Proposition 55K0187

Proposition de loi modifiant la loi-programme (I) du 27 décembre 2006 en ce qui concerne l'indemnisation des victimes de l'amiante.

General information ¶

Author

N-VA Valerie Van Peel

Submission date

July 17, 2019

Official page

Visit

Status

Rejected

Requirement

Simple

Subjects

asbestos judicial proceedings damages illness

Voting ¶

Voted to adopt

Groen Vooruit Ecolo PS | SP Open Vld MR

Voted to reject

LE DéFI N-VA LDD PVDA | PTB VB

Contact form ¶

Do you have a question or request regarding this proposition? Select the most appropriate option for your request and I will get back to you shortly.

Discussion ¶

June 2, 2022 | Plenary session (Chamber of representatives)

Full source

Mevrouw de voorzitster, meestal vind ik het uitbrengen van een verslag slechts een noodzakelijke formaliteit, maar voor dit wetsvoorstel van mevrouw Van Peel is het niet slechts een formaliteit. Dat heeft niks te maken met de indienster, maar alles met de inhoud van dit voorstel.

Dit wetsvoorstel poogde de wet rond de schadeloosstelling voor de asbestslachtoffers aan te passen. Zowat iedereen in dit halfrond beseft het gevaar van asbest en het besef is niet nieuw en gaat over partijgrenzen heen. Dat bewijst het feit dat dit voorstel en gelijkaardige voorstellen in het verleden ook al werden ingediend. Zowat alle partijen beleden hun steun voor die voorstellen, toch minstens mondeling.

De indienster wees er in haar inleiding op hoelang het in België, het asbestland bij uitstek, geduurd heeft voor een verbod werd uitgesproken op het gebruik van asbest. Dit was in 1998. Ze wees er ook op hoe de eerste voorstellen voor het oprichten van het Asbestfonds er vanaf 2002 kwamen. Het werd uiteindelijk opgericht in december 2006.

Het Asbestfonds regelt de schadeloosstelling voor alle asbestslachtoffers voor asbestgerelateerde gezondheidsproblemen, zowel de werknemers uit de asbestindustrie als de milieu- of omgevingsslachtoffers. Verschillende uiteenzettingen tijdens de commissie wezen ook op de schandalige financiering van dit Asbestfonds, waarbij iedere werkgever 0,01 % van de loonmassa afdraagt aan dit fonds. Eenzelfde regeling geldt zowel voor Eternit, vandaag Etex, als bijvoorbeeld voor de kapper van Staden of de bakker in Aarlen, die nog nooit van asbest gehoord heeft, laat staan van dichtbij gezien heeft. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Frankrijk of Nederland, waar het principe van de vervuiler betaalt ook voor dit dossier geldt.

Naast de schandalige financiering van dit fonds is er nog een tweede merkwaardigheid in onze wetgeving, namelijk de ingebouwde immuniteit voor de asbestbedrijven. Iedereen die een beroep doet op het Asbestfonds ziet af van enige rechtsvordering tegen de toenmalige asbestbedrijven.

Een van de doelstellingen van het wetsvoorstel was dan ook het opheffen van die burgerrechtelijke immuniteit. De slachtoffers of hun nabestaanden moeten altijd de mogelijkheid krijgen een vordering in te stellen, om een integrale schadeloosstelling te verkrijgen, ook al ontvingen zij reeds een vergoeding via het Asbestfonds.

Mevrouw Van Peel bracht in de commissie ook de moedige strijd in herinnering van de familie Jonckheere, buren van de Eternitfabriek in Kapelle-op-den-Bos.

Na het ontvangen van de nodige adviezen ging de commissie door met de verschillende uiteenzettingen. Ikzelf wees op de verschillende plaatsen, behalve het bekende Kapelle-op-den-Bos, waar asbest in het verleden werd gebruikt, geproduceerd, bewerkt of gestort. Ook de verpletterende verantwoordelijkheid van de overheid kan niet worden ontkend. Al te lang bleef zij het gebruik van asbest niet enkel gedogen, maar zelfs promoten. Het compromis van 2006, waarin de oprichting van een asbestfonds werd gekoppeld aan immuniteit voor de asbestbedrijven, was een slecht compromis.

Het Vlaams Belang bevestigde in zijn uiteenzetting dat de partij het voorliggende voorstel zou steunen.

Ook kwam er steun uit de hoek van de PTB. Mevrouw Moscufo vond het geen perfect voorstel, maar wel waardevol genoeg om te ondersteunen. Ook de financiering van het fonds was voor haar een doorn in het oog.

Bij de meerderheidspartijen lag een en ander moeilijker. Zij probeerden vooral de vis te verdrinken in een bad van bijkomende adviezen, hoorzittingen, evaluaties en mooie woorden.

Mevrouw Cornet deelde de bezorgdheid en wees erop dat inderdaad veel te lang het milieu en de gezondheid op het spel werden gezet voor economisch profijt. Haar partij wil de zaak echter eerst nader uitdiepen en stemde tegen.

Mevrouw Lanjri van de CD&V tapte uit een ander vaatje en wees vooral op de mogelijke juridische moeilijkheden waarmee de slachtoffers zouden kunnen worden geconfronteerd. Zij vroeg een nieuwe studie van Fedris.

Mevrouw De Jonge van Open Vld noemde het een pijnlijke zaak en riep op om de emoties niet de bovenhand te laten halen. Zij vreesde dat de slachtoffers met de aanpassing meer te verliezen dan te winnen zouden hebben.

Ook mevrouw Vanrobaeys van Vooruit en mevrouw Bonaventure van de PS, alsook mevrouw Reuter van de MR, vreesden dat met het wetsvoorstel naar de toestand van vóór 2007 zou worden teruggekeerd, wat trouwens met klem werd tegengesproken door de voorstanders.

Mevrouw Fonck gaf, ten slotte, een erg uitgebreide uiteenzetting, ook om haar amendement te verdedigen over de aanpassingen van de lijst van vergoedbare aandoeningen als gevolg van blootstelling aan asbest. Het amendement kwam toen niet ter stemming, maar is ondertussen op een andere manier toch goedgekeurd. Zij sprak voorts wel haar steun uit aan het voorstel.

Dit voorstel heeft de stemming in de commissie dus niet overleefd. Wat de plenaire vergadering daarover denkt, komen we zo meteen te weten.

Mevrouw de voorzitster, meestal vind ik het uitbrengen van een verslag slechts een noodzakelijke formaliteit, maar voor dit wetsvoorstel van mevrouw Van Peel is het niet slechts een formaliteit. Dat heeft niks te maken met de indienster, maar alles met de inhoud van dit voorstel.

Dit wetsvoorstel poogde de wet rond de schadeloosstelling voor de asbestslachtoffers aan te passen. Zowat iedereen in dit halfrond beseft het gevaar van asbest en het besef is niet nieuw en gaat over partijgrenzen heen. Dat bewijst het feit dat dit voorstel en gelijkaardige voorstellen in het verleden ook al werden ingediend. Zowat alle partijen beleden hun steun voor die voorstellen, toch minstens mondeling.

De indiener wees in haar inleiding op hoelang het in België, het asbestland bij uitstek, geduurd heeft voor een verbod werd uitgesproken op het gebruik van asbest. Dit was in 1998. Ze wees er ook op hoe de eerste voorstellen voor het oprichten van het Asbestfonds er vanaf 2002 kwamen, om uiteindelijk opgericht te worden in december 2006.

Het Asbestfonds regelt de schadeloosstelling voor alle asbestslachtoffers voor asbestgerelateerde gezondheidsproblemen, zowel de werknemers uit de asbestindustrie als de milieu- of omgevingsslachtoffers. Verschillende uiteenzettingen tijdens de commissie wezen ook op de schandalige financiering van dit Asbestfonds, waarbij iedere werkgever 0,01% van de loonmassa afdraagt aan dit fonds. Eenzelfde regeling geldt voor Eternit, Etex, als bijvoorbeeld voor de kapper van Staden of de bakker in Aarlen, die nog nooit van asbest gehoord heeft, laat staan van dichtbij gezien heeft. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Frankrijk of Nederland, waar het principe van de vervuiler betaalt ook voor dit dossier geldt.

Naast de schandalige financiering van dit fonds is er nog een tweede merkwaardigheid in onze wetgeving, namelijk de ingebouwde immuniteit voor de asbestbedrijven. Iedereen die een beroep doet op het Asbestfonds ziet af van enige rechtsvordering tegen de toenmalige asbestbedrijven.

Mevrouw de voorzitster, collega's, de inhoud is daarnet door mijn collega geschetst, maar de inhoud is het probleem niet, want die is erg duidelijk. Dit wetsvoorstel, dat ik al voor de derde keer verkocht probeer te krijgen aan sommige collega's, gaat zeer duidelijk over het afschaffen van een schandalige beschermingsmaatregel voor de asbestindustrie.

Die beschermingsmaatregel heeft het levenslicht gezien na veel gelobby bij de regering-Verhofstadt. De familie Emsens, niet onbekend bij een aantal Kamerleden, heeft daar een grote rol in gespeeld. Ik heb daarstraks een aantal collega's het principe 'de vervuiler betaalt' zeker zes keer horen zeggen in dit Parlement. Wel, de grootste vervuiler ooit, met de meeste dodelijke slachtoffers, in heel Europa, India, de rest van de wereld, maar vooral in ons land, dat is Eternit en de asbestindustrie. Die hebben in ons land nog geen eurocent betaald.

Ik ga niet dieper in op de inhoud van het dossier. We willen een politieke wantoestand rechtzetten. Men heeft asbestslachtoffers smeergeld gegeven in ruil voor afstand van hun juridische en morele rechten. Dat is hier de kwestie. Ik ben ervan overtuigd dat iedereen hier dat goed beseft. De non-argumenten over dit voorstel die ik in het debat voor de zoveelste keer heb moeten aanhoren, zijn stuk voor stuk zo eenvoudig te weerleggen. Dat is ronduit beschamend.

Ik vraag niet eens de stemming over dit voorstel, zo naïef ben ik na de vorige keer niet meer. Als zelfs de aanwezigheid van Eric Jonckheere, die zijn beide ouders en twee broers heeft verloren en die zelf ook al ziek is, net als zijn nog in leven zijnde broer, jullie niet kan overtuigen om de resolutie goed te keuren, dan maak ik mij geen illusies over de inhoud.

Er ligt vandaag voor of er nog parlementsleden in de zaal zijn die iets van hun job willen maken. Wat voorligt is de relevantie van dit Parlement. Als wij namelijk niet in staat zijn gewoon te stemmen zoals we het voelen over een dossier waarvan niets in het regeerakkoord staat, kunnen we die boîte hier beter afschaffen.

Wat hier vandaag voorligt, is dus welk soort parlementslid jullie vandaag allemaal willen zijn. Ik weet heel goed wat mijn keuze zal zijn.

Een van de doelstellingen van het wetsvoorstel was dan ook het opheffen van die burgerrechtelijke immuniteit. De slachtoffers of hun nabestaanden moeten altijd de mogelijkheid krijgen een vordering in te stellen, om een integrale schadeloosstelling te verkrijgen, ook al ontvingen zij reeds een vergoeding via het Asbestfonds.

Mevrouw Van Peel bracht in de commissie ook de moedige strijd in herinnering van de familie Jonckheere, buren van de Eternitfabriek in Kapelle-op-den-bos.

Na het ontvangen van de nodige adviezen ging de commissie door met de verschillende uiteenzettingen. Ikzelf wees op de verschillende plaatsen, behalve het bekende Kapelle-op-den-bos, waar asbest in het verleden werd gebruikt, geproduceerd, bewerkt of gestort. Ook de verpletterende verantwoordelijkheid van de overheid kan niet worden ontkend. Al te lang bleef zij het gebruik van asbest niet enkel gedogen, maar zelfs promoten. Het compromis van 2006, waarin de oprichting van een asbestfonds werd gekoppeld aan immuniteit voor de asbestbedrijven, was een slecht compromis.

Het Vlaams Belang bevestigde in zijn uiteenzetting dat de partij het voorliggende voorstel zou steunen.

Ook kwam er steun uit de hoek van de PTB. Mevrouw Moscufo vond het geen perfect voorstel, maar wel waardevol genoeg, om te ondersteunen. Ook de financiering van het fonds was voor haar een doorn in het oog.

Bij de meerderheidspartijen lag een en ander moeilijker. Zij probeerden vooral de vis te verdrinken in een bad van bijkomende adviezen, hoorzittingen, evaluaties en mooie woorden.

Mevrouw Cornet deelde de bezorgdheid en wees erop dat inderdaad veel te lang het milieu en de gezondheid op het spel werden gezet voor economisch profijt. Haar partij wil de zaak echter eerst nader uitdiepen en stemde tegen.

Mevrouw Lanjri van de CD&V tapte uit een ander vaatje en wees vooral op de mogelijke juridische moeilijkheden, waarmee de slachtoffers zouden kunnen worden geconfronteerd. Zij vroeg een nieuwe studie van Fedris.

Mevrouw De Jonge van de Open Vld noemde het een pijnlijke zaak en riep op om de emoties niet de bovenhand te laten halen. Zij vreesde dat de slachtoffers met de aanpassing meer te verliezen dan te winnen zullen hebben.

Ook mevrouw Vanrobaeys van Vooruit en mevrouw Bonaventure van de PS alsook mevrouw Reuter van de MR vreesden dat met het wetsvoorstel naar de toestand van vóór 2007 zou worden teruggekeerd, wat trouwens met klem werd tegengesproken door de voorstanders.

Mevrouw Fonck gaf, ten slotte, een erg uitgebreide uiteenzetting, ook om haar amendement te verdedigen over de aanpassingen van de lijst van vergoedbare aandoeningen als gevolg van blootstelling aan asbest. Het amendement kwam toen niet ter stemming, maar is ondertussen op een andere manier toch goedgekeurd. Zij sprak voorts wel haar steun uit aan het voorstel.

Dit voorstel heeft de stemming in de commissie dus niet overleefd. Wat de plenaire vergadering daarover denkt, komen we zo meteen te weten.

Mevrouw de voorzitster, collega's, de inhoud is daarnet door mijn collega geschetst, maar de inhoud is het probleem niet, want die is erg duidelijk. Dit wetsvoorstel, dat ik al voor de derde keer verkocht probeer te krijgen aan sommige collega's, gaat zeer duidelijk over het afschaffen van een schandalige beschermingsmaatregel voor de asbestindustrie.

Die beschermingsmaatregel heeft het levenslicht gezien na veel gelobby bij de regering-Verhofstadt. De familie Emsens, niet onbekend bij een aantal Kamerleden, heeft daar een grote rol in gespeeld. Ik heb daarstraks een aantal collega's het principe 'de vervuiler betaalt' zeker zes keer horen zeggen in dit Parlement. Wel, de grootste vervuiler ooit, met de meeste dodelijke slachtoffers, in heel Europa, India, de rest van de wereld, maar vooral in ons land, dat is Eternit en de asbestindustrie. Die hebben in ons land nog geen eurocent betaald.

Ik ga niet dieper in op de inhoud van het dossier. We willen een politieke wantoestand rechtzetten. Men heeft asbestslachtoffers smeergeld gegeven in ruil voor afstand van hun juridische en morele rechten. Dat is hier de kwestie. Ik ben ervan overtuigd dat iedereen hier dat goed beseft. De non-argumenten over dit voorstel die ik in het debat voor de zoveelste keer heb moeten aanhoren, zijn stuk voor stuk zo eenvoudig te weerleggen. Dat is ronduit beschamend.

Ik vraag niet eens de stemming over dit voorstel, zo naïef ben ik na de vorige keer niet meer. Als zelfs de aanwezigheid van Eric Jonckheere, die zijn beide ouders en twee broers heeft verloren en die zelf ook al ziek is, net als zijn nog in leven zijnde broer, jullie niet kan overtuigen om de resolutie goed te keuren, dan maak ik mij geen illusies over de inhoud.

Er ligt vandaag voor of er nog parlementsleden in de zaal zijn die iets van hun job willen maken. Wat voorligt is de relevantie van dit Parlement. Als wij namelijk niet in staat zijn gewoon te stemmen zoals we het voelen over een dossier waarvan niets in het regeerakkoord staat, kunnen we die boite hier beter afschaffen.

Wat hier vandaag voorligt, is dus welk soort parlementslid jullie vandaag allemaal willen zijn. Ik weet heel goed wat mijn keuze zal zijn.