Proposition 55K2828

Projet de loi modifiant la loi du 29 avril 1999 relative à l'organisation du marché de l'électricité en ce qui concerne l'intégration d'une analyse de la rentabilité des moyens de chauffage plus durables dans la norme énergétique actuelle.

General information ¶

Author

Vooruit Kris Verduyckt

Submission date

July 13, 2022

Official page

Visit

Status

Adopted

Requirement

Simple

Subjects

electrical energy energy policy price of energy standard heating

Voting ¶

Voted to adopt

Groen CD&V Vooruit Ecolo LE PS | SP DéFI Open Vld N-VA LDD MR VB

Abstained from voting

PVDA | PTB

Contact form ¶

Do you have a question or request regarding this proposition? Select the most appropriate option for your request and I will get back to you shortly.

Discussion ¶

April 20, 2023 | Plenary session (Chamber of representatives)

Full source

De heer Ravyts, rapporteur, verwijst naar het schriftelijk verslag.

Mevrouw de voorzitster, collega’s, in de commissie voor Energie debatteren wij regelmatig over de elektriciteitsproductie. Hoe we ons in de toekomst zullen verwarmen, de olifant in de kamer, stelt ons voor veel grotere uitdagingen en op dat vlak zijn we veel minder ver gevorderd. De context waarin de beslissingen genomen moeten worden, is alvast heel duidelijk. Wij streven naar klimaatneutraliteit in 2050 en naar bevoorrading met volledig hernieuwbare energie. Dat is, ten eerste, belangrijk om onze klimaatdoelstellingen te behalen. Ten tweede, in de huidige geopolitieke context is het veel duidelijker geworden dat wij zo snel mogelijk energieonafhankelijk moeten worden. Ten derde, die transitie zal ook goed zijn voor onze portemonnee, want op termijn zal een systeem van hernieuwbare energie zorgen voor lagere facturen voor onze gezinnen en onze bedrijven.

Om de doelstelling van klimaatneutraliteit te behalen, moet men voor het Belgische woningbestand nog een flinke tand bijsteken. Op het moment verwarmt 66 % van de huishoudens zich nog met gas en 21 % met stookolie.

Voor ons, groenen, moet een belangrijke doelstelling de versnelde verduurzaming van het woningbestand zijn. Dat kan door isolatie, waardoor de energievraag van de woningen daalt, alsook door de decarbonisering van de verwarmingstechnologie. Dan zijn warmtepompen de meest beloftevolle duurzame technologie om die doelstelling te bereiken. Niet alleen stoten warmtepompen geen CO₂ uit, omdat zij op elektriciteit werken, maar zij verbruiken ook minder dan gasketels of olieketels.

Wij zien dat België in Europa achteraan bengelt voor de plaatsing van warmtepompen. Een belangrijke, zo niet de belangrijkste, oorzaak van de achterstand, is dat het in België op het moment geen financieel interessante optie is een warmtepomp te plaatsen. Onze burgers worden immers vooral belast op de hoeveelheid verbruikte elektriciteit en veel minder op de manier waarop dat gebeurt, op een duurzame manier of niet.

Het is belangrijk de mensen en de bedrijven te helpen de overstap te maken naar verwarming met duurzame technologieën. Dat kan door de lasten te verschuiven naar fossiele brandstoffen, zodat zij die een ecologische keuze maken, daar effectief voor beloond worden.

Het door de heer Verduyckt ingediende wetsvoorstel dat vandaag voorligt, is een eerste stap die moet toelaten dat de meest ecologische keuze ook de meeste logische keuze wordt. Immers, als uit een jaarlijkse studie van de CREG blijk dat het prijsverschil tussen het verwarmen met duurzame technologieën en het verwarmen met fossiele brandstoffen in de tegenovergestelde richting als wij willen, evolueert en het gebruik van duurzame technologieën dus niet wordt aangemoedigd, dan zal de CREG voorstellen kunnen doen aan de minister. Het mag duidelijk zijn dat dat een stimulans kan zijn om de omslag te maken naar het verwarmen op een duurzame manier.

De Ecolo-Groenfractie zal het wetsvoorstel heel graag mee ondersteunen en daarnaast blijven ijveren voor een meer structurele hervorming, die ook aanzet tot elektrificatie.

Mevrouw de voorzitster, ik heb collega Buyst horen zeggen dat het wetsvoorstel voor de groenen eigenlijk maar een opstapje is naar, in hun visie, het bijna verplicht maken van de meest duurzame manier van verwarmen, de warmtepompen. Ik weet niet wat het voor u is, mijnheer Verduyckt, en ik zal het u straks nog eens vragen, maar u zult het hier wellicht zelf ook uiteenzetten.

Collega Verduyckt, ook het Vlaams Belang staat open voor een geleidelijke vermindering van onze wereldwijde afhankelijkheid van fossiele energiebronnen.

Tegelijkertijd kan er een ware boom worden opgezet over de vragen hoe en waartoe in de Europese Unie burgers tot de elektrificatie moeten worden aangemoedigd. Elektrische vervoermiddelen en verwarmingsbronnen uitrollen bekt gemakkelijk en klinkt goed. Wanneer wij echter afdalen naar de dagelijkse realiteit, is die zaak echt heel wat complexer. Over de ecologische voetafdruk, dus de totale milieu-impact van die technologie, zouden wij hier lang kunnen discussiëren. Ik verwijs u naar het debat in Nederland, dat veel minder ideologisch en veel zakelijker verloopt.

Warmtepomptechnologie maakt het mogelijk woningen elektrisch te verwarmen. Dat gebeurt ook bij mij thuis. Ik weet niet of dat bij u het geval is. Ik zal u vertellen hoeveel mij dat heeft gekost. Ik ga even de PVDA-toer op. Dat heeft mij in totaal 27.000 euro gekost. Wie immers een warmtepomp installeert, installeert logischerwijs best ook zonnepanelen. Wie zonnepanelen en een warmtepomp heeft, installeert best ook een thuisbatterij. Ik betaalde 27.000 euro en kreeg een paar premies. Ik ben geen technicus en moet de installatie laten doen. Er gingen een paar premies van de prijs. Er bleef dan nog 24.000 euro over. Dat is de technologische revolutie, die u aan de mensen wilt opdringen.

Het wordt nog technischer. Van het bestaande woonpatrimonium in dit land komt slechts een beperkt gedeelte in aanmerking voor performante en betaalbare verwarming via een klassieke lucht-warmtepomp. Mijnheer Verduyckt, ik ga ervan uit dat u prioritair de klassieke lucht-warmtepomp bedoelt en dat die pomp de wensdroom is. Mijnheer Verduyckt, lucht-waterwarmtepompen op lage temperatuur zijn echter de optimale keuze voor – nu komt het – nieuwbouwwoningen.

Is elke woning in dit land een nieuwe woning? Dat is perfect om te combineren, mijnheer Verduyckt, met vloerverwarming of radiatoren op lage temperatuur. Door de werking op lage temperatuur houdt men immers het energieverbruik onder controle. Wanneer men over een hoge temperatuur lucht-waterwarmtepomp spreekt, die inderdaad kunnen worden aangesloten op bestaande radiatoren, heeft men in veel gevallen met veel minder performantie en veel meer elektrisch energieverbruik. Als men zijn woning dus verwarmt op gas en men heeft geen vloerverwarming, zal een warmtepomp veel minder performant zijn.

U bent een relatief eerlijk man, want u geeft in uw tekst toe dat een en ander een zware investering vereist. U bedoelt dan wellicht, naast de warmtepomp, voldoende hoge eigen productie van hernieuwbare energie en zelfs batterijopslag.

Collega Ravyts, u wekt de indruk alsof we hier straks over een verplichting tot installatie van warmtepompen zullen stemmen. Om elke verwarring te voorkomen, laat het duidelijk zijn, de tekst gaat over de vaststelling dat de prijsverhouding tussen elektriciteit en fossiele brandstoffen in ons land ver zoek is en ondermaats in vergelijking met bijvoorbeeld Nederland en de Scandinavische landen. De vraag waarover we ons vandaag buigen, is of u bereid bent een transparant instrument te installeren om de verhouding te verbeteren. Daarover gaat het.

We willen net al wie die stevige investering heeft gedaan, net zoals u, het signaal geven dat men op lange termijn op de overheid kan rekenen, als het gaat over de elektriciteitsprijs. De overheid garandeert namelijk een correcte prijsverhouding tussen elektriciteit en fossiele brandstoffen in dit land.

Het gaat hier niet over de verplichting om warmtepompen te installeren, hoewel ik wel hoop dat zoveel mogelijk mensen het gebruik van die technologieën overwegen om de uitstoot, waarover u net zei dat het Vlaams Belang die ook naar beneden wil krijgen, te beperken.

Mijnheer Verduyckt, mijn lange prelude, waarvoor mijn verontschuldigingen, gaat er eigenlijk om uw hoop wat realistischer te maken. Misschien hoopt u dan minder en spreekt u wat meer vanuit de realiteit. Inderdaad, vóór de energiecrisis stonden de elektriciteitsprijzen niet in verhouding tot die van gas, van fossiele brandstoffen. Op elektriciteit worden in de praktijk immers veel meer taksen en andere heffingen toegepast dan op fossiele brandstoffen als gas. De zaak van de zogenaamde shift kwam ook al aan bod bij het debat over de accijnzen, zeg maar de fiscale hertekening van de energiefactuur. Wij weten allemaal dat ondanks de sterk gedaalde gasprijzen, echter nog steeds hoger dan twee jaar geleden, niemand in de regering het in zijn hoofd zal halen om nu al die shift te bewerkstelligen en het gas duurder te maken. De Europese Commissie wil dat wel en spreekt over 2027, wat eerder in deze vergadering al aan bod kwam.

Binnen drie zal jaar het systeem van de uitstootrechten uitgebreid worden naar gebouwen en mobiliteit. Ik vind het schandalig hoe dat aan de mensen wordt voorgesteld. Ik heb deze week heel aandachtig geluisterd naar de socialistische Eurocommissaris, de heer Frans Timmermans, en ook naar de heer Delbeke, topambtenaar. Zij spreken over een aanmoediginkje, een prijsprikkeltje, om de mensen in de juiste richting te laten bewegen. Fantastisch, fantastisch!

Collega Verduyckt, wat hier nu voorligt, is inderdaad niet meer dan een meetinstrument, de invoering van een warmtepompnorm als aanvulling op de al bestaande energienorm. Concreet zal aan de CREG worden gevraagd om jaarlijks tegen 15 mei onderzoek te doen naar het verschil in kostprijs tussen warmtepomptypes en fossiele energiebronnen om woningen te verwarmen en sanitair warm water te produceren.

Zoals u zegt, indien die verhouding volgens de studie ongunstig evolueert, zou de CREG voor de kostprijsbestandsdelen van de elektriciteitsfactuur waarvoor de federale overheid bevoegd is de bevoegde minister ter zake voorstellen kunnen aanreiken. Meten is weten, inderdaad.

Ik zeg er echter wel bij dat wij alleen geloven in een zeer geleidelijke evolutie naar minder gebruik van gas als verwarming. Wanneer men effectief kiest voor een beter evenwicht tussen de prijs van elektriciteit en die van fossiele energiebronnen, dient men hier over meer dan één nacht ijs te gaan, gelet op de toestand van het bestaande woningpatrimonium. Ik herhaal: gelet op de toestand van het bestaande woningpatrimonium. Dat betekent concreet, mijnheer Verduyckt, dat zeer veel mensen vandaag simpelweg niet over een woning beschikken waarin ze zonder substantiële renovatie naar elektrische verwarming kunnen overschakelen. Niemand die pakweg twintig jaar geleden een woning heeft laten bouwen, sleutel op de deur, gaat zomaar zijn vloer laten openbreken om er grondverwarming in te steken teneinde performant met een warmtepomp te gaan verwarmen.

De kern van het probleem inzake de verhouding fossiel versus elektrisch is natuurlijk ofwel de elektriciteit minder duur maken, ofwel het gas duurder maken. Nederland heeft gekozen voor het tweede. Dan is investeren in een warmtepomp vanzelfsprekend interessant voor degenen die het kunnen betalen. Dit in België opleggen is een sociaal kerkhof veroorzaken, dat weet u ook.

De Vlaamse regering legt bij nieuwbouw het gebruik van duurzame verwarmingsmethoden op. Dat is volgens mij de enige realistische weg om de transitie geleidelijk aan te bewerkstelligen. Vergeet ook niet dat het de woning duurder maakt in aankoop.

Ten eerste begint u opnieuw over opleggen. Er staat hier nergens dat we iets opleggen. U probeert de mensen hier vooral weer schrik aan te jagen over kosten. U bent vandaag al twee keer tussengekomen over de Europese Green Deal. Ik zal u eens zeggen wat geld kost. U zegt dat dit de mensen geld zal kosten. Weet u wat geld kost? Als morgen uw woning scheurt omdat de grond te droog is, dan kost dat geld. Als morgen uw woning onder water loopt omdat de rivieren buiten hun oevers treden, dan kost dat geld. Als morgen uw oogst omwille van grote droogte mislukt, zoals vandaag in het zuiden van Europa, dan kost dat enorm veel geld. Dat kost enorm veel geld aan mensen die daar heel hun leven voor gespaard en gewerkt hebben en ook aan de maatschappij die daar vervolgens voor een stuk de gevolgen van draagt. Dat kost enorm veel geld.

U hebt vanmiddag gesproken over klimaatreligie, alsof de klimaatopwarming nog iets is waarin je moet geloven of niet. Het is bijzonder triestig dat zulke woorden hier in dit Parlement gebruikt worden. Wij leggen hier gewoon een transparant instrument voor, waarbij de overheid ten minste een betrouwbare partner is voor mensen die investeren in duurzame technologie, waar iedereen het over eens is dat dat het te bewandelen pad is en waarvan we allemaal weten dat het een stevige investering is. Zo kunnen die mensen op ons rekenen en zullen wij ervoor zorgen dat ten minste de elektriciteitsprijs niet meer zal stijgen en dat de mensen het leven niet nog meer zuur wordt gemaakt. Daar gaat het over.

We moeten de mensen niets wijsmaken. We leggen de mensen hiermee niets op, maar we willen het voor hen makkelijker maken om te kiezen voor technologieën die echt goed zijn voor onze samenleving.

Collega Verduyckt, als ik het woord klimaatreligie gebruik, dan gaat het niet over al of niet geloven in de klimaatopwarming, het gaat over het met de karwats opleggen van de energietransitie tegen bepaalde onrealistische tussentijdse deadlines. Het gaat dus om onrealistische tussentijdse doelstellingen tegen 2030-2035. Dit kan gewoon niet op een sociale manier worden bewerkstelligd. Steeds meer mensen geven mij gelijk, niet alleen mensen in dit Parlement maar ook de man in de straat, die vanuit de realiteit spreekt.

Ik zal u echter heuglijk nieuw brengen, want we zullen ons niet verzetten tegen dit wetsvoorstel, aangezien het effectief alleen beoogt de beleidsmakers te informeren en het ervoor zorgt dat de problematiek scherper tegen het daglicht kan worden gehouden. Het is echter zeer belangrijk om te benadrukken dat men door de financiering van de transitie via consumptie een gevaarlijke weg inslaat. Straks zal een andere fractie dat hier ongetwijfeld nog beamen, zij het met het schaamrood op de kaken, aangezien ze een Vlaams Belanger gelijk zullen moeten geven.

De transitie financieren via consumptie is dus een gevaarlijk pad dat naar asociale toestanden zal leiden. Mijnheer Verduyckt, wees voorzichtig met prijsprikkels, ook al staan die niet in het voorliggende wetsvoorstel. Uw partij wil die immers wel, net zoals Groen. Een warmtepomp wordt voor de mensen namelijk niet plots betaalbaar omdat Europa bijvoorbeeld over drie jaar het gas duurder zal maken. Maar goed, we zullen de warmtepompnorm als meetinstrument goedkeuren, want meer dan dat is het hier inderdaad niet.

Collega’s, tot nog toe hebben maar zeer weinig leden gestemd met betrekking tot de Centrale Toezichtsraad voor het Gevangeniswezen. Wij zullen de stemming dus met een halfuur verlengen, tot 17.30 uur. Ik stel voor dat alle fractieleiders hun leden oproepen om hun stem te gaan uitbrengen.

Mevrouw de voorzitster, collega’s, iedereen beseft ten volle dat we in een energietransitie zitten. We weten allemaal dat we meer moeten investeren in propere technologieën, om zo minder afhankelijk te worden van fossiele brandstoffen.

Vaak willen mensen wel investeren in propere technologieën, maar helaas botsen ze vaak op financiële grenzen. Dat is ook het geval bij mensen die wensen te investeren in een warmtepomp. Als we meer mensen willen aanzetten om te investeren in een warmtepomp, moeten we proberen om dat financieel interessant te maken.

Het is belangrijk dat mensen die investeringen doen in bijvoorbeeld een warmtepomp, daarbij ook voordeel hebben. En ja, meten is weten. Daarom steunen wij ook het voorstel van Vooruit, waarbij de CREG als onderdeel van de studie met betrekking tot de energienorm, ook de verhouding moet publiceren tussen enerzijds de kostprijs voor de verwarming met een warmtepomp en andere duurzame technologieën en anderzijds de kostprijs voor de verwarming met fossiele verwarmingsbronnen, zoals aardgas. Het is belangrijk dat die verhouding gekend is, dat daarover transparantie bestaat, zodat er ook kan bijgestuurd worden.

De CREG krijgt ook de opdracht om een advies met aanbevelingen voor maatregelen aan de minister van Energie te bezorgen, zodat ook de minister daarmee aan de slag kan gaan.

Zoals u weet, heeft cd&v lang gestreden voor de energienorm. Wij zijn ook zeer tevreden dat die energienorm er uiteindelijk is. Wij steunen dan ook heel graag dit wetsvoorstel en kijken uit naar de verdere uitvoering en naar de impact ervan.

Beste collega’s en beste indiener Verduyckt, uiteraard steunen wij de massale uitrol van warmtepompen. Het elektrificeren van onze verwarmingsvraag is een belangrijke stap in de energietransitie. Dat wil ik nogmaals duidelijk zeggen, mijnheer Verduyckt, want in de commissie hebt u geïnsinueerd dat wij ons zouden verzetten tegen het uitbannen van fossiele brandstoffen en dat wij zelfs onze plaats in de klimaatmarsen niet zouden hebben. Dat is ongelooflijk, want wij verzetten ons allerminst. Uiteraard zijn wij voor de transitie naar een koolstofvrije maatschappij, trouwens met meer ernst en daadkracht dan de federale regering. Uiteraard hebben ook warmtepompen daarin een rol te spelen.

De vraag is natuurlijk hoe dat moet gebeuren. Voor de meeste mensen is een warmtepomp onbetaalbaar, het gaat om bedragen tussen 5.000 en 10.000 euro, evenals een grondige renovatie en isolatie van de woning, wat de eerste maatregel in de ecologische transitie zou moeten zijn.

Daarom roepen wij op tot een switch. Wij hebben duidelijk nood aan publieke investeringen. De overheid moet via derdebetalersregelingen mensen helpen om hun huis te isoleren en een warmtepomp te installeren. Wij hebben dus wel degelijk constructieve voorstellen.

Wij geloven echter niet dat de energietransitie kan worden gerealiseerd, laat staan op een sociaal rechtvaardige manier, via het verhogen van en sturen met accijnzen. Dat is exact wat de regering met die accijnzen van plan is: de accijnzen verlagen voor elektriciteit en verhogen voor gas. Dat hebben verschillende ministers al duidelijk aangekondigd in het kader van de invoering van de accijnzen sinds 1 april van dit jaar. Dat was helaas geen aprilgrap. Die methode gaat volledig voorbij aan de sociale realiteit van veel mensen.

Dit wetsvoorstel draagt de CREG op om elk jaar een studie te doen naar de rentabiliteit van warmtepompen naar analogie van de energienorm. Op zich zijn wij niet tegen studiewerk. De vraag is echter wat men met de resultaten van die analyse gaat doen. Dat is niet zo onschuldig.

We hebben in de commissie duidelijk gezegd dat wij dat wetsvoorstel zouden kunnen steunen, mocht het leiden tot een algemene verlaging van de accijnzen, dus tot een vermindering van de accijnzen op elektriciteit zonder een verhoging van de accijnzen op aardgas. Het gaat in de debatten daarover immers altijd over de verhouding tussen die twee. Als het echter zou leiden tot een verschuiving van accijnzen op elektriciteit naar accijnzen op aardgas, waardoor gas dus nog duurder zou worden, dan kunnen wij dat niet steunen. Op de vraag waartoe dit zal leiden, kregen we van niemand een antwoord, ook niet van u, mijnheer Verduyckt.

Mijnheer Warmoes, ik heb op de lagere school begrijpend lezen gekregen. Ik weet niet of u dat vak ook hebt gekregen, maar ik zou toch graag weten hoeveel punten u daarop behaalde. Wat u hier zegt, is onvoorstelbaar.

Wij vragen aan de CREG om ons een rapport te bezorgen waarin we heel transparant de verhouding tussen de kostprijs van elektriciteit en gas zouden kunnen zien. We vragen aan de CREG om ons een politiek instrument te geven dat we in elk parlement in dit land kunnen gebruiken om die verhouding beter te krijgen. U voegt daar evenwel onmiddellijk aan toe dat de gasprijzen zullen stijgen. Dat wordt nergens vermeld. Het is aan iedere regering in dit land om dan te beslissen wat ze ermee zullen doen.

U als oppositie – want u zult vermoedelijk nog in de oppositie zitten – kunt vervolgens aan de hand van die norm zeggen dat we niet goed bezig zijn. Als u meent wat u daarnet zei, namelijk dat u meer warmtepompen in het land wil, dan geef ik u een extra politiek instrument waarmee u kunt zeggen dat we niet goed bezig zijn. U trekt echter nu al conclusies en stelt al vragen nog vóór de CREG maar één berekening heeft gemaakt en nog vóór enige regering in dit land zich daarover heeft gebogen.

U wilt dus zelfs geen deel van de oplossing zijn. Dat heeft mij er in de commissie toe aangezet om te zeggen dat u niets verloren hebt op klimaatmarsen. U wil de klimaatactivisten en de mensen stroop rond de mond smeren. U wil bij iedereen goed staan. Dat gaat echt niet. Ik begrijp zelfs niet dat u naar dit instrument kijkt en zegt dat dit voor u niet kan. Dit is gewoon een manier om tot een oplossing te komen en het zal aan de beleidsmakers zijn om er vervolgens iets mee te doen, maar u loopt daar nu al op vooruit.

Mijnheer Verduyckt, ten eerste weet ik niet of u hebt geluisterd naar alles wat ik heb gezegd. Ik heb gezegd dat we voorstander zijn van een derdebetalersregeling. Dat de regeringen in dit land verkeerd bezig zijn, daar heb ik geen studie van de CREG voor nodig. Dat weet u al, dat kunt u gewoon afleiden uit het aantal warmtepompen in ons land vergeleken met andere landen. Zo simpel is het. Dat komt om te beginnen omdat warmtepompen veel te duur zijn. Veel mensen, en zeker de mensen waarvoor u zogezegd opkomt, de armste mensen, hebben gewoon het geld niet om dat te installeren, zo simpel is dat. Voer een derdebetalersregeling in: dat is ons voorstel en dan zal het vooruitgaan. Dat is een eerste punt.

Ten tweede, denkt u echt dat wij naïef zijn? Ik lees u het verslag voor van de discussie in de commissie. Het gaat over de verhouding tussen de accijnzen – hier toeslagen genoemd – op elektriciteit en gas. Er staat letterlijk in het door u mee goedgekeurde verslag: “Bepaalde toeslagen zouden inderdaad van de elektriciteitsrekening kunnen worden gehaald. Omgekeerd kunnen aan de gasfactuur toeslagen worden toegevoegd.” Dat betekent dat gas dus duurder wordt gemaakt. Collega Buyst heeft net gezegd: "de lasten verschuiven naar de fossiele brandstoffen." Wat is dat anders dan de accijnzen van gas optrekken? Er staat inderdaad niet in het wetsvoorstel dat dit omhoog zal gaan, maar ik weet heel goed waar u naartoe wilt. Ik ben niet naïef en mijn partij ook niet. Waarom dacht u dat we dit bestuderen?

Het klopt inderdaad dat dit een stevige investering is. Weet u wat het probleem is bij hernieuwbare energie? Vaak moet men eerst de investering doen, om vervolgens te genieten van veel goedkopere elektriciteit of energie. Dat is dikwijls de heuvel waar men over moet, waar we mensen moeten over krijgen om die investering te doen, dat klopt. Daarvoor zijn er net maatregelen nodig. U vernoemt de derdebetalersregeling. Er staat al jaren in ons programma dat Vlaanderen via een derdebetalersregeling zou moeten inzetten op de renovatie van huizen. Dat is dus perfect een maatregel die hieruit zou kunnen resulteren.

Het gaat vandaag echter niet over een maatregelenpakket, maar gewoon over een instrument om meer duidelijkheid te krijgen over de prijs en daar vervolgens iets mee te doen. U geeft nu al kritiek op eventueel mogelijke gevolgen van het installeren van dit instrument. Dat gaat mijn petje te boven. Ik begrijp echt niet waarom u daar al over bezig bent. Als u straks kritiek hebt op de maatregelen, uit die dan, maar de maatregelen zijn er nog niet en u spuit nu al kritiek. Dat kan ik niet begrijpen, en ik begrijp zeker niet dat u het wetsvoorstel niet wil steunen.

Mijnheer Verduyckt, ik zei al dat ik nog niet gedaan had, maar ik zal u al het einde van mijn betoog verklappen: wij gaan ons onthouden bij de stemming over het wetsvoorstel. Dat is voor u echter geen verrassing, want dat hebben wij in de commissie ook al gedaan.

Waarom gaan wij ons onthouden? Ik heb het net gezegd. Ik heb u, als eerste indiener, en de andere indieners de vraag gesteld waar het wetsvoorstel toe zal leiden. U zult natuurlijk antwoorden dat dat er niet in staat en dat u dat niet weet. Zal het wetsvoorstel zorgen voor een hogere gasfactuur? Zult u de accijnzen op de gasfactuur nog verhogen of niet? Daar hebben wij geen antwoord op gekregen. Wij hebben duidelijk gezegd dat u niet op ons zult kunnen rekenen als u de accijnzen wil verhogen. Als dat erin stond, zouden wij zelfs tegenstemmen. Als er een verlaging van de accijnzen op elektriciteit in stond, zonder dat aan de accijnzen op gas wordt geraakt, zouden wij voorstemmen, maar wij hebben daar geen antwoord op gehad. Wij onthouden ons dus omdat het noch het ene noch het andere is.

Formeel staat het inderdaad niet in het wetsvoorstel en u hebt zich daar ook niet toe geëngageerd – uw woord is natuurlijk ook maar een woord – maar wij zien wel in welk kader het past. Eigenlijk past het voorstel in het plaatje, zoals collega Buyst en u ook hebben gezegd, waarin de verhouding tussen elektriciteit en fossiele brandstoffen ten voordele van elektriciteit wordt omgebogen.

Er is daarstraks nog gesproken over de koolstoftaks op Europees vlak. We weten heel goed dat dit zal betekenen dat men eigenlijk de accijnzen op gas zal verhogen, een soort koolstoftaks. De ministers hebben ook duidelijk gezegd dat als de accijnzen ingevoerd zijn, dat ook is om de fossiele brandstoffen stilaan uit te faseren. De PVDA is daar voorstander van, maar niet ten koste van de burgers.

Dit wetsvoorstel heeft alleen de bedoeling om de CREG de opdracht te geven om analyses te maken over de rentabiliteit van warmtepompen en daar aanbevelingen over te doen. De onderliggende logica gaat natuurlijk in de richting van een klimaattaxshift, het duurder maken van fossiele energie en het goedkoper maken van hernieuwbare energie. Dat is daarstraks nog gezegd door mevrouw Buyst, die van dezelfde partij is als de minister van Energie.

De PVDA verzet zich tegen deze logica om verschillende redenen. Ten eerste vinden wij dat onze energiefactuur geen tweede belastingbrief mag zijn. U hebt dat in de commissie zelf ook verschillende keren gezegd, mijnheer Verduyckt. Dat is nochtans wat deze regering gedaan heeft. Ze heeft daar accijnzen aan toegevoegd. Wij willen een energietransitie, die effectief nodig is, financieren via eerlijke fiscaliteit. Dat doen via consumptie is per definitie regressief. Meer algemeen richt u zich met ecotaksen, prijsprikkels en dergelijke enkel op de consumenten, terwijl het grootbedrijf, dat bepaalt wat en hoeveel er geproduceerd wordt, buiten schot blijft.

Tot slot moeten er voor iedereen voldoende alternatieven beschikbaar zijn. Dat is ook een probleem. De mensen die dan een warmtepomp hebben of het geld hebben om die te installeren, zullen daar natuurlijk van genieten als de accijnzen op elektriciteit naar beneden gaan. Voor alle anderen die zich dat niet kunnen veroorloven, is dat onrechtvaardig. Dat is inderdaad een gewestelijke bevoegdheid. Wij gaan akkoord met de derde-betalersregeling, als die in uw programma staat.

Het is onrechtvaardig, want diegenen die het zich kunnen veroorloven, profiteren ervan. Laten wij zeggen, de middenklasse . De anderen profiteren er niet van. Zolang de armere mensen geen alternatief hebben en met hun gasketel blijven zitten, is dat niet eerlijk. Daarom verzetten wij ons daartegen.

Ik meen dat het essentiële gezegd is, mevrouw de voorzitster. Wij zullen ons onthouden bij de stemming over dit voorstel, om de redenen die ik zonet toegelicht heb.

Collega’s, als wij één les geleerd hebben uit de energiecrisis, is het wel dat de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen echt een probleem is. Wij hebben een elektrificatie van onze samenleving nodig, een elektrificatie waarbij de meeste elektriciteit natuurlijk door hernieuwbare energie opgewekt wordt. Waarom? Betaalbaarheid is uiteraard belangrijk en betrouwbaarheid ook. We willen minder afhankelijk worden van staten waarvan wij vandaag eigenlijk niet afhankelijk willen zijn, staten die het misschien niet eens zo goed met ons voorhebben. Wij hebben die vooral nodig wegens de klimaatopwarming, waar wij daarnet al over gesproken hebben.

Daarom is er op alle niveaus actie nodig. Europa heeft deze week met de Green Deal belangrijke wetgeving goedgekeurd om de olietanker te doen keren. Dat is heel goed. De voorbije zomer was in Europa immers de heetste zomer die ooit gemeten is. Wij hebben hittegolven gehad, droogtes en bosbranden. Er zijn heel wat records gebroken waar wij niet trots op moeten zijn. De reden van dit gigantische probleem is dat wij nog altijd meer CO₂ en methaan de lucht inblazen, tot het hoogste niveau dat ooit gemeten is.

We moeten dus actie ondernemen, want de gevolgen zijn vandaag al merkbaar. Mijnheer Ravyts, ik betreur uw kritiek van daarnet op de pogingen van de overheden om zich daartegen te wapenen en hun beleid daartegen. Wat hebben mensen aan uw kritiek, Wat hebben zij aan uw kritiek op nieuw beleid? Wat wij moeten doen, is mensen volop beschermen tegen de klimaatcrisis door hen te helpen bij het isoleren van hun huizen en hun toegang te geven tot hernieuwbare energie. Dat is wat we moeten doen in plaats van hier te zagen en fossiele brandstoffen te blijven promoten.

De uitdagingen zijn immens. Mevrouw Buyst heeft daarnet even naar de energieproductie verwezen. We hebben al heel vaak gediscussieerd over de vraag hoe we die het best aanpakken en hoe we de impact ervan zo laag mogelijk kunnen houden. Er is ook de uitdaging van de mobiliteit. In dat verband kunnen we onze ambitie voor het openbaar vervoer niet hoog genoeg leggen. De regering gebruikt de vergroening van de bedrijfswagens als katalysator voor de elektrificatie van ons wagenpark. Ik las recent ook de oproep van de luchtvaartsector voor steun bij de evolutie naar meer duurzame brandstoffen.

Vandaag gaat het over onze woningen.

Ik ben al eens genoemd en ik zal misschien nog genoemd worden. Ik wil het even hebben over de elektrificatie van het wagenpark. Mijnheer Verduyckt, u volgt kennelijk de actualiteit van nabij gelet op uw verwijzing naar de CO2-uitstoot in de zomer van 2022 en de cijfers van FEBIAC over de elektrificatie van het wagenpark, die vandaag werden vrijgegeven. Bij particulieren bedraagt het aandeel van elektrische voertuigen 5 %. Dat is nog altijd zeer laag. Wanneer de cijfers verdrie- of verviervoudigen, gaat dat over de bedrijfswagens, maar dat zegt u er niet bij.

Wanneer een consument zijn wagen thuis volledig en vlot, dus in een tijdspanne van drie à vier uur wil opladen, heeft hij een driefasig net nodig. Wie betaalt dat? Denkt u dat Fluvius dat betaalt? De consument betaalt dat.

Mijnheer Verduyckt, kwetsbare consumenten in dit land zullen zich nooit een elektrische wagen kunnen veroorloven, die ze thuis kunnen opladen. Dat is de realiteit. Dat gaat niet over klimaatontkenning. Dat zijn gewoon praktische feiten. Als sociaaldemocraat zou u daarvoor gevoelig moeten zijn. Ik begrijp uw houding niet.

Mijnheer Ravyts, ik gaf net aan dat de uitdagingen enorm zijn, ook op het vlak van mobiliteit. Een betere prijsverhouding tussen elektriciteit en fossiele brandstoffen zou alvast helpen.

Sta me toe nu in te gaan op de uitdaging waar we vandaag over moeten spreken, met name de verwarming van onze woningen, en die is nog veel groter dan die in verband met de mobiliteit, precies wegens de vele verouderde huizen in ons land. De cijfers zijn genoemd. Het aantal mensen dat vandaag nog verwarmt op aardgas en stookolie, is enorm hoog. Wij staan vandaag dus voor de enorme uitdaging om de verwarming te elektrificeren. Het maakt op zich voor mij niet zoveel uit welke technologie de mensen kiezen. Maar de warmtepomp, technologie die vandaag aan de orde is, wint alleszins aan belang. Ik wil even de cijfers geven. Vijf jaar geleden kozen in dit land nog 14.000 gezinnen voor een installatie met warmtepomp. In 2022 waren dat er al bijna vier keer zoveel, namelijk 42.000 gezinnen. Er kiezen dus inderdaad wel mensen voor die investering en die evolutie is een goede zaak.

Mijnheer Warmoes, het klopt dat daarbij een stevige investering komt kijken. Ik heb u dat net ook uitgelegd. De betrokkenen slagen er alvast in om zich goedkoop te verwarmen. Zij hebben wel een zorg, namelijk de prijs van de elektriciteit. De enige reden waarom ik van mening ben dat wij een goed zicht moeten krijgen op de prijsverhouding tussen elektriciteit en fossiele brandstoffen, bestaat erin dat we de burgers betere elektriciteitstarieven moeten kunnen garanderen en dat op de langere termijn. Hiermee geven we het signaal dat de overheid een betrouwbare partner blijft op alle niveaus.

U hebt gelijk, de elektriciteitsfactuur is vandaag inderdaad een belastingfactuur. Uw bewering dat de regering het nog erger heeft gemaakt, is triestig, des te meer omdat de regering de btw definitief op 6 % heeft gebracht. Mijnheer Warmoes, u moet een beetje ernstig blijven.

De elektriciteitsfactuur zou inderdaad naar beneden moeten gaan. Om die evolutie te leiden, hebben wij nood aan een goed politiek instrument. Hetgeen ik hier vandaag voorleg, is dat, niet meer of niet minder. Vooruit denkt van de warmtepompnorm dat het een bijzonder goed politiek instrument is.

Mijnheer Verduyckt, ik vind het wel grappig hoe u op de borst slaat dat de elektriciteitsfactuur geen belastingbrief mag zijn en de btw hebt verlaagd van 21 naar 6 %. Om te beginnen, heeft de PVDA daarvoor 300.000 handtekeningen opgehaald en hebben wij daarvoor serieus campagne gevoerd. (Protest van de heer Calvo)

Mijnheer Calvo, u bent zeer grappig. Groen heeft hier steeds verdedigd dat een btw-verlaging niet kon, omdat de mensen hun ramen zouden openzetten en zo’n regeling zou leiden tot verspilling, en nu komt u zeggen dat de btw-vermindering uw verdienste is.

U hebt er wel een lijn toegevoegd aan de factuur, namelijk de accijnzen. Ik zeg u maar doel op de regering waarvan uw partij deel uitmaakt. U hebt een lijn toegevoegd en er dus nog meer een belastingbrief van gemaakt. U hebt wel de btw verlaagd, omdat u dat niet kon blijven negeren gezien de hoge energieprijzen. Wij voeren daarvoor echter reeds heel lang campagne. Dat wilde ik toch wel even duidelijk maken.

Collega Warmoes, discussies die we al gevoerd hebben zal ik niet heropenen. Iedereen weet ondertussen dat de btw definitief op 6 % is gebracht. Dat elke inwoner van dit land op dit moment beter af is met het thans ingevoerde systeem is een goede zaak. Die discussie hebben we hier al lang en breed gevoerd.

Ik betreur vooral uw vraag van zonet. U vroeg in welk kader dat voorstel van die warmtepompnorm past. Vervolgens beantwoordde u die vraag zelf, waarbij u zei dat het onze bedoeling is om de gasprijzen hoger te maken. U hebt een hoop zaken opgenoemd die totaal niet in het wetsvoorstel staan. Daarom zal ik nog één keer zeggen binnen welk kader ik dit voorstel doe. Het kader is heel simpel. Wij moeten onze CO₂-uitstoot absoluut naar beneden krijgen. Welnu, de overheid moet een partner zijn voor ieder gezin dat investeert in duurzame verwarmingstechnieken. Dat is het enige kader voor dit voorstel.

Met dit instrument vragen wij de CREG enkel om die verhouding duidelijk te maken, om ons die cijfers te bezorgen, oppositie en meerderheid, zodat we met die cijfers aan de slag kunnen. U steunt zelfs die vraag niet, blijkbaar bent u tegen die vorm van transparantie. Bij verschillende stemmingen in het Parlement heb ik de wenkbrauwen al gefronst, maar deze keer begrijp ik uw stemgedrag echt niet. Wij vragen gewoon meer transparantie, die ons allen helpt om datgene wat u zelf zegt te willen bestendigen voort te helpen. Ik kan niet begrijpen dat u dat niet steunt.

Collega’s, ter afsluiting, vandaag leg ik een wetsvoorstel ter stemming voor dat de CREG zal vragen om jaarlijks een analyse te maken van de verhouding. De bedoeling is dat we gaan naar wat er bijvoorbeeld in ons buurland Nederland wel voor zorgt dat mensen veel meer en massaler investeren in duurzame verwarmingstechnieken, namelijk dat de prijs van elektriciteit er veel lager is. Vooruit is van mening dat die warmtepompnorm een transparant en goed werkmiddel zal zijn dat het energiebeleid in ons land in de komende jaren mee zal sturen. Ik dank alle collega’s voor de steun.

Mijnheer Verduyckt, wacht u nog even met uw dankwoord en blijft u nog even op het spreekgestoelte staan, want collega Warmoes wil u nog iets vragen.

Mijnheer Verduyckt, ik ben blij dat u Nederland als voorbeeld aanhaalt. Daar zijn er immers veel meer warmtepompen. Nederland heeft aardgas nu echter net veel duurder gemaakt, wat ons wantrouwen versterkt! U haalt dus net als in de commissie het voorbeeld van Nederland aan, terwijl men daar net datgene heeft gedaan waar wij voor vrezen. Gas werd er zo duur gemaakt dat de mensen die het financieel aankonden een warmtepomp hebben aangeschaft. Al wie echter met zijn gasketel blijft zitten, betaalt nu veel meer voor gas. U toont hiermee nogmaals aan welke richting u uit wil.

Mijnheer Warmoes, ik ben geen lid van de regering en dus ook geen minister van Energie. Ik leg hier een politiek instrument voor waarmee regeringen aan de slag kunnen gaan. U uit nu al kritiek op iets waarvan u niet weet welk effect het zal hebben. Als de regering aangeeft dat de norm niet goed is, waardoor ze volop zal inzetten op het derde-betalerssyteem, waardoor huizen gerenoveerd zullen worden, dan zou dat een perfecte oplossing kunnen zijn. Er zijn heel wat zaken mogelijk. Laat regeringen eerst hun werk doen en geef dan pas kritiek. Nu al op voorhand iets wat we transparant in kaart willen brengen afbreken en zeggen dat het de aanleiding is om het één of het ander te doen, getuigt van een bijzondere wijze van redeneren die ik niet begrijp. Ik zal het voorstel straks ter goedkeuring voorleggen en Vooruit hoopt op uw massale steun ervoor.

Madame la présidente, chers collègues, nous allons soutenir cette proposition de loi soumise à notre examen aujourd’hui. Nous sommes convaincus que les pompes à chaleur constituent une alternative solide aux sources d’énergie fossile que représentent les chaudières au mazout, notamment dans le cadre de la transition énergétique de décarbonation, et ce, tant en matière de chauffage que de production d’eau chaude.

Les Régions, dans l’exercice de leurs compétences, se sont déjà engagées en faveur d’un régime d’interdiction de vente de chaudières au mazout. C’est déjà le cas en Flandre depuis 2022 pour les bâtiments neufs. En Wallonie, pour les bâtiments neufs, l’installation d’appareils de chauffage au mazout et au charbon sera interdite à partir du 1ᵉʳ mars 2025. Le défi n’est pas mince puisqu’en Région wallonne, un ménage sur deux se chauffe au mazout. À cet égard, les pompes à chaleur de différents types pour le chauffage, l’eau chaude sanitaire à combiner représentent des installations alternatives assez prisées selon les informations dont je dispose, d’autant plus que les possibilités de raccordement au réseau de gaz naturel ne sont pas disponibles partout.

Un tel projet prendra une génération. Il sera très profitable puisqu’il permettra immédiatement d’engranger des économies d’énergie et de CO₂, d’autant que bon nombre d’experts sont confiants dans l’empreinte écologique laissée par les pompes à chaleur. Dans cette perspective, on peut noter à cet égard une complémentarité entre les compétences des entités fédérées et celles de l’État fédéral. Il est nécessaire de disposer d’un prix de l’électricité qui soit régulé afin que les citoyens investissant dans une pompe à chaleur puissent en bénéficier pleinement et rapidement.

On doit pouvoir disposer d’un équilibre entre le coût de l’électricité et celui des énergies. Les efforts entrepris aux différents niveaux de pouvoir pour atténuer les prix de l’électricité à la suite de l’inflation considérable que nous avons connue laissent à penser que l’électrification du chauffage par l’intermédiaire de l’installation de pompes à chaleur constitue un premier pas nécessaire dans la décarbonation que nous devons faire nôtre durant cette génération. Ce texte est un premier pas important. Nous le soutiendrons donc sans réserve.