte bijdrage te doen aan het opkrikken van de werkgelegenheidsgraad naar 80 procent.


Florence Reuter MR

Madame la présidente, chers collègues, soyons un peu positifs dans ce Parlement; une fois n'est pas coutume! Après ce que l'on a nommé le mini tax shift visant à augmenter le pouvoir d'achat des travailleurs salariés (principalement les bas et les moyens revenus), nous devions agir pour les indépendants et le choix s'est porté sur les primo indépendants, ceux qui ont fait le choix de se lancer en tant qu'indépendants, de prendre des risques et cela malgré un contexte économique difficile, on ne peut plus incertain.

Il a donc été décidé de leur accorder une réduction unique de 100 euros sur leurs cotisations sociales. Cela représente quand même un budget de 6,8 millions d'euros. Certains crient au scandale, que c'est insuffisant, que ce sont des cacahuètes. Cela a été répété aujourd'hui même en séance plénière.

Soyons donc de bon compte. Non! Ce n'est pas une manne céleste. Mais dans le contexte économique que nous connaissons, toute aide est la bienvenue. C'est un petit pas supplémentaire qui touche pas moins de 65 000 indépendants. Non, ce n'est pas anodin quand on démarre une activité. Pour mon groupe, c'est un signal encourageant pour les indépendants qui osent se lancer dans l'aventure dont une majeure partie de femmes, entrepreneuses, que nous avons à cœur de soutenir.

J'espère que mes collègues qui se sont abstenus en commission comprendront qu'il ne faut pas tourner le dos à un soutien quel qu'il soit d'autant que toutes les corrections techniques ont été apportées au projet, conformément aux recommandations du Conseil d'État.


Nadia Moscufo PVDA | PTB

Madame la présidente, nous avons ici un projet de loi qui octroie une diminution de cotisations sociales de 100 euros pour les indépendants qui démarrent leur activité. C'est important de le dire: il ne s'agit pas de tous les indépendants. Nous allons soutenir le projet mais je dois avouer que c'est sans grand enthousiasme. Non pas parce que nous ne souhaitons pas octroyer de soutien: nous sommes très conscients de l'investissement financier que nécessite le démarrage d'une activité. Je pense à l'achat de matériel, aux cautions pour les loyers, aux différentes primes d'assurance et aux différentes taxes dont il faut s'acquitter.

Nous le ferons sans enthousiasme parce qu'il s'agit d'un one shot, et de 100 euros. Selon nous, si - et j'insiste sur le si - la volonté est vraiment - et j'insiste sur le vraiment - de soutenir les indépendants qui démarrent leur activité, alors cette mesure est clairement insuffisante pour nous. Elle est aussi inefficace et surtout, elle ne tient pas compte de la réalité concrète.

Je vais donner deux exemples. Je pense à Serge, qui était tout enthousiaste, et qui s'est lancé dans une activité parcs et jardins. Il était au chômage avec un diplôme de comptable. Pour savoir si une activité fonctionne, il faut attendre minimum deux ans, me disait-il. Que se passe-t-il? Après un an et demi, malheureusement, son activité n'est pas viable. Les problèmes de Serge commencent, parce qu'il a perdu ses droits. Il se retrouve sans revenu et les problèmes s'enchaînent. C'est la dégringolade.

Deuxième exemple. Jamila a ouvert un snack. Elle me dit: "Avec les augmentations des prix de l'énergie et des produits alimentaires, je ne peux pas me permettre de récupérer cette augmentation par une augmentation des prix de mes sandwiches". La question à mettre sur la table est celle-ci: va-t-on enfin oser parler d'un blocage des prix pour faire face à ces réalités?

Nous avons aussi une autre critique. Nous ne sommes pas contre le soutien même s'il est minime. Mais nous ne partageons pas la méthode de ce soutien. Nous ne sommes évidemment pas étonnés par cette méthode, quand on sait qu'elle vient des libéraux. De quelle méthode s'agit-il? Celle qui vient principalement du MR, qui est soutenue par la Vivaldi et qui consiste à diminuer les cotisations sociales.

Dans le cas présent, iI s'agit de "petits" montants. Mais cette méthode diminue dans les faits le financement de notre sécurité sociale de manière structurelle et derrière cela, c'est toute la fiabilité de notre système de protection sociale qui est en danger.

Nous pensons qu'il faut sérieusement envisager, si on veut continuer à diminuer certaines cotisations sociales pour les petits indépendants qui démarrent ou qui sont déjà en place, de le faire en parallèle avec un financement structurel via les toutes grosses structures, les toutes grosses entreprises et, pourquoi pas, via une sorte de cotisation de solidarité. Voilà! Sinon, on élabore des projets de loi qui font plaisir à vos oreilles mais pas au portefeuille des indépendants.


Tania De Jonge Open Vld

Mevrouw de voorzitster, het voorliggend wetsontwerp betreft de uitvoering van een begrotingsnotificatie van oktober 2021 omtrent de taxshift ter waarde van 300 miljoen euro, waar onder meer de verlaging van de bijzondere bijdrage voor de sociale zekerheid deel van uitmaakte.

Op het moment betalen startende zelfstandige het minimum aan sociale bijdragen, namelijk 774,16 euro per kwartaal, gedurende de eerste drie jaar. Het voorliggend ontwerp kent de beginnende zelfstandigen bij de start van hun activiteiten een eenmalige en definitieve vermindering van 100 euro toe. Er werd reeds aangegeven dat dat een kleine stap is, maar de maatregel verlaagt alleszins de drempel om een zelfstandige activiteit te beginnen.

Het aantal mensen dat zich aan het zelfstandig statuut waagt, zit ook in de lift. De cijfers tonen dat aan. Jaarlijks zagen wij een stijging van het aantal zelfstandigen in hoofdberoep met 1,4 % tussen 2010 en 2020 en dat percentage gaat verder in stijgende lijn, want tussen 2019 en 2020 zijn er al 2,5 % meer zelfstandigen in hoofdberoep. Het aantal zelfstandigen in bijberoep en het aantal zelfstandigen dat na het pensioen actief blijft, stijgen zelfs nog sneller. In de cijfers wordt ook zichtbaar dat het aantal vrouwelijke zelfstandigen sneller toeneemt dan het aantal mannelijke zelfstandigen.

Onze economie en onze samenleving doen hun voordeel bij de ondernemingsgeest van al die mannen en vrouwen. Zij zorgen voor innovatie; creëren werk en dragen bij tot een groeiende welvaart, omdat zij met hart en ziel en met een enorm engagement en passie voor het vak hun zaak willen uitbouwen.

Naast onder andere het gelijk trekken van de pensioenopbouw van zelfstandigen door de afschaffing van de correctiecoëfficiënt en de hervorming van het overbruggingsrecht maakt onderhavige maatregel van de meerderheid het statuut van zelfstandige aantrekkelijker. Wij kunnen het ontwerp dan ook met veel overtuiging goedkeuren.


Catherine Fonck LE

Monsieur le ministre, nous allons évidemment nous prononcer en faveur de ce projet de loi pour soutenir les indépendants mais vous me permettrez néanmoins d'émettre un certain nombre de remarques.

Tout d'abord, il n'est ni correct ni respectueux de prétendre que cette mesure est l'équivalent du mini tax shift pour les salariés. Vous l'aviez dit dans la presse et vous l'avez répété en commission. Ce mini tax shift s'applique à environ la moitié des contribuables, si on prend le salaire médian. De plus, il est structurel. Ici, la réduction de cotisations de cent euros ne va s'appliquer qu'à environ 5 % des indépendants. Par ailleurs, c'est une mesure one shot. Le choix du gouvernement a donc été de ne pas du tout offrir le même soutien aux indépendants et aux salariés alors que les deux groupes sont évidemment confrontés à la même baisse du pouvoir d'achat, à la même réalité sur le plan de l'explosion des prix, notamment énergétiques mais pas seulement. En outre, l'indexation ne s'applique pas aux indépendants.

Ce choix du gouvernement nous pose un certain nombre de questions, c'est le moins que l'on puisse dire. Vous présentez le projet de loi comme un premier pas mais nous retenons, en tout cas, que c'est un tout petit pas. C'est vrai, nous ne pouvons que soutenir ce projet. Nous n'allons pas nous y opposer. Toutefois, nous attendons de votre gouvernement qu'il en fasse davantage pour les indépendants. Au-delà du contexte des crises que nous vivons dont la crise énergétique, si nous voulons arriver à un taux d'emploi de 80 %, cela ne pourra passer que par la stimulation du tissu économique, par la création et le développement de TPE et de PME et par le soutien aux indépendants. Le discours et les demandes de leurs représentants sont limpides depuis des années mais ils se font plus pressants ces derniers mois, à juste titre. Nous devons les entendre. Vous devez les entendre.

Selon les prévisions d'Allianz Trade, la Belgique terminera l'année dans le top 3 du nombre de faillites de la zone euro. Nous ne sommes devancés que par l'Autriche et par les Pays-Bas. Il est donc grand temps d'agir sur un maintien et une préservation de l'emploi mais également sur une dynamisation de l'emploi. Cela passe aussi par un soutien plus franc aux indépendants, pas seulement du one shot mais un soutien structurel.


Ministre David Clarinval

Madame la présidente, je n'ai pas entendu de questions. Je ne répondrai donc pas aux questions mais je ferai quand même deux ou trois petits commentaires.

"Cacahuètes", "mépris", etc., on avait déjà entendu ces mots en commission. Je n'ai pas caché que c'était un coup de pouce de cent euros pour les indépendants qui se lancent. On ne se lance évidemment qu'une seule fois car, après, on espère que l'activité est pérenne. C'est bien sûr un one shot pour tous les indépendants qui se lancent mais c'est une mesure qui est prise de manière structurelle. Certains indépendants se lancent cette année-ci. D'autres se lanceront l'année prochaine. L'effort est donc fait de manière structurelle.

Nous n'avons pas visé tous les indépendants car, comme vous le savez très bien, si nous l'avions fait, ils auraient eu une réduction de cotisations de quatre euros. Plutôt que d'être ridicules avec une mesure, nous avons préféré cibler un segment des indépendants qui est celui qui en a le plus besoin. Quand on lance son activité, on n'a pas nécessairement l'argent pour payer ses cotisations. C'était dès lors plus judicieux, me semble-t-il, de cibler l'effort du mini tax shift indépendant.

C'est le mini tax shift volet indépendant, madame Fonck. Le volume d'aide est proportionnel à celui octroyé aux salariés. Le montant est certainement inférieur étant donné qu'il y a moins d'indépendants que de salariés. Mais en proportion, le volume est le même. La philosophie est en effet différente: plutôt que de donner quatre euros à tous, nous avons préféré cibler. Cela semble plus intelligent - pardonnez-moi d'utiliser ce qualificatif. C'est le choix du gouvernement et je m'en réjouis.

Madame Moscufo, si Serge lance une activité non rentable, il est évident qu'il est préférable de l'arrêter. C'est la question que tous les indépendants se posent quand ils se lancent. Il y a des plans pour les aider quand ils se lancent, car vous avez raison de dire que c'est à ce moment-là qu'on est le plus fragile. D'où l'importance d'avoir un plan financier bien construit avec, notamment, des partenaires économiques bien outillés pour les aider. En effet, vous avez raison, quand un indépendant se casse la figure, il n'a pas droit au chômage et c'est d'autant plus important d'être bien préparé quand on lance son activité. Serge devra attendre un certain temps pour récupérer ses droits au chômage, vous avez raison. Mais il peut être aidé pour lancer une activité afin qu'elle soit rentable.

Quant à Djamila qui voit ses coûts de production augmenter, il est clair qu'aujourd'hui, tous les indépendants et certainement ceux qui sont concernés par des matières premières - secteur agroalimentaire, secteur de la chimie, secteur du métal, secteur de l'ameublement, etc. - voient leurs coûts de production augmenter et doivent veiller à répercuter les hausses des prix dans leur prix de vente sinon ils auront un problème de marge risquant de mettre en péril l'activité même.

Le gouvernement à cet égard a pris connaissance de la note des experts et prépare notamment des mesures de soutien pour faire face au coût de l'énergie à l'égard des citoyens ainsi que des indépendants. Nous en aurons davantage de détails dans les semaines à venir.


President Eliane Tillieux

J'imagine que ça va susciter des réactions.


Björn Anseeuw N-VA

Mijnheer de minister, bedankt voor uw interventie, want u hebt het probleem nog eens scherpgesteld. Waar gaat het over? U hebt voor de zelfstandigen 6,8 miljoen euro uit de brand kunnen slepen, terwijl de socialisten met bijna het duizendvoudige naar buiten zijn gelopen, vooral om inactiviteit te stimuleren. U kwam buiten met 6,8 miljoen euro door een beslissing van een regering waarbinnen er eigenlijk geen enkele overeenstemming is over eender welke fundamentele uitdaging en hoe die structureel moet worden aangepakt. Die regering verwordt dus tot een tapijtenmarkt, waar u 6,8 miljoen euro binnensleept.

U kwam buiten met uw 6,8 miljoen euro en dacht even na over wat u daar nu mee zou aanvangen. Ik zou mij die vraag ook stellen. Als u alle zelfstandigen iets zou geven, dan zou het 4 euro worden, maar dat is natuurlijk een beetje onnozel. Als u echter alle startende zelfstandigen iets zou geven, dan zou het 100 euro worden. U was dus er dus uit, het zou 100 euro worden. Dat is het beleid van de regering-De Croo ten aanzien van ondernemersschap in dit land. Dit is de kar voor het paard spannen, nadat u een schamele 6,8 miljoen euro hebt buitgemaakt op de tapijtenmarkt.

Welnu, daar stappen wij niet in mee. Wij zouden zeer graag hebben dat u eindelijk werk maakt van structurele oplossingen voor de structurele uitdagingen waarmee ondernemers en zelfstandigen vandaag kampen in dit land. Ik meen dat die genoegzaam bekend zijn, ik zal ze niet nog eens opsommen. Op al die structurele werven doet deze regering letterlijk niets. Dat is niets minder dan laakbaar.