Proposition 55K2207

Projet de loi modifiant l'article 2 de la loi du 22 juillet 1985 relative à la responsabilité civile dans le domaine de l'énergie nucléaire.

General information ¶

Submitted by

Vivaldi

Submission date

Sept. 30, 2021

Official page

Visit

Status

Adopted

Requirement

Simple

Subjects

civil law civil liability nuclear energy nuclear law

Voting ¶

Voted to adopt

Groen CD&V Vooruit Ecolo LE PS | SP DéFI Open Vld N-VA LDD MR PVDA | PTB VB

Contact form ¶

Do you have a question or request regarding this proposition? Select the most appropriate option for your request and I will get back to you shortly.

Discussion ¶

Oct. 21, 2021 | Plenary session (Chamber of representatives)

Full source

De rapporteur is mevrouw Kim Buyst.

Mevrouw de voorzitster, ik verwijs naar het schriftelijk verslag.

Mevrouw de voorzitster, ik verwijs naar het schriftelijk verslag.

Mevrouw de minister, het is wel vreemd dat ik alleen het woord neem. De kwestie lijkt misschien wat formeel, maar ze is heel belangrijk. Wat gebeurt er bij een ernstig kernongeval of een kernramp in ons land? De vraag is dan vooral wie betaalt voor de schade. U weet immers dat die aanzienlijk kan zijn. Iedereen heeft nog de ramp in Fukushima in gedachten, nu tien jaar geleden.

Dit wetsontwerp zorgt ervoor dat het toepassingsgebied van het Verdrag van Parijs, dat de aansprakelijkheid regelt bij een kernramp, uitgebreid wordt. Daarom steunen wij het. Het toepassingsgebied wordt met name uitgebreid tot staten die zelf geen kerninstallaties hebben en dus buiten het Verdrag vielen, maar er wel slachtoffer van kunnen worden. Dat is bijvoorbeeld het geval voor het Groothertogdom Luxemburg, dat hierdoor wel gedekt is bij een kernramp in ons land.

We hebben de wet van 22 juli 1985 die de nucleaire aansprakelijkheid regelt al besproken in de commissie, omdat de Vooruitfractie een wetsvoorstel had ingediend om de verantwoordelijkheid van de exploitant uit te breiden. Die is nu immers bijzonder klein, afgezet tegen de enorme schadebedragen die een kernramp kan veroorzaken. Het gaat dus eigenlijk om verborgen kosten van kernenergie. Het is nagenoeg onmogelijk om die maximaal te dekken, maar de aansprakelijkheid was veel te beperkt en zij wordt nu een beetje uitgebreid.

Het gevolg is natuurlijk dat de Staat, met andere woorden de belastingbetaler, ervoor moet opdraaien als er iets zou gebeuren. Dat is merkwaardig. Er is een exploitant die een installatie uitbaat, daar winst mee maakt en dividenden uitdeelt. Als er echter iets ernstig mis gaat, dan is die plots niet meer verantwoordelijk. Stel je even voor dat je onverzekerd met een auto rondrijdt en een ongeval veroorzaakt terwijl de Staat er dan voor opdraait.

In het geval van de kerncentrales is er dus een bijzondere situatie. Dat wetsvoorstel is besproken en er zijn hoorzittingen over gehouden in de commissie voor Energie, Leefmilieu en Klimaat.

Ik betreur het dat het voorstel van Vooruit weliswaar niet ingetrokken is, maar toch niet meer geagendeerd wordt. Dat geldt voor wel meer voorstellen die dateren van voor de vorming van de vivaldiregering. Er was ook een voorstel van de PS over het verbieden van plastic zakjes en een voorstel van Ecolo-Groen over een verbod op neonicotinoïden, de bijenkillers onder de pesticiden. Die voorstellen staan nu allemaal on hold en ik betreur dat. Ik meen dat dit ook in andere commissies gebeurt.

Ik kom terug naar het voorliggende wetsontwerp. Mevrouw de minister, u hebt in de commissie eigenlijk niet echt geantwoord op mijn vraag of u zelf ook vindt dat de wettelijke aansprakelijkheid voor nucleaire exploitanten onvoldoende is. Deelt u die analyse? Toen dat voorstel werd ingediend, in een periode waarin u zelf nog Kamerlid was, deelden de Ecolo-Groenfractie en de Vooruitfractie die analyse. Is dat nog altijd het geval?

Ik vind het spijtig dat het voorliggende ontwerp niet direct maatregelen neemt op dat vlak en dat u de aansprakelijkheid niet sterker uitbreidt dan het Verdrag van Parijs en het aanvullende protocol daarbij u opleggen.

Ik denk dat ik hiermee het meeste heb gezegd. Ik hoop dat het nog steeds hangende voorstel van de Vooruitfractie om de wettelijke aansprakelijkheid van de exploitanten fatsoenlijk uit te breiden ooit nog wordt geagendeerd in de commissie.

Mevrouw de minister, het is wel vreemd dat ik alleen het woord neem. De kwestie lijkt misschien wat formeel, maar ze is heel belangrijk. Wat gebeurt er bij een ernstig kernongeval of een kernramp in ons land? De vraag is dan vooral wie betaalt voor de schade. U weet immers dat die aanzienlijk kan zijn. Iedereen heeft nog de ramp in Fukushima in gedachten, nu tien jaar geleden.

Dit wetsontwerp zorgt ervoor dat het toepassingsgebied van het Verdrag van Parijs, dat de aansprakelijkheid regelt bij een kernramp, uitgebreid wordt. Daarom steunen wij het. Het toepassingsgebied wordt met name uitgebreid tot staten die zelf geen kerninstallaties hebben en dus buiten het Verdrag vielen, maar er wel slachtoffer van kunnen worden. Dat is bijvoorbeeld het geval voor het Groothertogdom Luxemburg, dat hierdoor wel gedekt is bij een kernramp in ons land.

We hebben de wet van 22 juli 1985 die de nucleaire aansprakelijkheid regelt al besproken in de commissie, omdat de Vooruitfractie een wetsvoorstel had ingediend om de verantwoordelijkheid van de exploitant uit te breiden. Die is nu immers bijzonder klein, afgezet tegen de enorme schadebedragen die een kernramp kan veroorzaken. Het gaat dus eigenlijk om verborgen kosten van kernenergie. Het is nagenoeg onmogelijk om die maximaal te dekken, maar de aansprakelijkheid was veel te beperkt en zij wordt nu een beetje uitgebreid.

Het gevolg is natuurlijk dat de Staat, met andere woorden de belastingbetaler, ervoor moet opdraaien als er iets zou gebeuren. Dat is merkwaardig. Er is een exploitant die een installatie uitbaat, daar winst mee maakt en dividenden uitdeelt. Als er echter iets ernstig mis gaat, dan is die plots niet meer verantwoordelijk. Stel je even voor dat je onverzekerd met een auto rondrijdt en een ongeval veroorzaakt terwijl de Staat er dan voor opdraait.

In het geval van de kerncentrales is er dus een bijzondere situatie. Dat wetsvoorstel is besproken en er zijn hoorzittingen over gehouden in de commissie voor Energie, Leefmilieu en Klimaat.

Ik betreur het dat het voorstel van Vooruit weliswaar niet ingetrokken is, maar toch niet meer geagendeerd wordt. Dat geldt voor wel meer voorstellen die dateren van voor de vorming van de vivaldiregering. Er was ook een voorstel van de PS over het verbieden van plastic zakjes en een voorstel van Ecolo-Groen over een verbod op neonicotinoïden, de bijenkillers onder de pesticiden. Die voorstellen staan nu allemaal on hold en ik betreur dat. Ik meen dat dit ook in andere commissies gebeurt.

Ik kom terug naar het voorliggende wetsontwerp. Mevrouw de minister, u hebt in de commissie eigenlijk niet echt geantwoord op mijn vraag of u zelf ook vindt dat de wettelijke aansprakelijkheid voor nucleaire exploitanten onvoldoende is. Deelt u die analyse? Toen dat voorstel werd ingediend, in een periode waarin u zelf nog Kamerlid was, deelden de Ecolo-Groenfractie en de Vooruitfractie die analyse. Is dat nog altijd het geval?

Ik vind het spijtig dat het voorliggende ontwerp niet direct maatregelen neemt op dat vlak en dat u de aansprakelijkheid niet sterker uitbreidt dan het Verdrag van Parijs en het aanvullende protocol daarbij u opleggen.

Ik denk dat ik hiermee het meeste heb gezegd. Ik hoop dat het nog steeds hangende voorstel van de Vooruitfractie om de wettelijke aansprakelijkheid van de exploitanten fatsoenlijk uit te breiden ooit nog wordt geagendeerd in de commissie.

Mijnheer Warmoes, het gaat hier over het technisch in orde brengen van onze regelgeving met betrekking tot de wettelijke aansprakelijkheid bij een kernongeval. Die aansprakelijkheid is geregeld in een aantal internationale verdragen. De uitbreiding zit in een protocol bij het verdrag.

Dit dateert al van na de ramp in Fukushima. Daaraan ziet men hoe inert het aansprakelijkheidsverdrag eigenlijk is. Wij hebben in België alles tijdig klaargemaakt om daarmee in orde te zijn, zelfs nog voor de andere landen. Wij hadden zelfs in onze wet opgenomen dat wij, totdat alle andere landen klaar zouden zijn, via KB een aantal zaken zouden regelen. Dat halen we er nu uit. Dat betekent dat wij vanaf 1 januari helemaal klaar zijn voor de uitgebreide aansprakelijkheid die 1,2 miljard euro per kernongeval voor heel Europa zal bedragen. Dat is een belangrijke uitbreiding. Ook de schade aan personen, het milieu en de omgeving en de economische schade zullen mee worden gedekt. Tevens wordt de vorderingstermijn uitgebreid.

Over de onbeperkte aansprakelijkheid hebben wij het tijdens de bespreking in de commissie gehad. Ik herhaal wat ik toen heb gezegd, namelijk dat er inderdaad landen zijn met een onbeperkte aansprakelijkheid, maar dat daar nog altijd beperkingen in zitten. Ik verwijs ter zake naar Duitsland. Een onbeperkte aansprakelijkheid leidt natuurlijk ook nooit tot een onbeperkte verzekering. Elke verzekering is beperkt, ook de verzekering van een onbeperkte aansprakelijkheid. Daarvoor hoeven we maar naar Duitsland te kijken.

Met dit wetsontwerp nemen we wel een belangrijke nieuwe stap op het vlak van het aansprakelijkheidsrecht met betrekking tot de risico's van een kernongeval. Wij weten dat dit maar een fractie van de werkelijke schade is. Dat betekent dat er nog altijd een belangrijke verantwoordelijkheid blijft bestaan op het vlak van de veiligheidsreglementering. Die wetgeving moet dus mee evolueren. Er moet een goed toezicht en een diligente houding van de exploitant zijn. Op zich hebben wij geen redenen om daaraan te twijfelen.

Mijnheer Warmoes, het gaat hier over het technisch in orde brengen van onze regelgeving met betrekking tot de wettelijke aansprakelijkheid bij een kernongeval. Die aansprakelijkheid is geregeld in een aantal internationale verdragen. De uitbreiding zit in een protocol bij het verdrag.

Dit dateert al van na de ramp in Fukushima. Daaraan ziet men hoe inert het aansprakelijkheidsverdrag eigenlijk is. Wij hebben in België alles tijdig klaargemaakt om daarmee in orde te zijn, zelfs nog voor de andere landen. Wij hadden zelfs in onze wet opgenomen dat wij, totdat alle andere landen klaar zouden zijn, via KB een aantal zaken zouden regelen. Dat halen we er nu uit. Dat betekent dat wij vanaf 1 januari helemaal klaar zijn voor de uitgebreide aansprakelijkheid die 1,2 miljard euro per kernongeval voor heel Europa zal bedragen. Dat is een belangrijke uitbreiding. Ook de schade aan personen, het milieu en de omgeving en de economische schade zullen mee worden gedekt. Tevens wordt de vorderingstermijn uitgebreid.

Over de onbeperkte aansprakelijkheid hebben wij het tijdens de bespreking in de commissie gehad. Ik herhaal wat ik toen heb gezegd, namelijk dat er inderdaad landen zijn met een onbeperkte aansprakelijkheid, maar dat daar nog altijd beperkingen in zitten. Ik verwijs ter zake naar Duitsland. Een onbeperkte aansprakelijkheid leidt natuurlijk ook nooit tot een onbeperkte verzekering. Elke verzekering is beperkt, ook de verzekering van een onbeperkte aansprakelijkheid. Daarvoor hoeven we maar naar Duitsland te kijken.

Met dit wetsontwerp nemen we wel een belangrijke nieuwe stap op het vlak van het aansprakelijkheidsrecht met betrekking tot de risico's van een kernongeval. Wij weten dat dit maar een fractie van de werkelijke schade is. Dat betekent dat er nog altijd een belangrijke verantwoordelijkheid blijft bestaan op het vlak van de veiligheidsreglementering. Die wetgeving moet dus mee evolueren. Er moet een goed toezicht en een diligente houding van de exploitant zijn. Op zich hebben wij geen redenen om daaraan te twijfelen.

Het is echter een belangrijke verwezenlijking die we zeker niet moeten minimaliseren.

Mevrouw de minister, u zei het misschien niet met zoveel woorden, maar ik leid uit wat u zei toch af dat de aansprakelijkheid niet volstaat. Er zijn landen met onbeperkte aansprakelijkheid. U zegt dat deze toch wel enigszins beperkt is. Dat wil alleszins zeggen dat er voor het Parlement nog werk aan de winkel is, maar ook voor u, mevrouw de minister. Het is immers een relatief klein bedrag. U had het over 1,1 miljard, wat niet veel is voor een serieus kernongeval. Kijk maar eens naar de schade van de overstromingen in Wallonië. Het is dus een relatief beperkt bedrag dat zeker voor verbetering vatbaar is. Wij moeten verder gaan met die aansprakelijkheid.

Het is echter een belangrijke verwezenlijking die we zeker niet moeten minimaliseren.

Mevrouw de minister, u zei het misschien niet met zoveel woorden, maar ik leid uit wat u zei toch af dat de aansprakelijkheid niet volstaat. Er zijn landen met onbeperkte aansprakelijkheid. U zegt dat deze toch wel enigszins beperkt is. Dat wil alleszins zeggen dat er voor het Parlement nog werk aan de winkel is, maar ook voor u, mevrouw de minister. Het is immers een relatief klein bedrag. U had het over 1,1 miljard, wat niet veel is voor een serieus kernongeval. Kijk maar eens naar de schade van de overstromingen in Wallonië. Het is dus een relatief beperkt bedrag dat zeker voor verbetering vatbaar is. Wij moeten verder gaan met die aansprakelijkheid.