Proposition 55K1630

Projet de loi visant à approuver les comptes généraux des organismes administratifs publics à gestion ministérielle et des services administratifs à comptabilité autonome pour l'année 2019 et pour des années précédentes.

General information ¶

Submitted by

Vivaldi

Submission date

Nov. 17, 2020

Official page

Visit

Status

Adopted

Requirement

Simple

Subjects

national budget

Voting ¶

Voted to adopt

Groen CD&V Vooruit Ecolo LE PS | SP Open Vld LDD MR

Abstained from voting

N-VA PVDA | PTB VB

Party dissidents ¶

• Kristien Van Vaerenbergh (N-VA) voted to reject.

Contact form ¶

Do you have a question or request regarding this proposition? Select the most appropriate option for your request and I will get back to you shortly.

Discussion ¶

Dec. 10, 2020 | Plenary session (Chamber of representatives)

Full source

Le rapporteur est M. Ahmed Laaouej qui se réfère à son rapport écrit.

Mevrouw de voorzitster, mevrouw de staatssecretaris, collega's, bepaalde collega's en partijen gaan kritisch tekeer tegen disfunctionaliteiten als ze zelf geen deel uitmaken van de meerderheid. Er komen dan onder andere kritische gedachtewisselingen waarbij de minister op de rooster wordt gelegd en er verschijnen zelfs vrije tribunes waarin de ganse regering een veeg uit de pan krijgt. Ik verwijs even naar collega Leysen. Een tussentitel van zijn opiniestuk luidde: "Als de overheid wil dat de boekhouding van burgers in orde is, moet ze zelf het goede voorbeeld geven."

Als die collega's en partijen echter de meerderheid vervoegen, dan verandert de toonzetting. Ofwel bewaart men het stilzwijgen, wat wellicht vandaag zal gebeuren, ofwel wordt de nieuwe minister of staatssecretaris, al dan niet van de eigen partij, veilig omkaderd met relativerende en constructieve, aanmoedigende uiteenzettingen. Zo ging het natuurlijk ook met dit wetsontwerp.

Mevrouw de staatssecretaris, de kwaliteit van deze rekeningen is een oud maar daarom vandaag niet minder relevant zeer. Ik weet dat dit een zaak is die u erfde van uw voorganger, die het op zijn beurt weer erfde van zijn voorgangster. Het is dus een soort erfzonde.

We kregen twee weken geleden deel III van het 177ˢᵗᵉ Boek van het Rekenhof in de bus, weliswaar over de algemene rekening 2019 van het algemeen bestuur van de federale Staat. Het Rekenhof stelde daarin vast dat er andermaal niet is tegemoetgekomen aan de aanbevelingen die het in het vorige boek formuleerde inzake de voorbereiding van de opmaak van de geconsolideerde jaarrekening van de federale Staat. Een sluitend regelgevend kader ontbreekt en er zijn in de balans en de resultatenrekening grote consolidatieverschillen omdat de Federale Accountant onvoldoende gedetailleerde instructies en procedures heeft uitgewerkt.

Laten we niet vergeten dat vanaf boekjaar 2020 het Rekenhof van Europa een certificering moet uitspreken over de jaarrekening van de federale Staat. Indien men dat zou moeten gedaan hebben voor het boekjaar 2018, dan zou het die hebben afgekeurd of zich op zijn minst hebben onthouden. Zo stelde het Rekenhof vorig jaar.

Mevrouw de staatssecretaris, in de memorie van toelichting bij dit wetsontwerp valt te lezen dat de rekening van de Regie der Gebouwen van 2018 "laattijdig werd afgelegd". "Werd afgelegd", we zijn hier als het ware in een mortuarium. De Regie der Gebouwen blijft blijkbaar een zorgenkind, en overigens niet het enige op het vlak van rekeningen en boekhouding. Wat zegt het Rekenhof? Ik verwijs naar het verslag van 16 juli 2020 en citeer: "De structurele problemen die de kwaliteit van de rekeningen beïnvloeden, zoals het gebrek aan een aangepast boekhoudplan, aangepaste boekhoudsoftware, een correcte eindbalans, voldoende boekhoudkundig personeel en het gebrek aan interne beheersing, blijven echter bestaan."

De ingebruikname van nieuwe software door oud-voogdijminister Geens, al anderhalf jaar geleden aangekondigd, heeft opnieuw vertraging opgelopen en start nu pas op 1 januari 2021. Ook is het nog altijd wachten op de waardering van het patrimonium van de Regie der Gebouwen. Daarvoor werd een externe consultant ingeschakeld.

Een ander zorgenkind blijft het Federaal agentschap voor de opvang van asielzoekers, hier genoegzaam bekend als Fedasil. Ik citeer het Rekenhof: "Hoewel Fedasil elk jaar een begroting in evenwicht opstelt, vertoont de uitvoering ervan al jaren structurele tekorten. Voor 2019 heeft het agentschap de aanbeveling van het Rekenhof niet gevolgd om een meer realistische begroting op te stellen."

Ook de rekeningen van de Federale Wetenschappelijke Instellingen, de FWI's, geven in 2019 nog steeds geen getrouw beeld van het cultureel en wetenschappelijk patrimonium van deze instellingen. Ook hier werd nog steeds geen rekening gehouden met de aanbevelingen van het Rekenhof.

Ik kan zo nog wel even doorgaan.

Mevrouw de staatssecretaris, in de commissie heb ik gezegd dat er in het Parlement al enige tijd bezorgdheid bestaat omtrent de kwaliteit van de rekeningen. Er werd zelfs speciaal een gedachtewisseling aan gewijd, want de subcommissie "Rekenhof" had op 18 februari 2020 een gedachtewisseling met toenmalig bevoegd minister Clarinval en de raadsheer bij het Rekenhof over de kwaliteit van de rekeningen van 2018 van dezelfde diensten die hier nu voorliggen. Het Rekenhof heeft toen een gebrek aan sturing vastgesteld door de dienst Federale Accountant. Er werd vastgesteld dat de boekhoudgegevens die de departementen aan die dienst bezorgen, onvoldoende worden gecontroleerd en dat de instructies door de departementen onvoldoende en niet op uniforme wijze worden toegepast.

Ook de departementen zien niet genoeg toe op de kwaliteit van de cijfers die zij aanleveren voor de opmaak van de algemene rekeningen, met alle gevolgen voor de kwaliteit van die jaarrekeningen. De Federale Accountant moet volgens het Rekenhof meer doen dan louter informatie verzamelen en doorgeven, door een meer decisieve rol te spelen, uiteraard met de inzet van meer middelen.

Ook op het vlak van de waarderingsregels waren er te weinig duidelijke richtlijnen van de FOD BOSA en de dienst Federale Accountant.

Mevrouw de staatssecretaris, in uw beleidsverklaring/beleidsnota lezen wij dat er een geactualiseerd begeleidend kader komt voor de begroting en de boekhouding, onder meer door een aanpassing van de wet van 2003, met onder andere een grotere focus op de boekhouding en de uitbouw van een kwaliteitsvolle rapportering.

U staat ook voor een grotere beheersautonomie van de departementen en u erkent ook dat de dienst Federale Accountant voor grote uitdagingen staat. Er komt een certificering van de rekeningen, uiteraard in samenwerking met het Rekenhof. Ik hoop dan ook dat u zult slagen waar uw voorgangers eigenlijk in faalden. Ik hoop dat de aanbevelingen van het Rekenhof van de voorbije twee jaar eindelijk ter harte zullen worden genomen.

U zult echter begrijpen dat wij in de gegeven omstandigheden dit wetsontwerp vandaag niet goedkeuren. Wij zullen ons bij de stemming dan ook onthouden.

Madame la présidente, je n'embrayerai évidemment pas sur le ton de M. Ravyts, parce que nous avons discuté en sous-commission Cour des comptes. Et l'on s'aperçoit, malgré tout, qu'il y a une nette amélioration cette année-ci. En effet, la Cour des comptes relève que 61 % des organismes sont en ordre. C'est déjà une amélioration de 12 % par rapport à l'année dernière. Cependant, elle relève, à l'instar des réviseurs, toute une série de manquements. Les manquements sont, en général, des manquements d'annexes, des manquements d'utilisation des logiciels recommandés au niveau des comptes, de façon à pouvoir faire une gestion de tous les mêmes comptes dans tous les organismes et l'absence de récapitulatifs budgétaires, etc.

Ce n'est pas rien! Ce n'est pas gravissime, mais ce n'est pas rien! Par conséquent, moi, en ma qualité de président de la sous-commission Cour des comptes, avec mes collègues, j'ai convenu de convoquer ces différents organismes de façon à pouvoir les contraindre à se conformer aux prescriptions. En effet, la certification des comptes de l'État, comme l'a rappelé le collègue Ravyts, doit intervenir et on sait que, jusqu'à présent, cette certification n'aurait pas pu avoir lieu, parce la tenue des comptes de ces organismes présente justement des défauts.

Cela ne signifie pas que les comptes ne sont pas corrects, puisque la Cour des comptes les a quand même approuvés et que nous les avons approuvés en commission Cour des comptes, mais cela signifie qu'il y a de sérieux efforts à consentir pour que les pièces soient correctes.

En ce qui concerne la Régie des bâtiments, il y avait d'énormes défauts dans le passé. Toutefois, si les comptes 2018 ont encore été rentrés en retard, les comptes 2019 ont été rentrés dans les délais, ce qui manifeste aussi une amélioration importante de la situation.

On ne va cependant pas s'en satisfaire et on va continuer à les suivre de près. On a déjà inscrit à l'agenda deux réunions de la sous-commission Cour des comptes. On va encore en inscrire dans les mois qui viennent. C'est vrai qu'on a été en défaut de le faire ces mois-ci mais ce n'était pas facile d'organiser ce type de réunion, puisque le mieux est quand même d'entendre nos interlocuteurs et c'est encore mieux de les voir les yeux dans les yeux que par vidéoconférence quand on a des choses à leur dire.

Nous allons donc programmer maintenant des réunions en soutien de la secrétaire d'État car, bien entendu, elle a la responsabilité de l'ensemble mais nous, en tant que parlementaires et notamment en tant que membres de la sous-commission Cour des comptes, nous avons notre responsabilité pour faire pression. La Cour des comptes sera à nos côtés parce que sa préoccupation aussi est d'arriver à la certification des comptes.

Nous allons donc voter ces comptes parce que nous l'avons déjà fait en sous-commission avec les remarques que je viens de faire et nous allons les pousser à se conformer de façon à ce que toutes les choses soient mises en place pour que la certification des comptes de l'État puisse intervenir.