Proposition 55K2846

Projet de loi modifiant la loi du 31 janvier 2003 sur la sortie progressive de l'énergie nucléaire à des fins de production industrielle d'électricité.

General information ¶

Submitted by

Vivaldi

Submission date

July 20, 2022

Official page

Visit

Status

Adopted

Requirement

Simple

Subjects

electrical energy energy policy energy supply nuclear power station nuclear energy nuclear policy decommissioning of power stations

Voting ¶

Voted to adopt

Groen CD&V Vooruit Ecolo PS | SP Open Vld MR

Voted to reject

PVDA | PTB

Abstained from voting

LE DéFI N-VA LDD VB

Party dissidents ¶

• Marie-Christine Marghem (MR) abstained from voting.

Contact form ¶

Do you have a question or request regarding this proposition? Select the most appropriate option for your request and I will get back to you shortly.

Discussion ¶

Oct. 6, 2022 | Plenary session (Chamber of representatives)

Full source

De algemene bespreking is geopend

De algemene bespreking is geopend

De rapporteur, de heer Senesael, verwijst naar het schriftelijk verslag.

Le rapporteur, M. Van Hees, s’en réfère au rapport écrit.

Mevrouw de voorzitster, wij zullen zien hoe ver wij geraken, maar ik denk dat het niet onmogelijk is om het debat te splitsen, aangezien het voorliggend ontwerp handelt over de kernsplijting. Daar zijn dus wel mogelijkheden.

Het ontwerp gaat specifiek over de bepalingen die nodig zijn om de eenheden van Doel 1 en 2 ook na het einde van 2022 open te houden. U herinnert zich ongetwijfeld dat wij in het verleden zeer veel debat hebben gehad over het wetsontwerp van destijds. Als ik het mij goed herinner, ging het ongeveer over 70 uur debat. De heer Delizée zal zich nog levendig herinneren dat wij het daarover gedurende vele uren hebben gehad. Ondanks het feit dat wij in ons land al eerder de levensduur van kerncentrales hebben verlengd – ik spreek dan over de centrale van Tihange 1 – bleek dat er toch een vraag was om een uitspraak te doen over het al dan niet opmaken van een milieueffectenrapport.

Nochtans werd in verband met verschillende beslissingen die in ons land werden genomen over de kerncentrales, voordat wij met het ontwerp over Doel 1 en 2 zijn gekomen, nooit de vraag gesteld of er een milieueffectenrapport moest worden gemaakt. Denk aan de wet van 2003, die werd voorbereid door toenmalig staatssecretaris Deleuze. Daarover is nooit een milieueffectenrapport gemaakt. Het is nooit aan de orde geweest dat dat moest, ondanks het feit dat die wet wel degelijk een heel aantal milieugevolgen had. Hetzelfde geldt ook voor Tihange 1 en uiteindelijk heeft de rechtbank dan beslist dat het toch absoluut noodzakelijk was om alsnog een milieueffectenrapport te maken voor Doel 1 en 2. Dat is dan ook gebeurd.

De opmaak van dat milieueffectenrapport is eigenlijk al in gang gezet door de vorige minister. Daar zijn heel wat studies over gebeurd en er is uiteindelijk ook een grensoverschrijdende consultatie geweest in een straal van 1.000 kilometer. Er is dus wel wat tijd en moeite in gekropen om dat allemaal te onderzoeken.

Mevrouw de voorzitster, mijnheer de minister, aan dit wetsontwerp moeten we geen langdurige bespreking wijden, aangezien we het er vanzelfsprekend in de commissie voor Financiën over hebben gehad. Ik wil alleen een handjevol woorden wijden aan het feit dat wij ons bij de stemming zullen onthouden.

De beslissing om via de btw-regeling soelaas te bieden in de energierekening van de burgers, lijkt ons nog altijd een verkeerde aanpak voor een goed doel. Ik denk dat wij alle experts ter zake aan onze zijde hebben. Op het eerste gezicht klinkt wat de experts zeggen contra-intuïtief, maar technisch gesproken valt er geen speld tussen te krijgen: de tegemoetkoming via de btw is de verkeerde aanpak.

Om die reden verkozen wij een andere benadering, namelijk een benadering via de fiscaliteit. Een van de voordelen van die benadering is dat het voordeel niet gekoppeld is aan het elektriciteitsverbruik. Dat betekent dat de burger zelf autonoom kan beslissen wat hij met de middelen doet, bijvoorbeeld energiebesparende maatregelen nemen die op termijn meer fundamentele en structurele mogelijkheden bieden, of andere zaken, of effectief de energierekening verlichten.

Als wij dit wetsontwerp vandaag geïsoleerd wegstemmen zonder dat er een alternatief is, dan snap ik natuurlijk wel dat er een probleem ontstaat voor heel veel mensen. Vandaar dat wij ons bij de stemming zullen onthouden. De rest van uw wetsontwerp kan trouwens wel onze goedkeuring wegdragen, maar ik wilde even de context van ons stemgedrag meegeven.

Aan het eind van de rit kennen wij ook de resultaten van dat milieueffectenrapport. Wat is nu het effect van het openhouden van Doel 1 en 2? Dat zijn volgens mij uitspraken die net zo goed kunnen worden herhaald voor andere kerncentrales in dit land. De opvallende conclusie is, voor sommigen misschien, dat die levensduurverlenging van Doel 1 en 2 geen aanzienlijke effecten op het milieu heeft en dat dit geen aantasting veroorzaakt van de habitatrichtlijn houdende beschermde soorten en habitats.

Dat maakt dat het goed was om de studie uit te voeren, om te voldoen aan de verwachtingen van het Grondwettelijk Hof, maar dat er geen milieugevolgen zijn, althans geen negatieve milieugevolgen, aan het langer openhouden van de kerncentrales van Doel 1 en 2. Dat maakt dat wij ongetwijfeld reeds een aantal ideeën hebben met betrekking tot het milieueffectenrapport dat momenteel wordt opgestart voor Doel 4 en Tihange 3. Ik heb het gevoel dat daar dezelfde conclusie zal kunnen worden getrokken. Dat moeten wij in de toekomst misschien nog verder bekijken.

Het is vooral een goede zaak dat er zo breed door iedereen kan worden bevestigd dat de milieueffecten voor die centrales heel klein zijn. Dat moet volgens mij ook leiden tot een aantal inzichten over andere kerncentrales.

Over de basis van het ontwerp, dat Doel 1 en 2 niet mogen sluiten, is er volgens mij, op enkele mensen in dit halfrond na, geen discussie. Die centrales moeten open blijven, dat lijkt logisch. Als ik mij niet vergis is alleen de PVDA tegen het openhouden van Doel 4 en Tihange 3, tenzij ik slecht heb geluisterd. En dus is de vraag of wij ons ook niet moeten uitspreken over een aantal andere eenheden.

In het verleden was het zo dat een aantal politieke partijen zich heel sterk uitdrukte over het feit dat het wetsontwerp voor de verlenging van Doel 1 en 2 eigenlijk een bevestiging was van de datum van de kernuitstap. Ik denk dat Vooruit en Ecolo-Groen zich daar heel vaak op hebben geënt. Alleen moet ik vaststellen dat op het moment dat die vraag werd gesteld aan de minister, namelijk of zij het voorliggende wetsontwerp ziet als een bevestiging van de kernuitstap, zij daarop niet met zoveel woorden antwoordde. Voor haar is het een technische uitvoering van wat er voor de rechtbank moest gebeuren.

De vraag is dan of het hele lijstje opnieuw naar voren moet worden geschoven om gestemd te worden zodat ook de data voor alle andere kerncentrales worden vastgelegd. Deze regering heeft in voorontwerp al een verlenging van Doel 4 en Tihange 3 goedgekeurd. De N-VA heeft dan het voorstel gedaan om dat euvel te verhelpen en ervoor te zorgen dat we ons enkel zouden moeten uitspreken over de verlenging van Doel 1 en 2 en niet moeten overgaan tot het vastleggen van de rest van de kalender. Daar is de meerderheid niet in willen meegaan. Er moest absoluut kunnen worden gesproken over het vastleggen van de hele kalender, wat nog steeds niet noodzakelijk was. Het levert natuurlijk wel de vraag op of we niet zeer dringend een uitspraak moeten doen over de andere centrales. Binnen de regering hebben zich natuurlijk al heel wat mensen uitgesproken over een mogelijke verlenging van Doel 3 en Tihange 2. Waar zit dat debat? De minister zegt heel duidelijk dat dat niet aan de orde is. Verschillende partijen in de meerderheid zeggen dat dat wel het geval is.

Dit wetsvoorstel gaat over de verlenging van Doel 1 en 2. Op verschillende banken wordt gepleit voor een langere verlenging van Doel 4 en Tihange 3. Dan is de vraag of we dat in dit kader toch niet allemaal moeten meenemen, zodat we hier in het geheel een debat over kunnen voeren. Dat zou het wel wat coherenter maken. Er zullen opnieuw een heel aantal amendementen voorliggen in die zin, wat ook logisch lijkt. Zo kunnen alle partijen zich uitspreken over de richting waarin ze eigenlijk willen gaan met de andere kerncentrales. Zo kunnen ze ook bepalen of het midden in de grootste energiecrisis die we de laatste 70 jaar hebben gekend een goede zaak is om nog meer kerncentrales te laten sluiten en daar geen actie rond te ondernemen.

Gelet op dit alles en op het feit dat de regering absoluut niet bereid was om die elementen mee te nemen in haar verhaal en absoluut eiste dat ook de kalender van de andere kerncentrales in dit wetsontwerp werd vastgelegd, is hier een ernstig debat nodig. De N-VA-fractie zal dit wetsontwerp niet goedkeuren. Wij zullen ons onthouden. Zo kunnen we ook verder en kunnen we spreken over de verlenging van andere centrales. Er zijn momenteel heel wat voorstellen over meerderheid en oppositie heen om dat te doen. Het zou misschien niet slecht zijn om daar een concreet debat over te voeren. Ik kijk uiteraard uit naar een voortschrijdend inzicht dat zou kunnen ontstaan bij de minister en haar collega's.

Mijnheer de minister, dit wetsontwerp bevat een aantal noodzakelijke verduidelijkingen en aanpassingen. Het uniformiseert ook de verwijzingen naar diverse verordeningen en richtlijnen in het Btw-wetboek. Het ontwerp verduidelijkt ook het verlaagde btw-tarief voor fotovoltaïsche zonnepanelen, thermische zonnepanelen, zonneboilers, warmtepompen en renovatiewerken.

U weet dat u in het Vlaams Belang een bondgenoot vindt voor btw-verlagingen. Ik herinner u eraan dat mijn collega Kurt Ravyts en ikzelf twee jaar geleden, lang voor de stijging van de energieprijzen die wij vandaag zien, een wetsvoorstel in de commissie indienden om de btw op elektriciteit en gas permanent te verlagen naar 6 %. Iedereen van de andere partijen verklaarde ons toen gek. Ze zeiden dat het onhaalbaar en onbetaalbaar was. Ons voorstel werd weggelachen en uiteindelijk weggestemd.

Het kan echter verkeren. Ondertussen werd ons voorstel overgenomen door de regering. Het is weliswaar veel te laat en slechts tijdelijk, maar wij blijven druk zetten om de btw-verlaging op gas en elektriciteit permanent te maken. Wij steunen dus de btw-verlagingen omdat wij in dit land met torenhoge belastingen elke vorm van belastingverlaging verwelkomen.

Energie, elektriciteit en gas zijn voor ons ook basisbehoeften en geen luxeproducten. Er is echter een partij die zich tegen de permanente btw-verlaging kant: de liberalen, tenzij ze over dat onderwerp vandaag weer van gedacht veranderd zijn. Ik heb echter altijd begrepen dat zij zich tegen de verlaging van de btw gekant hebben. De Vlaamse liberalen kanten zich dus tegen belastingverlaging in de energiefactuur, wat de facto een tweede belastingsbrief is in dit land. U moet zich dat eens inbeelden, liberalen die zich kanten tegen belastingverlagingen. Dat kan dus bij de Vlaamse liberalen. Het liberale vuur blijkt dus nog een klein vlammetje te zijn dat stilaan aan het doven is.

Collega's, anders dan het wetsontwerp over maatregelen voor de voorbereiding van de toekomst dat we daarnet hebben besproken, is dit een wet waarmee we het verleden willen herstellen. Het wetsontwerp herstelt een vernietigde wet. Het is belangrijk om die focus voor ogen te houden in de discussie vandaag.

Ik zet de feiten daarom kort op een rijtje. In 2015 besliste de vorige regering om de twee oudste kerncentrales, Doel 1 en Doel 2 tien jaar langer te laten draaien dan initieel was voorzien. Wetende dat de gemiddelde levensduur van een kerncentrale 26,6 jaar is, hadden beide kerncentrales oorspronkelijk moeten sluiten na 40 jaar dienst. Die levensduurverlenging werd in 2015 goedgekeurd zonder onderzoek naar de weerslag op het milieu. Nochtans wees het FANC toen al in zijn advies op enkele juridische knelpunten, zoals het ontbreken van dat milieueffectenrapport. Het Grondwettelijk Hof oordeelde op 5 maart 2020 dat de wet nietig moest worden verklaard. Zowel het Hof van Justitie van de Europese Unie als het Belgisch Grondwettelijk Hof oordeelden dat een verlenging van een kerncentrale hetzelfde project is als de opstart van een kerncentrale en dat daarom een milieueffectenrapport alsook een grensoverschrijdende raadpleging een vereiste was.

Laat het duidelijk zijn, de levensduur van een kerncentrale verlengen is geen sinecure. Het volstaat niet om een aan- en uitknop in te drukken. Dat proces vergt de nodige voorbereiding en het moet met de hoogst mogelijke rechtszekerheid worden uitgevoerd. Het is net het verzekeren van die rechtszekerheid dat dit wetsontwerp beoogt. Niets meer, niets minder.

Het ergste van al zijn dus de liberalen. Hun partij is tegen een btw-verlaging op de energiefactuur en heeft een tijdje geleden ook de btw-verlaging op fietsen geschrapt, terwijl wij hier in het Parlement allemaal overeengekomen zijn die verlaging in te voeren. De liberale partij heeft ondertussen wel gepleit voor een btw-verlaging op luxepaarden. Compleet wereldvreemd is die partij ondertussen geworden. Zij houdt de gewone man en vrouw in de straat voor gek.

De federale regering heeft eind augustus beslist de btw-verlaging op gas en elektriciteit van 21 % naar 6 % te verlengen, en dit tot het einde van de winter. Die verlaging zou eerst tot 31 december 2022 lopen, maar wordt nu dus verlengd conform het akkoord van de regering tot eind maart 2023.

Voor alle duidelijkheid, wij steunen dat. Vlaams Belang was, zoals ik al zei, altijd al voorstander van een permanente btw-verlaging. Begin september en vorige week heeft de vice-eersteminister voor Vooruit, de heer Vandenbroucke, in De Ochtend verklaard dat het federale kernkabinet beslist heeft om de btw op gas en elektriciteit nooit meer te verhogen naar 21 %.

Ik heb toen in de commissie gevraagd aan de minister van Financiën, die de dossierverantwoordelijke is, of hij dit kon bevestigen. Ik heb het Verslag erbij genomen. Ik citeer het Verslag: "Daarnaast benadrukt de vice-eersteminister dat er pas een permanente verlaging van de btw mogelijk is zodra er een akkoord is over de hervorming van de accijnzen."

Het antwoord van de minister is eigenlijk bijzonder duidelijk: minister Vandenbroucke heeft voor zijn beurt gesproken, door begin september tijdens de radio-uitzending De Ochtend te verklaren dat er binnen de regering al een akkoord was voor een permanente btw-verlaging, terwijl minister Van Peteghem in de commissie zwart op wit heeft verklaard dat er pas van een permanente btw-verlaging sprake kan zijn zodra er een akkoord is over de accijnshervorming.

Ondertussen heeft de regering plannen om een soort van cliquetsysteem in te voeren voor onze energiefactuur, zoals we in de pers hebben kunnen vernemen. We kennen dat systeem van aan de pomp. Telkens als de prijzen dalen aan de pomp verdwijnt het overgrote deel van die daling in de staatskas. Dat komt dus niet de bevolking maar vooral de staatskas ten goede. Dat nefaste systeem zal nu blijkbaar ook worden ingevoerd voor onze energiefactuur. Als de energieprijzen eindelijk zullen dalen, is de regering van plan om de accijnzen te laten stijgen, om de belastingen op die tweede belastingbrief die onze elektriciteitsfactuur is te verhogen. Zo zorgt de federale regering er eigenlijk voor dat de btw-verlaging geheel of gedeeltelijk teniet wordt gedaan en het overgrote deel in de staatskas verdwijnt, op kap van de bevolking in moeilijkheden. Dat is natuurlijk een vestzak-broekzakoperatie.

De wet van 28 juni 2015 moet hersteld worden, zo niet zullen Doel 1 en Doel 2 hun productie moeten staken op 1 januari 2023, oordeelden de hoven. In het licht van de bevoorradingszekerheid en de rechtszekerheid zal onze fractie deze herstelwet dan ook steunen.

Mevrouw de voorzitster, collega's, vandaag ligt de langverwachte herstelwet voor, een voorwerp van discussie waarover we de voorbije twee jaar in de commissie bijzonder veel gedebatteerd hebben en waarover ook geregeld vragen zijn gesteld aan de minister. Over dat onderwerp is ook al bijzonder veel inkt gevloeid. We weten allemaal dat we onder impuls van de groene activisten en milieuorganisaties uiteindelijk in deze situatie zijn terechtgekomen. Het is dan ook leuk om te zien dat een groene minister dit binnen de regering uiteindelijk moet rechttrekken.

Hoe dan ook, het Grondwettelijk Hof heeft de wet uit 2015 vernietigd en als we niets zouden doen, dan zou het eind dit jaar over en uit zijn voor Doel 1 en 2, zoals de collega daarnet al aanhaalde. Toch is dit arrest op z'n zachtst gezegd vreemd te noemen. Hoe verklaar je nu in godsnaam dat je een bevraging moet doen voor een milieueffectenrapport in een straal van 1.000 kilometer? Dat lijkt een Belgenmop. Als je zoiets in de wereld vertelt, dan zou men toch wel vreemd opkijken, en dat allemaal voor kerncentrales die op ons eigen grondgebied staan. Dat is ongezien, om maar te zwijgen van hoeveel dergelijke bevragingen kosten. Heel dat riedeltje begint nu opnieuw, nu er wordt gesproken over Doel 4 en Tihange 3. Dat moet blijkbaar elke keer gebeuren als de levensduur van die kerncentrales verlengd wordt.

Niemand in de regering heeft ook maar geopperd dat de permanente verlaagde btw op energie van 6% opnieuw moet worden opgetrokken tot 21%. De heer Van Peteghem heeft bevestigd dat het de bedoeling is om de btw op dat niveau te verankeren, in combinatie met een wijziging van de accijnzen. Dat is een steriel debat, een voorbeeld van politique politicienne. Ik zal hier verder niet op ingaan. U fulmineert nu zo tegen die hervorming, maar kan u mij het voorstel bezorgen dat u aan het bekritiseren bent? Het zou interessant zijn om te weten waarop u zich precies baseert en welk hervormingsvoorstel u aan het becommentariëren bent. Anders zijn we hier onze tijd aan het verdoen.

Nog opvallender is dat als men naar de resultaten van die onderzoeken kijkt, alles in orde blijkt te zijn. Ik kan de uitkomst van het rapport over het traject dat in gang is gezet voor Doel 4 en Tihange 3 nu al voorspellen. Het is ongelooflijk hoe dat werkt in dit land, hoe alles wordt vertraagd en een hele bureaucratische procedure moet doorlopen. Ondertussen tikt de klok en zitten we na 2025 al zeker met een onderbreking.

Wij zijn niet tegen die herstelwet op zich en ik denk dat niemand in dit halfrond daartegen is, maar op het einde van de rit wordt die volledige uitstapkalender wel hernomen in dit wetsontwerp en dat is natuurlijk een heel ander verhaal. We kunnen dit wetsontwerp dan ook niet los zien van de actualiteit. Mevrouw Marghem heeft dat trouwens in de commissie duidelijk bevestigd en zij heeft gelijk. Het was schrijnend om te zien hoe sommige meerderheidspartijen tijdens de bespreking in de commissie spartelden om de stoere uitspraken die ze in de media hadden gedaan onder de mat te vegen. Het waren net staatsmannen die zeiden dat we dat juridisch moeten bekijken, dat het hier gaat over een herstelwet en dat al de rest daar los van staat.

Goed, mij niet gelaten. U verwachtte een hygiënisch debat dat alleen zou gaan over Doel 1 en 2, maar u bent zelf begonnen over alle andere kerncentrales. Als de oppositie dan spreekt over die andere kerncentrales, dan zegt u echter dat we het daar vandaag niet over mogen hebben.

Ik baseer mij natuurlijk op feiten, namelijk de KB's die gepubliceerd worden door deze regering en de beslissingen die genomen worden door het kernkabinet. Ik kan alleen vaststellen dat er door het kernkabinet beslist is om de btw-verlaging te verlengen tot eind maart. Dat werd beslist. Dat weten wij, dat staat op papier.

Wij weten ook dat binnen de regering werd afgesproken dat de minister van Financiën en de minister van Energie, die nu jammer genoeg vertrokken is, samen een slimme btw-hervorming zouden uitwerken. Over die slimme btw-hervorming hebben allerlei plannen gecirculeerd in de pers. Dat is niet mijn verantwoordelijkheid, dat is uw verantwoordelijkheid. Ik kan echter alleen vaststellen - dat werd ook bevestigd door de minister in de commissie - dat het de bedoeling is om aan het accijnssysteem te gaan sleutelen. Voor alle duidelijkheid, het gaat niet over sleutelen in de richting van minder accijnzen maar in de richting van meer accijnzen.

De minister heeft het trouwens ook verklaard op de VRT-website. Iedereen kan dat filmpje bij het artikel bekijken. Hij werd daar geïnterviewd. De minister zegt daarin dat zodra de energieprijzen gaan dalen, zal bekeken worden of de accijnzen worden verhoogd. Dat heeft hij gezegd, dat is het systeem dat voorligt. U moet mij als parlementslid toch toestaan om wat de regering verklaart, met de koninklijke besluiten die wij hebben, kritisch te gaan benaderen.

Wij stellen vast dat hier een vestzak-broekzakoperatie wordt georganiseerd. Daarom neemt u ook het woord, want dat ligt moeilijk voor uw partij. Het Vlaams Belang heeft daar ook steeds voor gewaarschuwd. De belastingen werden eerst verlaagd door een verlaging van het btw-tarief, maar op termijn zullen de belastingen op de energiefactuur opnieuw worden verhoogd door een accijnsverhoging.

Mijnheer de minister, ik heb slechts één duidelijke vraag. Het is de hamvraag voor vanavond. Kunt u bevestigen dat die btw-verlaging definitief is? Ik zou graag van u weten of er een akkoord is binnen de regering over die accijnshervorming. U zei immers dat er pas een permanente en definitieve btw-verlaging kan zijn als er een akkoord is over die accijnshervorming. Is die nu rond? Zo ja, kunnen wij de teksten zien?

Ik vind de uitspraken van al die partijvoorzitters die naar de tv-studio's trekken en de pers opbellen, toch wel bijzonder opvallend. Niet het minst Open Vld, waarvan de voorzitter eerst zei dat de kerncentrales een dood lijk waren dat niet meer te reanimeren viel. Hij heeft dat gezegd tijdens Villa Politica in de zaal hier naast dit halfrond, om dan een paar maanden later te zeggen dat het maar om te lachen was, dat het dode lijk perfect te reanimeren valt. Meer zelfs, het zou, volgens hem, onverantwoord zijn in tijden van crisis dat Doel 3 werd gesloten. Dat is een letterlijke uitspraak, hij heeft het zelf op Twitter gezet. Nu gaat hij nog veel verder dan Doel 4 en Tihange 3, die op dat moment ter discussie voorlagen.

Hetzelfde geldt voor de heer Mahdi die ook in de media stoere uitspraken doet over kerncentrales waarvan de levensduur verlengd moet worden. De MR met de heer Bouchez, opnieuw hetzelfde verhaal. Als ik die uitspraken zie, kan ik alleen maar vaststellen dat de groenen hoe langer hoe meer geïsoleerd geraken in dit Parlement.

Natuurlijk geraken we er niet met stoere uitspraken alleen. Uitspraken doen is één ding, maar daadkracht is nog een heel ander verhaal. Ik vind die houding dan ook bijzonder onverantwoord. U kunt niet alles op de exploitant steken over dat de levensduur van de kerncentrales niet verlengd zou kunnen worden. Het is potsierlijk te moeten vaststellen dat vier of vijf dagen voor de sluiting van een kerncentrale de politiek plots ontwaakt en het een schande vindt dat Doel 3 sluit. Dat is dus wel de realiteit, collega's. Het FANC stelt dan dat dit op een paar dagen niet zomaar kan en de groenen misbruiken dan het rapport van het FANC om te zeggen dat dit niet kan. Wat het FANC eigenlijk zegt is dat het technisch perfect wel kan, maar dat het gaat om de manier waarop alles gebeurt.

Collega Vandenbroucke, ik zou die namelijk graag zien. Misschien kunnen ze vanavond nog naar iedereen in het Parlement gestuurd worden. Misschien kunnen we de teksten dan vanavond nog rondsturen naar iedereen in het Parlement, zodat we ze kunnen bekijken en op hun merites beoordelen.

Mijnheer de minister, dat wil ik van u weten: is de btw-verlaging nu wel of niet definitief, en is er een akkoord binnen de regering over de accijnshervorming? Dat is vanavond de hamvraag.

Ik begrijp de frustratie van die verschillende partijvoorzitters enigszins wel, want zolang de groenen in deze federale regering zitten, zal er nooit een deftig debat kunnen worden gevoerd over onze huidige kerncentrales en over energiezelfstandigheid, dat mevrouw Van der Straeten zelfs een bijzonder vies woord vindt want zij noemde dat een riedeltje. Daar komt ook altijd hetzelfde verhaal bij dat de exploitant niet wil, dat ENGIE Electrabel niet geïnteresseerd is in de verlenging van onze centrales.

Dat is echter heel logisch. U hebt dat zelf gedaan door te blijven palaveren, door te zeggen dat we tijd genoeg hadden. En nu komt mevrouw Buyst hier ook nog eens zeggen dat een kerncentrale geen aan- en uitknop heeft. Dat moet voorbereid worden. U spreekt eigenlijk de minister tegen, mevrouw Buyst, want zij heeft altijd gezegd over genoeg tijd te beschikken om de centrales te verlengen.

Collega's, ik denk dat het hoog tijd wordt om de oogkleppen af te zetten en eensgezind met ENGIE Electrabel aan tafel te gaan zitten. Ik denk dat dit de enige manier is om die problematiek op te lossen. Niet door stoere verklaringen in de pers af te leggen. Niet door naar Terzake te trekken en te zeggen wat er moet gebeuren. Neen, overleg met elkaar, wees eensgezind en ga met de exploitant rond de tafel zitten.

Mevrouw de minister, u hebt de toelichting van de herstelwet gebruikt om ook over het traject van Doel 4 en Tihange 3 te spreken. U hebt bevestigd dat er opnieuw een traject loopt, dat er op 1 juni een notificatie is verstuurd om opnieuw een bevraging te gaan doen in een straal van 1.000 km. Ik vind het raar dat men op 1 juni een notificatie doet, terwijl men in juli een persconferentie houdt waarbij er wordt gecommuniceerd in vrijblijvende intentieverklaring. U hebt een persconferentie gehouden, waarin u opnieuw voorbarig was. U hebt gezegd dat die kerncentrales verlengd werden gedurende tien jaar. De exploitant was er als de kippen bij om te zeggen dat er geen akkoord was maar dat het ging om een vrijblijvende intentieverklaring.

Ik kan collega Vandenbroucke een klein beetje volgen, in die zin dat het inderdaad een debat is dat wellicht in de toekomst gevoerd zal moeten worden. Waar ik hem echter niet kan volgen, is in het feit dat hij de indruk wekt uit de lucht te vallen alsof het woord cliquetsysteem nog nooit gevallen zou zijn. U vraagt: welke documenten? Tja, volgens mij zijn er talloze replieken van de minister geweest waarin hij dat aankondigde.

De reden waarom ik er hier niet op ben ingegaan, is dat het hier niet in de tekst staat. Het debat wordt wat naar voren getrokken, maar op zich is het niet oninteressant om het toch te weten. Als minister Vandenbroucke namelijk zegt dat het definitief is, en als minister Van Peteghem dan zegt dat hij het koppelt aan een cliquetsysteem, dan spreekt ofwel een van beiden voor zijn beurt – wat niet uit te sluiten valt –, ofwel is er wel degelijk al meer aan de hand dan hetgeen aan het Parlement wordt meegedeeld.

De vraag is ook al in de commissie gesteld, en ook daar denk ik dat de minister geen geheim heeft gemaakt van het idee om inderdaad bij een latere daling van de prijzen, die daling te compenseren. Wij hebben dat ook al eerder opgemerkt: het betekent dat een stuk van de steun die vandaag verleend wordt via de techniek van de btw, in feite niet zozeer steun is, als wel een lening bij de mensen die ze zelf later mogen terugbetalen. Dat nuanceert toch wel het hulppakket dat hier voor de publieke opinie wordt voorgesteld als zijnde verworven, definitief, een ondersteuning waarop ze niet moeten terugkomen.

Ik volg u in die zin dat het met de voorliggende teksten vandaag misschien een beetje prematuur is om dat debat te voeren. Anderzijds is wel de indruk gewekt dat één van de twee er ooit toch komt. Ofwel komt het er definitief zonder dat cliquetsysteem.

Ik denk dat minister Vandenbroucke nooit heeft gezegd dat er geen cliquetsysteem is. Hij heeft niet gezegd dat er wel een is. Hij heeft alleen gezegd dat het definitief is. Uw tussenkomst heeft me verbaasd omdat u de indruk wekt dat dat cliquetsysteem een uitvindsel van de oppositie is. Ik vind uw opmerking vervelend voor de minister en niet voor de collega's van het Vlaams Belang. Het debat waarvan ik dacht dat het vandaag niet zo interessant zou zijn, is dat wel geworden dankzij uw tussenkomst. Hoe zit het nu? Klikt het of klikt het niet tussen jullie?

Tien jaar ligt er op tafel, wat naar mijn mening bijzonder onbegrijpelijk is.

Ik vind, collega's en mevrouw de minister, dat het tijd wordt dat iedereen in dit halfrond, en ook de ministers in de regering, elkaar goed in de ogen kijkt en alle bestaande centrales tegen het licht houdt.

Ik neem het verwijt niet meer dat ik altijd hetzelfde riedeltje afsteek in het Parlement wanneer ik pleit voor energiezelfstandigheid. Sorry, maar ik ga er helemaal niet licht over. Een aantal van uw coalitiepartners durft trouwens het woord "energiezelfstandigheid" ook in de mond te nemen. U bent het daar blijkbaar niet mee eens.

Als deze ongeziene energiecrisis u de ogen nog altijd niet heeft doen openen, vrees ik dat dit nooit zal gebeuren.

Mevrouw de minister, ik ben helemaal niet tegen interconnectiviteit. Ons land is geïnterconnecteerd met alle buurlanden. Ik ben wel van mening dat energieproductie zoveel mogelijk in eigen handen genomen moet worden en behouden moet blijven.

Ik ben het eigenlijk beu te zien hoe dit dossier van de kerncentrales mismeesterd is in de afgelopen twintig jaar. Eerst was er de wet over de kernuitstap, dan heeft men, in 2006, de kerncentrales in de etalage gezet en ze in Franse handen gegeven, waardoor wij nu helemaal niets meer te zeggen hebben over de kerncentrales.

In die twintig jaar is er eigenlijk heel weinig gebeurd. Wat werd er gedaan om de nucleaire capaciteit verder te vervangen? De levensduur van de kerncentrales is een aantal keren verlengd, maar voor de rest is er bijzonder weinig gebeurd.

Ik ben het ook beu dat het debat over het kernafval altijd opnieuw wordt misbruikt. Dat is het enige argument dat altijd terugkomt.

Ik ben het ook beu dat wij in de toekomst afhankelijk moeten worden van het buitenland. Onze afhankelijkheid zal alleen maar toenemen. Stel dat ENGIE-Electrabel zegt niet voor die tien jaar te willen gaan en er dus geen akkoord is, dan zullen wij voor een derde van onze behoeften afhankelijk zijn van het buitenland.

Ik ben het ook beu dat het simplisme gebruikt wordt dat energie uit het buitenland per definitie goedkoop is. Ik ben daar helemaal niet van overtuigd.

De groenen zeggen ook steeds dat we onze CO₂-uitstoot tegen 2030 met 55 % moeten verminderen en tegen 2050 CO₂-neutraal moeten zijn. De mensen worden thuis aangemoedigd om hun gasketel buiten te gooien en te investeren in een warmtepomp waarvan de energiekosten echter nog hoger zijn dan deze van aardgas in dure tijden zoals nu. De overheid mag echter binnenkort bijkomende gascentrales openen en het CO₂ weelderig de lucht in blazen.

Ik ben het ook beu dat energiezelfstandigheid wordt weggezet als iets wereldvreemds. Ik zie immers dat heel veel landen in de rest van de wereld alles in het werk zetten om energiezelfstandig te zijn. Zelfs in deze tijden van een ongeziene energiecrisis, wordt het dogmatische denken rond kernenergie niet opzij gezet.

Het njet van de exploitant, dat deze regering trouwens zelf in de hand werkte, wordt – ik heb het daarnet gezegd – ook altijd misbruikt. Men draait het hele debat nu zelfs om. Eerst was Engie-Electrabel immers de vragende partij. Ze hebben herhaaldelijk contact opgenomen met de vorige regering en met de regering in lopende zaken. Men zei toen dat de centrales tot een bepaalde periode opengehouden konden worden, maar dat het daarna moeilijk zou worden. Er was echter tijd genoeg. De exploitant zegt dan uiteindelijk: "Teute gerard, het is voorbij en we zullen onze kerncentrales afwaarderen en ontmantelen." Dat is toch logisch? Men kan niet met de voeten spelen van een organisatie waarin direct en indirect 6.000 mensen tewerkgesteld zijn. Ik begrijp deze houding enigszins wel.

Jullie, als vivaldiregering, staan echter nu met de rug tegen de muur en moeten met geboeide handen aan de tafel in Parijs gaan zitten en elke dag een schietgebedje doen in de hoop dat de kernexploitant uiteindelijk meegaat in het verhaal. Jullie hebben de exploitant in de zetel geplaatst, terwijl die zelf eerst vragende partij was.

Ik ben blij dat u dat een verrijkende interventie vond. Het punt dat ik eigenlijk wilde maken, is dat u voortdurend veronderstellingen doet en spreekt over vestzak-broekzak en leningen, collega's De Roover en Vermeersch. U relativeert dat de energiefactuur van gezinnen vandaag effectief 1.000 euro lager is, dankzij de btw-verlaging van de regering naar 6 %. Daar was de N-VA trouwens tegen en volgens haar zouden we de volle pot moeten betalen. Ik maakte net het punt dat dit op tafel ligt en dat er nog geen beslissing is genomen. We zullen te gepasten tijde hierover verder discussiëren.

Madame la présidente, chers collègues, ce texte contient évidemment des dispositions diverses, comme son nom l'indique, mais il contient en particulier des dispositions en matière de TVA, confirmant les arrêtés royaux qui ont réduit le taux de TVA sur le gaz et l'électricité de 21 à 6 %.

Évidemment, nous soutenons une telle confirmation d'une mesure passant la TVA sur le gaz et l'électricité de 21 à 6 %. Nous étions les premiers à recueillir des dizaines de milliers de signatures pour cette revendication, qui est très populaire. Nous avions même commencé avant la crise de l'énergie. C'est vous dire si c'est une revendication que nous soutenons depuis très longtemps.

Pourquoi? Simplement parce que l'énergie, c'est un produit de base. Sur un produit de base, sur un produit de première nécessité, qu'applique-t-on? On applique le taux réduit de TVA, c'est-à-dire le taux de 6 %, et pas de 21 %. C'est une évidence, mais visiblement, ce n'est pas évident pour tout le monde.

En plus, c'est une taxe qui est socialement injuste et antisociale, parce qu'elle touche plus durement les revenus les plus faibles.

C'est une évidence, et aujourd'hui cela semble presque une évidence pour tout le monde; mais cela n'a pas toujours été le cas. Monsieur le ministre, vous vous souvenez? Il y a un an, que disiez-vous de la TVA à 6 % sur l'énergie? Vous y étiez opposé. Vous vous en souvenez. Mais voilà, c'est bien! Vous évoluez dans le bon sens. Vous vous rapprochez des idées du PTB. C'est une bonne évolution, monsieur le ministre.

Collega's, ik roep u allen op tot redelijkheid. Vanzelfsprekend is deze herstelwet noodzakelijk, daarover bestaat geen discussie. Daarnaast is echter de uitstapkalender er onlosmakelijk mee verbonden. Vanwege die uitstapkalender kunnen wij de herstelwet zoals die vandaag voorligt, niet steunen. Wij zullen ons dan ook onthouden.

Desalniettemin, wij hebben een realistische uitstapkalender in een amendement gegoten, waarbij wij vinden dat over alle kerncentrales gesproken moet kunnen worden. Wij stellen dat Doel 3 en Doel 4 twintig jaar langer opengehouden kunnen worden, dat de levensduur van Tihange 1 tien jaar verlengd kan worden en Tihange 2 en 3 twintig jaar. Collega's, ik hoop dan ook dat al de stoere verklaringen die u of uw partijvoorzitters in de media hebben afgelegd – in dit land regeren de partijvoorzitters, niet de ministers – worden omgezet in steun voor ons amendement. Ik denk dat we dan pas echt een steen verlegd zullen hebben.

À l'époque, nous entendions aussi le président du PS, Paul Magnette, qui déclarait: "Je n'ai jamais pensé, à titre personnel, que la TVA sur l'énergie était une bonne mesure. Elle profite surtout à ceux qui consomment beaucoup, donc aux plus riches." Heureusement qu'il a dit cela à titre personnel! Nous savons que c'est faux, puisqu'elle touche plus durement les revenus les plus faibles. Le PTB a remis le sujet à l'ordre du jour chaque jour et chaque semaine. Nous avons relayé une revendication qui est soutenue par la population. Il est essentiel de retenir cette idée, à savoir que c'est la pression de la rue, du monde du travail, qui a forcé le gouvernement à changer d'avis. Du reste, c'est une leçon de notre histoire sociale, puisqu'elle montre que les conquêtes sociales ont été arrachées par le peuple à travers des luttes et dans la rue, et non pas parce que le monde politique les aurait concédées spontanément. C'est bien parce que la pression sociale a été très forte qu'il a dû céder.

Aujourd'hui, nous nous rendons compte qu'au vu de l'évolution des prix de l'énergie, cette baisse de la TVA est insuffisante, tout comme le récent accord énergétique du gouvernement, qui est particulièrement décevant, étant donné que cela revient à dire aux gens: "Débrouillez-vous, ne comptez pas sur nous." Consultez le site de la RTBF. On y lit: "Les acomptes d'énergie explosent en octobre: jusqu'à 1 600 euros pour un particulier." Je ne sais pas comment on s'y prend pour s'acquitter d'un tel montant. En tout cas, ce n'est pas avec ce que l'accord énergétique a proposé. En effet, sur un an, on calcule que la facture peut atteindre jusqu'à 9 200 euros! Ce n'est pas une réduction de 392 euros sur deux mois qui va compenser ce montant. Entre 9 200 euros - la réalité de la vraie vie - et les 392 euros concédés par le gouvernement, vous voyez le décalage!

Collega's, ik herhaal dat we afgesproken hadden om het agendapunt betreffende Justitie te behandelen om 18.15 uur, dus binnen een tiental minuten.

Ensuite, ce texte confirme les arrêtés royaux – puisque c'est ainsi que cela fonctionne avec la TVA –, mais pour une durée limitée. Le texte qui sera soumis au vote ce soir et que nous allons voter vise simplement à confirmer la baisse de la TVA de 21 à 6 % pour une durée limitée.

Tout le monde se pose la question de savoir si le gouvernement va rendre permanente cette TVA de 6 % sur l'énergie. La réponse dépend du ministre que l'on écoute. À entendre Frank Vandenbroucke, qui s'est déjà exprimé à plusieurs reprises dans la presse à ce sujet, la pérennisation de la TVA à 6 % a déjà été décidée par le gouvernement, ce que la cheffe du groupe Vooruit a confirmé. Alexander De Croo qui est quand même le premier ministre belge tient, quant à lui, des propos assez différents. Il s'est exprimé sur le plateau de la VRT. Permettez-moi de lire ici le compte rendu de son intervention paru dans La Libre Belgique: "Le premier ministre Alexander De Croo s'est montré prudent, dimanche, sur le plateau de la VRT, à propos d'un bétonnage pour plusieurs années de la baisse de la TVA sur le gaz et l'électricité ainsi que du tarif social élargi. Il veut éviter de charger de mesures structurelles le budget en préparation." Donc, pour le premier ministre cette pérennisation semble moins évidente.

Monsieur le ministre des Finances, quelle est votre position? On vous a entendu en commission à ce sujet. Vous avez déclaré qu'un accord interviendrait sur la pérennisation de la TVA à 6 % sur l'énergie dans la seule hypothèse où il y aurait un accord sur une réforme des accises. Autrement dit, vous seriez éventuellement d'accord pour pérenniser la TVA à 6 %, si les accises étaient augmentées. Pour les gens, payer la TVA ou des accises revient finalement au même. C'est toujours de l'argent à débourser. Cela ne change donc pas fondamentalement les choses.

Madame la présidente, chers collègues, j'interviendrai brièvement. Je voudrais rappeler, comme je l'évoquais en commission, que nous attendions les dispositions de cette loi depuis un certain temps. Une évaluation des incidences environnementales ainsi qu'une participation du public et une consultation transfrontières quant à la prolongation pour dix ans des réacteurs de Doel 1 et Doel 2 auraient dû avoir lieu en 2015. Depuis 2020 et le jugement de la Cour constitutionnelle, nous savions que la prolongation des deux réacteurs serait annulée si ces conditions n'étaient pas remplies d'ici la fin de 2022.

Le texte qui est aujourd'hui soumis à notre assemblée remplit ces conditions et constitue, ce faisant, une réparation des manquements de 2015. Aussi pouvons-nous nous réjouir de son adoption en commission ainsi que de son adoption en plénière ce soir, comme nous pouvons l'espérer.

S'il faut conclure sur le dossier, premièrement, à ce jour, le gouvernement n'a pas tranché. Deuxièmement, s'il tranche, on aurait une TVA réduite mais avec des accises à payer en plus, ce qui revient au même. Troisièmement, on sait, monsieur la ministre, que dans votre projet de réforme fiscale, il n'est plus question d'un taux réduit de TVA de 6 % mais de 9 %. Donc, on aurait non seulement une TVA peut-être à 9 % avec des accises en plus. C'est de cette façon que vous réduisez la facture pour le citoyen! C'est quand même assez impressionnant!

Nous déposons donc un amendement dont le premier volet vise à pérenniser cette TVA à 6 % pour le gaz et l'électricité. J'invite les partis, surtout ceux qui disent de manière franche et ferme que la décision a déjà été prise par le gouvernement, à soutenir cet amendement. Le deuxième volet vise à réduire la TVA à 6 % également pour le mazout de chauffage qui reste soumis à un taux de 21 %. Certes, la législation européenne ne permet pas d'appliquer un taux réduit au mazout de chauffage mais pour le PTB, il faut passer outre cette interdiction européenne pour répondre à l'urgence sociale que constitue la flambée des prix.

Notre idée, c'est de s'y prendre de deux manières, une double voie en parallèle. D'un côté, il faut que la Belgique lance un débat au niveau de l'Union européenne pour revoir la directive 2612 afin de permettre une TVA réduite sur le mazout de chauffage et sur toutes les énergies. De l'autre côté, sans attendre l'aboutissement de ce débat européen, la Belgique doit immédiatement et unilatéralement réduire le taux de TVA sur les différentes énergies de chauffage dans notre pays – et c'est le sens de l'amendement.

On a vu lors de la crise bancaire ou de celle du covid que les règles européennes pouvaient rapidement tomber en cas de situation de crise. Si vous estimez que la situation actuelle de l'énergie n'est pas une crise, je pense que vous êtes un peu à côté de la plaque. Je vous appelle donc à soutenir notre amendement.

Nous pouvons d'autant plus nous en réjouir qu'il est ici question de sécurité d'approvisionnement, c'est l'enjeu majeur. Concrètement, sans cette loi, les réacteurs de Doel 1 et de Doel 2 devraient fermer dans moins de trois mois, alors que nous avons encore besoin de leur électricité pendant au moins trois ans. Et ce alors qu'en France, comme tout le monde le sait, la moitié du parc nucléaire est actuellement à l'arrêt et que l'Allemagne annonce un arrêt temporaire de ses exportations. Il faut que le calendrier prévu quant à ces deux réacteurs soit respecté.

Je le répète, il est ici question de sécurité d'approvisionnement, un sujet qui nécessite que nous fassions preuve de sérieux, de responsabilité et de pragmatisme. En ce sens, je souhaite simplement rappeler que pour prolonger d'autres réacteurs que Doel 4 et Tihange 3, il est nécessaire d'avoir un exploitant qui soit disposé à le faire, ce qui n'est pas le cas pour le moment.

De même, il ne faut pas affaiblir la position de notre pays face à une entreprise qui, depuis le début de la crise, génère des profits démesurés et cède des dividendes astronomiques à sa maison mère. Il ne faut pas que, sous prétexte de positions idéologiques tranchées, nous nous éloignions des questions de première importance, à savoir maintenir la sécurité d'approvisionnement et faire baisser le coût des factures d'énergie des foyers.

Dès lors, madame la ministre, nous vous appelons une nouvelle fois, premièrement, à faire aboutir les négociations avec ENGIE sur la prolongation de Doel 4 et de Tihange 3, en vue d'un accord qui soit favorable au contribuable belge et aux générations futures et, deuxièmement, à faire aboutir la question du plafonnement des prix, en faveur duquel nous plaidons depuis de nombreux mois.

Pour conclure, je rappellerai que ce projet de loi consiste fondamentalement en une réparation des manquements du passé et qu'il permet de prolonger deux réacteurs pendant une durée de trois ans, selon le scénario prévu pour garantir la sécurité d'approvisionnement. Ce projet doit dès lors être adopté. Je vous remercie.

Ik stel voor dat er nog een spreker aan het woord komt over dit ontwerp en dat wij dan de bespreking even schorsen om het wetsontwerp over Justitie te behandelen, zoals afgesproken.

Mevrouw Marghem, u hebt het woord.

Mevrouw de voorzitster, ik wil nog even reageren op het debat daarnet omdat de heer Vandenbroucke onze uitspraken in twijfel trekt. Ik heb het daarnet nog even opgezocht op de website van de VRT.

Mijnheer Vandenbroucke, wellicht herkent u de man in beeld, hij lijkt sprekend op de minister en er staat bij: Vincent Van Peteghem, federaal minister van Financiën. Boven dat beeld staat een mooi citaat, dat ik even voorlees, als ik ervan mag uitgaan dat de website van de VRT voor u, socialisten, betrouwbaar is. "Tegelijk komt er een kleine accijnsverhoging als de prijzen gaan dalen." Dat zegt de minister van Financiën, Vincent Van Peteghem, letterlijk. ( de heer Vermeersch toont foto op zijn laptop)

Mijnheer de minister, misschien kunt u datgene wat u aan de VRT zegt, ook even hier in het Parlement bevestigen, zodat alles duidelijk is.

Mijnheer Vandenbroucke, dat geeft dan meteen aan dat wij ons niet baseren op nonsens, maar wel op de verklaringen van de minister, de beschikbare koninklijke besluiten, de feiten die ons bekend zijn.

Mijnheer de minister, als u al teksten hebt, dan stel ik voor dat u die alvast deelt met het Parlement.

Madame la présidente, chers collègues, voici 15 jours, nous avons longuement débattu en commission de ce texte. Il s'agit, en l'occurrence, d'un projet technique qui vise à réparer une loi ayant été annulée, bien que ses effets aient été maintenus – sinon Doel 1 et Doel 2 auraient dû s'arrêter immédiatement –, en raison de la décision de la Cour constitutionnelle de février 2020. Celle-ci a annulé la loi parce que les enquêtes environnementales eussent dû précéder la prolongation de ces centrales, et non l'inverse comme cela s'est produit dans la réalité.

Dans sa grande sagesse, la Cour a recommandé aux autorités de se livrer à des études environnementales. En vérité, c'était une première en Belgique, puisque l'on aurait dû les faire également avant la prolongation de Tihange 1. En outre, le dispositif des conventions internationales d'Aarhus et Espoo avaient déjà été conclues avant la loi de 2003, qui prévoyait un cadre d'extinction de nos centrales sur le plan de la production d'électricité sur le réseau, mélangeant deux concepts fondamentaux – et je réponds ici à une intervenante qui s'est quelque peu emmêlée les pinceaux tout à l'heure, entre les durées de vie et les durées d'exploitation. Nos centrales ont en effet une durée de vie qui dépasse de loin la durée d'exploitation que la loi limite à 40 ans ou, tout au plus, jusqu'en 2025.

J'ai établi la matrice de ces enquêtes environnementales, très sérieuses, puisqu'elles ont été ouvertes dans la foulée de l'arrêt de la Cour constitutionnelle de février 2020, au moyen de plusieurs réunions entre l'administration, ENGIE et mon cabinet pour établir le cadre dans lequel elles devaient se dérouler. Comme elles ont pris un certain temps, elles se sont achevées sous cette législature. Il est donc très heureux qu'un projet de loi vienne corriger ce dispositif – comme le demande la Cour constitutionnelle – avant la fin décembre 2022. Vu que nous sommes le 6 octobre, il nous reste encore un peu de temps. Le projet de loi permet ainsi à Doel 1 et Doel 2 de participer à notre sécurité d'approvisionnement. Je vois mal qui, dans ce pays, pourrait s'y opposer en arguant que, de la même manière que Doel 3 s'éteint aujourd'hui et que Tihange 2 s'éteindrait en février prochain, nous pourrions également nous passer de Doel 1 et Doel 2. Je pense que personne ne le désire et que tout un chacun ici souhaite que ces centrales continuent de produire au moins jusqu'en 2025 – si pas plus tard, nul ne connaissant l'avenir.

Mevrouw de voorzitster, geachte Kamerleden, ik heb eigenlijk niet veel vragen gehoord, buiten de vraag of de regeling definitief is en hoe het zit met de slimme btw-verlaging.

Ten eerste, op basis van de reglementaire teksten is de btw-verlaging naar 6 % voor gas en elektriciteit beslist tot eind december 2022. Dat is zo al gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Op basis van beslissingen binnen het kernkabinet en de ministerraad duurt de btw-verlaging al tot 31 maart 2023.

U weet dat er inderdaad altijd sprake is geweest van een slimme btw-verlaging, waarbij bekeken wordt op welke manier wij een meer sturend instrument kunnen installeren.

J'aimerais faire un point sur les enquêtes environnementales car c'est quelque chose de suffisamment important que pour être souligné. Elles doivent être faites avant tout démantèlement. Il est absolument évident que les conventions internationales Aarhus-Espoo s'imposent également préalablement à tout démantèlement et au plus petit acte préparatoire à un démantèlement également. Je m'y suis intéressée de plus près, chers collègues, et vous savez peut-être que des ASBL ont introduit des actions en justice. Il y a une action en justice introduite par une ASBL néérlandophone devant le tribunal des référés, chambre néérlandophone de Bruxelles, qui dit précisément que ces enquêtes environnementales doivent être absolument réalisées avant le plus petit acte de démantèlement ou préparatoires au démantèlement de Doel 3, ce qui n'est pas le cas actuellement.

Il y a également une autre action introduite au fond par une ASBL francophone devant les juridictions francophones. Elle est fondée sur la sécurité d'approvisionnement et la garantie que cette sécurité d'approvisionnement doit fournir à tous les citoyens de ce pays. Elle demande qu'on ne fasse pas d'acte irréversible sur les centrales qui, d'après la loi de 2003 restant inchangée à ce jour, devraient arrêter de produire de l'électricité et devraient être démantelées selon certains d'ici quelques semaines, voire quelques mois.

Voici donc un premier point très important: ce qui va dans un sens va dans l'autre. J'attire l'attention de tous les collègues sur le fait qu'il y a, pour l'instant, dans la réalité, des actes préparatoires au démantèlement qui se font sans que les études environnementales et les consultations transfrontalières dans le rayon de 1 000 km n'aient été accomplies. On se retrouve donc dans une situation qui est tout à fait identique à celle de Doel 1 et Doel 2. Il importe de garder cela à l'esprit avant d'aller plus loin. Nous y reviendrons dans les questions posées à la ministre en commission.

Daarover onderhandelen wij momenteel. Het voorstel ligt op de tafel van de regering. Ik weet niet of het filmpje volledig op de VRT-site staat, maar ik heb altijd gezegd: er is maar een akkoord als er een akkoord is over alles, ook binnen de begrotingsbespreking. Mijnheer Vermeersch, de bedoeling van de slimme btw-verlaging is een accijnshervorming die gekoppeld is aan een permanente btw-verlaging op gas en elektriciteit.

Mijnheer de minister, wij zaten in de commissie, dus uw antwoord verbaast ons niet, maar het voordeel van de plenaire vergadering is dat nu ook de heer Vandenbroucke verneemt hoe de vork aan de steel zit. Misschien consulteert hij niet dikwijls de website van VRT NWS. Ik vind u vooral een heel slimme communicator, want u spreekt over een slimme btw-verlaging. Het is eigenlijk een sluwe btw-verlaging, want daarin zit een volgende kunstmatige prijsverhoging ingebakken. Dat zegt u nu. U zult de burgers nu dus een beetje soelaas bieden, maar zij zullen dat later terugbetalen.

Er was nog iets interessants aan uw antwoord. Minister Vandenbroucke was in zijn communicatie – hij is niet de enige bij Vivaldi – een beetje voluntaristisch. Hij zegt de waarheid half. Men moet opletten met halve waarheden, want die komen heel dicht bij hele leugens. Hij zegt namelijk dat er een definitieve btw-verlaging komt en dan zwijgt hij. U voegt er dan de voorwaarde aan toe. Ik heb nu begrepen dat dit voor u wel degelijk vast aan elkaar is gekoppeld. Het is goed voor het debat dat dit klaar wordt gesteld. Die volgende discussie zal er dus echt wel komen. Ofwel eindigt eind maart de btw-verlaging, ofwel zal zij gekoppeld worden… Wij wachten natuurlijk met spanning de teksten af. Er is ook gevraagd of er al teksten zijn, maar ik vermoed dat wij uit uw antwoord mogen afleiden dat die er nog niet zijn en dan kunt u ze ook niet delen. De onderhandeling is echter bezig. Wij zitten in spanning te wachten.

Nous attendons de la ministre qu'elle dise clairement maintenant que la loi réparatrice qu'elle s'apprête à nous demander de voter concerne uniquement Doel 1 et Doel 2 et que si le calendrier dépassé par la réalité de la loi de 2003 est accolé à cette réparation de la prolongation de Doel 1 et Doel 2, c'est pour des raisons purement techniques et non politiques et légistiques qui tendraient à vouloir faire confirmer par cette assemblée un calendrier de sortie du nucléaire qui ne correspond plus à la réalité. En effet, le gouvernement a décidé de prolonger Doel 4 et Tihange 3 et nous n'avons aucun élément concret qui nous permette de savoir dans quel état se trouvent les négociations entre le gouvernement et ENGIE pour la réalisation concrète de cette prolongation.

Un projet de loi a été déposé en première lecture sur la table du gouvernement par la ministre de l'Énergie dans lequel elle inscrit que Doel 4 et Tihange 3 devront produire jusqu'en 2035. Cela signifie qu'elle a déjà de facto changé le calendrier de la loi de 2003, suivant en cela la décision du gouvernement, et que le calendrier d'aujourd'hui est dépassé par la réalité.

Si elle confirme que c'est parce qu'elle a techniquement examiné le problème et qu'il convient de remettre le calendrier de la loi de 2003 aux cotés de celui de Doel 1 et Doel 2 dûment corrigé, nous pourrons éventuellement soutenir son projet. Si, malheureusement, elle ne confirme pas cela, nous réfléchirons en groupe à la qualité de notre vote tout à l'heure.

Collega's, zoals afgesproken, zullen wij de bespreking van het wetsontwerp even schorsen voor de bespreking van het ontwerp dat zonet in de commissie voor Justitie werd goedgekeurd. Wij doen dat wegens de weinige tijd die minister Van Quickenborne deze avond nog heeft. Wij schorsen de bespreking en gaan er na de behandeling van het volgende ontwerp mee door.

Mijnheer de minister, u was heel duidelijk, er kan slechts een akkoord zijn als er over alles een akkoord is. U bevestigt daarmee het punt dat we vanavond hebben willen maken, namelijk dat minister Vandenbroucke voor zijn beurt gesproken heeft. Er is nog helemaal geen sprake van een akkoord over een definitieve of permanente btw-verlaging. Het gaat ook niet om een slimme btw-verlaging of om wat u een accijnshervorming noemt, in feite gaat het om een accijnsverhoging, een platte belastingverhoging.

We zien dat immers ook aan de pomp. Zodra de prijzen aan de pomp dalen – dat hebben we op 28 september gezien, toen de prijs van benzine onder de 1,70 euro daalde – verdwijnt het overgrote deel van de prijsdaling in de zakken van de overheid. Dat is op 28 september gebeurd en de burger is bij deze gewaarschuwd. Dat is ook de reden waarom het Vlaams Belang zo hamert op de permanente btw-verlaging en waarom we wetsvoorstellen in deze zin hebben ingediend. Wij waarschuwen de bevolking dat zodra de energieprijzen zullen dalen deze vivalidregering van plan is om de accijnzen op hun energiefactuur opnieuw te verhogen. De energiefactuur is en blijft op deze manier dus een tweede belastingbrief.

Mijnheer de minister, ik wil ook nog iets zeggen over uw voorstel van slimme btw-verlaging of accijnshervorming. Het is eigenlijk een accijns- of belastingverhoging. Aanvankelijk werd er binnen de regering afgesproken dat jullie met dat voorstel naar het Parlement zouden komen rond de begrotingscontrole. Ik heb dat toen opgevolgd. Jullie zeiden toen dat het voor de zomer zou gebeuren. In september kwam de heer Vandenbroucke op de radio en zei dat de accijnshervorming tegen eind september rond zou zijn. Ondertussen is het oktober en is er nog steeds geen sprake van.

Eéen ding is echter duidelijk, de minister heeft op de VRT heel duidelijk verklaard dat zodra de prijzen dalen de accijnzen omhoog gaan. Het Vlaams Belang blijft dus op dit dossier hameren, net zoals bij de prijzen aan de pomp. Wij blijven dit dossier van nabij volgen, zodat de gewone burger niet opnieuw de rekening moet betalen. Wie vandaag bijvoorbeeld niet kan tanken in het buitenland, die betaalt de rekening van het beleid van deze regering. Dat scenario dreigt zich opnieuw voor te doen bij de energiefactuur. Als het van het Vlaams Belang afhangt, zal dat niet gebeuren.

Monsieur le ministre, vous étiez beaucoup plus explicite en commission. Ici il y a du monde et je comprends que vous soyez un peu timide, mais je pense qu'il est intéressant de revenir au rapport. Puisque je suis rapporteur, je vais rapporter vos propos tenus en commission. Car ici vous parlez d'un taux de TVA "intelligent"! Qu'est-ce que cela veut dire? Vous expliquiez ceci et c'est dans le rapport: "Le gouvernement a déjà fait part de son intention de maintenir ce taux réduit de TVA à condition qu'il soit couplé à une réforme des accises."

Par réforme des accises, il faut bien sûr comprendre "augmentation des accises". Ce que vous nous dites finalement, c'est simple: le gouvernement est d'accord de réduire les taxes à la seule condition d'augmenter les taxes! C'est ce qui ressort du rapport.

Vous comprendrez bien que l'on ne peut pas soutenir ce genre de propos, même si l'on va soutenir le texte! Ce qu'il faut, c'est une TVA réduite sur les produits de première nécessité et a fortiori sur l'énergie qui, aujourd'hui, pèse si lourdement sur le budget des ménages.

Visiblement, il est difficile pour vous de comprendre ce que représente actuellement le coût de l'énergie dans le budget des ménages puisque vous envisagez déjà d'augmenter les accises pour compenser la baisser la TVA! C'est assez incroyable!

Je vous mets au défi de descendre dans la rue, d'aller dans un magasin ou dans votre Lunch Garden préféré, expliquer aux gens que vous réduisez la TVA à la seule condition d'augmenter les accises. Je suis prêt à vous accompagner et à écouter la réaction des gens lorsque vous leur expliquerez cela. Je suis vraiment curieux!