Proposition 55K3281

Projet de loi habilitant la Cour des comptes à contrôler les comptes de la Chambre des représentants et les institutions à dotation et à assister ces institutions dans la confection des budgets.

General information ¶

Authors

CD&V Wouter Beke, Nawal Farih, Nahima Lanjri, Servais Verherstraeten
Ecolo Guillaume Defossé
Groen Kristof Calvo
Open Vld Christian Leysen
Vooruit Melissa Depraetere

Submission date

March 31, 2023

Official page

Visit

Status

Adopted

Requirement

Simple

Subjects

budget accounting directly-elected chamber auditing

Contact form ¶

Do you have a question or request regarding this proposition? Select the most appropriate option for your request and I will get back to you shortly.

Discussion ¶

Oct. 19, 2023 | Plenary session (Chamber of representatives)

Full source

De rapporteur, de heer Vanbesien, verwijst naar het schriftelijk verslag. De heer Vermeersch heeft het woord in de algemene bespreking.

Mevrouw de voorzitster, over de rekeningen van de Kamer kan heel wat worden verteld. In de pers hebben wij de afgelopen maanden heel wat gehoord over de pensioendiscussie. Het fundamentele probleem is dat wij in december altijd de documenten krijgen om de rekeningen goed te keuren, maar dat gebeurt soms minder dan 48 uur voor de commissie samenkomt. Wij zijn als parlementsleden dus echt niet bij machte om die rekeningen grondig te controleren. Het voorliggende wetsvoorstel is eigenlijk niet meer dan normaal, namelijk dat de rekeningen – eindelijk – voorafgaand aan de goedkeuring door onze commissie, onder uw voorzitterschap trouwens, worden nagekeken door het Rekenhof.

Terwijl zo goed als elke organisatie in ons land, op kleine vzw's en andere kleine organisaties na, ondertussen een dubbele boekhouding moeten voeren omdat zij daar wettelijk toe verplicht zijn, heeft de Kamer nog altijd een kasboekhouding. Dat is natuurlijk bijzonder problematisch en een indicatie van de manier waarop er soms nog wordt gewerkt.

Wij zullen het voorliggende wetsvoorstel dan ook zeker steunen. Het is een goede zaak dat dat eindelijk wordt vastgelegd door het Parlement. Het probleem is echter dat het Parlement steeds meer verantwoordelijkheden naar het Rekenhof stuurt zonder dat daarvoor in de nodige mensen en middelen wordt voorzien. Ik wil er nog even op wijzen dat het Rekenhof in zijn advies over dit voorstel heel duidelijk opmerkt dat een verhoging van de beschikbare middelen misschien wel noodzakelijk zal zijn om al die extra verantwoordelijk­heden te blijven opnemen.

Dat is meteen een vraag aan u, mijnheer Beke, als indiener. Zal de regering ook voorzien in meer mensen en middelen voor het Rekenhof om er al die extra verantwoordelijkheden bij te nemen, want u weet dat dat extra werk zal betekenen voor het Rekenhof?

Voor alle duidelijkheid, het wetsvoorstel krijgt onze steun, maar wij vragen wel om de nodige mensen en middelen voor het Rekenhof te bekijken.

Dit wetsvoorstel werd in de commissie unaniem aangenomen, wat fijn is. Het is een technisch en belangrijk wetsvoorstel. Het bepaalt immers wie de rekeningen van de Kamer controleert. Tot nu toe doet de Kamer dat zelf, maar met dit wetsvoorstel willen we die bevoegdheid ook aan het Rekenhof geven. We doen dit naar aanleiding van een aantal gebeurtenissen die ook druk in deze assemblee werden besproken. Het is daarom een belangrijke en goede evolutie dat het Rekenhof in de toekomst de rekeningen van de Kamer kan analyseren.

Het is de bedoeling dat de regelmatigheid en wettigheid van de ontvangsten van de Kamer jaarlijks voor 31 mei worden gecontroleerd voor het jaar dat het werkjaar voorafgaat. Het Rekenhof heeft dan één maand tijd om die te controleren, waarna het een verslag opmaakt. We beogen dat het Rekenhof in het volgende werkjaar, in 2024, reeds een eerste keer zijn licht kan laten schijnen over het huidige werkjaar 2023. De Kamer zal ook de opdracht kunnen geven om een audit van de werking van de Kamer uit te voeren, wat een belangrijk instrument voor deze assemblee zal zijn. Het Rekenhof voert op dit ogenblik al een afzonderlijke audit uit naar de betaalde pensioenextra's aan de gewezen ambtenaren-generaal. Dit wetsvoorstel verankert het Rekenhof als externe en onafhankelijke toezichthouder om controles uit te voeren en de manier van werken te analyseren.

Wat betreft de vraag van collega Vermeersch om daarvoor in de nodige middelen te voorzien, dit zal moeten worden besproken in de bevoegde commissie voor de Comptabiliteit.

Ik wil er ten slotte nog even de aandacht op vestigen dat er naast dit wetsvoorstel ook een reglementswijziging nodig is. Hiervoor hebben wij al een wetsvoorstel uitgewerkt dat hangende is in de bijzondere commissie voor het Reglement en Hervorming van de Parlementaire Werkzaam­heden. Ik hoop dat ook dit voorstel spoedig kan worden besproken en goedgekeurd.

Op 1 maart 2023 kwamen we te weten dat zowel aan oud-voorzitters van de Kamer als oud-ambtenaren illegaal pensioen werd uitbetaald bovenop het legaal pensioen. Het ging om in totaal 5,8 miljoen euro die sinds 1998 aan oud-ambtenaren werd uitbetaald en 1,2 miljoen aan oud-voorzitters. Het straffe is dat die bedragen zelfs niet in het budget of in de rekeningen van de Kamer terug te vinden waren. De bedragen voor de oud-voorzitters staan wel al heel wat jaren in het budget van de Kamer. De PVDA heeft al voorgesteld om die af te schaffen.

Vandaag wordt voorgesteld dat het Rekenhof de rekeningen van de Kamer zou kunnen controleren en adviezen zou kunnen uitbrengen. Dat is een belangrijke stap vooruit, maar daarmee is de kous nog lang niet af. Het is een eerste stap in de goede richting, waarbij er naar legaliteit en conformiteit kan worden gekeken om te voorkomen dat er nieuwe schandalen ontstaan en om erop toe te zien dat alles nu wel correct verloopt.

Het is te gek voor woorden dat de Kamer zelf niet ernstig gecontroleerd wordt.

Voor ons gaat het niet ver genoeg. Volgens ons is het nodig om het voorbeeld van Spanje te volgen. In Barcelona bestaat er een hoge autoriteit voor politieke transparantie. Dat gaat verder en dat heeft onze voorkeur. Er moet ook nog verder geschrapt worden in alle legale of niet-legale voordelen die er zijn, in de graaicultuur.

Ik heb ook nog een aantal vragen over de praktische uitwerking. Als ik het goed begrepen heb, zal men zich buigen over de rekeningen van dit jaar. Zal men zich ook buigen over het budget van de Kamer voor 2024? Wat zal er gebeuren met die adviezen van het Rekenhof? Zullen die gepubliceerd worden?

Ik weet niet of een van de indieners daarop kan antwoorden.

Mevrouw de voorzitster, beste collega's, het zal u niet verbazen dat ik en mijn fractie volledig achter deze nieuwe regeling staan. Die zorgt ervoor dat alle organisaties hun rekeningen laten nakijken.

Als voormalig auditor wil ik een kleine toevoeging doen. Als men voor de eerste keer een instelling moet auditen en controleren, kijkt men ook naar de procedures en de werking. Mevrouw de voorzitster, ik wil u vragen dat u aan het Rekenhof meldt dat u voorafgaand aan de afsluiting van de rekeningen over het lopende boekjaar, controlerende maatregelen kunt nemen, zodat het Rekenhof zich vertrouwd kan maken met de procedures die al dan niet bestaan in deze instelling.

Madame la présidente, chers collègues, le projet soumis à notre examen constitue une mesure de sage gouvernance et contribue à donner davantage d'assise à notre institution, qui est l'émanation de la Nation.

La récente affaire du règlement de pensions d'anciens parlementaires a donné de notre Assemblée une image d'entre-soi et corporatiste, guère flatteuse en ces temps contrariés, et qu'il importait de corriger. Le vote et l'application de cette proposition pourront contribuer à redorer le blason de notre Assemblée. À cet égard, les deux volets de la proposition – le contrôle des comptes de la Chambre par la Cour des comptes et l'assistance par celle-ci lors de l'élaboration des projets de budget et de dossiers ayant une incidence financière significative – sont parfaitement complémentaires. J'ose espérer que les moyens ad hoc en termes de ressources humaines seront alloués à la Cour des comptes, à défaut de quoi cette réforme ne sera pas optimale.

Je note que la Cour des comptes est déjà chargée du contrôle des comptes de la Chambre et des institutions à dotation relatif à l'exercice 2023. La critique selon laquelle la Cour des comptes ne constituait pas l'organe idoine pour contrôler les comptes de la Chambre au motif qu'elle reçoit de celle-ci une dotation n'est pas pertinente. D'une part, nous pouvons mutatis mutandis établir un parallélisme avec le contrôle des comptes d'une société par un réviseur. D'autre part, eu égard à l'excellence du travail mené par la Cour des comptes, on ne pouvait plus se satisfaire d'un contrôle parcellaire mené in situ par la commission de la Comptabilité de la Chambre car, en la matière, on peut par contre critiquer le fait que la commission puisse être juge et partie.

Nous souscrivons sans réserve au présent projet mais nous resterons attentifs au fait que la Cour des comptes puisse disposer des moyens budgétaires et de personnel suffisants pour mener à bien cette charge.

Madame la présidente, j'avais demandé si la Cour des comptes allait se positionner sur le budget de la Chambre 2024. Peut-être M. Beke ou vous-même pourriez répondre?

Ik denk dat het de bedoeling is dat het Rekenhof de uitgaven voor 2023 zal controleren en daarvan in het voorjaar van 2024 een verslag zal moeten maken.

In antwoord op uw tweede vraag kan ik u zeggen dat de verslagen van het Rekenhof zullen worden gepubliceerd. Ik ga er dus van uit dat de betreffende documenten over de controle op dezelfde manier ter beschikking gesteld zullen worden en nadien gepubliceerd, zoals dat altijd het geval is.

Dat is duidelijk genoteerd.

Ik noteer ook, mijnheer Beke, dat wij voor de oefening die wij in december zullen moeten doen, eigenlijk nog geen geauditeerd verslag ter beschikking zullen hebben van het Rekenhof. We zullen in december dus opnieuw volgens de oude methode moeten werken.

Ik wil er nog even op wijzen dat de pensioenextra’s bijvoorbeeld verborgen zaten in een algemene berekening, in een heel groot bedrag en dat we die als parlementsleden zelfs niet konden terugvinden.

Voor de oefening die wij in december zullen doen, moeten we als parlementsleden dus een document goedkeuren, terwijl we wat een aantal elementen ervan blindvaren. Dat is dus toch problematisch? Gelet op de voorbije controverse zouden we toch op een of andere manier een toetsing moeten kunnen doen. Het Parlement zal immers opnieuw de opdracht krijgen om de rekeningen van de Kamer goed te keuren, terwijl we, net zoals vorig jaar, niet de middelen hebben om ze te controleren.

Ik herinner u eraan dat wij in december 2022 de cijfers enkele uren voor de aanvang van de commissievergadering hebben gekregen. Dat is dus bijzonder problematisch.

Ik roep u dus op, mevrouw de voorzitster, aangezien u ook voorzitster bent van de commissie voor Comptabiliteit, om op een of andere manier te voorzien in een mogelijkheid tot controle voor het Parlement. Dat kan bijvoorbeeld door de documenten veel vroeger ter beschikking te stellen, zodat wij de tijd hebben om de documenten uit te vlooien en bijkomende vragen te stellen. Nu worden we in de commissie namelijk voor voldongen feiten gesteld. We kunnen in het ons toegemeten korte tijdsbestek de cijfers niet controleren.

Dan gaan we over naar het volgende punt.

Ik heb u als voorzitter van de commissie voor Comptabiliteit de duidelijke vraag gesteld of wij middelen zullen krijgen…

Ik mag niet deelnemen aan het debat, mijnheer Vermeersch.

Is er iemand die in uw plaats kan antwoorden?

Misschien wel. Er zijn andere mensen in de zaal.

Ik zie de heer Beke.

Er loopt een audit over de pensioenextra’s. Dat staat los van onderhavig wetsvoorstel. Het geeft alleen aan dat het Rekenhof in de Kamer vandaag al een aantal zaken superviseert. Men doet dat in het algemeen. Ik weet niet wanneer de betreffende audit klaar is en opgeleverd zal worden. Het is aan de voorzitter om op gepaste wijze naar de conclusies te handelen.

Ik zal dan, zoals de heer Leysen dat ook heeft gedaan, een oproep aan de voorzitter van de commissie voor Comptabiliteit doen om ons de documenten tijdig ter beschikking te stellen. Aangezien wij niet de middelen hebben om een en ander te onderzoeken, dring ik erop aan dat wij de rekeningen een week op voorhand krijgen, zodat we die minstens kunnen uitvlooien en in de commissie gerichte vragen over de cijfers kunnen stellen. Ik hoop dat het niet gaat zoals vorige jaren, waar de cijfers enkele uren voor de commissievergadering ter beschikking worden gesteld.