Proposition 55K2286

Projet de loi prolongeant la période pendant laquelle une prime temporaire est octroyée aux bénéficiaires de certaines allocations d'assistance sociale, dans le cadre des mesures dans la lutte contre la propagation du coronavirus COVID-19.

General information ¶

Submitted by

Vivaldi

Submission date

Oct. 28, 2021

Official page

Visit

Status

Adopted

Requirement

Simple

Subjects

poverty epidemic aid to disadvantaged groups infectious disease social policy welfare social-security benefit respiratory disease

Voting ¶

Voted to adopt

Groen CD&V Vooruit Ecolo LE PS | SP DéFI Open Vld MR PVDA | PTB VB

Voted to reject

N-VA LDD

Contact form ¶

Do you have a question or request regarding this proposition? Select the most appropriate option for your request and I will get back to you shortly.

Discussion ¶

Nov. 25, 2021 | Plenary session (Chamber of representatives)

Full source

Le rapporteur est Mme Thémont, qui s'en réfère à son rapport écrit.

Wij zullen tegen onderhavig ontwerp stemmen en ik zal hier verduidelijken waarom.

De N-VA heeft geregeld de extra steun in coronatijden voor leefloners en zeker voor OCMW's gesteund. Sommige steunmaatregelen waren inderdaad doeltreffend. Dat kan niet gezegd worden van de maatregel waarvan sprake, die net zoals sommige andere maatregelen niet fijnmazig genoeg is en logica ontbeert.

We kennen de ambitie van mevrouw Lalieux om alle uitkeringen liefst tot ver boven de armoedegrens op te trekken. Als we de PS zouden laten doen, dan zouden die met duizenden euro's omhoog worden getrokken. Dat is een prachtig verhaal, als er zoiets zou bestaan als een boom met geld. In de commissie heb ik al een paar keer gevraagd waar die staat; ik zou hem immers ook graag vinden. Het zou prachtig zijn als dat niet zou wegen op de houdbaarheid van de sociale zekerheid op lange termijn. Het zou helemaal prachtig zijn, als maatregelen gestoeld zijn op de visie waarbij minder mensen een beroep op uitkeringen moeten doen, want dat is het meest sociale beleid. Die visie missen we dus heel hard in de maatregel waarvan sprake.

We gaan ermee akkoord dat het leefloon voor wie daar echt recht op heeft, te laag is, en dat de problematiek een breed debat verdient. Alleen, mevrouw de minister, u pakt dat slinks aan via de coronamaatregelen. U geeft namelijk de premie aan alle leefloners. Ik wil wel geloven dat aanwijsbare elementen aantonen dat die OCMW-klanten in de huidige periode in het nadeel zijn. Ik heb het voorbeeld in de commissie gegeven van studenten met een leefloon die vandaag natuurlijk veel moeilijker studentenarbeid in de horeca kunnen verrichten, aangezien de horeca de helft van de tijd dicht is. Daar zou u fijnmazig op kunnen inspelen.

De toekenning van 50 euro extra voor iedereen heeft niks meer te maken met de echt concrete noden naar aanleiding van de coronapandemie. Daarom steunen we de verlenging van die maatregel niet.

Overigens, dat de premie van 50 euro naar 25 euro werd verlaagd, heeft te maken met de onenigheid over de maatregel in de regering en met het budgettaire verhaal. Bovendien noemde de minister in commissie de vermindering van de premie van 50 naar 25 euro het begin van de afbouw en konden we daarin het bewijs zien dat het eind december sowieso gedaan zou zijn met die maatregel. Dat was echter buiten collega Maggie De Block gerekend, die daarover toch een heel andere uitspraak deed, wat wel heel vreemd was vanuit liberale hoek. Maar in die commissievergadering bleek Open Vld linkser dan de PVDA en de PS rechtser dan welke rechtse partij ook, kortom, leek geen enkele partij nog zichzelf, behalve de N-VA dan natuurlijk.

Samengevat, mevrouw de minister, ik deel uw wil om mensen in armoede beter te ondersteunen. Als voormalig OCMW-voorzitster juich ik ook uw voornemen toe om de OCMW's beter te ondersteunen. Alleen denk ik dat u heel veel geld gebruikt op een te weinig fijnmazige manier om werkelijk resultaten te boeken. Ik vrees dat u in dit geval ook corona een beetje misbruikt om een extra stap te kunnen zetten en tegemoet te komen aan uw drang om het leefloon verder te verhogen. Dat zal echter altijd gepaard moeten gaan met de verhoging van de minimumlonen, mevrouw de minister. U moet dus het debat verruimen.

Vandaar dat wij tegen zullen stemmen. Gelieve dat niet als asociaal te bestempelen, want ik ben altijd bereid om het bredere verhaal in al zijn diepte met u te voeren.

Chers collègues, c'est une crise inédite que nous traversons depuis presque deux ans et qui creuse les inégalités déjà présentes dans notre société. Il fallait donc des mesures pour soutenir les plus vulnérables d'entre nous. C'est ce que la ministre Karine Lalieux a entrepris.

La prime temporaire pour les bénéficiaires de la GRAPA, du revenu d'intégration sociale ou de l'allocation de remplacement de revenus pour les personnes handicapées est venue en soutien à des ménages qui sont confrontés à des dépenses supplémentaires – les masques, le gel, le chauffage en raison du confinement, etc. –, au regard d'un budget qui était déjà très limité. Or, la crise n'est pas terminée. Nous le voyons aujourd'hui, à la veille d'un nouveau Codeco et de probables nouvelles mesures destinées à contenir les contaminations ainsi que la pression sur les hôpitaux. Cette prolongation, au moins jusqu'au 31 décembre, est donc indispensable au vu de la fragilité de ceux qui disposent d'un moindre pouvoir d'achat, ainsi que de l'augmentation des prix, notamment de l'énergie. L'évolution du contexte sanitaire nous dira si cette mesure devra s'arrêter à la fin de l'année ou s'il sera nécessaire de la prolonger.

On peut évidemment regretter que la prolongation ne porte que sur un montant de 25 euros, au lieu des 50 initiaux, mais il importe de rappeler que ces allocataires sociaux ont davantage besoin d'augmentations structurelles. Celles-ci sont en cours. Ainsi, au 1ᵉʳ janvier 2022, le montant du RIS pour une personne isolée passera à 1 051 euros, contre 940 au 1ᵉʳ janvier 2020.

Contrairement au gouvernement précédent, celui-ci renoue avec la volonté de relever au-dessus du seuil de pauvreté les allocations les plus basses. C'est surtout ce point qu'il convient de souligner. Je vous remercie de votre attention.

Mevrouw de minister, ik zal onmiddellijk duidelijk zijn: wij zullen het voorliggend wetsontwerp steunen, maar wij zijn heel kritisch omdat het vanaf nu over een bedrag van 25 euro per maand gaat. Een bedrag van 25 euro extra voor oktober, november en december is echt wel heel laag. De coronacrisis is helemaal niet voorbij. Integendeel, er is een vierde golf begonnen, die zelfs erger is dan veel experts hadden verwacht. Het bedrag verlagen van 50 naar 25 euro heeft dus niet met het armoedebeleid te maken, maar is een zuivere vorm van besparingspolitiek.

Speciaal voor onze liberale collega's voeg ik daaraan toe dat het steeds meer gaat over zelfstandigen – jong en oud – en meewerkende echtgenotes, alleenstaande ouders, jongeren, studenten enzovoort. U zult die mensen toch niet laten vallen? Wij dienen dan ook opnieuw onze amendementen in om het bedrag weer te verhogen tot 50 euro en het uit te breiden naar de mensen met een ziekte-uitkering, want zij hebben het, eerlijk gezegd, ook heel moeilijk.

Ik voeg hier nog aan toe dat het ontwerp veel te laat komt. Oktober en november zijn al voorbij en nu pas weten de mensen waar zij aan toe zijn. Het geld was dringend nodig in oktober en november, maar het was er niet. Voor mensen in armoede is 25 euro per maand heel veel geld. Dat is een paar dagen niet eten of de woning niet verwarmen.

Ik herhaal het voor de tiende keer: het heeft geen zin om dit soort maatregelen telkens maar met drie maanden te verlengen. Men moet verder vooruit durven te kijken, men moet de mensen zekerheid bieden. Het is heel erg voor die mensen als zij niet weten of zij morgen nog 25 of 50 euro zullen krijgen. Wij weten trouwens allemaal dat er zelfs na de coronacrisis nog een extra slag komt van armoede die dan pas naar boven zal komen. Wij kennen dat fenomeen al van 2008 en 2009. U sprak daar trouwens zelf over in uw beleidsnota, mevrouw de minister. Ons amendement, om de premie te verlengen tot eind 2022, dienen wij daarom opnieuw in.

Ten slotte, corona is terug van nooit weggeweest, zoveel is duidelijk. Niet alleen de mensen moeten rechtgehouden worden, ook de OCMW's. Onderhavige wet had ook de versterkte federale toelage voor de OCMW's moeten verlengen, want die liep af op 30 september. Wij dienen dan ook een amendement in om de toelage met 15 % te verhogen tot eind 2022.

Ik richt me nu vooral tot de collega's van de meerderheid. Beste collega's, met de PVDA geven wij u de kans om dit vandaag al te regelen.

Mevrouw de voorzitster, door de wet van 27 maart 2020 werd aan bepaalde categorieën van mensen een tijdelijke covidpremie toegekend van 50 euro per maand, bedoeld om de meest kwetsbare mensen te ondersteunen en om de financiële gevolgen van de coronacrisis te helpen dragen. Mensen die een IGO, een IVT of een IT ontvangen of via het OCMW een leefloon ontvangen, krijgen die premie.

Het nu voorliggend wetsontwerp verlengt de periode van toekenning van die premie, maar daar staat tegenover dat de premie wordt verminderd van 50 naar 25 euro per maand. Dat er tijdens en na een gezondheidscrisis ook nog een economische crisis en een energiecrisis is gevolgd, maakt het leven voor heel wat financieel zwakkeren in onze maatschappij bijzonder moeilijk. In hoeverre het nog over een coronamaatregel gaat, dan wel over een structurele verhoging van een aantal uitkeringen, kan bediscussieerd worden. De meerderheidspartijen suggereren in dat verband een en ander overigens zelf in de toelichting.

Niettemin, de spectaculair toenemende energieprijzen wegen op het budget van heel wat mensen. Dat geldt overigens niet enkel voor de steunontvangers. Ook de inhoud van de winkelkar is fors duurder geworden. Evenzeer geldt dat de groep die moeilijkheden ondervindt veel groter is dan de groep die door de maatregel wordt bereikt. Ik vernoem bijvoorbeeld diegenen die gedwongen economisch werkloos waren doordat de overheid hun sector sloot, en mogelijk opnieuw zal sluiten, als ik de onheilsprofeten mag geloven die eerder deze middag in het Parlement aan het woord waren. Wie gedwongen economisch werkloos was, heeft de crisis ook zeer hard gevoeld, net als al degenen die werkzaam zijn in sectoren met permanent lage lonen of die moeten overleven met een leefloon.

Dat bepaalde categorieën mensen extra financiële steun kunnen gebruiken, valt niet te ontkennen. De zeer snelle stijging van de prijzen van gas, elektriciteit, stookolie en aanverwante producten, zal voor meer financiële drama's blijven zorgen. De grote impact van die exuberante verhogingen proberen te verzachten met een premie van ocharme 25 euro per maand, is een maat voor niets. Het is een slag in het water, of eerder een slag in het gezicht van de vele armen in onze maatschappij.

Dat de regering weer eens de andere kant op kijkt, blijft schrijnend. De steeds groter wordende groep mensen die naar het OCMW stappen en geen leefloon krijgen, maar eventueel andere steun, balanceert tussen zichzelf bedruipen of verdrinken in de schulden. Ik geef het voorbeeld van mensen die "genieten" van een verwarmingstoelage, mensen met een laag inkomen of personen met een schuldenlast in schuldbemiddeling.

Om aan de geschetste problemen tegemoet te komen, dienen we in plenaire vergadering de drie amendementen opnieuw in die we in de commissie reeds indienden. De meerderheid heeft ondertussen enkele dagen meer gehad om hierover na te denken, misschien verleent ze vandaag wel de nodige steun. Ik licht de amendementen kort toe.

Ten eerste, vermits de lage coronapremie van 50 euro voor een deel van de rechthebbenden reeds onvoldoende was om de extra kosten te bekostigen, stelt het Vlaams Belang voor om 25 euro weer op te trekken naar 50 euro.

Ten tweede, wie een integratietegemoetkoming, een inkomensvervangende tegemoetkoming of een inkomensgarantie voor ouderen ontvangt als gehandicapte, heeft voor het Vlaams Belang recht op deze coronapremie. Eerder was reeds in de pers verschenen dat de premie bedoeld was voor alle personen met een handicap, maar nu blijkt dat wie een invaliditeitsuitkering krijgt via het ziekenfonds, daar geen recht op heeft. Dit is een aanfluiting van het gelijkheidsbeginsel. Vermits over het algemeen principe weinig discussie bestaat, stellen wij dan ook voor om de gehandicapte die via het ziekenfonds een invaliditeitsvergoeding ontvangt eveneens de coronapremie toe te kennen.

Ten derde, deze premie wordt eveneens toegekend aan alle personen die via het OCMW steun ontvangen van het Sociaal Stookoliefonds of aan de rechthebbenden van het sociaal tarief voor gas en elektriciteit.

Het is duidelijk dat er een brede actie nodig is om de gevolgen van de bovengeschetste problematiek te verzachten. Dat zal zeker niet gaan door de groep steeds groter te maken of door steeds meer mensen in armoede te duwen. Dat is onze welvaartsstaat onwaardig. Daarom zal onze fractie het wetsontwerp goedkeuren, maar hopen we alsnog om het te verbeteren met onze drie amendementen.

Madame la présidente, chers collègues, je ne compte pas revenir sur le débat, d'ailleurs très riche, qui s'est tenu en commission. Je voudrais tout d'abord répondre à Mme Van Peel.

Madame, vous devez savoir que, depuis le mois d'avril, nous soutenons les étudiants qui ont perdu leur job avec un subside particulier, à savoir le Zoom 18/25. Il reste encore des subsides dans l'ensemble des CPAS du pays. Il ne faut donc pas hésiter à soutenir, via les CPAS, ces étudiants qui connaissent des difficultés et qui sont, aujourd'hui, dans la précarité.

Pour ce qui concerne la sécurité dont doivent pouvoir bénéficier les personnes précaires qui notamment émargent au CPAS ou qui perçoivent une allocation de remplacement pour personnes handicapées ou encore les bénéficiaires de la GRAPA, vous savez, monsieur Colebunders, que d'ici 2024, il y aura une augmentation de 20 % de l'ensemble des allocations sociales. Jamais un gouvernement n'aura fait autant! Il s'agit d'augmentations structurelles qui sont effectivement bien nécessaires pour ces personnes vivant dans la précarité.

Pour ce qui concerne l'arrivée tardive du projet de loi à l'examen qui, il est vrai, devait être soumis à l'avis du Conseil d'État, je veux vous rassurer. En effet, l'ensemble des CPAS ont été informés, dès que le point est passé au gouvernement, qu'ils pouvaient verser la prime de 25 euros. C'est d'ailleurs ce qu'a fait la grande majorité des CPAS de ce pays. Si ce n'est pas le cas des CPAS que vous connaissez, cette décision leur appartient, mais ils avaient déjà l'autorisation de payer les 25 euros en octobre et en novembre.

Pour terminer, pour ce qui concerne la problématique du surendettement et du prix de l'énergie, ce gouvernement va mettre 16 millions d'euros supplémentaires dans le Fonds Gaz Électricité pour les CPAS qui, comme vous l'avez dit, en aura bien besoin.

Par conséquent, je crois pouvoir dire que nous essayons de ne laisser personne sur le bord du chemin.

Mevrouw de voorzitster, mevrouw de minister, u moet het mij vergeven, maar als dit thema aan bod komt en ik hoor deze antwoorden, dan ben ik echt teleurgesteld.

Ik ben geen lid van uw commissie, dus wij zien elkaar niet vaak, wat ik jammer vind. Wij kruisen elkaar in de plenaire vergadering en dan hoop ik telkens opnieuw dat we hier een debat zullen hebben over een structurele hervorming, over iets groots, over iets dat een wezenlijk verschil zal maken. Wat ik telkens zie, is hoe uw regering een aantal mensen die dat nodig hebben de hand reikt, maar ik zie uw regering of u nooit met plannen komen om hen niet alleen de hand te reiken, maar om hen ook recht te trekken, om iets structureels te doen.

Vorige week nog stond in een opiniestuk in De Tijd dat als men de Belgische situatie vergelijkt met de andere landen van de OESO, de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling, men dan ziet dat wij daar een potentieel laten liggen van 80 miljard euro. Er is een potentieel voor 80 miljard euro extra inkomsten, om extra sociaal beleid mee te kunnen voeren door eindelijk te zorgen voor een beter arbeidsmarktbeleid, door ervoor te zorgen dat meer mensen een job hebben en dat de pensioenen beter geregeld geraken.

Mevrouw de minister, wij spreken hier nu opnieuw over een tijdelijke premie. Ik geef de heer Colebunders helemaal gelijk. Waarom praten wij hier constant over maatregelen voor drie maanden? Waarom kijkt u niet verder? Waarom komen die plannen er niet? Ik sta daar met grote ogen naar te kijken. Dat moest mij even van het hart.

Het volgende agendapunt is een punt over de begroting. Mevrouw de staatssecretaris ziet die facturen constant komen, maar ik veronderstel dat zij ook graag zou zien dat er echt werk wordt gemaakt van structurele extra inkomsten die ervoor zouden kunnen zorgen dat dit sociaal model sociaal en zeker zou zijn. Mevrouw de minister, ik kijk ernaar uit om de volgende keer met u in de plenaire vergadering te zitten en hoop dat u dan komt met een echt plan met structurele maatregelen.