Proposition 55K3652

Logo (Chamber of representatives)

Projet de loi contenant le deuxième ajustement du Budget général des dépenses pour l'année budgétaire 2023.

General information

Submitted by
Vivaldi
Submission date
Oct. 26, 2023
Official page
Visit
Status
Adopted
Requirement
Simple
Subjects
budget national budget

Voting

Voted to adopt
Groen CD&V Vooruit Ecolo PS | SP Open Vld MR
Voted to reject
DéFI N-VA LDD PVDA | PTB VB

Party dissidents

Contact form

Do you have a question or request regarding this proposition? Select the most appropriate option for your request and I will get back to you shortly.








Bot check: Enter the name of any Belgian province in one of the three Belgian languages:

Discussion

Nov. 23, 2023 | Plenary session (Chamber of representatives)

Full source


President Eliane Tillieux

Le rapporteur, M. Piedboeuf, renvoie à son rapport écrit.


Sander Loones N-VA

Mevrouw de voorzitster, ik val net binnen in de plenaire vergadering, maar ik begrijp dat wij de democratie in Congo net hebben gered. Wij kunnen dus nu beginnen met het op orde zetten van het land. Dat zal blijkbaar nodig zijn, want wij hebben allemaal de begrotingscijfers gezien.

Mevrouw de minister, ik begrijp dat u hier ter vervanging bent van de staatssecretaris van Begroting, mevrouw Bertrand. Op de agenda staat de tweede begrotingsaanpassing voor het jaar 2023. U bent niet de staatssecretaris van Begroting. U zit hier echter namens de regering.

Collega’s, wij hebben in de commissie een uitvoerig en heel technisch debat gehad. Het gaat in alle eerlijkheid over een kleine aanpassing en niet over een gigantische hervorming. Het is bovendien de tweede aanpassing. Dat is goed nieuws. Vorige jaren hebben wij hier soms nog een zesde of zevende aanpassing over één jaar besproken. Dat toonde vooral aan dat wij in budgettair onzekere tijden leefden. Alles fluctueerde heel snel. Er was de coronacrisis; er moest vaak worden ingegrepen en budgetten moesten vaak worden verschoven. Wij zijn opnieuw in de normaliteit beland. Wij zitten aan de tweede begrotingsaanpassing, wat normaal is voor een normale begrotingskalender.

Het technische debat hebben wij gehad. Ik wil hier tijdens de plenaire vergadering aan het debat alleen nog een politieke notie toevoegen.

Ten eerste, dat het om de tweede aanpassing gaat, is op zich goed nieuws. Dat het om een kleine begrotingsaanpassing gaat, is slecht nieuws. Dat is gewoonweg slecht nieuws. Er had veel meer kunnen gebeuren. Er zou ook veel meer moeten gebeuren, om de begroting op orde te zetten. Het had een begrotingsaanpassing kunnen zijn die ernstige maatregelen bevatte op het vlak van de arbeidsmarkt. Het had een begrotingsaanpassing kunnen zijn die ernstige maatregelen bevatte op het vlak van de fiscaliteit en de belastinghervorming. Het had een ernstige begrotingsaanpassing kunnen zijn waarin wij het over de pensioenen hadden kunnen hebben.

Dat alles is echter niet opgenomen in de begrotingsaanpassing. Het gaat om een kleine oefening. Het is in alle eerlijkheid gemorrel in de marge. Het is zelfs geen gemorrel buiten de marge, maar gewoon binnen de marge. Het gaat om wat ditjes en datjes, die goede aanpassingen zijn. Dat is geen enkel probleem. Het grootste probleem ligt echter vooral in de vaststelling dat een en ander te weinig is. Het is te weinig.

Ten tweede, mevrouw de minister, ik maak mij daarover zorgen. Wij zien immers een gebrek aan ambitie bij uw regering. Wij zien echt een gebrek aan sociaaleconomische en hervormingsambitie. Dat zien wij keer op keer wanneer het over de centen en de begroting gaat. Hier zien wij opnieuw een kleine aanpassing, hoewel veel meer nodig is.

Dat geldt ook voor het begrotingsdebat dat in de komende weken aan de orde is. Laten we eerlijk zijn, collega's, het is te weinig.

Deze week ontvingen we het nieuw rapport van de Europese Commissie en daaruit blijkt dat België bij de allerslechtsten van heel Europa zit. Bij de mondelinge vragen eerder vandaag heb ik het al aan minister Dermagne gezegd: als Griekenland in de beste kolom zit en België hoort bij de slechtsten, dan vervallen alle excuses. In al die landen is er ook een coronapandemie geweest en ze lijden ook onder de Oekraïnecrisis, ze hebben ook inflatie en energieproblemen. Alle Europese landen hebben die problemen, maar ze doen het allemaal beter. Ik mis de ambitie binnen uw regering om daar actief mee aan de slag te gaan. Dat zien we ook in de nu voorliggende zeer beperkte tweede aanpassing.

Voor mijn tweede punt heb ik een boodschap die ik liever tot de staatssecretaris voor Begroting had gebracht. Dat zal ik alsnog doen, maar bij deze richt ik mij via indirecte wijze tot u. Ik mis gretigheid van uw premier en van de staatssecretaris voor Begroting. Een minister of staatssecretaris met begroting als bevoegdheid, moet volgens mij twee eigenschappen hebben. De eerste eigenschap is koppigheid, ultra koppig zijn, een lastige mens zijn. De beste begrotingsministers zijn gewoonweg lastige mensen. De tweede eigenschap is zuinigheid, of beter nog gierig zijn. De begrotingsminister moet beseffen dat op elke uitgegeven cent gekauwd moet worden, dat nagedacht moet worden over wat ermee gebeurt. Ik mis dat bij zowel de premier als de staatssecretaris voor Begroting. Ik zie die koppigheid niet en die zuinigheid of gierigheid evenmin.

Nochtans worden verschillende voorzetten gegeven. Deze week zegt de Europese Commissie dat er meer moet gebeuren. Vandaag heeft het Rekenhof een heel rapport uitgebracht, waarin het zegt dat er meer moet gebeuren. Het Internationaal Monetair Fonds zei enkele weken geleden al dat er veel te weinig gebeurt in België, de groei is te laag en de staatsschuld is te hoog, en beveelt meer hervormingen aan. De Nationale Bank, het Planbureau, de Hoge Raad van Financiën en de commissie voor de Vergrijzing verkondigen allemaal dezelfde boodschap. Iedereen zegt dat er meer moet gebeuren. Er ligt niet één bal op de stip, er liggen tien ballen, en ze liggen niet op de stip, maar zelfs al op de doellijn. We hebben alleen nood aan een koppige premier en koppige staatssecretaris voor Begroting om ervoor te zorgen dat de bal over die lijn belandt. Dat zien we niet gebeuren, hier in het Parlement. Dat blijkt dan ook uit de cijfers.

De begroting is gewoonweg rampzalig. Sommigen beginnen daar zelfs al cynische strategieën achter te vermoeden. Het lijkt alsof uw vivaldiregering er alles aan doet om de situatie zo slecht als mogelijk te maken, zodat een context gecreëerd wordt waarin de huidige beleidsploeg voort kan doen na de komende verkiezingen. Voor een land in chaos en met budgettaire problemen is immers stabiliteit nodig, toch? Dat schrijft uw regering zelf. Er werd zelfs een staatsbon uitgegeven die ons volgend jaar budgettair gezien in de problemen brengt. Ik mis die gretigheid, ik mis die koppigheid, ik mis die ambitie, terwijl nochtans elke instelling zegt dat er wat moet gebeuren.

We zien hier het resultaat. Deze tweede aanpassing van de algemene uitgavenbegroting die eigenlijk veel spreektijd van mij heeft gevraagd voor wat het is: het is niets. U zou beschaamd moeten zijn dat het de facto zo goed als niets is.


Marco Van Hees PVDA | PTB

Madame la présidente, j'ai un souci avec l'absence de la secrétaire d'État au Budget. Déjà en commission, nous n'avons reçu pratiquement aucune réponse à nos questions et, ici, elle est carrément absente. C'est inacceptable. Il fallait mettre ce point à l'agenda d'une autre séance plénière si la secrétaire d'État ne pouvait pas être présente aujourd'hui. C'est quand même grave.

Je souhaitais aborder deux points aujourd'hui. Il y a tout d'abord la vision simpliste du budget que défend la secrétaire d'État. Comme je vais être un peu critique sur son approche, j'aurais préféré qu'elle soit présente. Il n'est pas agréable d'être critique en l'absence de la personne concernée mais c'est elle-même qui nous impose cet exercice.

La vision simpliste de la secrétaire d'État par rapport au budget illustre bien un des points principaux de cet ajustement qui est la sous-utilisation des crédits de personnel du SPF Finances. Comme tout le monde le sait, un budget, ce sont des dépenses et des recettes, sauf que ce deuxième ajustement pour 2023 ne concerne que les dépenses et non pas les recettes. Il est vrai que, dans toutes ses interviews, la secrétaire d'État répète sans cesse que le problème du budget, ce ne sont pas les recettes, mais bien les dépenses. Or, en l'occurrence, ce raisonnement simpliste ne prend pas en considération, par exemple, les interactions qu'il peut y avoir entre les dépenses et les recettes. C'est ce que démontre précisément la sous-utilisation des crédits de personnel pour le SPF Finances; en effet, dans cet ajustement figure un montant gigantesque de 45 millions d'euros provenant rien que de cette sous-utilisation. Ce montant est inscrit au budget mais n'est pas utilisé parce qu'on a engagé moins de personnel que ce qu'il fallait pour compenser les nombreux départs auxquels on assiste au SPF Finances.

Pour la secrétaire d'État, dans sa logique budgétaire simpliste, c'est une très bonne nouvelle. C'est comme cela qu'on l'a perçu en commission. C'est une réduction des dépenses de 45 millions d'euros qu'elle utilise dans le cas précis pour régler les factures impayées de la police. Mme la ministre de l'Intérieur doit être contente comme nous nous réjouissons qu'on puisse payer les factures impayées de la police.

Pour la police, c'est une bonne chose. Toutefois, cela ne règle pas le problème pour les années suivantes. S'il faut en effet chaque fois compter sur des sous-utilisations pour régler les factures impayées, cela posera quelques problèmes… Donc, avec cette manne divine, le ministre des Finances devient le grand champion, le héros de Mme la secrétaire d'État au Budget dont les attentes sont même dépassées. Ce n'est pas une médaille qu'il mérite, mais un bonnet d'âne! Quelle est la réalité au SPF Finances? Depuis vingt ans, 12 000 postes ont été perdus. Vous pouvez quand même mesurer l'ampleur du phénomène. Depuis 2020, ce gouvernement a décidé des économies linéaires cumulatives de 2 % par an dans tous les SPF, y compris le département des Finances. Il a encore programmé une sous-utilisation de 100 millions d'euros au cours de cette année. Enfin, quatrième tuile pour le SPF Finances: il y a cette sous-utilisation de 45 millions d'euros. Pour le seul SPF Finances.

Mme la secrétaire d'État y voit une réduction de dépenses. Or, en réalité, moins d'agents au SPF Finances, cela veut dire moins de moyens dans la lutte contre la grande fraude fiscale, donc moins de recettes pour le budget de l'État. Bref, il en découle un impact budgétaire négatif. Nous savons bien qu'un contrôleur fiscal rapporte plus qu'il ne coûte. Ce sont donc autant de moyens et de recettes en moins pour la lutte contre la fraude fiscale. Voilà à quoi aboutit la vision simpliste de la secrétaire d'État au Budget, qui y perçoit une bonne nouvelle, alors qu'il s'agit d'une mauvaise nouvelle tant pour l'égalité et la justice fiscale que pour le budget – lequel relève de sa principale tâche.

Ensuite, je souhaite relever l'absence de réponse de la secrétaire d'État à nos questions. Elle répète toujours que le problème vient, non des recettes, mais des dépenses. Or, lorsqu'on l'interroge en commission sur les dépenses, il est difficile d'obtenir des réponses.

Le prédécesseur de Mme Bertrand, Mme De Bleeker, partageait la même vision ultra-libérale que Mme Bertrand mais, au moins, elle faisait son possible pour nous fournir des réponses quand nous posions des questions, alors que Mme Bertrand, en commission, se contente de renvoyer aux ministres de tutelle respectifs, dans les différents dossiers. "Cela, il faut le demander au ministre Machin, cela il faut le demander au ministre X" etc. Comme si, en fait, elle se fichait de toutes ces dépenses, car il s'agit de questions sur les dépenses, qui sont pourtant si importantes pour elle. Par exemple, quand je lui demande pourquoi les sous-utilisations apparaissent essentiellement au SPF Finances et pas dans les autres SPF, la question ne l'intéresse pas. Elle me répond – c'est dans le rapport –: "Le monitoring de la sous-utilisation ne constitue pas ma principale préoccupation". La secrétaire d'État au Budget ne se soucie donc pas de savoir pourquoi il y a une importante sous-utilisation au SPF Finances mais pas dans les autres SPF.

Autre exemple: comment faire pour éviter les fameuses factures impayées pour la police au cours des prochaines années? Elle renvoie à la ministre compétente. Peut-être aurons-nous la réponse aujourd'hui de la part de la ministre de l'Intérieur.

Elle renvoie aussi les questions sur les scanners de la douane au ministre compétent. Elle renvoie aussi la question des subsides dans le dossier F-35 à la ministre compétente. Pourtant, si les dépenses sont notre principal problème, les dépenses pour les F-35 ne sont pas négligeables. Il s'agit de milliards d'euros dans un cadre pluriannuel, 15 milliards d'euros sur la durée de l'investissement.

On en rajoute une couche dans cet ajustement budgétaire. On sait que nous avons très peu de retombées économiques de ces F-35 en Belgique. Concernant les quelques retombées économiques que l'on aura en Belgique, Lockheed Martin, la multinationale américaine qui produit les F-35, pose des conditions nous obligeant à subsidier les industries qui auront ces maigres retombées pour qu'elles puissent satisfaire aux conditions qu'impose Lockheed Martin, et que son profit soit assuré. Donc, les dépenses existent pour assurer les profits de Lockheed Martin. Ce genre de questions, pourtant éminemment budgétaires puisque c'est l'État qui paie pour les profits de Lockheed Martin, n'intéresse pas la secrétaire d'État au Budget. Elle renvoie à la ministre compétente.

Ces renvois à d'autres ministres posent un sérieux problème démocratique dans notre fonctionnement parlementaire. En effet, l'ajustement budgétaire qui nous est soumis ici ne passe qu'en commission Finances. Donc, on ne peut pas demander en commission Défense ce qu'il en est des F-35. On ne peut pas demander en commission Intérieur ce qu'il en est des factures impayées de la police, ou des scanners de la douane. On ne peut pas poser ces différentes questions en Finances, puisque la secrétaire d'État au Budget ne répond pas. On ne peut pas le faire dans les autres commissions puisque l'ajustement budgétaire n'y est pas débattu et il n'est pas possible d'introduire des questions et d'obtenir des réponses à des questions parlementaires puisque les délais ne nous le permettent pas.

On nous demande donc de voter en aveugle un texte sur lequel on n'a aucune précision, aucune réponse aux questions que nous posons. Nous étions déjà contre le contenu même de l'ajustement budgétaire et l'absence de réponse est pour nous un argument supplémentaire pour voter contre cet ajustement.


Christian Leysen Open Vld

Mevrouw de voorzitster, ik wil even reageren op de heer Loones en de sprekers die in het begin van de vergadering het woord hebben genomen.

Mijnheer Loones, u bent specialist in het geven van complimenten om vervolgens over te gaan naar banbliksems. U hebt gezegd dat het goed, maar ook slecht is. U bent uitermate welbespraakt; op dat vlak kom ik nog niet aan uw enkels. U bent specialist in anderen de les spellen, maar na enige tijd komt dat zeer hol over. U bent uiteindelijk immers de verpersoonlijking van het gebrek aan moed om het werk af te maken. Na hoeveel weken als minister hebt u er de brui aan gegeven? Heeft uw partij er niet voor gezorgd dat er aan het einde van de vorige legislatuur geen begroting was?

Mijnheer De Roover en mijnheer Van Hees, u hebt zeer genereus gepleit voor de herziening van de dotaties van de politieke partijen. Ik wil u op twee zaken wijzen. Ten eerste moet men de dotatie zelf aanvragen. Indien u dus van mening bent dat het te veel is, moet u minder aanvragen. Mijnheer De Roover, u hebt daarenboven een spaarpot opgebouwd die groter is dan die van alle andere partijen samen. Ik vind dat wat grof en ik nodig u daarom uit het goede voorbeeld te geven door de overmatige ontvangsten die u niet gebruikt en in immobiliënbezit hebt geïnvesteerd ofwel terug te storten, ofwel om het voorstel van de heer Van Hees uit te voeren door minder uit te geven aan de socialemediabedrijven die geen belastingen betalen. Dat wilde ik toch even zeggen.


Sander Loones N-VA

Het is verleidelijk om in te gaan op de partijfinanciering, maar dat laat ik over aan Peter, die dat deel voor zijn rekening wilt nemen. Ik wil twee punten aanhalen.

Mijnheer Leysen, u verwijst graag naar een periode in 2018 en dat is uw goed recht in een parlementair debat. Ik wil graag verwijzen naar 19 september 2023, toen er in De Tijd een opiniestuk van Christian Leysen, Kathleen Verhelst en Bart Van Hulle stond. Daarin verklaarden zij het volgende: "De partijleiding van de Open Vld moet moedige keuzes maken", "De jongste vooruitzichten zijn onrustwekkend" en "We moeten naar een slankere, daadkrachtige overheid."

Dat moet het doel zijn.

"Als ondernemers,"- dat zegt u graag -, "zijn wij uitermate bezorgd en moedigen wij de partijleiding aan om duidelijke keuzes te maken."

Op een bepaald moment spreekt u over subsidie en steun: "Bij ongewijzigd beleid gaan wij verder afglijden naar een subsidie- en steuneconomie, die bedrijven en burgers aanzet om hun professionele activiteiten te beperken."

Mijnheer Leysen, misschien moet u uw eigen opiniestuk nog eens herlezen. Kom daarna terug naar het begrotingsdebat, neem de consequentie van uw woorden en zeg dat hetgeen gebeurt, niet genoeg is.

Het is gewoon niet genoeg. Hebt u het advies van de Europese Commissie ontvangen? De Europese Commissie komt maandag naar de commissie.

Ten tweede, met het risico het gras voor de voeten van de heer De Roover weg te maaien maar ik ga wegblijven van de partijfinanciering, wil ik het hebben over een andere uitspraak van Open Vld, uit juni van dit jaar, van de voorzitster van de Senaat, ook een Open Vld'ster, mevrouw D'Hose. Zij stelde de Senaat te willen afschaffen. Wij zien nu dat het budget voor de Senaat met 20 % gestegen is, naar 43 miljoen euro. Het budget voor het politiek personeel van de Senaat zal met 14,7 % stijgen. Onder het voorzitterschap van de Open Vld'ster die zegt dat de Senaat moet verdwijnen, gaat het budget voor politiek personeel van de Senaat met 14 % stijgen, mijnheer Leysen.

Bent u niet beschaamd om überhaupt nog het woord te nemen in een debat en te spreken over zuinigheid, te zeggen dat mevrouw Bertrand meer gesteund moet worden? Als u de consequentie van uw eigen opiniestuk en de woorden van uw eigen voorzitster van de Senaat serieus zou nemen, zou u misschien op een andere manier het woord nemen hier in plenum.


Peter De Roover N-VA

Mevrouw de voorzitster, mijnheer Leysen, ik kan gewoon zeggen dat de heer Loones mooi aantoont waarom uw woorden totaal geen indruk maken. U verwijst namelijk voortdurend naar het ogenblik waarop wij wel in een regering hebben gezegd dat er een ondergrens is.

U schijnt het ons te verwijten dat wij in een coalitie wel loyaal willen zijn en wel een regeerakkoord willen sluiten en mee uitvoeren, maar dat wanneer wij niet worden gerespecteerd er een ondergrens is en wij dan vertrekken. U verwijt ons dat en dat is natuurlijk de reden waarom de mensen van de vivaldimeerderheid de heer Leysen maar laten praten, omdat die toch geen ondergrens heeft.

Integendeel, mijnheer Leysen, u valt mensen aan die wel een ondergrens hebben. U vindt dat onbegrijpelijk, u vindt het onbegrijpelijk dat men in de politiek niet alleen woorden heeft, maar dat men die ook in daden omzet. U zegt dat het bij woorden eindigt. U schrijft goede opiniestukken – ik weet niet of u ze zelf schrijft – en legt daarin de vinger terecht op de wonde. Collega Loones heeft er net uit geciteerd, maar blaffen zonder bijten noemt men keffen, mijnheer Leysen. Dat is de definitie. U keft dus en de vivaldikaravaan – ik moet het spreekwoord nu geweld aandoen – blijft stilstaan. U weet hen niet op te jagen. Daarom zou het verstandig zijn om die ballen niet voor uw eigen open goal te werpen, iedere keer en elk debat opnieuw. U weet dat wij met een visadempje wachten tot u het woord vraagt. Wij komen daar speciaal voor naar het halfrond, want dat zijn elke keer weer hoogtepunten. Elke keer weer biedt dat ons de mogelijkheid om het discours van uw partij te doorprikken, op een zeer eenvoudige wijze.

Ten tweede, wat de partijfinanciering betreft, hebt u een prachtige oplossing uitgevonden. U wil de partijfinanciering namelijk verminderen doordat de andere partijen hun geld niet opvragen. Dat is de oplossing volgens u. U kunt ons niet verwijten dat de partijfinanciering te ruim is, wij hebben toen tegengestemd. Die partijfinanciering is zoals u weet ingevoerd omdat u stemmen verloor en dus een inkomstenverlies moest tegemoetzien. Toen hebt u voorgesteld om per stem de overheidssteun te verhogen en nu komt u tot de verrassende vaststelling dat succesrijke partijen op die manier veel geld binnenkrijgen.

Ja natuurlijk, dat is zo omdat wij ervoor moesten zorgen dat uw amechtige partij nog een klein beetje inkomsten zou hebben.

Ik vrees zelfs dat jullie in de vivaldimeerderheid nu denken dat jullie een briljant idee hebben: we gaan dat hervormen en we geven geld naargelang een partij geen succes heeft bij de verkiezingen. We gaan partijen beboeten die veel stemmen halen. Wij gaan daar een cap opzetten. Als echte liberalen gaan we succes ontmoedigen. We gaan wie veel stemmen haalt minder geld geven. Ik vermoed - want die ideeën bestaan binnen uw meerderheid - dat u daar waarschijnlijk een opiniestuk tegen zal schrijven en vervolgens met uw blauwe vinger op het groene knopje zal drukken, zodanig dat het rode cijfer van de begroting dieper zakt.

Laatste punt. Wanneer u verwijst naar een periode waar u geen kennis van hebt, met name de val van de regering-Michel, past behoedzaamheid. Er zijn twee mogelijkheden: ofwel hebt u zich verkeerd laten inlichten, ofwel zegt u zomaar iets. Ik weet niet welke van de twee opties het is. Ik heb dit al geregeld beantwoord en ik zal dat nu opnieuw doen, niet omdat ik denk dat u luistert, maar omdat er misschien hier en daar mensen uw discours beluisteren. Ik was erbij, collega Leysen.

Wij hadden effectief een ondergrens en we hebben gezegd dat we niet meer meespeelden en eruit stapten. We hebben toen echter ook gezegd dat afspraken gevolgd moesten worden en dat wij dus de afspraken gemaakt over het opstellen van de alweer goede begroting onder Michel zouden honoreren. Dat gold uiteraard binnen de context dat ook de afspraken van het zomerakkoord en de daar afgesproken hervormingen gehonoreerd werden. Toen heeft ook uw partij gezegd: ʺNeen, jullie moeten die begroting mee goedkeuren, maar de hervormingen die we samen hebben afgesproken in het zomerakkoord, daar kunnen we u geen garanties over geven.ʺ Opnieuw – het zal u verbazen – hadden wij een ondergrens. Dat betekent dat zolang de N-VA meegewerkt heeft aan de begroting het de goede richting uitging. Vanaf het ogenblik waarop we ongewenst waren om er nog aan mee te werken, is het cijfer almaar roder geworden.

Collega Leysen, opnieuw, dit zijn de feiten. Bevraag de collega’s in uw fractie die het hebben meegemaakt. Als ze eerlijk zijn, zullen ze dat bevestigen. Onthoud u van het verspreiden van schertsargumenten die absoluut op niets steunen.


Christian Leysen Open Vld

Dat u zo veel woorden nodig hebt om niet te antwoorden, verbaast mij niet. U bent de kampioen van de verbale hoogstandjes. Als u de geschiedenis wil herschrijven, dan bent u daar goed mee bezig.


Sander Loones N-VA

Mijnheer Leysen, ik wil u gewoon een korte vraag stellen. Vindt u dat er met deze regering voldoende wordt hervormd? Vindt u dat de begroting voldoende in de goede richting gaat?


Christian Leysen Open Vld

Ik heb schrik van degene die zegt dat hij goed of perfect bezig is en dat we niet meer kunnen doen, waarde partner in de Vlaamse regering. Dat geldt voor de Vlaamse regering, dat geldt voor de andere regionale regering en dat geldt voor de federale regering. Het moet beter. Ik zal daarvoor blijven pleiten.

U kunt er altijd weer de geschiedenis bijhalen, maar vandaag moet iedereen zijn verantwoordelijkheid nemen. Dat zeg ik ook en daar blijf ik bij. We moeten altijd bovenaan beginnen met het voorbeeld te geven. Als u te veel geld krijgt - dat kan terecht of onterecht zijn - en u vindt dat het verminderd moet worden, geef dan het voorbeeld. Het staat iedereen vrij om af te zien van datgene waarvoor hij geen bestemming heeft.

Mevrouw de voorzitster, we moeten er alleen voor zorgen dat de gelden van de onderbenutting niet, zoals in het verleden, door hoge ambtenaren worden gebruikt voor doeleinden waarvoor ze niet bestemd zijn.


Sander Loones N-VA

Ik wil even een eminent politicus citeren: het komt mij voor dat u veel woorden gebruikt om niet te antwoorden op de vraag, collega.


Annelies Verlinden

Mevrouw de voorzitster, ik wil namens de staatssecretaris nog even reageren op de geformuleerde opmerkingen.

Mijnheer Loones, u gebruikt dezelfde teksten als voor de discussies over de controle en de opmaak van de begroting. Dit is een aanpassing en het is niet de bedoeling om met dit aanpassingsblad een heel nieuwe begrotingscontrole te doen. We hebben die gedaan en een inspanning geleverd van 1,8 miljard. Ook bij de opmaak voor 2024 is er opnieuw een inspanning geleverd ten belope van 1,2 miljard. Dat hebt u allemaal nagerekend. Er waren critici die op voorhand niet geloofden dat die inspanning van 1,2 miljard voor 2024 kon worden waargemaakt. Dat betekent dat er voor de hele legislatuur een inspanning is geleverd van 11 miljard.

Ik kan besluiten dat we er nog niet zijn, wat niemand vandaag ook beweert, maar dat we ons wel proberen te houden aan de beloftes van het Stabiliteitsprogramma die ons tekort de komende jaren op minder dan 3 % zouden moeten brengen. Dat is niet hetzelfde voor alle beleidsnota's. Dat konden we ook vaststellen, maar het is duidelijk dat we verder moeten gaan. De regering heeft ook nooit iets anders beweerd. De volgende legislatuur zullen alle regeringen van de verschillende beleidsniveaus die inspanningen moeten leveren. Wat mij en ons betreft, moet er in die hervormingen een versnelling hoger worden geschakeld.

Wat betreft de opmerking van collega Van Hees, in de controle is er inderdaad een aanpassing gedaan, in de zin dat er middelen van de FOD Financiën die in de onderbenutting zaten voor 2023 gebruikt zijn om andere belangrijke facturen te betalen, onder meer die van de federale politie. Het is goed dat we erin geslaagd zijn om geen extra belastingen in te schrijven in de begroting, maar een oplossing hebben gezocht binnen de onderbenutting. Dat doet geen afbreuk aan de andere initiatieven die deze regering neemt in de strijd tegen de fiscale fraude. Er zijn wat dat betreft al twee actieplannen opgesteld en een derde is in opmaak. Die worden allemaal uitgevoerd.

Het ene hoeft het andere dus niet uit te sluiten. Integendeel, in het beste geval kunnen zij samenlopen.


Sander Loones N-VA

Dank u om deel te nemen aan het debat, mevrouw de minister. Het is mij alleen niet helemaal duidelijk of u spreekt in eigen naam en als cd&v-minister, of in naam van de staatssecretaris voor Begroting. Dat is een oprechte vraag.

Als u spreekt in naam van de staatssecretaris voor Begroting wil ik zeer mild zijn. Voor u, niet voor de woorden. Voor de woorden wil ik wel wat scherper zijn. Ik wil u aanraden, mevrouw de minister, op te passen als men u dingen voedt.

Ten eerste, u zegt dat het om een aanpassingsblad gaat en dat het niet de bedoeling was een grote aanpassing te doen. Dat is precies het probleem. Het zou wel de bedoeling moeten zijn een grote aanpassing te doen. De miserie is immers gigantisch groot. Dat is precies het probleem. U doet te weinig.

Ten tweede, u zegt ook dat de regering toch van alles heeft gedaan, met beleidsplannen voor 1,2 miljard of 1,8 miljard. De heer Wunsch van de Nationale Bank heeft becijferd dat België eigenlijk 5 miljard structureel moet verbeteren, elk jaar opnieuw, voor de komende 6 jaar. Dat zijn de woorden van de gouverneur van de Nationale Bank. U komt daar bijlange niet aan. Dan doen alsof er grote beslissingen worden genomen… Dat is niet zo. Pas dus wat op met wat u gevoed wordt.

Ten derde, er wordt volgens u een inspanning gedaan van 11 miljard euro. Dat is gewoon feitenvrij, om het op een beleefde manier te zeggen. Wat er gebeurd is, is dat mevrouw Bertrand met het idee gekomen is om de percentages van wat gedaan is tijdens de legislatuur op te tellen tegenover een geïnflateerd bbp, en dan doen alsof wij een grote oefening gedaan hebben van 11 miljard euro. Elke expert zal u zeggen dat dit gewoon feitenvrij is. Al is het maar omdat de maatregelen die genomen zijn, geen structurele maatregelen zijn. U telt uw eenmalige maatregelen op en doet dan alsof er een structurele oefening van 11 miljard gedaan is. Met u bedoel ik hier mevrouw de staatssecretaris, want daar heb ik het nu over.

Dat klopt gewoon niet. Het verbaast mij dat het hier keer op keer in de plenaire vergadering gezegd wordt, terwijl het gewoon niet klopt.

Ten vierde, mevrouw de staatssecretaris zegt via u dat de federale begroting op deze manier onder de 3 %-norm gaat. Er ligt nog geen stof op dat advies van de Europese Commissie, want het is pas van dinsdag. Maandag komen ze het hier voorstellen in het Parlement. U zegt hier gewoon dingen die niet juist zijn. We zitten nu immers bijna aan 5 %. Volgens de Studiecommissie voor de Vergrijzing gaat het tekort in het beste geval richting 8 %. Waarschijnlijk zal er zelfs een tekort zijn van 10 %. En we hebben nu al de slechtste begroting van Europa!

Ten vijfde, u zegt dat niet iedereen inspanningen levert in dit land. U schiet dus impliciet op Vlaanderen. Het is altijd hetzelfde. Er is echter slechts één overheid, die wel de cijfers op orde heeft. Uw partij zit zelfs in die regering. Ze heeft niet alleen een traject, maar ook de maatregelen beslist – dus niet enkel aangekondigd – die er automatisch zullen toe leiden dat de begroting in evenwicht zal zijn in 2027, misschien zelfs al in 2026. De federale vivaldiregering heeft echter geen beslist beleid. Ze zegt alleen dat de volgende regering maatregelen zal moeten nemen die kunnen leiden tot het halen van de 3 %-norm. Dat is van een totaal andere orde. Er is geen ongewijzigd beleid. Er staat lucht achter en niet meer dan dat. Het is dus vreemd dat u zulke argumenten gebruikt.

Ik wil ook nog kort reageren op het punt van collega Van Hees: de fiscale fraude. Hij heeft namelijk wel een punt. U hebt een punt, collega Van Hees. Als een regering fictief hoge cijfers inschrijft rond de strijd tegen fiscale fraude en er dan nog eens maatregelen worden genomen om capaciteit bij de administratie weg te halen waardoor de cijfers nog fictiever worden, dan heeft de heer Van Hees een punt. De aangeleverde argumentatie daarvoor verdient dus nog een extra controle.

Na al deze complimenten, collega Van Hees, wil ik u ook bedanken voor de rode balpen die ik hier daarnet gevonden heb. Ik merk wel dat er blauwe inkt uitkomt. Misschien kan de partijfinanciering gebruikt worden om andere balpennen te kopen?


Marco Van Hees PVDA | PTB

Madame la ministre, votre réponse est inquiétante. Vous êtes le relais de l'équipe du Budget mais vous répondez justement sur une de vos matières, la police. Vous dites que c'est une bonne chose qu'on puisse puiser dans la sous-utilisation du SPF Finances pour régler les factures impayées de la police. En fait, cela devrait vous inquiéter qu'on soit obligé de miser sur la sous-utilisation en Finances pour pouvoir régler des factures impayées de la police. Cela devrait vous alerter et vous devriez vous demander comment on va faire pour que, l'an prochain, il n'y ait plus de factures impayées à la police. C'est la réflexion de vous devriez avoir plutôt que de dire que c'est une bonne chose.

S'agissant de la fraude fiscale, vous pouvez créer autant de plans anti-fraude que vous voulez, si vous n'avez pas le personnel pour les mener à bien, vous êtes à côté de la plaque.