Proposition 55K0836

Proposition de résolution relative à une éventuelle sortie limitée du nucléaire après 2025.

General information ¶

Author

N-VA Bert Wollants

Submission date

Dec. 3, 2019

Official page

Visit

Status

Rejected

Requirement

Simple

Subjects

energy policy nuclear power station nuclear energy security of supply

Voting ¶

Voted to adopt

Groen CD&V Vooruit Ecolo PS | SP DéFI Open Vld MR PVDA | PTB

Voted to reject

LE N-VA LDD VB

Party dissidents ¶

• Katrien Houtmeyers (N-VA) voted to adopt.
• Maggie De Block (Open Vld) voted to reject.
• Gitta Vanpeborgh (Vooruit) voted to reject.

Contact form ¶

Do you have a question or request regarding this proposition? Select the most appropriate option for your request and I will get back to you shortly.

Discussion ¶

Nov. 19, 2020 | Plenary session (Chamber of representatives)

Full source

We hebben inderdaad wel wat tijd gespendeerd aan dit voorstel van resolutie. Het is natuurlijk ook van bijzonder groot belang. Als men in onze energiemix stappen vooruit wil zetten op vlak van duurzaamheid, zekerheid en betaalbaarheid, moet men durven overwegen dat een aantal kerncentrales langer openblijven.

Dat er toch wat animo voor was om dit debat te voeren, blijkt toch wel uit de manier waarop dit dossier is behandeld. Op een gegeven moment, na de indiening en de toelichting, is er de suggestie gekomen om daarover hoorzittingen te organiseren. De toenmalige voorzitter, de heer Van Quickenborne, stelde voor om daar inderdaad een ruime zitting over te houden, met heel veel sprekers. Niemand heeft zich daartegen verzet. Iedereen leek dan toch te vinden dat het de moeite waard was om dit dossier te bespreken. Dat is dan ook gebeurd.

Uit die bijzonder interessante hoorzitting hebben we toch wel wat zaken geleerd. Zo leerden we dat heel wat van de uitgenodigde sprekers eigenlijk stelden dat het aan de politiek was om hier een keuze in te maken, maar dat er voor de twee scenario's iets te zeggen was. Het langer openhouden van kerncentrales is daar niet weggelachen, is niet afgedaan als een idioot voorstel. Er waren integendeel ook sprekers uitgesproken voor dat voorstel, zoals het VBO. Tegelijkertijd keken enkele partijen naar het verleden. Zij bespraken hoeveel de kerncentrales ons nu eigenlijk hebben bijgebracht. De CREG gaf heel duidelijk aan hoeveel miljoenen euro's die kerncentrales in de afgelopen jaren hebben bijgebracht. Dat gaat toch over wel wat. Nu zijn we dan in een situatie terechtgekomen dat een aantal partijen, die ook toevallig de meerderheid uitmaken, ervoor kiezen om enkel en alleen naar andere technologieën te kijken. Er wordt in de eerste plaats voor een heel groot stuk ingezet op gascentrales om de energieproductie te verzekeren.

Dat heeft natuurlijk een aantal gevolgen, beste collega's. Ik moet er geen tekening bij maken. Als in het CRM-systeem heel veel megawatt moet worden ondersteund, met veel gascentrales, zal dat een stuk meer kosten dan wanneer men enkele gascentrales nodig heeft, of misschien maar één. Dat is wel een belangrijk verschil. Men ruilt technologie in die vandaag geen CO₂ produceert en bijdraagt aan de begroting of het energiebeleid voor technologie die CO₂ uitstoot, zoals hier reeds werd gezegd, en waarvoor moet worden betaald om dit overeind te krijgen. We moeten goed afwegen wat dit wil zeggen en hoe we daarmee omgaan.

Het is natuurlijk niet toevallig dat men dan studies krijgt, zoals de afgelopen weken nog aangetoond, van onder andere de denktank Ember die stelt dat België daarmee één van de vuilste landen van Europa wordt inzake elektriciteitsproductie. Al die zaken moeten tegen het licht worden gehouden.

Deze resolutie heeft op geen enkel moment voorgesteld om onmiddellijk over te gaan tot levensduur­verlenging van een aantal kerncentrales. Dat is absoluut niet het geval. Voordat men die stap zet, moet men goed overwegen wat de pro's en wat de contra's zijn. Ik moet echter vaststellen dat heel veel partijen dat eigenlijk niet willen weten. Men wil het daar liever niet over hebben. Het is heel moeilijk om op die manier te discussiëren.

Ik merk dat men in het publieke debat heel vaak opmerkt dat inzake de levensduurverlenging van de kerncentrales de uitbater nog altijd niet heeft gezegd aan welke prijs dat kan gebeuren en welke investeringen hij daarvoor moet doen. Dat is natuurlijk een wat vreemde manier van werken, vermits de uitbater al jaren vraagt om te worden gehoord door de regering en daar een gesprek over te hebben. Nog deze zomer hebben wij een brief ontvangen van de exploitant met de vraag om met de regering aan tafel te kunnen zitten over een mogelijke levensduurverlenging en de contouren. Het leek mij een zeer goed idee om dat te doen, omdat men dan weet waarover men spreekt. Ik stel vast dat die bereidheid er niet was of is.

Ik begrijp dat het voor een regering in lopende zaken niet eenvoudig was om dat gesprek aan te gaan. Vandaar dat de resolutie die wij op tafel hebben gelegd daarop heeft ingespeeld, namelijk op welke manier kunnen wij een mandaat geven om daarover een aftastend gesprek te voeren om na te gaan wat er mogelijk is en wat niet. Het lijkt mij immers aangewezen om te weten waarover men spreekt vooraleer men een beslissing neemt.

Dat lijkt allemaal niet het geval te zijn. Ik moet vaststellen dat de nieuwe ploeg in het regeerakkoord heeft gesteld dat dit absoluut niet aan de orde is en dat men een beslissing heeft genomen of willen nemen zonder daarvan alle contouren noch de prijs ervan te kennen.

Tegelijkertijd moet ik vaststellen dat er in het regeerakkoord toch nog een piste wordt opengehouden. In ieder geval was dat vorige week nog het geval. Die piste is – gezien de felle reacties van de heer Bouchez op twitter veronderstel ik dat hij wel iets te maken heeft gehad met die passage – om bij onvoldoende capaciteit, als er een onverwacht probleem met de bevoorradingszekerheid is, alsnog centrales te kunnen openhouden.

Men plaatst dat moment in de tijd in november 2021. Collega's, als het inderdaad nog mogelijk was geweest om die beslissing te nemen in november 2021, zou het dan niet goed zijn om te weten wat de randvoorwaarden zijn? Ik wil daarmee zeggen dat als de kerncentrales op basis van die passage in het regeerakkoord zouden worden verlengd, men dat alleen maar doet omdat men echt niet anders kan. Dat is de enige manier waarop de regering, waarvan ook Ecolo-Groen deel uitmaakt, die kerncentrales zal verlengen.

Collega's, we weten vandaag ongeveer waar we staan met de gascentrales. We hebben een ontwerp van systeem, we weten dat de Europese Commissie heeft beslist om dat verder te onderzoeken. De Europese Commissie heeft heel duidelijk gesteld dat dat systeem voor haar vandaag niet proportioneel is, dat het niet is aangetoond dat het noodzakelijk is en evenmin dat het geen inbreuk vormt op de regels met betrekking tot illegale staatssteun. Dus weten we vandaag niet of er een systeem zal worden goedgekeurd, laat staan dat we weten wanneer er capaciteit wordt geveild.

Als wij niet weten wanneer er capaciteit wordt geveild, weten wij ook niet wanneer die centrales zullen worden gebouwd. Laten wij immers eerlijk zijn, collega's, er is geen enkele exploitant die vandaag zegt een centrale te zullen bouwen zonder dat het CRM-systeem er komt. Ik ben niet helemaal eerlijk. Een iemand beweerde dat wel. Hij zei miljarden op zak te hebben uit Qatar om gascentrales te bouwen. Dat was allemaal in kannen en kruiken. Vervolgens heb ik niets meer gehoord van die man. Ik heb de voormalige minister daar ook over aangesproken. Zij is die man ook niet meer tegengekomen. Ik moet vaststellen dat bepaalde sites waarover hij sprak, vandaag in handen zijn van andere spelers. Laten wij eerlijk zijn, daar zal niets van komen.

Als ik dat allemaal optel, lijkt het mij niet zo onwaarschijnlijk dat wij met een bevoorradings­probleem geconfronteerd zullen worden. Ik hoef er geen tekening bij te maken. De laatste gascentrale die gebouwd werd in Vlaanderen, de centrale van T-Power, heeft er langer over gedaan om haar eerste kilowattuur te produceren dan de vier jaar die nog resten, zoals op dit moment in het CRM-systeem wordt vooropgesteld, op voorwaarde dat het systeem wordt goedgekeurd uiteraard.

Het is volgens mij niet geheel onlogisch dat we daar tegen een probleem zouden kunnen aanlopen.

Collega's, wat men hier op tafel legt, betekent niets meer of niets minder dan dat wij onderhandelen met de exploitant op het moment dat we geen enkel ander alternatief hebben en dat wij niet anders kunnen dan de levensduur van de kerncentrales te verlengen. Ik wil graag eens aan de collega's vragen wie denkt dat het een goed idee is om te onderhandelen als men geen enkel alternatief heeft? Dan staat men met de rug tegen de muur.

Daarom is de tekst nog steeds aan de orde: men moet ervoor zorgen dat men zich indekt, men niet met de rug tegen de muur hoeft te onderhandelen en in een situatie terechtkomt waarin men een slecht akkoord moet maken.

Dat er slechte akkoorden kunnen worden gemaakt, is wel duidelijk geworden uit het verleden. Ik heb het dan meer specifiek over het akkoord inzake Tihange 1. Wij hebben hier een aantal jaren geleden een gesprek daarover met toenmalig staatssecretaris voor Energie, Melchior Wathelet gevoerd. Die noemde het een geweldig akkoord, omdat het meer zou opleveren dan wat voor die centrale aan onder andere repartitiebijdrage werd betaald. Dat was een tamelijk stevige stelling, want op dat moment droeg die centrale ongeveer 90 miljoen euro per jaar bij. Wat er uiteindelijk uit de bus kwam, was toch een stuk minder. Wij hebben daar toen voor gewaarschuwd, maar men heeft niet willen luisteren. Vandaag zitten we op het traject dat er voor Tihange 1 wellicht ongeveer 1 miljoen euro per jaar wordt betaald. Het eerste jaar is daar 10 miljoen euro uitgekomen. Niemand verwacht dat daar nog een halve eurocent bijkomt. Men kan dus wel met een slecht akkoord eindigen. Vandaar is het goed om het op een andere manier aan te pakken.

Ik moest vaststellen dat er wel wat bereidheid was in de commissie om over onderhavig voorstel van resolutie van gedachten te wisselen. Er waren wel mogelijkheden, totdat de paars-groene regering is geland. Op dat moment moesten bepaalde partijen zwijgen, zij mochten daar niets meer over zeggen en plots was het hele probleem van de baan. Vandaag weten we ook waarom dat zo was, namelijk omdat het voor bepaalde partijen nooit de bedoeling is geweest om terug te vallen op het noodscenario. Het noodscenario moest zo snel mogelijk van de tafel. In de commissie heeft mevrouw Dierick aangegeven dat ze het noodscenario wel belangrijk vond, hoewel ze hoopte dat het niet nodig zou zijn, maar ik moet vaststellen dat men er vandaag voor heeft gezorgd dat heel dat voorstel van tafel is.

Die houding had bij de stemming over het voorstel van resolutie bizarre consequenties. Ik zal er eentje van aanhalen. Zo heeft de paars-groene meerderheid het amendement dat we hadden ingediend om een van de verzoeken weg te laten uit het voorstel, weggestemd. Maar toen er nadien gestemd werd over het behoud van het verzoek, heeft zij dat ook weggestemd. Ik heb dus geen idee wat ze eigenlijk wil, maar ik moet vaststellen dat het waarschijnlijk niet door rationele argumenten is ingegeven.

Collega's, ik geef u de kans om de tekst vandaag terug naar de commissie te sturen, zodat we daar opnieuw over kunnen debatteren, met rationele argumenten. Ik meen dat Febeliec u dat vandaag trouwens ook al heeft gevraagd. Ik maak mij echter weinig illusies, want ik meen dat ik in het halfrond nog zelden zal verbaasd worden door de meerderheid, tenzij in negatieve zin. Ik geef u toch de kans om u daarover uit te spreken. Volgend jaar in november zullen we dan wel zien waar we staan. Misschien denkt u dan terug aan de passage vandaag en vindt u dat het misschien toch nuttig was geweest om van tevoren een gesprek te voeren. Dat besef zal echter niet voor dit jaar zijn.

Mevrouw de voorzitster, collega's, wij brengen het voorstel ter stemming om de voorgestelde verwerping weg te kunnen stemmen, zodat we verstandige keuzes kunnen maken. Als de heren en dames van de meerderheid verstandige keuzes maakten, dan zouden we onderling echter een iets andere relatie hebben dan we vandaag hebben gezien.