Proposition 55K2523

Logo (Chamber of representatives)

Projet de loi contenant le deuxième ajustement du Budget général des dépenses pour l'année budgétaire 2022.

General information

Submitted by
Vivaldi
Submission date
Feb. 23, 2022
Official page
Visit
Subjects
budget national budget

⚠️ Voting data error ⚠️

This proposition is missing vote information, which is caused by a bug in the heuristic algorithms. As soon as I've got time to fix it, the votes will be added to Demobel's database.

Contact form

Do you have a question or request regarding this proposition? Select the most appropriate option for your request and I will get back to you shortly.








Bot check: Enter the name of any Belgian province in one of the three Belgian languages:

Discussion

March 24, 2022 | Plenary session (Chamber of representatives)

Full source


Rapporteur Sander Loones

Mevrouw de voorzitster, als rapporteur neem ik even het woord omdat in de commissie informatie is besproken die van belang is, en interessant om te delen met de plenaire vergadering.

Ten eerste en vooral, het wetsontwerp werd goedgekeurd met negen stemmen tegen drie.

Er is echter ook een discussie geweest over Oekraïne en over de al dan niet meeropbrengsten van de energieprijzen. Over die twee specifieke punten wil ik de staatssecretaris kort citeren, zodat de hele plenaire vergadering van haar woorden kennis kan nemen.

Ten eerste, over Oekraïne zal u de passage lezen op bladzijde 23, waar mevrouw de staatssecretaris het volgende benadrukt. Ik citeer: "Het maken van simulaties over de macro-impact van de crisis is momenteel in deze fase niet mogelijk. Het zal afhangen van de duur en de uitkomst van het conflict en de sancties die in beide richtingen worden genomen. Er werd een federale interkabinettenwerkgroep samengeroepen door het kabinet van de staatssecretaris om de verschillende vragen, noden en gebruiken te inventariseren. Aan de hand van deze gegevens wordt zo snel mogelijk een eerste budgettaire inschatting gemaakt."

Het is belangrijk dat de leden weten dat een structuur is opgezet om de economische en budgettaire impact van de Oekraïnecrisis in kaart te brengen en dat de staatssecretaris daarvoor de nodige stappen heeft ondernomen.

Ten tweede, ik verwijs naar bladzijde 24 van het verslag, waar de staatssecretaris inging op de vraag wat de precieze impact is van de stijgende energieprijzen op de begroting. Ik citeer opnieuw de staatssecretaris: "De opbrengst als gevolg van de hogere elektriciteits- en gasprijzen wordt door de FOD Financiën geraamd op een meeropbrengst van 521 miljoen euro, de hogere inkomsten uit btw op stookolie op 83 miljoen euro, de hogere inkomsten uit de repartitiebijdrage op 32 miljoen euro en de groenestroomcertificaten offshorewindparken op 177 miljoen euro. In totaal betekent dat een impact van 813 miljoen euro brutomeerinkomsten." De staatssecretaris vervolgt: "Uiteraard hebben hoge energieprijzen ook negatieve effecten op de overheidsfinanciën: hogere werkingsuitgaven, hogere uitgaven in het kader van sociaal beleid, hogere uitgaven voor de ambtenarenlonen en uitkeringen en een negatieve impact ook op de groei. De analyse van de Nationale Bank van België kwam tot de conclusie dat de hogere energieprijzen in hun geheel een negatieve impact hebben op de overheidsfinanciën. De bewering dat de hoge energieprijzen een netto-opbrengst voor de Staat betekenen, is dus niet correct."

Ik denk dat het belangrijk is dat alle Kamerleden de stelling van de staatssecretaris kennen omdat die een beeld geeft van de budgettaire marge. Hier eindigt mijn deel als rapporteur, mevrouw de voorzitster.


President Eliane Tillieux

Bedankt, mijnheer Loones.

U hebt nu het woord om het standpunt van uw partij toe te lichten.


Sander Loones N-VA

Bij de bespreking van het eerste aanpassingsblad, goed voor 200 miljoen euro – door omstandigheden was ik de enige spreker –, wees ik al op het belang ervan. We gaan hier in het Parlement inderdaad soms zeer snel over dossiers met een zeer grote budgettaire impact. Vandaag, drie maanden later, bespreken we het tweede aanpassingsblad van 900 miljoen euro, opnieuw een bijzonder grote enveloppe. Natuurlijk zijn er redenen om die middelen vrij te maken, redenen waarop er later in het debat zal worden ingegaan. Maar alleen al wegens de omvang van het dossier sta ik erop om daarover hier in het plenum te discussiëren. Ik ben overigens bijzonder tevreden dat leden van de oppositie en ook de heer Leysen als lid uit de meerderheid zich als spreker hebben aangemeld. Het gaat hier tenslotte om een totaalbedrag voor alle aanpassingsbladen van 1,2 miljard euro voor zaken die al in de basisbegroting waren verwerkt en voor andere die daar nog niet in waren opgenomen, terwijl het begrotingstekort in december geraamd werd op 16,5 miljard euro. Dat zijn dus geen kleine bedragen.

We hebben al herhaaldelijk gewezen op de bijzondere situatie. We zullen dat ook blijven doen. Bij begrotingen is er namelijk normaal gezien altijd eerst een begrotingsopmaak. Er worden dan grote principiële debatten gevoerd, idealiter passend in het meerjarenkader dat is afgesproken tijdens bijvoorbeeld een regeringsonderhandeling. Gedurende het jaar zijn er vervolgens begrotingscontroles waarbij er hier en daar wat kan worden geschoven om een aantal zaken in de gaten te houden. Ten slotte zijn er dan, als het nodig is, aanpassingsbladen om de kleine problemen op te lossen.

Maar we beleven toch wel zeer bijzondere tijden. We werken nu toe naar een begrotingscontrole waarin debatten over miljarden moeten worden gevoerd. Normaal gezien is een begrotingscontrole slechts een controle van wat er een paar maanden tevoren in de begroting voor dat specifieke jaar werd ingeschreven. Het is dus zeer uitzonderlijk. We doen dat ook niet in het kader van begrotingscontroles, maar in het kader van aanpassingsbladen. We moeten dus allemaal beseffen hoe bijzonder deze tijden zijn.

Wat de inhoud betreft, heb ik een aantal vragen aan u, mevrouw de staatssecretaris, voortbordurend op de commissiebespreking.

Ten eerste, de regering beloofde een energiecheque van 100 euro. Die zat in het eerste of tweede pakket energiemaatregelen, afhankelijk van hoe men telt. Toen werd nog gezegd dat mensen met een gas- en elektriciteitscontract niet anders behandeld konden worden dan mensen met een stookoliecontract. Iedereen zou dus hetzelfde krijgen. De logica is ondertussen achterhaald en de regering heeft zelf toegegeven dat dat flauwekul was, aangezien een verschillende behandeling toch mogelijk is. Nu krijgt wie verwarmt op stookolie, toch iets anders dan wie op gas verwarmt. Maar goed, toen zou iedereen nog 100 euro krijgen. Op de vraag in commissie wanneer dat geld dan precies op de rekening van de mensen zou staan, antwoordde u dat dat stellig vóór 30 juni zou zijn, tussen 15 april en 30 juni. Er was immers nog wat werk aan. De wetgevende basis moest eerst in orde komen, wat nu via het aanpassingsblad gebeurt, waarna de middelen aan de CREG zouden worden overgemaakt, die ze op haar beurt van de leverancier ter beschikking zou stellen en vervolgens de consumenten.

Is de timing nog altijd dezelfde? Zullen de mensen uiterlijk tegen 30 juni de premie van 100 euro op hun rekening gestort zien?

Ten tweede, er is al veel gezegd over de kostprijs van de vaccins. Ook dat interessante debat verdient hier in plenaire zaal toch wel een paar woorden. Een belangrijk deel van de 900 miljoen euro van het aanpassingsblad is bedoeld om de kosten te dekken van de bij Pfizer bestelde boostervaccins. De kostprijs per dosis vaccin is 19,5 euro en dat is niet min. We kunnen nu immers toevallig vergelijken met wat de vaccins eerder hebben gekost. In de commissie is daar ook op ingegaan. In december 2020 hebben we bij enig toeval inzicht gekregen in een aantal prijzen. Daaruit bleek dat een Pfizervaccin toen 12 euro kostte. Vandaag blijkt dat 19,5 euro te zijn. In de huidige fase worden alsmaar meer vaccins geproduceerd en zouden er eigenlijk schaalvoordelen moeten kunnen spelen. We zitten wel in een bijzondere economische context, omdat Pfizer de enige leverancier blijkt te zijn, als we mevrouw De Block op dat punt mogen volgen. Dat de kostprijs van 12 euro naar 19,5 euro gaat, in een fase waarin veel meer vaccins zouden moeten worden gemaakt, roept toch wel vragen op. In de commissie wierp u op, terecht, dat u niet aan de Europese tafel zit, dat u niet mee kunt onderhandelen, dat de deals daar worden gesloten. We hebben u wel gevraagd om contact op te nemen met de minister van Volksgezondheid. U hebt toegezegd dat u dat zou doen. Hebt u contact met minister Vandenbroucke gehad? Wat heeft dat opgeleverd? Is dat dossier op de Europese tafel gelegd? Maken andere landen dezelfde analyse dat het onlogisch is dat de prijs stijgt wanneer er meer vaccins worden gemaakt?

Mijn derde punt gaat over de detentiehuizen. In de basisbegroting waren daarvoor middelen ingeschreven. Met het aanpassingsblad verhuizen die nu naar de precieze begrotingspost. We hebben daarover in de commissie een discussie gevoerd, want het is altijd interessant om middelen in de begroting in te schrijven, maar zal daar ook van alles mee gebeuren? U schrijft die middelen in de begroting van 2022 in, mevrouw de staatssecretaris. Dan moeten die centen ook in 2022 worden geïnvesteerd. Uw antwoord in de commissie – ik lees uit het verslag – luidde: "Met betrekking tot de timing benadrukt de staatssecretaris dat de minister van Justitie er alles aan doet om zijn doelstellingen te verwezenlijken". Dat zal mevrouw De Wit, onze expert in justitie, die hier ook is, ongetwijfeld plezieren. Het gaat wel om dezelfde minister van Justitie die beloofde dat hij de straffen tegen december zou uitvoeren, maar in december plots ontdekte dat er al twee jaar corona was, wat een reden was om het project tot juni uit te stellen. Die minister van Justitie, die er alles aan doet om maatregelen zeer snel in werking te laten treden, zal dus in alles in het werk stellen om zijn doelstelling te verwezenlijken.

Ik geloof u graag op uw woord, mevrouw de staatssecretaris. Ik heb helaas nog wat minder vertrouwen in de partner van de minister van Justitie, want om zijn detentiehuizen te bouwen, heeft hij de hulp nodig van de staatssecretaris bevoegd voor de Regie der Gebouwen, de heer Michel en van de heer Michel horen we niets.

De regering heeft beslist om een extra investeringsenveloppe van 1 miljard euro toe te kennen. Daarvan dient een bedrag om de detentiehuizen van de heer Van Quickenborne te betalen. De heer Van Quickenborne vraagt om zijn centen, maar van de heer Michel horen wij niets, terwijl hij er net voor moet zorgen dat die detentiehuizen er zijn.

U hebt teruggekoppeld door de tabel van de 27 projecten waaraan het bedrag van 1 miljard zal worden besteed, mee te geven, zoals door de minister van Justitie is gevraagd. Maar het vakje voor staatssecretaris Michel, bevoegd voor de Regie der Gebouwen, is blanco. Op mijn vraag daarover in commissie hebt u geantwoord: "Tot dusver is er nog geen dossier voorgelegd door de bevoegde staatssecretaris met betrekking tot het gedeelte Regie der Gebouwen voor de detentiegebouwen, maar naar verluidt zou de Regie druk bezig zijn met dit dossier."

Mevrouw de staatssecretaris, gelet op het feit dat de regie zeer druk bezig is en dat de minister van Justitie alles inzet om zijn doelstellingen te verwezenlijken, ga ik ervan uit dat u intussen wel een antwoord hebt gekregen van staatssecretaris Michel. Is dat het geval? Is ook de MR zijn werk aan het doen? Staatssecretaris Michel is al eens langsgekomen in de commissie voor Financiën. Daarbij heeft hij een onvergetelijke indruk nagelaten, moet ik zeggen, maar niet in positieve zin. U vergeeft mij hopelijk dat ik aandring op meer duidelijkheid in dat dossier.

Ik besluit met een algemeen punt. Daarstraks heeft de rapporteur verwezen naar een interessante passage tijdens de discussies, meer bepaald over de vraag hoe het nu staat met de begroting. Zijn er, door de stijgende energieprijzen, nu al dan niet meer inkomsten voor de overheid? Is er een magische zak geld gevonden die naar believen besteed kan worden? De staatssecretaris van Begroting heeft daarop duidelijk geantwoord dat die er niet is.

Een belangrijk deel van de 900 miljoen euro die volgens het aanpassingsblad toegekend wordt, zijn nieuwe centen. Dat zijn dus nieuwe tekorten, die niet in de basisbegroting zijn opgenomen en waarvoor er geen marges werden ingecalculeerd. Dat maakt de facto dat wij er budgettair gezien minder sterk voor staan. Om die reden heb ik vorige week in de plenaire vergadering de urgentie beklemtoond om de cijfers onder ogen te zien. Wij mogen ons niet in slaap laten wiegen.

We hebben het rapport van het Monitoringcomité intussen ontvangen. Dat rapport wijst erop dat dankzij de economische groei het begrotingstekort van 16,5 miljard naar 16,7 gaat – ik zeg het nu uit het geheugen, maar moet het eigenlijk nogmaals checken – en de begroting in de perceptie onveranderd is. De realiteit laat echter, onder het laagje vernis, een ander beeld zien.

We hebben dan nog niet gesproken over de terechte ambitie om 1 miljard euro in Defensie te investeren, weliswaar eenmalig. Ook die investeringen zullen moeten worden opgenomen in de begroting. De eerste minister heeft onderstreept dat die niet in de begroting voor 2023 zullen worden opgenomen, maar nog in de begrotingscontrole. Het gaat dus om investeringen die nog dit jaar gefinancierd zullen moeten worden.

Wij staan er budgettair zeer slecht voor en iedereen zou die realiteit onder ogen moeten zien. Daar zijn zware consequenties aan verbonden. Dat maakt dat er minder beleid kan worden gevoerd; de geldbuidel reikt niet ver genoeg. Dat maakt dat wij ons in een zwakkere positie bevinden dan een aantal andere landen, die wel hun begroting op orde hebben. Die landen kunnen wel doortastend te werk gaan. Dat maakt – dit thema hebben we vorige week al behandeld – dat we gevoeliger zijn voor chantage dan andere landen, net omdat we niet op eigen benen kunnen staan en eigen keuzes maken.

Ik hoop dat de regering naast het investeringsbeleid ook een besparingsbeleid overweegt. Enig realisme noopt mij vast te stellen dat dat wellicht niet zal gebeuren. Ik beperk mij tot de realistische hoop dat u minstens iets van uw regeerakkoord zal uitvoeren wat de inkomstenzijde betreft. Ik spreek dan niet over extra belastingen, want die zult u ongetwijfeld ook wel invoeren. Dat is intussen wel duidelijk geworden. Ik doel dan op het arbeidsmarktbeleid. Indien er meer mensen werken, dan is dat goed voor hen. Hun koopkracht wordt versterkt. Dat is ook goed voor uw begroting, want dan moeten er minder uitkeringen worden uitbetaald. U zult daarentegen zelfs inkomsten ontvangen, aangezien werkenden een inkomen hebben en daardoor een bijdrage aan de staatsfinanciën leveren. Het is goed voor de sociale zekerheid, die daardoor grondiger en beter wordt gefinancierd.

Mevrouw de staatssecretaris, u bent helaas geen vice-eersteminister, maar als staatssecretaris van Begroting woont u wel veel vergaderingen van het kernkabinet bij. U bevindt zich in de mogelijkheid om telkens uw hand in de lucht te steken. Ik verzoek u dat te doen telkens er de ambitie is om een noodzakelijke uitgave te doen en erop te hameren dat in het regeerakkoord ook de verhoging van de werkzaamheidsgraad is opgenomen. U kunt er ook de vraag aan toevoegen wanneer die ambitie geconcretiseerd zal worden en wanneer er extra stappen zullen worden gezet.


Wouter Vermeersch VB

Mevrouw de staatssecretaris, we konden vandaag in de pers lezen dat de oorlog in Oekraïne het begrotingstekort jammer genoeg verder doet oplopen, met 1,5 miljard euro. Dat blijkt uit een nieuwe raming van het Planbureau. In dit Parlement werden ons ondertussen al twee begrotingsaanpassingen voorgelegd, die samen een extra miljard euro aan uitgaven vertegenwoordigen. De premier is net vertrokken om aan te kondigen dat de regering nog eens 1 miljard euro extra aan Defensie zal uitgeven.

U en uw federale regering stellen zich tot doel om tegen 2024 een tekort van 3 % te halen, de maximumgrens volgens de Europese Unie. Acht u die doelstelling van 3 % in 2024 vandaag nog haalbaar en realistisch? Dat is een vraag die op ieders lippen brandt. De reden waarom ik die vraag stel, is dat u omringd wordt door ministers en staatssecretarissen die gewoon lak hebben aan wat u zegt en aan de begrotingsdiscipline.

In een gezamenlijk opiniestuk in de krant De Tijd trekken de socialistische ministers en staatssecretarissen van uw regering van leer tegen een begrotingsdiscipline die ze trouwens zelf nooit aan de dag hebben gelegd. Dat is helemaal niet ernstig, aangezien de regionale tekorten en schulden, vooral in Wallonië en Brussel, stilaan onhoudbaar worden. Het is ook ongezien dat ministers en staatssecretarissen de partijcommunicatie voeren. Het is veeleer gebruikelijk dat partijvoorzitters of parlementsleden de partijstandpunten naar voren brengen in de media. Het leidt alleszins tot een compleet schizofrene situatie in dit land.

In Vlaanderen probeert men in de mate van het mogelijke de tering naar de nering te zetten. Daar probeert men strikte begrotingsregels af te dwingen en pleit men daar ook duidelijk voor.

In Wallonië zien wij compleet het tegendeel, met die socialistische ministers en staatssecretarissen op kop. Erger nog, naar aanleiding van het Europees herstelfonds en de minderinkomsten van 350 miljoen euro voor Wallonië, pleitte Waals minister-president Elio Di Rupo eerder dit jaar voor wat federale solidariteit heet. Mevrouw de staatssecretaris, wij weten ondertussen wel wat federale solidariteit betekent. Dat betekent meer Vlaams geld voor Waalse uitgaven. Dat is de realiteit.

Het pleidooi tegen de begrotingsdiscipline valt ook totaal niet te rijmen met de waarschuwing van de gouverneur van de Nationale Bank, in een interview in De Standaard, dat België geen marge heeft als zich een nieuwe economische crisis aandient. Voor wie het nog niet begrepen heeft in dit Parlement, er dient zich op dit eigenste moment met de oorlog in Oekraïne reeds een nieuwe crisis aan. Wij zijn reeds zover.

Volgens de gouverneur mag er dus niet meer getreuzeld worden om het begrotingstekort en de overheidsschuld af te bouwen en kan men niet zomaar veronderstellen dat de rente laag blijft, wat u voorlopig nog doet in uw begroting. Als er geen buffers worden opgebouwd, zullen wij over vijf of tien jaar een scenario beleven zoals in Griekenland. Dat zijn niet de woorden van het Vlaams Belang maar wel van de gouverneur van de Nationale Bank. Met de socialistische ministers en staatssecretarissen in uw regering gaan wij dus regelrecht naar zo'n Grieks scenario. Ze schrijven er trouwens nog opiniestukken over ook.

Het werd reeds gezegd door de rapporteur, het is maart en we hebben hier reeds de tweede aanpassing van de begroting. Het is maart en de begroting werd reeds voor ruim 1 miljard euro aangepast. Dat is het zoveelste bewijs dat de begrotingen van deze regering met haken en ogen aan elkaar hangen. Dat zeggen niet alleen wij, dat blijkt ook uit de vernietigende rapporten van het Rekenhof over de rekeningen van dit land.

Dan gaat het zelfs nog niet over de aanpassingen voor het energieakkoord van maart. Die cijfers zitten er nog niet in. Ook de beloofde extra uitgaven voor Defensie zitten er nog niet in. Ook de gevolgen van de Oekraïnecrisis, ten belope van 1,5 miljard euro, zitten er nog niet in. Deze miljardenuitgaven zitten nog niet eens in de begrotingsaanpassingen die wij hier bespreken. Al die miljarden aan extra uitgaven moeten nog worden verwerkt in de begrotingscontrole voor de paasvakantie. Deze uitgaven worden dus, wat de begroting betreft, vijgen na Pasen.

Mevrouw de staatssecretaris, ik wil duidelijk zijn, u speelt daar zelf geen goede rol in. U ontkent en u ontvlucht de begrotingssituatie van dit land. Toen we hier in december stonden om de begroting te bespreken, heb ik u een inflatie-ontkenner genoemd. In de commissie heb ik u namens Vlaams Belang meermaals vragen gesteld over de inflatie, de prijsstijgingen, het overschrijden van de spilindex en de impact daarvan op de begroting. Tot het kerstreces was uw antwoord dat de impact budgetneutraal was, dat er netto geen impact op de begroting was. In de pers hebt u zichzelf uitgeroepen tot de Iron Lady van de begroting, maar inzake de inflatie was u geen Iron Lady maar eerder een Comical Ali, naar de Iraakse minister van informatie die stelde: "There are no Americans in Bagdad." There is no impact of inflation on the budget. Er is geen impact van prijsstijgingen op de begroting. U ontkende daarmee het licht van de zon.

De rapporteur heeft het goed aangehaald, ondertussen lijkt uw euro te zijn gevallen. Ondertussen geeft u schoorvoetend toe dat deze inflatie een ronduit negatieve impact heeft op de begroting. Dat is laat, veel te laat. Het kan nog veel erger. Door de oorlog in Oekraïne stijgt het risico van stagflatie, het economische fenomeen dat wordt gekenmerkt door tragere groei en hogere werkloosheid, economische stagnatie dus, in combinatie met stijgende prijzen, in combinatie met inflatie.

Deze regering vaart wat de inflatie en stagflatie betreft al te vaak blind. Ik heb u de vraag in de commissie nog niet kunnen stellen, maar bent u naar analogie van de sensitiviteitsanalyse van de rentestijging bereid om ook sensitiviteitsanalyses te laten uitvoeren van de impact van de inflatie en de stagflatoire druk op de begroting? Het is belangrijk dat wij die cijfers kennen. Midden februari maakte de Nationale Bank duidelijk dat dit land buffers moet aanleggen om de schuldenlast te kunnen blijven dragen. Het gevaar van de stagflatie en de energiecrisis die wij momenteel beleven, zetten de overheidsuitgaven extra onder druk. Ook voor Defensie zullen extra uitgaven zoals gezegd noodzakelijk en onvermijdelijk zijn.

Een bijkomende vraag is hoe u deze uitdaging wil aanpakken. Hoe dan ook lijken een proactief beleid en voorzichtigheid wat ons betreft aan de orde. Die proactiviteit legt uw regering hoe dan ook niet aan de dag. Uw regering loopt inzake de begroting continu achter de feiten aan. Deze regering is er niet in geslaagd om de inflatiewaarschuwingen voor de zomer van 2021 aan te grijpen om reeds die zomer in te grijpen. De begrotingsoefening van afgelopen oktober was hét moment om bij te sturen, maar u hebt die kans niet gegrepen.

Als de economie dit jaar of volgend jaar opnieuw wat aantrekt, is er ook enige ruimte om in te grijpen. Dat had dus moeten gebeuren in oktober, ook al omdat we binnenkort opnieuw met verkiezingen zullen worden geconfronteerd. We weten uit het verleden dat Belgische regeringen in de tweede helft van hun termijn, met de verkiezingen in het vooruitzicht, geen serieuze ingrepen meer durven te doen.

Voor ons hoefde de regering zeker niet blind te saneren, maar een minimum aan ernst en inspanning was wel nodig om de geloofwaardigheid van het begrotingsbeleid te bewaren. Zoals u weet - ik heb al verwezen naar het opiniestuk in De Tijd - is de PS de baas in deze paars-groene regering en wil die partij vooral dat de geldkraan van Vlaanderen en van de hardwerkende Vlamingen blijft openstaan. Dit land blijft budgettair achter de feiten aanlopen door een compleet gebrek aan politieke wil om de boel op orde te krijgen en om politieke keuzes te maken over de kerntaken van de overheid, de torenhoge belastingen in dit land, het nooit opgeloste pensioendossier en de veel te lage activiteit op de arbeidsmarkt, vooral dan in Wallonië.

Het werd hier al gezegd, paars-groen en de regio's blijven de factuur van de vaccins naar elkaar doorschuiven. Voor de derde vaccinatie, de boosterprik, die 527 miljoen euro heeft gekost, moet er nog steeds een akkoord over de financiering worden gesloten. Dat weerhield u en uw regering er alvast niet van om dit bedrag al als inkomst te boeken in de begroting. In de commissie hebt u op onze vraag bevestigd dat er nog steeds geen akkoord is met de regio's. Vandaar mijn voor de hand liggende vraag hoe het daar nu mee zit. Hebt u ondertussen een akkoord bereikt over het verdelen van de factuur van de vaccins met de regio's? Wij zijn intussen enkele maanden verder, maar noch in de begroting van de federale overheid, noch in de begrotingen van de Regionale overheden is er uiteindelijk rekening gehouden met de kosten van de boosterprik.

Het kan trouwens nog erger. In deze tweede aanpassing van de federale begroting wordt er voor de vierde vaccinatiegolf nog eens voor 76 miljoen euro aan vaccins besteld. Aan de vaccinaties voor de derde en de vierde golf hangt ondertussen een factuur van 600 miljoen euro, die uw regering en de regeringen van de regio's naar elkaar blijven doorschuiven. Een feit is dat noch paars-groen, noch de regionale overheden in hun begroting rekening hebben gehouden met de boosterprik.

Collega's, in het hoofdstuk Justitie is er dan weer sprake van de opening van zeven detentiehuizen in 2022 en negen in 2023. Zo staat het letterlijk in dit wetsontwerp te lezen. Dat strookt natuurlijk niet met de realiteit op het terrein, maar zo kennen wij de minister van Justitie ondertussen wel. Wij noemen hem onderhand de minister van aankondigingspolitiek. Nog geen enkel van die 16 geplande detentiehuizen is op dit moment operationeel.

De gevangenissen zitten overvol en van de aankondiging dat elke straf zou worden uitgevoerd, kwam nog niets in huis. Niemand wil een gevangenis in zijn straat. Zelfs de partijgenoten van de minister willen dat niet. Zij verzetten zich tegen zijn detentiehuizen, maar er is één stad waar de detentiegevangenis wel door de strot van de bevolking wordt geduwd, namelijk de stad Kortrijk. Kortrijk en de Kortrijkzanen worden misbruikt voor experimenten inzake justitie. Reeds in april van vorig jaar waren er plannen om op een locatie in Kortrijk een detentiegevangenis uit te bouwen, maar dat werd bewust verzwegen voor de bevolking.

Minister Van Quickenborne heeft de lokale bevolking voor een voldongen feit gesteld. Die detentiegevangenis moest en zou er komen, zonder enige inspraak of overleg met de bevolking. Wij vragen ons af wie het nu in zijn hoofd haalt om een gevangenisproject uit te bouwen naast een kleuterschool, een lagere school en tussen een hogeschool en een universiteit. De manier waarop deze alternatieve gevangenis werd aangekondigd en de locatie die werd uitgekozen, breken natuurlijk elk noodzakelijk draagvlak bij de bevolking.

Tot slot bevat de aanpassing van de begroting nog een aantal maatregelen inzake energieprijzen. Die maatregelen zijn echter peanuts, mevrouw de staatssecretaris. Het is een verzameling van heel beperkte en vooral kortstondige maatregelen. Door zich van energiedeal naar energiedeal te sleuren en door zich van energieakkoord naar energieakkoord te slepen, komt de huidige regering niet tot structurele en duurzame oplossingen voor de energiecrisis. Die crisis zal nochtans, in tegenstelling tot de halfslachtige maatregelen van de huidige regering, niet gauw verdwijnen.

De eerste minister noemde het energieakkoord een pijnstiller. Eigenlijk klopt die vergelijking met een pijnstiller wel. Iedereen weet dat, wanneer iemand een pijnstiller neemt voor bijvoorbeeld hoofdpijn, die hoofdpijn niet noodzakelijk verdwenen is nadat de pijnstiller is uitgewerkt. Zo is het ook met de energieprijzen. Wanneer de halfslachtige, tijdelijke maatregelen van de huidige regering uitgewerkt zullen zijn, zal de energiecrisis nog niet verdwenen zijn.

Denken wij bijvoorbeeld maar aan de prijzen aan de pomp. Het voorbije weekend is de prijs van een tank diesel met tien euro gedaald. Wij zijn amper een halve week later en de prijs is opnieuw met tien euro gestegen. Door de halfslachtige maatregelen van de huidige regering zijn wij na een halve week exact opnieuw op hetzelfde niveau beland waar wij begonnen zijn. Een tank diesel kost opnieuw ruim meer dan twee euro per liter. Daarvan gaat slechts een euro naar de diesel zelf. De andere euro bestaat nog steeds uit kosten, bijdragen, accijnzen en btw.

Duitsland geeft trouwens het voorbeeld. Ik heb het hier vanmiddag al meegegeven. Duitsland verlaagt vandaag de accijnzen op diesel en benzine tot het Europese minimum. De Duitse regering slaagt dus blijkbaar in iets waarin de huidige regering niet slaagt, namelijk de accijnzen tot het strikte minimum beperken.

Mevrouw de staatssecretaris, met deze bemerking wil ik afronden. Automobilisten en de burgers in dit land worden door u en uw regering uitgeperst als citroenen. Onze auto is de melkkoe van de staatskas. Ondanks de halfslachtige maatregelen van de huidige regering verdwijnt nog steeds de helft van de prijs aan de pomp in de zakken van de regering en in de bodemloze putten van de begroting.

Uw regering belooft veel en doet weinig, maar realiseert niks. De prijzen aan de pomp en de energiefacturen blijven onbetaalbaar. Daarom dienen wij ook een voorstel in om bijvoorbeeld de accijnzen naar een absoluut minimum te brengen. De regering laat onze burgers en onze mensen immers nu wel de rekening betalen, maar eerder vroeg dan laat zullen wij u de rekening presenteren.


Marco Van Hees PVDA | PTB

Madame la présidente, voilà le deuxième ajustement budgétaire de cette année! Ce qui est remarquable dans cet ajustement, c'est peut-être moins ce qui ne s'y trouve pas que ce qu'on y trouve. Ce qu'on y trouve: un volet justice qui concerne l'ouverture de sept maisons de détention en 2022 et neuf maisons en 2023. On peut donc évidemment saluer cette avancée, laquelle est totalement insuffisante pour compenser la surpopulation carcérale; puisqu'il existe dans notre pays 35 prisons, totalisant 9 300 places pour les détenus, mais selon les chiffres de décembre 2021, il y a actuellement non pas 9 300 détenus mais 10 781 détenus dans les prisons belges; En 2020, ils étaient 10 742. La surpopulation carcérale ne diminue donc pas. Elle augmente sous ce gouvernement et c'est sans compter l'exécution des peines de moins de trois ans, reportées par manque de place.

Et il n'y a pas que le problème de surpopulation carcérale, il y a aussi un problème de sous-population du personnel pénitentiaire. Il n'y a pas assez d'agents. Il en résulte que ceux-ci cumulent des milliers de jours de congé de retard. Aussi n'est-ce pas en ouvrant quelques maisons de détention que l'on va compenser cette surpopulation carcérale. Malgré cela, l'intention est quand même de faire exécuter ces courtes peines, ce qui va encore aggraver le problème. Mais on verra! Mme la secrétaire d'État dira que ce problème relève des compétences du ministre de la Justice. Il est absent. Donc, OK, dossier suivant!

Le dossier suivant concerne les doses de vaccins. La section 25 de l'ajustement budgétaire du SPF Santé publique prévoit un ajustement budgétaire pour des vaccins adaptés au variant omicron. Or, Mme la secrétaire d'État n'a pas indiqué le prix du vaccin. Elle a seulement indiqué le prix total, soit 75,976 millions et le nombre de vaccins: 3 986 165 doses. Cependant, il se fait qu'à l'issue d'une opération mathématique particulièrement compliquée - dans le jargon des mathématiciens, on appelle cela la division - on est parvenu à la conclusion que le prix de chaque dose s'élève à 19,50 euros.

Il s'agit d'une information très intéressante parce que, jusqu'à présent, le gouvernement a tout fait pour garder le secret sur le prix des vaccins. Madame la secrétaire d'État, je ne sais pas comment vous discutez avec les autres membres du gouvernement: défendez-vous la transparence sans vous soucier des autres et sans donner le chiffre directement (même si on peut le deviner)? Ma collègue Sofie Merckx ici présente vous avait adressé une question écrite à ce sujet, et vous l'aviez renvoyée vers le ministre Vandenbroucke. Et qu'avait dit le ministre Vandenbroucke? Il avait refusé de répondre à la question, tout simplement.

Ce manque de transparence – du moins jusqu'à votre projet de loi héroïque, madame la secrétaire d'État – sur les vaccins est déplorable, non seulement sur le plan démocratique, ce dont nous avons l'habitude avec ce gouvernement, mais aussi sur le plan économique. En effet, les États auraient tout intérêt à faire la transparence sur les prix des vaccins, car cela permettrait de négocier ces prix de manière plus avantageuse.

Donc, à ma connaissance, seule la firme Pfizer BioNTech produit actuellement des vaccins adaptés au variant omicron. En décembre 2020, madame la secrétaire d'État, vous aviez tweeté sur le prix des doses, et à l'époque, on était à 12 euros. On passe donc de 12 euros à 19,50 euros la dose! Il faut quand même apprécier l'augmentation, de 12 à 19,50 euros! C'est une augmentation de 62 %. Il est clair que cette augmentation de prix n'est pas justifiée.

À ce propos, j'aimerais mentionner quelques faits. Premièrement, le prix d'un médicament est supposé baisser lorsque celui-ci est sur le marché depuis un certain temps, car les investissements liés au développement du premier vaccin ont été largement amortis par les ventes dans le monde entier. Deuxièmement, regardons les bénéfices de Pfizer. Ils ont doublé en 2021 pour atteindre 22 milliards de dollars, madame la secrétaire d'État, 22 milliards de dollars!

Troisièmement, il n'y a pas eu de coûts supplémentaires pouvant raisonnablement expliquer cette hausse du prix. Il s'agit juste d'adapter les vaccins existants aux variants, ce à quoi les vaccins à ARN messager se prêtent particulièrement bien. Quatrièmement, Pfizer BioNTech profite clairement de sa position de monopole sur les vaccins adaptés à omicron pour augmenter artificiellement le prix. Enfin, cinquièmement, la technologie à ARN messager utilisée pour les vaccins a été développée dans des universités publiques et, en plus, ces entreprises ont reçu des fonds publics pour produire le vaccin! Et après ça, elles osent adresser à l'État une facture d'un montant excessif. C'est incroyable!

Alors, que Big Pharma fasse des méga bénéfices en profitant de la détresse des gens, on en a l'habitude, madame la secrétaire d'État! Mais que le gouvernement accepte sans broncher cet enrichissement et de payer la facture, c'est incompréhensible, aussi de votre part! Vous dites: "Ce n'est pas moi. Allez voir mes collègues." Mais vous êtes quand même la gardienne du trésor public. Quand il s'agit de mesures d'austérité, vous êtes la première à dire que la population doit se serrer la ceinture. Il faudrait quand même adopter une attitude surtout pour une multinationale qui réalise 22 milliards de profit.

Dans ce texte, il y a aussi l'insuffisance des mesures pour faire face à l'explosion des prix de l'énergie. On sait que c'est une catastrophe sociale et que la population n'en peut plus. En matière d'énergie, l'ajustement porte sur une augmentation des subventions à la CREG pour la prime de chauffage et pour la prolongation du tarif social, des mesures certes nécessaires mais qui ne sont absolument pas suffisantes. Les gens attendaient des mesures beaucoup plus ambitieuses, beaucoup plus fortes qui répondent aux besoins sociaux. Ce qu'on aurait voulu voir dans cet ajustement budgétaire, c'est par exemple une TVA à 6 % sur toutes les énergies de manière permanente. Qu'avez-vous fait non pas dans cet ajustement mais en marge de cet ajustement? Pendant l'hiver, vous n'avez rien fait. Et puis, alors qu'arrivent le printemps et l'été, vous avez pensé à réduire la TVA sur le gaz durant l'été. Laisser la TVA à 21 % pendant l'hiver et la mettre à 6 % durant l'été, on ne pensait pas qu'un gouvernement oserait le faire un jour! C'était sans compter la Vivaldi! La Vivaldi a osé!

Un autre grand absent de cet ajustement budgétaire, c'est le carburant. Il est vrai que, hors ajustement, le gouvernement a pris une mesurette sur la question du carburant. Relevons tout de même qu'il a fallu cinq mois entre la première déclaration du ministre des Finances et la mesure prise par le gouvernement. Il a fallu cinq mois pour prendre une mesure sur les carburants, laquelle est dépassée après cinq jours. En effet, si on regarde avant et après la mesure, le prix du litre de diesel a diminué de 0,001 euro. Attendre cinq mois pour donner une diminution d'un dixième de centime, ça, c'est un gouvernement à l'écoute du peuple! Félicitations!


Christian Leysen Open Vld

Collega's, vermits ik in een andere commissie aanwezig was, heeft mevrouw De Block, onze fractievoorzitster, onze aandachtspunten toegelicht. Aangezien sommige collega's het graag in het Latijn horen, zeg ik het maar zo: bis repetita non placent. Herhaling is niet altijd nodig en charmeert niet. Voor de rest wil ik nog toevoegen dat de begroting natuurlijk een maatstaf is, maar die maatstaf verliest zijn waarde in geopolitieke turbulentie. Wij hebben echter een volledig vertrouwen in het werk van de regering en de staatssecretaris.


Vanessa Matz LE

Madame la présidente, madame la secrétaire d'État, chers collègues, comme nous l'avons déjà dit, ce deuxième ajustement budgétaire laisse à désirer sur la forme.

Le 23 février dernier, vous le déposiez déjà. Cela est d'autant plus regrettable que l'ensemble de ces dépenses pouvait être anticipé lors de la confection initiale du budget 2022 et aurait dû être anticipé.

En 2021, nous avions connu une année avec cinq ajustements budgétaires, la valse des ajustements ayant commencé à la fin mars.

Combien d'ajustements du budget connaîtra-t-on en 2022, sachant que, si l'ajustement à l'examen comprend les mesures énergétiques telles que la prime de chauffage et le tarif social élargi jusqu'au 30 juin 2022, il ne comprend pas les nouvelles aides déployées dernièrement (tarif social jusqu'au 30 septembre 2022, TVA à 6 % pour le gaz, réduction de 0,175 euro par litre d'essence ou de diesel, la neutralisation du prix des tickets de train, le chômage temporaire exceptionnel jusqu'au 30 juin)? Par conséquent, il faudra à nouveau se revoir, lors d'un troisième ajustement, pour prendre en compte le coût total de ces mesures estimé à 1,3 milliard.

En outre, le monde judiciaire (magistrats et policiers) dénonce avec force le manque criant d'enquêteurs que le sous-investissement dans une série de domaines tels que les équipements, le parc automobile ou le charroi informatique de la police judiciaire.

Pour y faire face, la police judiciaire fédérale avait introduit, lors du conclave budgétaire sur l'exercice initial 2022, une demande d'enveloppe supplémentaire de 35 millions d'euros en vue de répondre aux nombreux grands défis auxquels elle doit faire face. Toutefois, cette demande n'a pas été retenue, et c'est véritablement catastrophique. C'est pourquoi, au nom du groupe Les Engagés, je relaie la demande de la police judiciaire et dépose un amendement qui suggère d'augmenter de 35 millions d'euros l'enveloppe budgétaire de la DG Police judiciaire. Ce budget doit servir à recruter 260 enquêteurs ainsi qu'à financer les frais de fonctionnement et d'investissement de ces nouvelles recrues, mais également ceux des 300 enquêteurs de la police judiciaire. De la sorte, nous pourrions rattraper le désinvestissement dans les frais de fonctionnement, du charroi informatique et du parc automobile, mais aussi réaliser de nouveaux investissements.

Pour toutes ces raisons, nous voterons contre l'ajustement.


Staatssecretaris Eva De Bleeker

Mevrouw de voorzitster, ik heb al veel vragen in de commissie beantwoord, maar ik zal nog op de extra vragen proberen te antwoorden.

Ik behandel eerst de vragen van de heer Loones.

Volgens mijn informatie zal de energiecheque nog altijd tussen 15 april en 30 juni worden betaald.

U vroeg of ik al met minister Vandenbroucke gesproken had om bij de onderhandelingen met de Europese Commissie waakzaam te zijn over de prijzen van de vaccins. Die prijzen zijn inderdaad afgesproken binnen het kader van de Europese onderhandelingen met de industrie. De prijsstijgingen zijn al gekend sinds augustus 2021. De industrie verwijst naar de toenemende vraag omwille van de boostervaccinatie. Ik heb daarover recent niet persoonlijk met minister Vandenbroucke gesproken, maar de komende dagen zullen we daartoe wel de gelegenheid hebben.

Gisteren werd op de interkabinettenwerkgroep een dossier van de Regie der Gebouwen voorgelegd over de mogelijkheden voor de verwerving van de gebouwen die als detentiehuizen kunnen worden ingericht.

Ik heb de ministers er al heel vaak op gewezen dat we werk moeten maken van de verhoging van de activiteitsgraad. Dat is inderdaad zeer belangrijk voor ons land. Hoe meer mensen aan de slag zijn, hoe beter dat is voor de overheidsfinanciën en voor de mensen zelf.

Dan kom ik bij de vragen van de heer Vermeersch.

Het was echt mijn bedoeling om na de coronacrisis ervoor te zorgen dat alle genomen maatregelen die tijdelijk moesten zijn, ook tijdelijk zouden blijven, zodat er daarvoor geen structurele meeruitgaven zouden zijn en we richting een begrotingstekort van 3 % tegen 2024 kunnen evolueren. U weet echter zelf dat het momenteel zeer moeilijke tijden zijn om economische analyses voor de toekomst te maken, ook over het begrotingstekort en de mate waarin we de begrotingsdoelstellingen zullen kunnen halen.

Ik heb echter reeds aangegeven dat er op korte termijn een aantal behoeften is ten gevolge van de Oekraïnecrisis. Daar zullen wij ook nog aan moeten voldoen. Net zoals de coronacrisis zal de Oekraïnecrisis een impact hebben op de economische groei. Wij weten jammer genoeg nog niet hoelang die crisis zal duren en welke de impact ervan zal zijn. Los van wat er in die crisis nog verder gebeurt en de impact die ze op onze economie zal hebben, moeten wij er natuurlijk sowieso voor zorgen dat wij structureel blijven hervormen en dat wij de inspanningen uit het regeerakkoord blijven voortzetten. Bij de komende begrotingscontrole zal ik daarop blijven hameren. Zoals altijd zal er worden gekeken of de maatregelen die wij tijdens de begrotingsopmaak hebben uitgewerkt, ook werkelijk worden geïmplementeerd en wat de impact daar momenteel van is.

U kent mijn bezorgdheid over de oplopende inflatie en de impact daarvan op de bevolking, maar ik heb al een paar keer gezegd dat het uitvoeren van een sensitiviteitsanalyse van de effecten op de inflatie heel moeilijk is omdat de oorzaken van de inflatie heel uiteenlopend kunnen zijn en de reacties van de monetaire beleidsmakers daarop natuurlijk ook. Ik volg uiteraard, net zoals u, alles wat van de wetenschappelijke instellingen, van het Federaal Planbureau en de Nationale Bank van België komt. Zij volgen dat ook heel nauwkeurig op en hun informatie is zeer waardevol. Wij kunnen ons daarop baseren voor het opmaken van de begroting en voor de begrotingscontroles.

Wat de betaling van de vaccins betreft, heeft de federale regering een standpunt bepaald waarmee minister Vandenbroucke nu onderhandelt met de deelstaten. Volgende week zijn er in dat kader alvast een aantal interfederale werkzaamheden gepland.

Wat de justitiehuizen betreft, kreeg ik de vraag of ik denk dat mijn collega die nog altijd kan realiseren. Ik kan enkel zeggen dat ik ervan uitga dat het nog zal lukken. Het dossier van de Regie der Gebouwen ligt nu ook op tafel, dus ik denk dat het inderdaad kan verdergaan.

Madame Matz, vous me demandez combien de feuilletons d'ajustement on va encore avoir en 2022. Malheureusement, je ne peux pas vous répondre. Je travaille actuellement avec mes services pour introduire toutes les décisions du Conseil des ministres dans le contrôle budgétaire - toutes les mesures pour réduire les prix de l'énergie -, mais comme la situation économique est tellement changeante et qu'on ne sait pas combien de temps va durer la guerre en Ukraine, il est vraiment impossible de prévoir tous les frais, tous les coûts, tous les soutiens qu'on doit apporter à nos concitoyens et à nos entreprises. J'essaie de tout mettre dans l'ajustement budgétaire qui sera réalisé dans les semaines à venir mais je ne peux bien sûr pas promettre qu'il n'y aura plus de feuilleton d'ajustement plus tard dans l'année.


Theo Francken N-VA

Ik heb nog een vraag, mevrouw de staatssecretaris. U zegt dat er in het kader van de Oekraïnecrisis bijkomende uitdagingen voor de staatsbegroting zijn. Dat begrijp ik uiteraard. Er zullen veel meer vragen zijn. Ik heb begrepen dat ook in de Vlaamse regering elke minister zijn lijstje opnieuw op tafel heeft gelegd.

Mevrouw de staatssecretaris, wat is de meervraag van mevrouw Lalieux voor de POD MI voor het leefloon van de Oekraïense vluchtelingen op ons grondgebied?


Wouter Vermeersch VB

Collega's, ik moet vaststellen dat er na een jaar Vivaldi van de zelfverklaarde Iron Lady van de begroting weinig overblijft. Ik vind u veel te braaf, mevrouw de staatssecretaris.

Met de sensibiliteitsanalyse wil men de impact van de inflatie en stagflatie inschatten. U zegt dat dit moeilijk is, maar ik weet niet of u beseft dat wij momenteel met dit land en met Europa van crisis naar crisis gaan. Er is oorlog in Europa. Het is vandaag alle hens aan dek. Moeilijk moet ook gaan. Als het moeilijk is, moet u als staatssecretaris toch de dossiers naar u toe trekken. U moet zorgen dat u niet blind vaart met deze regering. U moet ervoor zorgen dat u niet continu achter de feiten aanholt. U moet niet maanden na elkaar zeggen dat er geen impact van de inflatie op de begroting is en wij ons geen zorgen moeten maken. Dan blijkt die impact bijzonder negatief te zijn. Uiteraard is dat zo en we zijn nog maar aan het begin van de problemen.

Als de gouverneur van de Nationale Bank zegt dat we in een Grieks scenario terecht dreigen te komen, dan zouden bij de regering toch alle alarmbellen moeten afgaan. Alle knipperlichten zouden op rood moeten springen. U zou volop actie moeten ondernemen. Als een Iron Lady zou u het dossier naar u toe moeten trekken en op tafel slaan. Dat gebeurt jammer genoeg niet.

Over het dossier van de vaccins hebt u vandaag ook gezegd dat er nog steeds geen akkoord is. Noch de regio's, noch de federale overheid hebben dat in de begroting opgenomen. Volgende week is het april en de verschillende regeringen van het land blijven de factuur van 600 miljoen euro heen en weer schuiven.

Sorry mevrouw de staatssecretaris, in tijden van crisis hadden wij meer ernst en een stevigere houding van u verwacht. U ontgoochelt ons daarin.


Vanessa Matz LE

Madame la secrétaire d'État, la police judiciaire et le Collège des procureurs généraux sollicitent des moyens complémentaires. Ils ont rappelé voici environ un mois qu'ils étaient dans l'incapacité de suivre tous les phénomènes criminels, faute d'enquêteurs en nombre suffisant. On nous a répondu à l'époque qu'il ne fallait pas s'inquiéter, sur l'air de "Tout va très bien, madame la marquise". Pourtant, rien ne se traduit dans les textes, si bien que le monde judiciaire et policier continue d'être inquiet. Je n'ai pas entendu le gouvernement répondre à cette inquiétude.

Projette-t-on dans le troisième ajustement d'équiper enfin la police judiciaire non seulement en personnel, mais également en matériel de pointe, afin de poursuivre le crime organisé et la traite des êtres humains? Le procureur Ignacio de la Serna nous a en effet rappelé que certains arrondissements judiciaires étaient désormais dépourvus d'équipes de la police judiciaire en charge de la lutte contre la traite des êtres humains.

En commission de l'Intérieur, on nous a refusé l'audition du président du Collège des procureurs généraux ainsi que celle du patron de la police judiciaire, au motif que tout allait s'arranger. Cinq ou six semaines plus tard, cette priorité n'apparaît toujours pas dans les textes soumis par le gouvernement.


Sander Loones N-VA

Mevrouw de staatssecretaris, u hebt niet geantwoord op de opmerkingen over de investeringen in Defensie. Gelet op de actualiteit is het wel belangrijk om daar kort op in te gaan. In de media lezen we het bedrag van 1 miljard euro. In mijn tussenkomst had ik het over de link met de begrotingscontrole. Dat betekent dat de regering dit jaar 1 miljard euro extra wil uitgeven. We praten immers over de begrotingscontrole 2022. Als daar een miljard aan wordt gekoppeld, is er sprake van extra Defensie-uitgaven in 2022 van 1 miljard euro. Is dat zo?

In de media lijkt geïnsinueerd te worden dat het gaat over eenmalige investeringen en geen recurrente uitgaven. Op basis van het traject dat is afgesproken, komt u niet aan de 2 %-norm in 2030. Om dat, al dan niet in een opbouwscenario, te bereiken, is, bovenop wat al meer is toegezegd, nog eens 2 tot 2,5 miljard per jaar extra nodig. 1 miljard is geen 2,5. Eenmalig 1 miljard is zeker geen recurrente 2,5 miljard. Praten we hier over eenmalige investeringen of een aanzet tot recurrente uitgaven?

Als de regering zulke beslissingen neemt, communiceert en op NAVO-niveau brengt, zal er wel al enig idee zijn wat er precies met die 1 miljard zal gebeuren. De eerste minister heeft duidelijk aangegeven dat hij de beslissingen vandaag en morgen op de NAVO zal communiceren. Wat ermee zal gebeuren, moet zeker duidelijk zijn als het een begrotingscontrole is, als het dit jaar zou moeten worden uitgegeven en als het effectief om investeringen gaat. Wat zal precies met die middelen gebeuren? Hoe worden die ingezet? Welk dossier ligt daarvoor op tafel?


Secrétaire d'état Eva De Bleeker

Madame Matz, je connais la question, et je sais qu'il y a cette demande. Mais cela fera partie du contrôle budgétaire. Nous verrons. Il y a des demandes pour des budgets supplémentaires, pour différents corps… Vous me comprenez. Nous examinerons cela lors du contrôle budgétaire. Il y a beaucoup de choses sur la table qui doivent être discutées. Mais il faut vraiment vous adresser au ministre titulaire.

Het voor het leefloon voorziene budget is zeer moeilijk in te schatten. Er wordt verondersteld dat er 150.000 à 295.000 vluchtelingen tijdens het conflict naar hier zouden kunnen komen. Het is natuurlijk onmogelijk te weten hoelang deze vluchtelingen hier zullen blijven. We onderzoeken momenteel alle hypotheses om een soort matrix te bepalen. Voor de eerste maanden hebben we reeds de som van de kosten gemaakt en dit is voor de volledige crisis 800 miljoen euro. De kosten met betrekking tot het leefloon zelf, moeten nog berekend worden. De OCMW's hebben reeds inlichtingen gekregen over de modaliteiten van die leeflonen en hoeveel budget er hiervoor voorzien wordt. Het hangt natuurlijk af van het uiteindelijke aantal vluchtelingen en hun verblijfsduur. We zijn momenteel bezig met deze schattingen en berekeningen. Er zal hier rekening mee worden gehouden tijdens de begrotingscontrole, maar ik kan helaas voorlopig nog geen bedrag noemen. Dat het over honderden miljoenen gaat, lijkt me echter wel duidelijk.

Wat de investeringen in Defensie betreft, kan ik u zeggen dat er in totaal één miljard zal worden uitgegeven in 2022, 2023 en 2024 samen, waarvan 450 miljoen tijdens dit jaar. Dat zal natuurlijk ook verder worden uitgewerkt tijdens de begrotingscontrole en dit zal ook in de budgetcontrole worden opgenomen.


Sander Loones N-VA

Eenmalige investeringen?


Staatssecretaris Eva De Bleeker

Ik ben niet op de hoogte van alle details, dus zal ik niet antwoorden op vragen over aangelegenheden waarvan ik niet of onvoldoende op de hoogte ben. Ik denk dat u uw vraag over de specifieke investeringen beter aan minister Dedonder stelt.


Wouter Vermeersch VB

Mevrouw de staatssecretaris, ik wil nog even terugkomen op wat u antwoordde over de leeflonen. Bent u bereid om die matrix te delen met het Parlement, zodat wij inzicht kunnen krijgen in die cijfers? Dat lijkt ons bijzonder nuttig.

Wordt binnen de regering ooit de denkpiste besproken om die mensen een apart sociaal statuut te geven? Op basis van de berekeningen van de collega van Open Vld moet u als staatssecretaris voor Begroting toch weten dat 200.000 Oekraïners die gemiddeld 1.000 euro leefloon krijgen voor de begroting een kostprijs met zich meebrengen van 2,4 miljard euro per jaar. Hoe zullen we dat betalen? Wij hebben weken, zelfs bijna maanden onderhandeld over een btw-verlaging op gas, die de begroting 400 miljoen euro kost. Nu wordt er in enkele dagen tijd 2,4 miljard euro uitgegeven. Daar stel ik mij toch wel vragen bij.

Het is dus van belang dat de commissie voor Financiën en Begroting de cijfers te zien krijgt. Daarnaast krijg ik graag een antwoord op de vraag of de regering de denkpiste volgt, zoals voorgesteld door collega Vandenput, om voor de Oekraïense vluchtelingen een apart sociaal statuut te creëren.


Staatssecretaris Eva De Bleeker

Wij zijn bezig met de verschillende hypotheses. Momenteel hebben wij nog geen echte matrix, of wat daarvoor moet doorgaan, en kostprijs. U weet dat ik voor transparantie ben, dus als die gegevens er zijn, zal ik ze delen, daar heb ik absoluut geen probleem mee. Die gegevens zullen ook opgenomen worden in de begrotingscontrole, dus daar zult u ze ook kunnen vernemen.