Proposition 55K3218

Projet de loi relatif au Registre central des interdictions de gérer.

General information ¶

Submitted by

Vivaldi

Submission date

March 14, 2023

Official page

Visit

Status

Adopted

Requirement

Simple

Subjects

EC Directive board of management exclusion from public-sector employment fraud database data processing organisation company law

Contact form ¶

Do you have a question or request regarding this proposition? Select the most appropriate option for your request and I will get back to you shortly.

Discussion ¶

April 27, 2023 | Plenary session (Chamber of representatives)

Full source

Mevrouw Kathleen Verhelst, rapporteur, verwijst naar het schriftelijk verslag.

Mevrouw de voorzitster, collega’s, als een persoon zich schuldig maakt aan bijvoorbeeld faillissementsfraude kan hij door een rechter worden veroordeeld tot een beroepsverbod. Dat betekent dat hij tot tien jaar lang geen handelsvennootschap mag besturen of handelsactiviteit mag uitoefenen.

Tijdens de vorige legislatuur dienden wij reeds een wetsvoorstel in voor de oprichting van een openbaar register van bestuursverboden, naar analogie van het Companies House in het Verenigd Koninkrijk. Zowel burgers, bedrijven als overheidsinstanties kunnen daarin gemakkelijk nagaan of een persoon eerder een beroepsverbod opgelegd kreeg. Niemand wil immers contracteren met personen die frauduleus failliet gaan.

De laatste tijd berichten de media over aannemers die weg zijn met de hoge voorschotten van bouwheren, maar ook andere sectoren zijn gevoelig voor frauduleuze faillissementen. De financiële wetgeving verbiedt dat mensen die veroordeeld werden tot een beroepsverbod verzekeringstussenpersoon, bankagent of makelaar zijn. Niemand wil immers zijn geld toevertrouwen aan personen die hun bedrieglijk faillissement organiseren.

Het voorliggend wetsontwerp richt eindelijk een Centraal register van bestuursverboden op. Mijnheer de minister, in de commissie verwonderde u zich erover dat het zo lang heeft moeten duren alvorens bestuursverboden in een centraal register zouden worden bijgehouden. Wat ons nog meer verwonderde, was het feit dat er in het ingediende wetsontwerp slechts toegang zou zijn voor de politiediensten en de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid, naast uiteraard de diensten die het centraal register moeten voeden of beheren, zoals de FOD Justitie, de griffiers van de ondernemingsrechtbank, de notarissen en de KBO.

Deze regering heeft de grote ambitie om een miljard extra inkomsten te halen uit fiscale fraude, maar vergeet de fiscus en het openbaar ministerie toegang te geven tot het centraal register. Dat is voor ons onbegrijpelijk. We kunnen de strijd tegen bijvoorbeeld btw-carrousels en faillissementsfraude immers slechts aangaan als ook de fiscus en het parket toegang krijgen tot dat centraal register. We danken u dan ook omdat u onmiddellijk inging op onze amendementen om zowel de fiscus als het openbaar ministerie toe te voegen aan de instanties die toegang krijgen tot alle gegevens in het nieuwe register.

Voor ons zou ook de FSMA toegang moeten krijgen tot alle gegevens in het register, omdat mensen die veroordeeld zijn tot een bestuursverbod geen bankmakelaar, -agent of verzekeringstussenpersoon mogen zijn. We willen immers niet toelaten dat spaarders en beleggers hun geld toevertrouwen aan iemand die niet te vertrouwen is. Volgens de medewerkers van uw kabinet zou de FSMA op een gemakkelijke manier beroepsverboden moeten kunnen controleren.

Wij kregen van uw kabinet echter te horen dat de FSMA zelf niet direct vragende partij is en zich alsnog tevredenstelt met de publiek toegankelijke gegevens.

Dat brengt mij bij het tweede punt, de werking en het beheer van het Centraal register van bestuursverboden. Dat kan volgens ons een heel pak eenvoudiger. Momenteel zijn er twee vormen van beroepsverbod, het strafrechtelijke en het civielrechtelijke. Als een ondernemingsrechtbank een civielrechtelijk bestuursverbod uitspreekt, dan wordt dat in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd, waar de KBO vervolgens de informatie kan halen om de bestuursmandaten eventueel te schrappen. Als de bestuurders echter een beroepsverbod opgelegd krijgen omdat ze niet samenwerken met een gerechtelijk vereffenaar, dan wordt er niets gepubliceerd en dan beslist de veroordeelde persoon zelf of zijn bestuursmandaten in de KBO worden geschrapt. Dat lijkt ons weinig efficiënt.

Bij een strafrechtelijke veroordeling tot een beroepsverbod wordt het dossier door de griffie aan de politie overgemaakt, die dan in de KBO nagaat of de veroordeelde nog bestuursmandaten heeft. Die geeft de lijst dan aan het parket door. Het parket neemt vervolgens contact met de veroordeelde op met de vraag om zich in regel te stellen. Dat is dus allemaal zeer omslachtig.

In plaats van het dossier van de ene dienst naar de andere dienst te verschuiven, stellen wij voor om de griffier van de rechtbank de opdracht te geven om alle bestuursverboden in het Belgisch Staatsblad bekend te maken en aan de KBO te bezorgen. De KBO moet worden verplicht om alle bestuursmandaten van veroordeelde personen te schrappen en in het Belgisch Staatsblad bekend te maken.

U bent niet ingegaan op onze amendementen om deze administratieve processen te vereenvoudigen en ervoor te zorgen dat de efficiëntie stijgt bij het opvolgen van de bestuursverboden. U hebt 300 miljoen euro extra voor Justitie gekregen, maar extra middelen zullen niet volstaan voor een efficiëntere Justitie als het beleid niet streeft naar een meer doelmatige en vlottere afhandeling van dossiers.

Dan is er nog de toegang tot het Centraal register van bestuursverboden. Die wordt voor het publiek beperkt tot de zoekmogelijkheden op naam en geboortedatum, de naam en de woonplaats of het ondernemingsnummer. In vergelijking met de werking van het Engelse Companies House zijn deze zoekmogelijkheden beperkt. Om strafrechtelijke bestuursverboden te raadplegen, moet men zich identificeren. Voor civielrechtelijke bestuursverboden is dat niet zo. We zullen moeten afwachten hoe dat in de praktijk zal functioneren. In het geval van veelvoorkomende namen zullen we de effectiviteit moeten afwachten en bekijken.

Ook de FSMA zal zich met deze zoekcriteria moeten behelpen. Het is ongetwijfeld een forse vooruitgang in vergelijking met de huidige werkwijze van scrapen naar berichten in de pers over bedrieglijke faillissementen, maar wij zijn van mening dat de FSMA ook aan de hand van het Rijksregister zou moeten kunnen zoeken naar personen die worden veroordeeld tot een beroepsverbod.

Concreet, wij steunen de oprichting van het nieuwe Centraal register van bestuursverboden. De betere en eenvoudigere verwerking van de beroepsverboden zullen wij opnemen in een nieuw wetgevend initiatief.

Monsieur le ministre, la fonction d'administrateur de société est une fonction clé pour l'entreprise. Ce sont les administrateurs qui surveillent la bonne gestion de l'entreprise et le suivi de la bonne gouvernance. Avec les nouvelles règles européennes, on voit l'importance de ce suivi.

Un administrateur ayant d'autres buts que celui de la bonne gestion de l'entreprise est très néfaste pour cette entreprise. On l'a vu récemment à l'Université de Mons. C'est à ce titre que l'interdiction de gérer doit pouvoir intervenir. Il s'agit de la transposition d'une directive européenne par l'établissement d'un registre central des interdictions de gérer. Actuellement, si un tribunal prononce une interdiction de gérer, celle-ci reste lettre morte faute de registre.

Lors de la discussion, j'avais préparé une question que le covid m'a empêché de poser en commission. Monsieur le ministre, je serais ravi d'entendre la réponse de vive voix. En effet, pendant dix ans, j'ai géré une entreprise de biotechnologie qui, pour vivre, a dû réaliser une quantité importante d'augmentations de capital. Lorsque des fonds publics investissent dans le projet, ils exigent d'avoir un administrateur qui les représentent au conseil d'administration. Ces personnes participent évidemment à des dizaines de conseil d'administration à travers leurs sociétés d'investissement.

Beaucoup de ces start-up finissent par faire faillite. Dans ce cas, les administrateurs de fonds publics d'aide au développement ont un historique de nombreuses faillites. Le jour où la SRIB m'a désigné un administrateur, j'ai consulté son profil et le nombre de faillites dans lesquelles cet administrateur était impliqué était impressionnant. Monsieur le ministre, ces profils risquent-ils de se retrouver sur le registre?

Le groupe Ecolo-Groen soutiendra ce texte technique. Je vous remercie déjà pour votre réponse.

Mevrouw de voorzitster, ik juich onderhavig wetsontwerp betreffende het Centraal register van bestuursverboden zeker toe, omdat door het centraal register de onbetrouwbare bestuurders en ondernemers gemakkelijker gedetecteerd kunnen worden en het correct ondernemerschap in het algemeen niet besmeurd wordt. Ons land telt honderdduizenden ondernemers en bedrijven. Zij vormen de motor van onze economie en zorgen voor de welvaart in ons land. Met het wetsontwerp breken wij een lans voor al de ondernemers die het wel goed voorhebben, want zij vormen de overgrote meerderheid. Dat verdient ook onze waardering.

We mogen niet blind zijn voor de kleine minderheid die geen goede bedoelingen heeft, een minderheid die iedereen wil belazeren. Niet enkel de consument is slachtoffer, malafide ondernemers zijn ook stielbedervers die hun goed menende collega’s in een slecht daglicht plaatsen en zelfs bedotten. Er wordt daarbij maar al te vaak verwezen naar de bouwsector, een sector die mij na aan het hart ligt. Bouwen vergt nu eenmaal grote investeringen van de consumenten en malafide bouwondernemers plaatsen de hele sector in een slecht daglicht en bezorgen de betrokken bouwheren heel wat leed. Dat neemt niet weg dat ook andere sectoren schadedossiers kennen, al springen die minder in het oog of trekken ze minder media-aandacht.

Daarom is het zeer goed dat iedereen, ook de consument, binnenkort te allen tijde op één plek, namelijk in het Centraal register van bestuursverboden, de naam van malafide bestuurders kan opvragen en zich beter kan beschermen bij de overweging om al dan niet een overeenkomst te sluiten.

Mevrouw de voorzitster, geachte Kamerleden, met de goedkeuring van onderhavig wetsontwerp betreffende het Centraal register van bestuursverboden wordt nu eindelijk een einde gemaakt aan het gebrek aan controle en opvolging van de bestuursverboden. Het is onwaarschijnlijk dat ons land daar jaren op heeft moeten wachten.

Eerst en vooral wil ik verduidelijken dat een bestuursverbod kan worden opgelegd door een strafrechter naar aanleiding van een strafrechtelijke veroordeling voor een economisch misdrijf, of kan worden opgelegd door een ondernemingsrechtbank in het kader van een faillissement of de ontbinding van een vennootschap.

Monsieur Vicaire, une faillite n'entraîne pas, en soi, l'enregistrement dans le registre des interdictions de gérer. Cette inscription n'a lieu que lorsque le tribunal impose également une interdiction de gérer liée à la décision de faillite – par exemple en cas d'incompétence ou de mauvaise administration.

Il en résulte que ce qui importe est la réunion des conditions pour l'imposition de l'interdiction de gérer et non le profil en tant que tel de la personne en question. Il ne s'agit donc pas d'un registre de profils à risque mais bien d'un registre d'interdictions de gérer prononcées par un tribunal.

Het probleem is dat de bestuursverboden vandaag ofwel helemaal niet ofwel heel fragmentair worden gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Dat zorgt ervoor dat een effectieve controle van de opgelegde bestuursverboden bijzonder moeilijk, zo niet onmogelijk is. Zo worden personen die veroordeeld worden tot een bestuursverbod, toch weer benoemd tot bestuurders in vennootschappen of richten ze zelf nieuwe vennootschappen op, met alle economische malversaties van dien. Denk onder meer aan misbruiken in de bouwsector, waarbij aannemers met een bestuursverbod toch nog aannemingsovereenkomsten sluiten met nietsvermoedende klanten. Dat leidde in het recente verleden nog tot schrijnende situaties. Het zorgt ook voor bijzonder oneerlijke concurrentie ten aanzien van ondernemers die correct handelen en wiens imago ten onrechte besmeurd wordt.

We maken hier nu komaf mee. Het centraal register komt er tegen de zomer van dit jaar. Het zal niet alleen geraadpleegd kunnen worden door overheidsinstanties, zoals parket, politie en notarissen, maar ook via een publieke toegang tot de kerngegevens door elke burger. De FSMA heeft mij bevestigd dat die publieke toegang tot kerngegevens effectief voldoende is.

We kiezen ervoor om dat register zelf op te bouwen en zelf te beheren omdat het gaat om bestuursverboden uitgesproken door de hoven en rechtbanken, en het dus niet te laten beheren via de KBO, zoals mevrouw Houtmeyers heeft voorgesteld. Het idee van een soort KBO+, een idee dat blijkbaar al 20 jaar sluimert in dit land, is nog altijd niet omgezet in de praktijk. Ons lot daaraan verbinden, zou waarschijnlijk nog eens vele jaren wachten betekenen. Uiteraard zal er wel een koppeling zijn met de KBO, maar dan via de filter van het Centraal register van bestuursverboden.

Het register zal gelden als authentieke bron voor de bestuursverboden. Dat is de meest efficiënte manier van werken. Daarnaast extra publicatieverplichtingen opleggen, is onnodig en betekent extra administratieve lasten voor de griffies. Dat wil ik te allen prijze vermijden.

Het Centraal register van bestuursverboden is een belangrijke stap vooruit in de strijd tegen malafide ondernemers en in de strijd tegen fraude in het economische verkeer. Ik dank u voor uw steun.