Proposition 55K3079

Projet de loi portant assentiment de l'accord de coopération du 30 novembre 2022 entre l'État fédéral, la Région flamande, la Région wallonne, la Région de Bruxelles-Capitale, la Communauté flamande, la Communauté française, la Communauté germanophone, la Commission communautaire française et la Commission communautaire commune visant à instaurer un mécanisme de filtrage des investissements directs étrangers.

General information ¶

Submitted by

Vivaldi

Submission date

Jan. 9, 2023

Official page

Visit

Status

Adopted

Requirement

Simple

Subjects

foreign investment federal State regions and communities of Belgium institutional cooperation investment policy public safety cooperation agreement

Voting ¶

Voted to adopt

Groen CD&V Vooruit Ecolo LE PS | SP DéFI Open Vld N-VA LDD MR VB

Abstained from voting

PVDA | PTB

Contact form ¶

Do you have a question or request regarding this proposition? Select the most appropriate option for your request and I will get back to you shortly.

Discussion ¶

Feb. 9, 2023 | Plenary session (Chamber of representatives)

Full source

Mme Florence Reuter, rapporteur, renvoie au rapport au écrit.

Mevrouw de voorzitster, collega’s, directe buitenlandse investeringen kunnen een positief effect hebben op de economische groei van een land. Zij houden echter vanzelfsprekend ook een aantal risico’s in. De afhankelijkheid van het buitenland neemt toe en belangrijke kennis wordt toegankelijk gemaakt voor buitenlandse investeerders. Momenteel ontbreekt in ons land een adequaat regelgevend kader voor een evaluatie van die risico’s. In dertien andere Europese landen bestaat wel al zo’n regelgevend kader.

Gelet op de risico’s is er nood aan transparantie en aan een evenwicht tussen rechtszekerheid, proportionaliteit, administratieve eenvoud en voorspelbaarheid. Daarom diende ik begin 2021 zelf een wetsvoorstel in voor de invoering van een screeningmechanisme voor directe buitenlandse investeringen die een invloed hebben op onze veiligheidsbelangen en strategische sectoren.

Wij leven in een open economie. Internationale handel geeft een impuls aan welvaartscreatie, op voorwaarde dat de handelsbalans positief is. Welnu, cijfers leren ons dat onze handelspositie vooral een positief karakter krijgt door export naar andere Europese lidstaten en dat we afhankelijker zijn van import uit de overige werelddelen, waarbij de import in absolute waarde groter is dan de export.

Tegenover de voordelen van een open economie staan ook nadelen. Er kan bijvoorbeeld worden gedacht aan de afhankelijkheid van bepaalde goederen uit het buitenland, waardoor vaak de roep naar reshoring van een aantal strategische goederen groter wordt. Dat is, omdat wij de voorbije jaren steeds meer te maken kregen met offshoring, wat betekent dat heel veel zaken werden verplaatst naar lageloonlanden, of nearshoring, verplaatsing naar dichtbijgelegen landen.

We stellen ons door die openheid kwetsbaar op, doordat investeringskapitaal de wereld rondgaat en we onze knowhow bekendmaken bij buitenlandse investeerders die op slinkse wijze bedrijven kunnen overnemen.

Zeker in economisch onzekere tijden, zoals nu, hebben heel wat bedrijven, die voorheen gezond waren, nood aan vers kapitaal en liggen investeerders overal in de wereld op de loer om koopjes te doen. Het zou onwenselijk zijn dat zeker bedrijven in strategische sectoren die zich door hun zoektocht naar dat kapitaal, kwetsbaar opstellen, in buitenlandse handen zouden komen.

In haar studie over de directe buitenlandse investeringen in de Europese Unie van 2019 legde de Europese Commissie een aantal belangrijke trends bloot, met name het toenemende aantal investeringen uit opkomende economieën zoals China en India, het toenemend aantal investeringen door ondernemingen in handen van overheden en de exponentiële groei van het buitenlands eigenaarschap in de afgelopen tien jaar.

Dertien landen in Europa hebben ondertussen een regelgevend kader opgesteld, op grond waarvan de overheid een veto kan uitspreken tegen overnames van participaties in bedrijven binnen strategische sectoren. Denk daarbij aan infrastructuur, defensie, energie en telecommunicatie.

Het wetsontwerp waarover wij vandaag stemmen, is het resultaat van overleg tussen de federale regering en de deelregeringen, wat in een samenwerkingsakkoord werd gegoten. Uiteraard ga ik ermee akkoord dat screening noodzakelijk is, maar de daartoe vastgestelde termijnen zijn, mijns inziens, relatief kort. In het akkoord wordt bepaald dat de screening binnen de 28 dagen en de toetsing binnen de 30 dagen afgerond moeten zijn, anders wordt de investering automatisch toegestaan en als verworven beschouwd. Dat vind ik toch een vrij riskant gegeven. Ik vind het trouwens ook vreemd dat de betrokken onderneming tijdens de screeningsprocedure opmerkingen kan maken bij het ontwerp van het advies. Daarbij kan naar mijn mening de onafhankelijkheid in het gedrang komen.

Ik rond af. Mijn geduld werd de afgelopen jaren vaak op de proef gesteld; ik heb de minister ook geregeld over het thema ondervraagd. Dat heeft ertoe geleid dat ik in 2021 zelf een wetsvoorstel indiende, dat trouwens ook de toetsing door de Raad van State perfect overleefde. Desalniettemin ben ik bijzonder tevreden dat we vandaag eindelijk kunnen stemmen over een wetsontwerp dat directe investeringen vanuit het buitenland die risicovol zijn, aan banden kan leggen door een screeningsmechanisme in het leven te roepen. Daarom kunt u vandaag alvast op onze steun rekenen.

Madame la présidente, je m’excuse pour ce léger retard, je pense que l’ordre du jour a été quelque peu accéléré.

Chers collègues, je veux ici, au nom du groupe PS, me réjouir d’un projet de loi qui conclut un travail important mené par le gouvernement en vue de mettre en place un mécanisme de filtrage des investissements étrangers. Je pense que personne ici ne contestera l’intérêt d’un tel mécanisme de filtrage dans notre pays. D’un côté, la Belgique possède une économie ouverte, et il est important que notre pays maintienne son attractivité et son ouverture aux investissements étrangers.

D’un autre côté, il faut se prémunir contre les investissements prédateurs. Nous avons en Belgique une diversité d’entreprises qui sont à la pointe des technologies d’importance stratégique. Nous avons tout un maillage d’entreprises dont les activités concernent des infrastructures critiques. Nous ne voulons pas que des investisseurs étrangers puissent nuire à notre sécurité nationale, ni voir nos connaissances et nos innovations partir à l’étranger.

Ce projet, qui donne assentiment à un accord de coopération conclu le 30 novembre 2022 avec les différentes entités du pays est à la base d’un bon équilibre entre protection des intérêts stratégiques et ouverture aux investissements étrangers. Nous nous réjouissons donc de voir enfin aboutir ce mécanisme de filtrage et, sans surprise, nous soutiendrons ce projet de loi.